بەڕێوەبەری کۆمپانیایەکی مۆڵەتپێدراوی ناردنە دەرەوەی نەخۆش دەڵێت بەهۆی کەمیی خزمەتگوزاری تەندروستی و لاوازیی متمانەی خەڵک بە دەزگا تەندروستییەکان، ساڵانە نزیکەی 8 تاوەکو 10 هەزار کەس بە مەبەستی وەرگرتنی چارەسەر دەچنە دەرەوەی وڵات.
وەزارەتی تەندروستی ئامارێکی دروستی نییە لەبارەی ژمارەی ئەو نەخۆشانەی بۆ چارەسەر دەچنە دەرەوە، تەنیا ئاماری ئەو نەخۆشانەی هەیە کە لە ڕێگەی ئەوانەوە بۆ چارەسەر دەنێردرێنە دەرەوە و ساڵانە ژمارەیان دەگاتە نزیکەی 400 نەخۆش.
دکتۆر خاڵس قادر، بەڕێوەبەری گشتیی دیوان و گوتەبێژی وەزارەتی تەندروستی دەڵێت: ساڵانە ژمارەیەک لە تووشبووانی شێرپەنجە بەتایبەت ئەوانەی لێرە چارەسەریان نییە، دەنێرینە دەرەوە. جگە لەوە هەندێک نەخۆش بۆ هەندێک پشکنین دەنێرینە دەرەوە، بەڵام ساڵانە ژمارەیەکی زۆر نەخۆش لە دەرەوەی پلانی ئێمە بۆ چارەسەری نەخۆشی دەچنە دەرەوە.
هۆکار زۆرن بۆئەوەی خەڵک بۆ چارەسەر ڕوو لە دەرەوەی وڵات بکەن، لەوانە توانای دارایی، بەردەستنەبوونی چارەسەر، زۆریی نۆرەی نەشتەرگەری لە نەخۆشخانە حکومییەکان، نەبوونی ئامێری پشکنین و دابەزینی بەهای تمەنی ئێرانی و لیرەی تورکی.
دکتۆر خاڵس دەڵێت: بەشێکی زۆری بۆ ئەو ڕیکلامە زۆرە دەگەڕێتەوە کە کۆمپانیا بازرگانییەکان بۆ پزیشک و نەخۆشخانەکانی دەرەوەی دەکەن، تەنانەت ئەو ڕێکلامانە بەجۆرێک دەکرێن کە کاری لە لاوازکردنی متمانەی نەخۆش بە نەخۆشخانەکانی کوردستان کردووە.
وەزارەتی تەندروستی مۆڵەتی بە شەش کۆمپانیا داوە نەخۆش بۆ چارەسەر ببەنە دەرەوە، بەڵام ژمارەیەک کۆمپانیا لە دەرەوەی ڕێنماییەکانی وەزارەت نەخۆش دەبەنە دەرەوە، هەندێ خەڵکیش بە ئۆتۆمبێلی خۆیان بۆ چارەسەری سەردانی ئێران و تورکیا دەکەن.
دکتۆر خاڵس قادر دەڵێت: ئێمە مۆڵەتمان بە شەش کۆمپانیا داوە نەخۆش بنێرنە دەرەوە، بەڵام ساڵانە ژمارەیەکی یەکجار زۆر نەخۆش لە دەرەوەی ئەو کۆمپانیایانە و بەبێ ئاگاداری ئێمە بەڕێگەی جیاواز بۆ چارەسەری نەخۆشیی قورس و سووک دەچنە دەرەوە.
دەستەی وەبەرهێنان تاوەکو ئێستا مۆڵەتی بە 912 پرۆژە لە 13 سێکتەر داوە، بەڵام سێکتەری تەندروستی تەنیا 45 پرۆژەی بە سەرمایەی 916 ملیۆن دۆلار بەرکەوتووە کە دەکاتە 2%ی سەرمایەی پرۆژەکانی وەبەرهێنان.
دکتۆر خاڵس قادر دەڵێت: جگە لە خەرجیی چوون و هاتن و مانەوە، نەخۆش ساڵانە پارەیەکی یەکجار زۆر بۆ وەرگرتنی چارەسەری لە وڵاتانی دەوروبەر خەرج دەکات کە لەوانەیە کۆی گشتی بگاتە ملیۆنان دۆلار. بۆ ڕێگەگرتن لە چوونە دەرەوەی ئەم پارە زۆرە، ئێمە پلانی پێشخستنی خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان و دانانی بیمەی تەندروستیمان هەیە کە لەڕێگەیەوە قورسایی سەر شانی حکومەت و هاووڵاتی کەم دەبێتەوە، لە هەمانکاتیشدا بۆ پشخستنی خزمەتگوزاریی تەندروستی پێویستە حکومەت هانی وەبەرهێنەران بدات وەبەرهێنان لە سێکتەری تەندروستی بکەن.
کۆمپانیای ئەی کەی گڵۆباڵ هێڵس بۆ خزمەتگوزاری پزیشکی و ناردنە دەرەوەی نەخۆش یەکێکە لەو شەش کۆمپانیایەی لەلایەن وەزارەتی تەندروستییەوە ڕێگەی پێدراوە نەخۆش بباتە دەرەوە، کۆمپانیاکە لقی کۆمانیایەکی نێودەوڵەتی ئەمەریکییە کە لە 16 وڵاتی جیهان لقی هەیە و ساڵی 2013 لقی لە هەولێر کردووەتەوە، پێشتر لقی لە نەجەف و بەغدا و سلێمانی و دهۆکیش هەبووە، ئێستا تەنیا لقی هەولێری ماوە.
مومتاز جەلیل، بەڕێوەبەری کۆمپانیاکە دەڵێت: لە ساڵی 2014 و 2015 گرێبەستێکمان لەگەڵ وەزارەتی تەندروستی بۆ ناردنەدەرەوەی ئەو نەخۆشانە کرد کە پێویستیان بە چاندنی مۆخ هەبوو، 346 نەخۆشمان بردە دەرەوە، ئەمە جگە لەو نەخۆشانەی لەڕێگەی تایبەتەوە بۆ چارەسەری ناردوومانەتە دەرەوە، بەشێوەیەکی گشتی ساڵانە 300 تاوەکو 500 نەخۆش بۆ چارەسەری دەبەینە دەرەوە، ئەو نەخۆشانەی کە کەیسەکانیان تایبەتە و پێویستیان بەچاودێریی چڕ و مانەوەی زیاتر هەیە، زیاتر دەیانبەین بۆ هیندستان، چونکە خەرجی مانەوە و چارەسەری لەوێ هەرزانترە.
سەبارەت بە ژمارەی ئەو کەسانەی بۆ چارەسەری دەچنە دەرەوە، مومتاز جەلیل گوتی: بەپێی بەدواداچوونی ئێمە ساڵانە نزیکەی 8 تاوەکو 10 هەزار نەخۆش لەڕێگەی تایبەت و کۆمپانیاکانەوە بۆ چارەسەری دەچنە دەرەوەی وڵات. سەبارەت بە تێچووی گەشتەکانیشیان، گوتی: خەرجی بەگوێرەی کەیسی نەخۆشەکان دەگۆڕێ، بەشێوەیەکی گشتی لە 5 هەزار دۆلارەوە دەستپێدەکات تاوەکو دەگاتە 150 هەزار دۆلار، هەندێ نەخۆشیش تەنیا بۆ پشکنینی سیتی سکان دەبەین کە تێچووەکەی نزیکەی 1200 دۆلارە.
جگە لە خزمەتگوزاری ناردنە دەرەوەی نەخۆش، کۆمپانیای ئەی کەی گڵۆباڵ هێڵس، نیازی هەبووە پزیشک لە دەرەوە بهێنی و نەخۆشخانەیەک لە هەرێمی کوردستان بکاتەوە، بەڵام وەک مومتاز جەلیل، دەڵێت دوای هێرشی داعش بارودۆخی هەرێمی کوردستان و عێراق تێکچوو، بۆیە هیچ پزیشک و کۆمپانیایەک ئامادە نەبوو بێتە کوردستان و وەبەرهێنان لەم بوارە بکات.
مومتاز جەلیل دەڵێت حکومەت ساڵانە خەرجییەکی زۆر لە ناردنە دەرەوەی نەخۆش دەکات، بەشی زۆری ئەو خەرجیەش جێی خۆی ناگرێت. چونکە زۆر درەنگ بڕیاری ناردنە دەرەوەی نەخۆش دەدرێت. ئەو نموونە بە خەرجیی حکومەت بۆ چاندنی مۆخ بۆ نەخۆشانی تالاسیمیا دێنێتەوە و دەڵێت: حکومەت لە ماوەی 5 ساڵی ڕابردوودا نزیکەی 20 ملیۆن دۆلاری تەنیا لە خەرجی چاندنی مۆخ بۆ نەخۆشانی تالاسیمیا خەرج کردووە، بەو پارەیە تەنیا چارەسەری 350 تاوەکو 360 نەخۆش کراوە، ئەگەر حکومەت پلانی هەبووایە دەیتوانی بەو پارەیە نەخۆشخانەیەک دروست بکات بۆ ئەو جۆرە نەخۆشانە.
دکتۆر شوان قادر، سەرۆکی لقی هەولێری سەندیکای پزیشکانی کوردستان، دەڵێت: بەشێکی زۆر لە کۆمپانیاکان بۆ قازانجی خۆیان ڕیکلامی زۆر بۆ پزیشک و نەخۆشخانەکانی دەرەوە دەکەن، ئەمەش متمانەی نەخۆشی بە خزمەتگوزارییە تەندروستییەکانی حکومی و تایبەت کەمکردووەتەوە، بۆیە ژمارەی چوونە دەرەوەی نەخۆش چەند ساڵێکە زیادی کردووە.
بەگوتەی دکتۆر شوان قادر، بەشێک لە کۆمپانیا و نەخۆشخانەکانی دەرەوە فێڵ لە نەخۆش دەکەن، تەنیا بۆ ئەوەی خەرجی زیاتر بە نەخۆش بکەن و قازانجی زیاتریان دەستکەوێت نەشتەرگەری ناپێویست بۆ نەخۆش دەکەن بەڵگەشمان بۆ ئەو قسە هەیە، چەندینجار نەخۆش بۆ ئەم مەبەستە سکاڵای بۆ ئێمە هێناوە، بەڵام لەبەر ئەوەی نەخۆشەکە بەبێ پرسی وەزارەت و ئێمە چووەتە دەرەوە، نەمانتوانیوە هیچ شتێکی بۆ بکەین.[1]
#05-07-2018#