ئابوریناسێکی ئێرانی دەڵێت، زیاتر لە 70٪ی کرێکارانی ئێران لەژێر هێڵی هەژاری ڕەها ژیان بەسەر دەبەن، بە وتەی ئەو ئابووریناسە حەقدەستی کرێکاران نابێت لە سێ ملیون و 700 هەزار تمەن کەمتر بێت، لە کاتێکدا ئێستا کرێکارێک یەک لەسەر سێی ئەو ڕێژەیە وەردەگرێت.
لە کاتێکدا دانیشتنەکانی ئەنجومەنی باڵای کاری ئێران بۆ دیاریکردنی کەمترین حەقدەستی کرێکاران دەستی پێکردووە و بووەتە ڕۆژەڤی ڕاگەیاندنەکانی و ڕای گشتی، ئابوریناسان و چالاکانی کرێکاری جەخت لەسەر ساڕێژ کردنەوەی توانای ئابوری کرێکاران لە ڕێگەی زیادکردنی کەمترین حەقدەست دەکەن، تا بتوانێت وەڵام دەرەوەی کێشەکانی بژیوی کرێکاران بێت، کە سەرچاوەی لە بارودۆخی نالەباری ئابوری دەوڵەتی ئێران گرتووە.
فریبورزی ڕەئیس دانا، کە ئابوریناسێکی ناسراوی ئێرانە، دوێنێ لە چاوپێکەوتنێک لەگەڵ ئاژانسی کاری ئێرانی- ئیلنا، کەمترین حەقدەستی دیاریکراوی ئەمساڵی بە ناڕاست و نادادپەروەرانە ناولێناوە و وتوویەتی: لە ئازاری 2018دا بە لەبەرچاوگرتنی خێزانێکی سێ کەس و نیو-ی، ئەگەر خێزانەکە داهاتی سێ ملیون و 340 هەزار تمەن بووبێت ئەوە هێڵی هەژاری ڕەهای تێپەڕکردووە، ئەبوایە کەمترین حەقدەست 2 ملیون و 100 هەزاتمەن بوایە 'مووچەی بنەڕەتی'، کە ئەم بەراوردەی من هی پێش دەستپێکردنی قەیرانی ئابوری ئێران و هەڵئاوسانەکانی دوای ئەوەیە.
لە درێژەی قسەکانیدا ڕەئیس دانا، دەڵێت: بەپێ بەراوردەکانی من ئەم قەیرانە ئابورییە بووەتە هۆی هەڵئاوسانی 40٪ی و هەر بۆیە کەمترین حەقدەست 'بنەڕەتی' پێویست بوو بکرێت بە دوو ملیون و 800 هەزار تمەن، بەو پێیە بۆ ئەوەی ئەمساڵ کرێکاران لەژێر هێڵی هەژاری ڕەها ڕزگاربن، پێویستە کەمترین حەقدەست بکرێت بە 3 ملیون و 500 هەزار تمەن و بە سەرنجدان بە ڕێژەی بێکاری کە بە گوێرەی من نزیکی 20٪ە لە کاتێکدا دەوڵەت ئەم ڕێژەیەی بە 12٪ ڕاگەیاندووە، دەردەکەوێت، کە کەمترین حەقدەستی دیاری کراو ناڕاست و نادادپەروەرانەیە.
فریبورزی ڕەئیس دانا لە بەشێکی دیکەی قسەکانیادا دەڵێت: بە بوونی بێکاری و نەبوونی ڕێکخراوەکانی سەربەخۆی کرێکاری و لایەنگری دەوڵەت لە خاوەنکارەکان بەپێ بەراوردەکانی من، لە کاتێکدا ژمارەی کرێکاران زیاتر لە 14 ملیون کەسە، زیاتر لە 70٪یان لەژێر هێڵی ڕەهای هەژاری (3 ملیون و 334 هەزار تمەن) دەژین.
ڕەئیس دانا جەخت لەوە دەکاتەوە کە ئامارەکانی دەوڵەت و ناوەندەکانی ئاماری ئێران [لەسەر کەمترین حەقدەست] کە لە کاتی دانیشتنەکان دەسەپێندرێت، ناڕاستە، پێویستە کرێکاران نوێنەری ئابوری ناس، حقوقناس و کۆمەڵناسی خۆیانیان هەبێت کە لەو دانیشتنانە ئامادە بن.
بەپێ پێشنیاری ئەم ئابوری ناسە بۆ خانەوادەیەکی 3.5 کەسی کەمترین حەقدەست پێویستە لە سێ ملیون و 700 هەزار تمەن دانەبەزێت بە مەرجێک ژمارەی کرێکارانی بێبەش و لەژێر هێڵی هەژاری بەربڵاوتر نەبێت.
بەپێ بەراوردەکانی ڕەئیس دانا، هێڵی هەژاری لە ئێران بۆ خانەوادەیەکی پێنج کەسی چوار ملیون و 500 هەزار تمەن و بۆ خانەوادەیەکی 3.5 کەسی کە بنەمای ئامارگیری ناوەندەکانی ئامارە بۆ خانەوادەیەک، زیاتر لە سێ ملیون و 500 هەزار تمەنە.
پێشتریش لە نیسانی 2018دا حسێن ڕاغفەر ئابوریناسێکی دیکەی ئێرانییە ڕایگەیاندبوو، کە هێڵی هەژاری ڕەها بۆ خانەوادەیەکی دانیشتووی شار لە ئێران چوار ملیون و 500 هەزار تمەنە و بەوپێیە گەیشتبووە ئەو ئەنجامە کە 33٪ی ئێ#ڕانیە#کان تووشی هەژاری ڕەهان و 6٪یان لەژێر هێڵی برسییەتیدا دەژین، ئەمە لە کاتێکدایە کە کاربەدەستانی ئێرانی دان بەوە دادەنێن، کە زیاتر لە ملیۆن و نیوێک کەس لە ئێرانییەکان تەنانەت توانای دابینکردنی خۆراکیشیان نییە.
ڕەئیس دانا لە کۆتایی قسەکانی لەسەر ڕێژەی هەڵئاوسان و پەیوەندیی لەگەڵ کەمترین حەقدەست ئەوەشی وتووە: ئەم ئەفسانانەی کە لەسەر 'بەرزبوونەوەی هەڵئاوسان لە کاتی بەرزبوونەوەی کەمترین حەقدەست' ڕاگەیاندنەکانی دوو باڵی دەسەڵات دەکەنە گوێی گەلەوە، نیشانەی ئەوەیە کە بێژەرانی ئەم قسانە بەتەواویی بەرگری لە سوود و سەرمایە و لایەنەکانی دەسەڵات دەکەن کە ئابورییان کشاندووەتە ئەم دۆخەی ئێستا.
جێگای ئاماژەیە، کە ئەنجومەنی باڵای کاری ئێران مانگی ئازاری 2018 بە پەسەندی بەرزکردنەوەی 19.8٪ی کەمترین حەقدەست ئەو ڕێژەیەی گەیاندە ملیونێک و 115 هەزار تمەن بۆ ساڵی نوێی 'ئێران'، لە کاتێکدا کومیتەی حەقدەستی کانونی باڵای ئەنجومەنەکانی ئیسلامی کار، مانگی ئابی 2018، خەرجی ژیانی خانەوادەیەکی ئێرانیی پێنج ملیون و 300 هەزار تمەن ڕاگەیاندبوو لە مانگێکدا.[1]
#31-01-2019#