بەردەوام ئەو منداڵانەی لەسەر شەقامەکان کاردەکەن یان لەژێر ناوی شت فرۆشتن سواڵ دەکەن زیاددەکەن، پۆلیسی #سلێمانی#ش دەڵێت: بەشێک لەو منداڵانە بەکاردەهێنرێن بۆ گواستنەوەی ماددە هۆشبەرەکان و دەستدرێژیان دەکرێتە سەر، دەشڵێت: کۆنترۆڵکردنی دیارەدەکە زۆر گرانە، چالاکوانێکی بواری منداڵانیش دەڵێت: ئەو منداڵانە خۆیان نایانەوێت ئەو کارە بکەن و بەکاردەهێنرێن.
ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لە 20ی تشرینی دووەمی ساڵی 1954 لە سویسرا یەکەم کۆنگرەی جیهانی تایبەت بە منداڵانی بەست تا کۆدەنگیەک هەبێت بۆ بەرگریکردن لە مافەکانی منداڵان، ڕۆژی 1ی حوزەیرانی هەموو ساڵێکیش بە ڕۆژی جیهانی منداڵان ناسێنراوە، لە 20ی تشرینی دووەمی ساڵی 1989 نەتەوەیەکگرتوەکان بە ئامادەبوونی 19 1 وڵات یاداشتی بەرگریکردن لە مافەکانی منداڵانی مۆرکرد، بەڵام لە هەرێمی کوردستان لەگەڵ ئەوەی منداڵان مافەکانیان نا پارێزرێت و ئاشنانین بە ڕۆژەکە یان، بەڵکو هەزاران منداڵ لەسەر شەقام و ترافیکەکانی شارەکانی هەرێم کاریان پێدەکرێت و سواڵیان پێدەکرێت بەپێی ئامارێکی منداڵپارێزی کوردستان بە تەنها لە #هەولێر# و سلێمانی 2384 منداڵ کاردەکەن.
یەکێک لە مێردمنداڵە ئیشکەرەکان نور فەیاز، کە تەمەنی چواردە ساڵە و وازی لە خوێندن هێناوە، لە ساڵی 2012وە لە سلێمانی نیشتەجێیە، لەگەڵ ئەوەی هیچی نەدەزانی دەربارەی ڕۆژێکی تایبەت بە ناوی ڕۆژی جیهانی منداڵان، خۆزگەی دەخواست بچیتەوە بۆ خوێندن و بۆ ڕۆژنیوز وتی: من نازانم لە 1ی حوزەیران چی هەیە، من ئاوارەم و خەڵکی شاری #موسڵ#م، ڕؤژانە لە کاتژمێر 10ی بەیانی بۆ 10ی شەو عەلاگە دەفرۆشم و دوایش دەڕۆمەوە ماڵەوە، خۆم و دایکم بە کارکردن بژێوی خوشکەکانی ترم پەیدا دەکەین.
هاوکات سەرکەوت ئەحمەد، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندن و پەیوەندییەکان لە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی سلێمانی، لەبارەی ڕێوشوێنەکان بۆ بنبڕکردنی ئەو دیاردەیە بە ڕۆژنیوزی ڕاگەیاند، لیژنەیەکمان هەیە لەگەڵ منداڵپارێزی کوردستان و قائیمقامیەتی سلێمانی و هەروەها نەوجەوانانی سلێمانی بۆ هەر حاڵەتێک، کاتێک منداڵێک لەسەر شەقام دەبینرێت، لەلایەن ئەو لیژنانەوە دەبرێنە نەوجەوانان لەوێ پرسیاریان لێ دەکەن کە ئایا دایک و باوکیان هەیە؟ یان کەسێک هەیە بەخێویان بکات؟ ئەگەر هەبێت ئەوا بانگی دایک و باوکیان دەکرێت و لێپچینەوەیان لەگەڵ دەکرێت لەلایەن دادگاوە بەپێی یاسای 9ی چاودێری خێزانی، ئەگەر یەکەمجاریان بێت تەنیا نوسراوێکیان پێ پڕدەکەنەوە ئەگەر دووبارە بکرێتەوە ئەوا سزا دەرێن و ئەوکاتە دەتوانن منداڵەکە ببەنەوە.
وتیشی: بەڵام لە دوای سێ جار لە گرتنی هەمان منداڵ ئەوکاتە منداڵەکە نادرێتەوە بەو خێزانە چونکە پێشێلی بەخێوکردنی منداڵەکەی کردووە و منداڵەکە دەدرێت بە نەوجەوانانی سلێمانی، وتیشی: تەنها لە پێنج مانگی ئەمساڵدا 80 منداڵ کە سەرجەمیان ئاوارە بوون لە دایک و باوکییان سەندراونەتەوە کە بەزۆر کاریان پێکردوون، دواتر دراون بە نەوجەوانان.
لەبارەی لێکەوتە خراپەکانی ئەم دیاردەیە ئەو بەرپرسەی پۆلیس وتی: بەشێک لەو منداڵانە بەکاردەهێنرێن بۆ گواستنەوەی ماددە هۆشبەرەکان یان دەستدرێژی سێکسیان دەکرێتە سەر و لێیان دەدرێت و سوکایەتیان پێدەکرێت، ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد کە کۆنترۆڵکردنی دیارەدەکە زۆر گرانە، هەتا کێشەی سنورەکان مابێت و دۆخی باشوری عێراق وابمێنێتەوە تەقینەوە و شڵەژاوی و نائارامی تێدابێت ئەم منداڵانەش هەر لە شەقامدا دەمێننەوە.
هەر لەسەر ئەو پرسە، نوعمان عەبدولڕەحمان، بەڕێوەبەری بەرنامەکان لە ڕێکخراوی منداڵپارێزی کوردستان، بە ڕۆژنیوزی ڕاگەیاند: وەک منداڵپارێزی کوردستان زۆر هەوڵمانداوە ئەم منداڵانە لەسەر شەقامەکان نەهێڵین پێش هاتنی ئاوارەکان و دوای هاتنی ئاوارەکانیش بەڵام هێشتا نەمنتوانیوە ئەوە بکەین، وتیشی: پێشتر منداڵانی سەر شەقام تەنها سواڵیان دەکرد، بەڵام ئێستا لەژێرناوی کارکردن و عەلاگە و کلێنس و بنیشت فرۆشتن، لەسەر شەقام و بەردەم ترافیکەکانن و هاوڵاتیان بێزار دەکەن.
ئەو بەرپرسەی منداڵپارێزی کوردستان، ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد کە بەشێکی زۆر لەو منداڵانە ئاوارەن و دایک و باوکیان هەیە و شەوان دەگەڕێنەوە بۆ کەمپەکانیان، بەڵام ئەم منداڵانە دەستگیر ناکرێن بەڵکو بەهاوکاری پۆلیسی نەوجەوانان تەنیا کۆدەکرێنەوە و ئەو منداڵانە بەکاردەهێنرێن نەک خۆیان بیانەوێت ئەم کارە بکەن، وتیشی: هەندێک لەو دایک و باوکانە بۆتە پیشەیان ئەگەر 10 جاریش دەستگیربکرێن دیسان هەمان کار بە منداڵەکانیان دەکەنەوە.
بەگوێرەی ئاماری منداڵپارێزی کوردستان، لە ئێستادا لە شاری هەولێر، 1960 منداڵ کاردەکەن لە نێوانیاندا لە29٪یان منداڵی ئاوارەن، لە شاری سلێمانیش 424 منداڵ کاردەکەن کە لە 92٪یان منداڵی ئاوارەن.[1]
#01-06-2019#