19ی بانەمەڕ بۆ بزووتنەوەی ئازادیخوازیی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ڕۆژی بەریەککەوتنی ڕەشبیری و ئازادبوونە. ڕژێمی ملهوڕی ئێران لەو ڕۆژەدا چوار تێکۆشەر و شۆڕشگێڕی کوردی بەبێ بڕیارێکی دادپەروەرانە و لە دوای ساڵەها ئەشکەنجەدانی قورس و دژوار لەسێدارەدا. فەرزاد کەمانگەر، شیرین عەلەم هولی، عەلی حەیدەریان، فەرهاد وەکێڵی و مەهدی ئیسلامییان بوونە هێمای دژە ملهوڕی و تێکۆشان بۆ مرۆڤی ئازاد و بەرخودان و تێکۆشانیان لە یادگەی مێژوویی کوردا دەمێنێتەوە و هەموو کاتێک یاد و ناویان بە نەمری دەمێنێتەوە. جارێکیتر یادی شەهیدانی زیندان و هەموو شەهیدانی مانگی ئایار (گوڵان) بەرز ڕادەگرین و پەیمانی بەردەوامیدان بە تێکۆشانمان لە پێناو ئامانجی شەهیدەکانمان نوێ دەکەینەوە.
یەکێک لە شێوازەکانی ڕژێمە هیرارشی و دەسەڵات تەوەرەکان دروستکردنی شێوازەکانی کۆنترۆڵ و سزادانی کۆمەڵگەیە تاوەکو لەو ڕێگەیەوە مرۆڤەکان و بە گشتیش کۆمەڵگە بە تەواوەتی بکەنە ملکەچی بێ ئەملاولای خۆیان، کە ناچاریان بکەن پەیڕەوی لە یاسا و ڕێساکانیان بکەن. یەکێک لەو شێوازانە ئەشکەنجەدانە. ڕژێمی ملهوڕی ئێرانیش لە ڕیزی ئەو حکومەتانەدایە، کە بەشێوەی نامرۆیانە و بە دەر لە هەموو نۆرم و بەها ئەخلاقی و حقوقییەکان سوود لە ئەشکەنجەدان و لەسێدارەدان بۆ سەرکوت و سڕینەوەی بەرهەڵستکاران و ڕەخنەگرانی وەردەگرێت و دۆسیەی لەسێدارەدان، ئەشکەنجە و سەرکوت هەموو کات لە ڕژێمی دیکتاتۆریی ویلایەتی فەقێ دا کرابووە و کراوەشە. ڕژێمێک، کە بەرهەڵستکارانی بەپێی یاساکانی بە تاوانبار دەزانێت و لە ئەنجامدا بۆ ئەدەبکردن و تۆقاندن، سێدارە و ئەشکەنجە وەک شێوازێک لە پێناو زاڵبوون و باڵادەستیی خۆی بەسەر کۆمەڵگەدا بەکاردەهێنێت. حکومەتی ئێران سەبارەت بە مافی ئازادی گەلان لە ئێران هیچ هەنگاوێکی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکە هەڵنەگرتووە و بە پێچەوانەوە کێشەکەی بەشێوەیەکی توندوتیژانە و نکۆڵیکەرانە سڕیوەتەوە. مێژووی ڕژێمی خوسرەوانی شایەتی کوشتاری بەربڵاوەی شۆڕشگێڕان و تێکۆشەرانی ڕێگای ئازادییە لە ئێراندا.
ئێران یەکێک لەو وڵاتانەیە، کە زۆرترین ئاماری زیندانیی سیاسیی هەیە و زیاتر لە نیوەی زیندانییەکانیش کوردن. هەر چەند لە ئێران پێناسەیەکی ڕوون لەبارەی زیندانیی سیاسییەوە بوونی نییە و ئێران هەمیشە نکۆڵی لە بوونی زیندانیانی سیاسی دەکات و بەرهەڵستکاران و ڕەخنەگرانی بە تێکدەرانی ئاسایشی نەتەوەیی خۆی دەزانێت، لە ژێر ناوی جۆراجۆری وەک موحارب (دوژمنی خودا)، جودایخواز، شەڕانگێز و لە ژێر دەیان ناو و ناتۆرەی تردا تێکۆشەرانی سیاسی لەسێدارە دەدات. سیستمی سزاکانی ئێران ئامڕازێکە بۆ دروستکردنی کەشی تۆقاندن و ترسنانەوە و تیایدا ژیانی ئازاد بوونی نییە و ڕەتکراوەتەوە.
تێڕوانینی ڕژێمی ئێران بەرامبەر بە بەرهەڵستکاران هەمیشە لەسێدارەدان و ئەشکەنجە بووە و لە بەرامبەر کوردیشدا تێڕوانینکێکی زۆر توندوتیژانەتری هەبووە و دوژمنیی خۆی لەگەڵ کوردەکان بە هەموو شێوەیەک و لەژێر هەموو پاساو و بیانویەکدا خستووەتەڕوو. گەلی کرد لە ئێران ڕووبەڕووی سەرکوتی چەندلایەنە بووەتەوە. ئەو تێڕوانینە، سنووردار نییە بە ڕژێمی داگیرکەری ئێرانەوە و لە مێژووی هاوچەرخدا لەگەڵ ئەو سیاسەتەدا ڕووبەڕوو بووە، بەڵام ئەم گەلە لە هەموو ئەو سەردەمانەدا بۆ گەیشتن بە ئازادی و یەکسانی درێژەی بە تێکۆشان داوە. لە لەسێدارەدان و ئەشکەنجەی ڕۆڵە شۆڕشگێڕەکانی کورد تاوەکو کوشتاری #کۆڵبەر#انی کورد هەموو دیوی دراوی دوژمنایەتی حکومەتی ویلایەتی فەقێیە بەرامبەر بە کورد و تاوانەکانی ئەو ڕژێمە بەرامبەر بە کورد لە پێناو بێدەنگکردنی دەنگی ئازادیخوازییان هیچ سنوورێکی نییە. سەرباری هەوڵەکانی ڕژێم بۆ وەرگرتنی دانپیادانانی زۆرەملێیانە و تێکشکاندنی ورە و کەسایەتیی زیندانیانی سیاسی، بەڵام گۆڕەپانی زیندان هەمیشە گۆڕەپانی تۆکمە و هەمیشەیی و گرتنەبەری هێڵی بەرخودان بووە. ئەو هەڵوێست و بەرەنگارییە هەمیشە لە ژوورە ترسناکەکانی زیندانەکانی ڕژێمی ئێراندا لە کەسایەتیی تێکۆشەرانی ڕێگای ئازادیدا بینیومانە. بێگومان لە پشت ئەو ئیرادە و ورە و خۆبەدەستەوەنەدانە هۆشیاری و ئاگایی و تێگەیشتنی قوڵ بۆ ئازادی و ڕاستی بوونی هەبووە. دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە سێ دەیە لە شێوەیەکی نوێی دەسەڵاتی دڕندانەی دەوڵەت – نەتەوە، بەرخودانی تێکۆشەران و هەڵسوڕاوانی سیاسی بێ هاوتا بووە و سیستمی دادوەریی ئێران لە تێکشکاندنی بەرخودانی زیندانیانی سیاسیدا دەستوەستان ماوەتەوە و لە ئەنجامدا بە پەتی سێدارە هەڵیواسیون. زیندان لە کوردستان لە نێو بزووتنەوەی ئازادیخوازیی کوردا بوەتە چەقی تێکۆشان و بووەتە دیمەن و وێنایەکی ڕاستی ژیانی ڕاستەقینە و شکۆمەندانە و بە کەرامەت.
پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پەژاک) لە کاتێکدا بە پیری دەهەمین ساڵیادی لەسێدارەدانی هەڤاڵە تێکۆشەرەکانییەوە دەڕوات، کە جاریکیتر دژایەتیی ڕژێم بەرامبەر بە کورد توندتر بووەتەوە و شەپۆلێکی تر لە لەسێدارەدانی زیندانیانی سیاسیی کورد دەستپێکردووەتەوە و لە چارەنووسی بەشێکشیشان هیچ هەواڵێک لە بەردەستدا نییە. ڕژێمی ئێران هەموو کات پشتی بە کوشتنی ڕۆڵە ئازادەکانی کورد بەستووە و لەو چوارچێوەیەدا دەستی لە هیچ تاوان و توندوتیژییەک نەگەڕاندووەتەوە. لە ڕوانگەی پەژاکەوە ئێران بە نکۆڵیکردن لە زیندانیانی سیاسی و لە سێدارەدانیان هەرگیز ناتوانێت کێشەکان چارەسەر بکات. ڕەفتاری توندوتیژانە بەرامبەر بە دەوڵەمەندی و فرەیی شوناس و ناسنامە و گوێ نەدان بە بیر و باوەڕەکانیان ناتوانێت دیموکراسی و ئازادی لە ئێران بەدی بهێنێت. پەژاک جارێکیتر لەسێدارەدان و سڕینەوەی شۆڕشگێڕان لە ئێران بە تایبەتی کوردان ئیدانە دەکات و لە کەسایەتیی شەهیدانی 19ی بانەمەڕدا پەیمانی خۆی بۆ بەردەوامیدان بە تێکۆشان و گەیشتن بە ئامانجی شۆڕشگێڕیی شەهیدان تاوەکو دوا هەناسە نوێ دەکاتەوە و ڕایدەگەیەنێت، کە سێدارە و سەرکەوت هیچ درز و دابڕانێک لەسەر پێداگری و بەردەوامیدان بە تێکۆشان لە دژی نادادی دروست ناکات.
#08-05-2020#