پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
27-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
26-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی گەڕەکی زانیاری شاری هەولێر ساڵی 1989
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
ڕێپێدراوی سەربازی بەریتانیا لەگەڵ دوو کەسایەتی شارۆچکەی سۆران ساڵی 1957
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ڕووناهی گەڕەکی شۆڕشی شاری هەولێر ساڵی 2000
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک چەکداری عەشیرەتی هەرکی لە گوندی شێخ توڕاب، هەولێر ساڵی 1964
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی زارگەلی شارەدیی خەلیفان ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
سەردانی سەرۆک کۆماری ئێراق عەبدولڕحمان عارف بۆ شارەدێی هەریر ساڵی 1967
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
ڕێباز کۆسرەت ڕەسوڵ و بەشێک لەلایەنگرانی (ی.ن.ک) لە بێستانە نەورۆزی ساڵی 1994
26-07-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 526,715
وێنە 106,581
پەرتووک PDF 19,800
فایلی پەیوەندیدار 99,750
ڤیدیۆ 1,452
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,229
ژیاننامە 
24,330
کورتەباس 
17,157
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,496
پەند و ئیدیۆم 
12,405
شەهیدان 
11,553
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,881
هۆنراوە 
10,200
بەڵگەنامەکان 
8,316
وێنە و پێناس 
7,275
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,850
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,356
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
628
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
24-07-1923
ژیاننامە
زارا محەمەدی
ژیاننامە
مەلا محەمەدی شارەزووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
التطور التدويني لظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
التطور التدويني لظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية
کورتەباس

التطور التدويني لظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية
کورتەباس

التطور التدويني لظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية
جوتيار تمر/ كوردستان
اصبح من الثابت لدی المعنين بالتاريخ ان صيرورة الحدث التاريخي ليس بالإمكان حصره ضمن زمانية ومكانية ثابتة فاغلب الروايات التاريخية ما تلبث ان يطرأ عليها تغير لاكتشاف حقائق اخری، لاسيما فيما يتعلق بالأمكنة والأقوام، بسبب التشعبات التي تتعلق بها ولكثرة الظروف التي تتحكم بمسارها، وللغموض الذي ظل لحد الان يحوم حولها ويكتنف المعلومات المتوفرة عنها، ولم يعد مخفيا علی باحث او متابع ان تقصي الحقائق التاريخية اشبه بضرب من الخيال، لكن في الوقت نفسه يبقی بابه متاحاً وجائزاً ومحبباً لدی البعض كمن كرسوا حياتهم من اجل الوصول الی حقائق تبقی ثابتة لحين اكتشاف غيرها، ومن بين هذه الحقائق التي وجدنا لها تطوراً مرتبطاً بمدی جدية البحث، المعلومات المتعلقة بظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية، حيث شهدت طوال الحقبات الزمنية الاخيرة تغيرات عديدة من حيث ظهور التسمية وجغرافيتها حسب ما اوردتها المصادر التاريخية سواء السريانية منها ام الفارسية ام العربية، وعلی درجة اقل الكوردية.
يكاد يكون ثابتاً لدی بعض المؤرخين بأن التسميات المقاربة التي اوردوها في كتبهم هي تمثل البداية الحقيقية لظهور التسمية بل بنظرهم هي تمثل في حقيقتها كوردستان من حيث المعنی الاستدالي، علی الرغم من كونها لم تأتي بصورة مباشرة (بلاد الكورد، وطن الكورد، وجبال الكورد)، حيث سادت الاقاليم كنظام ادراي في الحقبات الزمنية السابقة لاسيما في العهود الاسلامية الاولی(محمد امين زكي، خلاصة تاريخ كورد وكوردستان الترجمة العربية، بيروت 1996، ص355؛ أحمد الخليل، تاريخ الكرد في الحضارة الاسلامية، بيروت 2007 ؛ زرار صديق توفيق، الكورد في العصر العباسي حتی مجيء البويهيين132-334ه/ 749-946م رسالة ماجستير مقدمة الی كلية الاداب جامعة صلاح الدين، اربيل 1994، ص12).
لذا من الصعوبة ان نجد في المصادر الاسلامية اية معلومات مباشرة عن حقيقة تسمية كوردستان، وعلی عكس المصادر الاسلامية نجد ان السريان كانوا اشد اهتماما ودقة في تدوينهم للمعلومات في هذا العصر، حيث ارخوا للمنطقة في الكثير من مؤلفاتهم، واخذت كوردستان حصة لابأس به من اهتمامهم، فقد ذكر المؤرخ السرياني يعقوب الرهاوي (10-89ه/ 632-708م) في كتابه تواريخ سريانية من القرن (7-9م) اسم ارعاد قردايي- ارض الكورد)، (توفيق، كردستان في العهد الجلائري737-814ه/1337-1411م، دهوك 2009، ص23)، كما وردت تسميات اخری مشابهة في مصادر سريانية اخری يمكن الاستدلال من خلالها علی ماهية التطور الذي حصل لظهور التسمية (للمزيد ينظر: الرهاوي، المجهول(ت7ه/13م): تاريخ الرهاوي المجهول، الترجمة العربية، بغداد 1986، ص40؛ ابن العبري: تاريخ الزمان، الترجمة العربية، بيروت 1991، ص 27، 35، 72، 321؛ توفيق، كردستان في العهد الجلائري، ص23)
وتعد هذه المراحل التي ظهرت فيها دلالات جغرافية عن الكورد مهمة اذا ما قمنا بقياسها ضمن التطور اللغوي الذي دائما ما يحتاج الی عقود حتی تتبلور في النهاية صيغة تتلائم وحاجة العصر، لذا نجد بأن تسمية كوردستان كمفهوم قومي لم يظهر الا في العقود المتاخرة جدا، لكن هذا لايمنع ان نركز علی بدايات ظهوره لتتبع خطاه، ففي اواسط القرن 7ه/ 13م، كانت تسمية كوردستان قد دخلت المعترك التاريخي لدی بعض المؤرخين الفرس(حمدالله المستوفي، نزهة القلوب، طهران 1336ه.ش، ص127)، الذي اقترن باسمه لحقبات زمنية طويلة ظهور تسمية مصطلح كوردستان، ولكن كما ذكرنا سابقاً بأن الحقائق التاريخية لاتقف عند معترك آحادي او منعطف تاريخي واحد، بل تتعداه الی افاق ابعد، خاصة اذا ما تم البحث الحفر في الممكنات، وهذا ما تم بالفعل من خلال ظهور دراسات تاريخية اخری تبرهن علی ان هذه التسمية كانت موجوة قبل حمدالله المتسوفي، حيث أن الرحالة الايطالي ماركو بولو (ت723ه/ 1323م) كان قد ذكر اسم كوردستان في مدوناته اثناء زيارته لاقاليم المشرق في سنة (670ه/ 1271م) (توفيق، كردستان في العهد الجلائري، ص24)، وفي حوادث سنة (685ه/ 1286م) يذكر احد المؤرخين اسم كوردستان ضمن تدوينه للاحداث التي رافقت ظهور المغول في المنطقة حيث يقول: همذان بالقرب من خانه آباد التي هي عبارة عن مرعی من كوردستان(رشيد الدين فضل الله الهمذاني(ت 718ه/1318م)، جامع التواريخ، الترجمة العربية، القاهرة(د/ت)، 2/1/812)، وقد ذكر المؤرخ نفسه في موضع اخر اسم كوردستان عندما تحدث عن جبل هكار، كما قدم المؤرخ شهاب الدين عبدالله الشيرازي(ت728ه/1328م) معلومات تؤكد وجود تسمية كوردستان في تلك الاونة (توفيق، العهد الجلائري، ص24).
و لم تقف المعلومة التاريخية بشأن كوردستان عند هذا المنعطف ايضاً بل تعدته الی حقبات زمنية اسبق، باعتبار ان المصادر التاريخية اثمرت معلومات جديدة تفيد بأن ابن العبري(ت685ه/ 1286م) يعتبر من اوائل من ذكروا اسم كوردستان في مؤلفاتهم، فحسب دراسة حديثة قدمها زنار عبدالسلام حول ابن العبري مصدراً لدراسة تاريخ الكورد يذكر بأن المصادر السريانية الرئيسية التي اعتمد عليها ابن العبري في مؤلفه تاريخ ابن العبري هي مؤلفات المؤرخ ديونيسيوس التلمحري (ت 231ه/ 845م)، حيث يورد الاخير اسم كوردستان في كتابه، وكان ابن العبري قد اورد اسم كرستان ضمن احداث سنة (214ه/ 829م)، في اشارة الی ظهور المهدي المنتظر وتحصنه مع اتباعه في جبال كوردستان (زنار عبدالسلام، ابن العبري مصدراً لدراسة تاريخ الكورد، اربيل 2007، ص143)، وهذه الروايات بتفاصيلها نقلها ابن العبري من التملحري وفي نفس احداث تلك السنة. (وللمزيد حول تسمية كوردستان ينظر: محمد صالح طيب، ظهور تسمية كوردستان، مجلة دهوك، دهوك 2001، العدد (12) ص 75-77.
كما تشير دراسات حديثة ان المؤرخ الفارسي محمد العوفي(ت 618ه/1221م) قد ذكر في كتابه لباب الالباب ان شاعراً اسمه (جنتي بيا) قد ذكر اسم كوردستان ضمن بيت شعري، وهذا الكتاب كان المؤرخ قد الفه في سنة (612ه/ 1215م)، مما يعني امكانية وجود اسم كوردستان لوقت سابق من التأليف.
ومع تتطور المعلوماتية التاريخية بشأن ظهور تسمية كوردستان في المصادر التاريخية، يبقی ان التسمية لم تأخذ شكلها الاثني الا متأخراً، حيث اورد اغلب المؤرخين هذه التسمية كمفهوم اداري، دون ان يكون لها اثراً دلالياً اثنياً، غير ان رشيد الدين فضل الله غاير المفهوم السائد للتسمية بحيث ظهرت عنده كمدلول قومي اثني. (للمزيد ينظر: حيدر لشكري، الكرد في المعرفة التاريخية الاسلامية، اربيل 2004، ص 53-58؛ توفيق، العهد الجلائري، ص25).
وكان الامر طبعياً جداً باعتبار ان من اهم الشروط القومية علی مر العصور هو الشرط الجغرافي، والكورد باعتبارهم قومية مستقلة كان لهم وطن وارض لم يشاركهم احد في الاقامة فيه الا علی شكل اقليات غير انهم لم تجمعهم اسمية واحدة، فعرفت كل منطقة من مناطق السكن الكوردية باسم جغرافي او اداري، في حين كانت المسميات القديمة التي انتمت للكورد لم تزل قائمة في الاذهان (كوردوئيني- كردوخيا- بيث كوردو- باقردی- باقردو) وهي في مجملها تعني بلاد الكورد.
في العصور الاسلامية اللاحقة اصبحت تسمية كوردستان امراً اعتاد عليه بعض المؤرخين العرب، فكان النويري(733ه/1333م) من اوائل المؤرخين العرب الذين ذكروا اسم كوردستان(نهاية الارب في فنون الادب، بيروت 2004، 33/192؛ وينظر: توفيق، العهد الجلائري، ص25)، وعلی الرغم من عدم فهمهم لهذه التسمية باعتبارها لفظة اعجمية الا انهم استخدموها في مؤلفاتهم ومدوناتهم التاريخية، ويعتبر عبدالله بن فتح الله البغدادي(ت بعد 891ه/ 1486م) من المؤرخين العرب القلائل الذين وظفوا لفظة كوردستان اثنياً (تاريخ الغياثي، تحقيق طارق نافع الحمداني، بغداد 1975، ص 183، 336)، وعلی الرغم من ذلك فان التسمية ظلت غير متداولة بشكل واسع بين المؤرخين، حتی العهد الجلائري الذي شاع فيه التسمية لاسيما في المصادر الفارسية والاوروبية (معين الدين نطنزي، منتخب التواريخ معيني، طهران 1336 ه.ش، ص 143؛ ليونهارت راوولف، رحلة المشرق سنة 1573م، ترجمة سليم طه التكريتي، بغداد 1978، ص196-197).
اما علی الصعيد التدوين التأريخي الكوردي فانه لاتوجد اية اشارات عن ذكر تسمية كوردستان خلال تلك الحقبات الزمنية، ما عدا ما يذهب اليه البعض علی ان الشاعر الكوردي ملا احمد الجزيري (ت القرن 9ه/ 15م) قد ذكر اسم كوردستان في بعض قصائده (توفيق، العهد الجلائري، ص27-28).[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 638 جار بینراوە
هاشتاگ
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: عربي
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 06-12-2021 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 06-12-2021 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 06-12-2021 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 638 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
دەروازەی شاری خۆی لە ساڵی 1904
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
وێنە و پێناس
ڕێپێدراوی سەربازی بەریتانیا لەگەڵ دوو کەسایەتی شارۆچکەی سۆران ساڵی 1957
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی گەڕەکی زانیاری شاری هەولێر ساڵی 1989
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
کورتەباس
کەسایەتی و گەوهەرێک لەدەریای مەدرەسە ئایینی یەکەی هەشەزینی دۆزرایەوە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
عومەر حامید
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
ژیاننامە
ناسر فەتحی
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی خێزانێک بۆ کۆمەڵگەی پیرزین ساڵی 1990

ڕۆژەڤ
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
24-07-1923
30-08-2010
هاوڕێ باخەوان
24-07-1923
ژیاننامە
زارا محەمەدی
28-05-2019
هاوڕێ باخەوان
زارا محەمەدی
ژیاننامە
مەلا محەمەدی شارەزووری
26-07-2013
هاوڕێ باخەوان
مەلا محەمەدی شارەزووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
23-07-2024
سەریاس ئەحمەد
شانیا شەهاب
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
سەربەست بامەڕنی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
27-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
26-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی گەڕەکی زانیاری شاری هەولێر ساڵی 1989
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
ڕێپێدراوی سەربازی بەریتانیا لەگەڵ دوو کەسایەتی شارۆچکەی سۆران ساڵی 1957
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ڕووناهی گەڕەکی شۆڕشی شاری هەولێر ساڵی 2000
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک چەکداری عەشیرەتی هەرکی لە گوندی شێخ توڕاب، هەولێر ساڵی 1964
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی زارگەلی شارەدیی خەلیفان ساڵی 1987
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
سەردانی سەرۆک کۆماری ئێراق عەبدولڕحمان عارف بۆ شارەدێی هەریر ساڵی 1967
26-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
ڕێباز کۆسرەت ڕەسوڵ و بەشێک لەلایەنگرانی (ی.ن.ک) لە بێستانە نەورۆزی ساڵی 1994
26-07-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 526,715
وێنە 106,581
پەرتووک PDF 19,800
فایلی پەیوەندیدار 99,750
ڤیدیۆ 1,452
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,229
ژیاننامە 
24,330
کورتەباس 
17,157
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,496
پەند و ئیدیۆم 
12,405
شەهیدان 
11,553
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,881
هۆنراوە 
10,200
بەڵگەنامەکان 
8,316
وێنە و پێناس 
7,275
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,850
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,356
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
628
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
دەروازەی شاری خۆی لە ساڵی 1904
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
وێنە و پێناس
ڕێپێدراوی سەربازی بەریتانیا لەگەڵ دوو کەسایەتی شارۆچکەی سۆران ساڵی 1957
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی گەڕەکی زانیاری شاری هەولێر ساڵی 1989
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
کورتەباس
کەسایەتی و گەوهەرێک لەدەریای مەدرەسە ئایینی یەکەی هەشەزینی دۆزرایەوە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
عومەر حامید
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
مانی ڕەحیمی
ژیاننامە
ناسر فەتحی
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەڕامەی تێکەڵاو لە تەقتەق ساڵی 1987
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی خێزانێک بۆ کۆمەڵگەی پیرزین ساڵی 1990
فۆڵدەرەکان
کورتەباس - پارت / لایەن - پارتی دیموکراتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - هەواڵ کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕاگەیاندن کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕامیاری، جیۆپۆلیتیک و پەیوەندیی نێودەوڵەتی کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - دیجیتاڵ کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان شەهیدان - شار و شارۆچکەکان (لەدایکبوون) - موش شەهیدان - بیروباوەڕی سیاسی - نەتەوەیی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.859 چرکە!