پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
19-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
19-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ناسنامەی هەرێمی کوردستان، لە نێوان فیدڕالی و لامەرکەزیدا
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
لە ناسر شەیداوە، بۆ حەسەن یاسین
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
دونیا چاوەڕێی شتێکی دیکەیە، دەربارەی سینەما و جینۆساید
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
بۆ نەهامەتی جینۆسایدی کوردانی فەیلی
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
زمانی کوردی لە بەڵگەنامەکانی وڵاتانی دراوسێدا
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
دانیاڵ میتران لە زوومی یەڵماز گۆنای-وە
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
شەهیدانی ئەشکەوتی داری خلە
18-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
17-05-2024
ئەوین کامەران
ئامار
بابەت 519,073
وێنە 106,579
پەرتووک PDF 19,271
فایلی پەیوەندیدار 97,152
ڤیدیۆ 1,392
شەهیدان
سادق شەرەفکەندی
شەهیدان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
ژیاننامە
مشکۆ هەولێری
ژیاننامە
زرار بەگ دەرگەڵەیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
الدولة المروانية الدوستكية الكوردية
بەرهەمەکانتان بە ڕێنووسێکی پوخت بۆ کوردیپێدیا بنێرن. ئێمە بۆتان ئەرشیڤ دەکەین و بۆ هەتاهەتا لە فەوتان دەیپارێزین!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الدولة المروانية الدوستكية الكوردية

الدولة المروانية الدوستكية الكوردية
الدولة المروانية الدوستكية الكوردية

الكورد من أعرق شعوب العالم و تاريخهم موغل في القدم. يعيشون على أرضهم التاريخية منذ فجر التاريخ في جبال زاغروس و طوروس و ما يعرف بميزوبوتاميا، موئل الحضارات الإنسانية، عراقة الشعب الكوردي موثقة في الأبحاث الأركيولوجية العالمية إلا أن المكتبة الشرق أوسطية تفتقر إلى التعريف بتاريخ هذا الشعب و إسهاماته في إغناء الإرث الحضاري والثقافة الإنسانية.

المروانيون سلالة كوردية سنية حكمت في شمال سوريا و جنوب الأناضول من سنة 990م إلى سنة 1096م و ضمّت دولتهم المستقلة مدن في شمال كوردستان مثل آمد ديار بكر و ميافارقين و ماردين و سيرت و بدليس و قسمًا من محافظة موش إضافةً إلى مدينة أرجيش التابعة لمحافظة وان و أجزاء من محافظات خاربيت آلازيغ و روها أورفا و مدينة نصيبين و أطراف مدينة الموصل.
بعد وفاة عضد الدولة البويهي سنة 983م بدأت الدولة البويهية في الإنهيار و قام أحد قادة العشائر الكوردية و إسمه: أبو علي بن مروان 990-997م بإنشاء إمارة مستقلة و كان مركزها ميافارقين.
تسمى الدولة المروانية بالدولة الدوستكية أيضًا بعد توسيع تلك الإمارة حيث يذكر الفارقي أن إسم مؤسس هذه الدولة هو باد بن دوستك الحاربختي بازهربختي و كان يمتاز بالحنكة و رجاحة العقل.
عرفت الدولة المروانية الكوردية أوجها السياسي أثناء عهد كل من الأمير سعيد بن مروان أبو منصور - ممهّد الدولة ثم الملك أحمد بن مروان الملقب بِنصر الدولة.

حينما دخل البويهيون الموصل سنة 368 هجري جاء أبو شجاع للقاء عضد الدولة. و ما إن إجتمع بالملك البويهي حتى فطن إلى أنه لن يبقي عليه حيًّا وكان ظنه صائبًا.
ذكر إبن الأثير في كتابه الكامل في التاريخ جزء 9 ص 35 أن عضد الدولة قال بعد أن خرج الأمير الكوردي باد من مجلسه:
له بأس و شدة و فيه شر لا يجوز الإبقاء على مثله. و أمر بالقبض عليه لكن كان أبو شجاع قد غادر المدينة سرًّا و لحق بجيشه و سرعان ما تعاون البويهيون و العرب الحمدانيون للقضاء على أبي شجاع و اغتياله فخابت مساعيهم ثم هاجم أبو شجاع الموصل و خاض معركة ضارية ضد البويهيين و بني حمدان الحمدانيون و بني عقيل و جُرح في المعركة إثر سقوطه حين قفز من على ظهر فرسه إلى ظهر فرس آخر ثم قُتل و كان ذلك عام 990م.
قال إبن الأثير: و حُملت جثته إلى الموصل و صُليَ عليها بالموصل و دُفنت و لحق أهل الموصل من الحزن عليه و الأسف لقتله ما لا يوصف و عملوا عليه المآتم و الندب و البكاء.

الحنكة السياسية و عقلية بناء الدولة:
يُعتبر الأمير أحمد بن مروان نصر الدولة من أشهر الأمراء الكورد المروانيين و أعظم ملوك الدولة المروانية. بدأ بتنظيم أمور دولته على قواعد متينة فعيّن الولاة و الموظفين على أسس من الكفاءة و الإخلاص ليعيد إلى الدولة هيبتها و يوطّد حكمه على دعائم من العدل و المساواة و يهيّئ لشعبه حياة يسودها الهدوء و الإستقرار و استطاع إعادة الأمور إلى نصابها بعد أن تزعزعت بشدّة إثر إغتيال سلفه و أخيه سعيد بن مروان. و لما انتهى حسن بن مروان من تنظيم أمور الدولة و إرسائها على العدل و الرخاء، إهتمّ بتعزيز المكانة السياسية لدولته على الصعيد الإقليمي و كان حصيفًا في بناء العلاقات الخارجية المتوازنة فكسب ودّ الدول المجاورة و إحترامها و تجنّبَ الإنضمام إلى التحالفات المتعادية و استعان بعلاقات المصاهرة لتأمين سلامة بلاده و تعزيز مركزها السياسي فتزوّج بالفضلونية بنت الأمير الكوردي فضلون بن منوجهر أمير الإمارة الشدادية كما تزوّج بالسيدة بنت شرف الدولة قرواش بن المقلد العقيلي و تزوّج أيضًا من بنت سنحاريب ملك السناسنة الأرمن.
إستطاع بهذه السياسة و عبر هذه العلاقات المتوازنة أن يجنب بلاده من ويلات الحروب و يحقق لرعيته الرخاء و الهدوء والسلام. و بالرغم من أن دولته كانت تقع في منطقة تتقاطع فيها مصالح إقليمية حادة العباسيون، البويهيون، الأرمن، البيزنطيون، الحمدانيون، الفاطميون إلا أنه و نتيجة لسياساته الحكيمة، إعترفت الدول الشرق أوسطية الثلاث الكبرى في ذلك العصر بالدولة الكوردية المروانية و هي الخلافة العباسية و الخلافة الفاطمية و الدولة البيزنطية.
كانت الدولة المروانية ملاذًا آمنًا لكل لاجئ يبحث عن الأمان بما فيهم الملك و الأمير و الوزير فكان نصر الدولة يرحّب بهم و يعطف عليهم و يبالغ في إكرامهم و يوفر لهم العيش اللائق بمكانتهم. لقد لجأ إليه على سبيل المثال: الملك العزيز البويهي و الوزير أبو القاسم المغربي و الوزير إبن جهير الموصلي و إبن خان التركي و الطريف في الأمر أن رعاية هذا الملك لم تقتصر على الناس بل شملت الحيوانات أيضًا و بكيفية لم نُعهدها من سائر الملوك فقد بلغه أن الطيور تجوع شتاءًا لكثرة الثلج و أن الناس يصطادونها بسبب حاجتها إلى الحَبْ فأمر بفتح مخازن الحبوب و إلقاء ما يكفيها من الغِلّات طوال الشتاء فكانت الطيور في ضيافته طوال الشتاء لآخر عمره.

لم يطل عمر تلك الدولة حتى بدأ السلاجقة بإحتلال كوردستان بجيوش جرارة مستغلين التناحرات و الاضطرابات الداخلية بعد وفاة نصر الدولة فأغاروا على البلاد و عملوا فيها النهب و السلب و التدمير و هكذا خسرت الدولة المروانية إستقلالها و أصبحت تابعة للدولة السلجوقية و قد توفي نصر الدولة عن عمرٍ ناهز نيّفًا و ثمانين عامًا بعد حكمٍ دام قرابة 50 سنة و سقطت العاصمة ميافارقين بين أيديهم عام 1096م بعد أن عاشت مائة و ست سنوات. [1]

$أمراء الدولة المروانية$
1- أبو علي الحسين بن مروان: حكم من 990م حتى 998م.
2- ممهُد الدولة أبو منصور بن مروان: حكم من 998م حتى 1011م.
3- نصر الدولة أبو نصر أحمد بن مروان: حكم ما بين 1011م إلى 1061م.
4- نظام الدولة نصر بن أحمد: فترة حكمه من 1061م حتى 1083م.
5- منصور بن نصر: حكم من 1083م إلى 1096م.


$المصادر و المراجع$
- عبدالرقيب يوسف، الدولة الدوستكية في كوردستان الوسطى، مطبعة اللواء، بغداد، الطبعة الأولى 1972م الجزء الأول.
- دلير محمد طاهر عيسى السبينداري، باحث، الحياة الإقتصادية و الإجتماعية و العلمية في الإمارة المروانية.
- الدكتور أحمد الخليل، مشاهير الكورد في التاريخ الإسلامي.
- محمد جمال باروت، كاتب و مؤرخ سوري، التكوين الناريخي الحديث للجزيرة السورية.
- إبن خلكان، وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان، تحقيق إحسان عباس، دار الثقافة، بيروت 1968م الجزء الأول.
- إبن الأثير، الكامل في التاريخ، دار صادر، بيروت 1975م، 1982م الجزء التاسع.
- Enciclopedia of the People of Africa and the Middle East In The West Were The Marwanids Based at Diyarbakr.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 570 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] تۆڕی کۆمەڵایەتی | کوردیی ناوەڕاست | شخصيات من الذاكرة الكردية
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
زمانی بابەت: عربي
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 98%
98%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان عەلی )ەوە لە: 14-01-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 14-01-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 14-01-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 570 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.111 KB 14-01-2022 زریان عەلیز.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
ژیاننامە
شەم سامان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
توێژینەوەیەک: لە تورکیا و باکووری کوردستان نزیکەی 60%ی خێزانی کورد لە ماڵەکانیان بە کوردی قسە ناکەن

ڕۆژەڤ
شەهیدان
سادق شەرەفکەندی
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
سادق شەرەفکەندی
شەهیدان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
08-11-2008
هاوڕێ باخەوان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
ژیاننامە
مشکۆ هەولێری
20-12-2008
هاوڕێ باخەوان
مشکۆ هەولێری
ژیاننامە
زرار بەگ دەرگەڵەیی
15-08-2011
هاوڕێ باخەوان
زرار بەگ دەرگەڵەیی
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
19-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
19-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ناسنامەی هەرێمی کوردستان، لە نێوان فیدڕالی و لامەرکەزیدا
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
لە ناسر شەیداوە، بۆ حەسەن یاسین
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
دونیا چاوەڕێی شتێکی دیکەیە، دەربارەی سینەما و جینۆساید
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
بۆ نەهامەتی جینۆسایدی کوردانی فەیلی
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
زمانی کوردی لە بەڵگەنامەکانی وڵاتانی دراوسێدا
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
دانیاڵ میتران لە زوومی یەڵماز گۆنای-وە
19-05-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
شەهیدانی ئەشکەوتی داری خلە
18-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
17-05-2024
ئەوین کامەران
ئامار
بابەت 519,073
وێنە 106,579
پەرتووک PDF 19,271
فایلی پەیوەندیدار 97,152
ڤیدیۆ 1,392
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
ژیاننامە
شەم سامان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
توێژینەوەیەک: لە تورکیا و باکووری کوردستان نزیکەی 60%ی خێزانی کورد لە ماڵەکانیان بە کوردی قسە ناکەن

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.11 چرکە!