پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
دالیا ئازاد عەلی
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەمۆ سەید ئەمین
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێبوار محەمەد ساڵح
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جەبار گۆران
29-11-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
بەغدادییەکان چۆن باسی کورد دەکەن؟
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سەید جەوهەر و هەڤەڵانی لە ساڵی 29-07-1994
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
بەشێکی کورت لە وتارێک لەلایەن شەهید سەید جەوهەر
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەى ماڵەکان لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012#حکومەتی هەرێمی کوردستان# #وەزارەتی پلاندانان#. دەستەى ئامارى
28-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەی مام ناوەند لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012
28-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کیمیای دولبەر
28-11-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  527,961
وێنە
  112,354
پەرتووک PDF
  20,641
فایلی پەیوەندیدار
  107,046
ڤیدیۆ
  1,608
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,414
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,874
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,297
عربي - Arabic 
32,064
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,769
فارسی - Farsi 
11,243
English - English 
7,791
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,808
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,680
پەرتووکخانە 
26,054
کورتەباس 
18,952
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,017
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,017
شەهیدان 
11,930
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,497
بەڵگەنامەکان 
8,403
وێنە و پێناس 
7,420
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,503
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,459
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
829
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
ئیدیۆم 
66
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,235
MP4 
2,682
IMG 
206,214
∑   تێکڕا 
241,458
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
هێنری کیسنجەر
ژیاننامە
سان ساراڤان
ژیاننامە
عیدۆ بابا شێخ
ژیاننامە
سابیر ڕەشید ئەمین جۆڵا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
Из архива Т. Ф. Аристовой
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский - Russian
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish1
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Из архива Т. Ф. Аристовой

Из архива Т. Ф. Аристовой
Из архива Т. Ф. Аристовой
Амзоев Тамаз Анзорович

Татьяна Федоровна Аристова — всемирно известный ученый, единственный курдолог-этнограф России.
Ценность ее публикаций состоит в том, что все они основываются на многолетних полевых исследованиях, начатых автором более 50-ти лет назад во время многочисленных поездок в Закавказье (Грузию, Армению, Азербайджан), Среднюю Азию и Ирак в 50-х—80-х годах прошлого столетия. Не ограничиваясь крупными городами, где жили курды, Т.Ф. Аристова по собственной инициативе лично посещала места компактного проживания наших соотечественников, останавливаясь в каждом селе, в том числе и в высокогорных районах, где подробно расспрашивала местных жителей об истории поселений, национальных обычаях, традициях, материальной и духовной культуре, межнациональным общении.
Профессионал высочайшего класса, Т. Ф. Аристова владела не только персидским, но и курдским языками и была лично знакома со многими выдающимися учеными-курдологами — И. Орбели и его ученикам и А. Шамиловым, К. Курдоевым, Ч. Бакаевым, М. Руденко, с известными востоковедами О. Инджикяном и Г. Акоповым, с представителями курдской интеллигенции А. Джиди, М. Асадом, Д. Джалилом, М. Рашидом, Ш. А шири и другими, что придает особую ценность ее воспоминаниям и неповторимым архивным материалам.
Профессионал высочайшего класса, Т. Ф. Аристова владела не только персидским, но и курдским языками и была лично знакома со многими выдающимися учеными-курдологами — И. Орбели и его ученикам и А. Шамиловым, К. Курдоевым, Ч. Бакаевым, М. Руденко, с известными востоковедами О. Инджикяном и Г. Акоповым, с представителями курдской интеллигенции А. Джиди, М. Асадом, Д. Джалилом, М. Рашидом, Ш. А шири и другими, что придает особую ценность ее воспоминаниям и неповторимым архивным материалам.
Прошедшие десятилетия многое изменили.бедствия в Закавказье очередной раз сделали курдов скитальцами, заставив искать пристанища в других странах — России, Казахстане, на Украине, в Европе. Многие районы и села, которые посещала Т. Ф. Аристова, ныне разрушены и лежат в руинах либо заселены представителями других национальностей, зачастую пытающимися стереть с лица земли далее память о тех, кто когда-то жил здесь, кровью и по¬том поливая эту землю.
Сейчас, когда курдский парод вновь разбросан по отдаленным уголкам некогда огромной страны, перед ныиешей молодежью особенно остро встает проблема сохранения национального самосознания,родного языка, обычаев, традиций, всего того, что составляет нравственное богатство и духовный потенциал курдского народа.
Обращаясь к архивам Т. Ф. Аристовой, мы воскрешаем историю нашего народа, историю борьбы, завоеваний, самобытную культуру и доблестный труд курдского населения Закавказья.
Научная деятельность Т. Ф. Аристовой является подвигом во имя науки, и уникальный архив Т. Ф. Ари¬стовой никогда не оставался закрытым для курдского народа. Т. Ф. Аристова всегда щедро делилась с нами своими глубокими знаниями, продолжая и сейчас ак¬тивно служить делу развития культуры ставшего ей родным народа.
Да сохранятся в памяти поколений подвиги людей, ставших славой и гордостью курдского народа!
Курдские селения Закавказья изучались мною на полевом материале в течение экспедиций 50-х—80-х годов; по мере возможности производились записи рассказов, устных легенд старожилов о каждом отдельном посещенном мною курдском селении в Армении и Азербайджане. В качестве метода работы широко применялся перекрестный опрос: сведения о том или ином селении проверялись в соседних селениях и районных центрах.
Исследовательская работа протекала в чисто курдских или в смешанных в национальном отношении (армяно-курдских, азербайджано-курдских, русско-курдских) селениях Апаранского, Аштаракского, Басаргечарского (Варденисского), Дилижанского, Талинского, Октембёрянского, Шаумянского, Эчмиадзинского районов Армянской ССР и Кельбаджарского, Лачинского, Кубатлинского районов Азербайджанской ССР.
Полевой материал о курдских родах и племенах конца XIX — начала XX в., собранный в 50-х годах в Закавказье, подтверждает существование в этом регионе ряда курдских племен (например, сипки, джелали, шеккак, зиланли, гасананли и др.) в этом регионе. Кроме того, необходимо отметить, что в Армении курды расселялись в конце XIX в. по родоплеменному принципу, в то время как в Азербайджане курды, основывая селения, учитывали главным образом кровнородственные браки.
Литературные источники содержат некоторые сведения о появлении курдов в Закавказье. Известно, например, о правлении в Закавказье отдельных курдских династий в X-XI вв.
Так, В. Ф. Минорский отмечает большую историческую роль курдской династии Шеддадидов, правившей в этот период на огромной территории от р. Куры до р. Аракса с резиденциями в Гяндже и Двине.
Г.Ф. Чурсин высказал пред¬положение, что в Западном Азербайджане (в бывшем Курдистанском уезде) курды могли появиться в период турецко-персидской войны 1589 г., когда они находились в составе турецких войск и «как победители остались на занимаемых ныне местах». Известно, что во второй половине XIX в. курды жили на территории Азербайджана в следующих уездах бывшей Елизаветпольской губернии: Арешском, Джебраильском, Джеванширском и главным образом Зангезурском. Во второй половине XIX в. немало курдских родовых и племенных объединений пребывало в Армении, в бывшей Эриванской губернии, в которой курды проживали в Сурмалинском, Шаруро-Даралагезском, Эчмиадзинском, Александро-польском, Эриванском, Нахичеванском и Новобаязетском уездах.
Отдельные курдские семьи и родоплеменные группы оказались на территории Закавказья после двух русско-персидских войн 1804-1813 и 1826-1828 гг. Это были либо жители тех селений, которые, согласно условиям Гюлистанского и Туркманчайского договоров, отошли к России, либо переселенцы, бежавшие в Азербайджан и в Армению от притеснений иранских властей или же уходившие туда в поисках лучших пастбищ. По статье XV Туркманчайского договора жителям (независимо от национальности) предоставлялось право свободного перехода со своими семьями из Ирана в РОССИЮ без всякого препятствия со стороны обоих правительств и местных властей. Многие семьи, не имевшие в Закавказье родственников, став подданными России, расселялись в Азербайджане и Армении по собственному усмотрению (правда, не без ведома правительства), что допускалось статьей XIV Туркманчайского договора.
В течение экспедиционнных работ выяснилось, чтотанского округа (в 1929-1930 гг.) был разработан проект создания не Курдистанского, а Араксинского округа (с центром в Джебраиле), включав¬шего Кельбаджарский, Лачинский, Кубатлинский и Зангеланский районы, населенные курдами. Из некурдских районов предполагалось включение в Араксинский округ Карягинского и котурлинского районов. Однако Араксинский округ создан не был, так как из-за большой отдаленности от окружного центра Котур-линский. и Кельбаджарский районы отрывались бы от Джебраиля, а дорога от Лачина до Джебраиля пролегала бы на протяжении 45-50 км через Герянскую пустыню.
В 1957 г. в Лачинском районе насчитывалось всего двенадцать селений как курдских, так и смешанных азербайджанокурдских; в Кельбаджарском — восемь курдских селений; в Кубатлинском — всего восемнадцать селений курдских и курдско-азербайджанских; в Зангеланском — шесть смешанных курдско-азербайджанских селений.
Объектом моего исследования в Лачинском районе были.селения Минкенд, Нижние Зерты, Верхние Зерты, Калача, Бозлу, Камаллы и Каракишиш; в Кельбаджарском районе — селения Зейлик, Нижний Шуртан, Агджакенд, Оруджлу; в Кубатлинском районе — селения Верхнее Моллу и Зиланлы.
все курды — старожилы Закавказья — знают историю возникновения своего села. Эта история, как правило, либо отражает переселение курдов из Передней Азии в Закавказье, либо пересказывает народное предание об основании селения.
В плоскостной частд нынешнего Азербайджана курдские селения дотанского округа (в 1929-1930 гг.) был разработан проект создания не Курдистанского, а Араксинского округа (с центром в Джебраиле), включавшего Кельбаджарский, Лачинский, Кубатлинский и Зангеланский районы, населенные курдами. Из некурдских районов предполагалось включение в Араксинский округ Карягинского и котурлинского районов. Однако Араксинский округ создан не был, так как из-за большой отдаленности от окружного центра Котурлинский. и Кельбаджарский районы отрывались бы от Джебраиля, а дорога от Лачина до Джебраиля пролегала бы на протяжении 45-50 км через Герянскую пустыню.
Как отмечалось выше, в поисках лучших пастбищ и земельных участков для ведения хозяйства курды передвигались из одних районов Азербайджана в другие, главным образом — в горные. Так, новые селения Кельбаджарского района Азербайджанской ССР образовали курды, переселившиеся из Лачинского района. Селения Оруджлу и Агджакенд Кельбаджарского района основали курды из селений Агджакенд и Минкенд Лачинского района. Предание говорит, что селение Оруджлу названо по имени курда-основателя этого селения, а селение Агджакенд — по имени курдской девушки — красавицы Агджи, первой приехавшей сюда со своими родственниками.
Несмотря на то, что основателями селений Оруджлу и Агджакенд Кельбаджарского района Азербайджанского уезда переехала в Азербайджан курдская семья Шахсуваровых. Эта семья осела на месте нынешнего селения Минкенд Лачинского района. Вскоре после Шахсуваровых в Мин¬кенд приехало еще несколько курдс¬ких семей. Селение разбилось на кварталы со строгим учетом родственных связей. Когда приехали в Минкенд Шахсуваровы, как рассказывают старожилы, никаких построек здесь не существовало, за исключением армянской церкви, относящейся, судя по сохранившейся над¬писи, к 1673 г. По-видимому, прежде здесь или где-нибудь поблизости от Минкенда жили армяне. Старожил этого селения Мусеиб Гусейнгули Ахундов высказал предположение, что эта церковь была переделана из старой мечети.
Помимо селений, созданных курдами-переселенцами, на территории нынешнего Азербайджана имеются и исконно курдские, расположенные вдоль советско-иранской границы. Жители их до первой и второй русско-персидских войн были иранскими подданными. Таковыми, например, были предки жителей из Зиланлы и Шоталанлы Кубатлинского района Азербайджанской ССР.
Селение Нижний Шуртан Кельбаджарского района основали курды, пришедшие из селения Мирик (Лачинского района), в котором они обитали до конца XIX в. Предание повествует о том, что в селение Шуртан первоначально пришли два брата Хют и Нагы со своими семьями и близкими родственниками и обосновались там. В 1920-х годах часть жителей этих селений ушла в поисках лучших мест проживания в другие плоскостные районы Азербай¬джана (в районы Евлаха, Мирбаши-ра), но компактного курдского населения там так и не образовала.
Другие селения Лачинского района Азербайджанской ССР: Бозлу, Агджакенд, Мирик, Камаллы — в конце XIX в., как показывают устные сообщения жителей и статистичес¬кие материалы, принадлежали курдам. В дальнейшем их населяли курды и азербайджанцы.
Предки курдов, живших в селении Зейлик Кельбаджарского района, бежали от притеснения иранских властей в Армению во время второй русско-персидской войны 1826-1828 гг. В начале XX в. они переселились в Кельбаджарский район. Согласно ле¬генде, сюда пришли три брата. Один из них остался в Кельбаджаре, а двое ушли дальше в горы и сначала обосновались в теперешнем азербайджанском селении Зар.
В 1920-х годах отдельные группы курдов-мусульман из Азербайджана переселились в Армению, главным образом в те районы, в которых име¬лось азербайджанское население: Басаргечарский, бывший Зангибасарский и некоторые другие. Этим, по-видимому, отчасти объясняется преобладание в то время курдов-мусульман в указанных районах Армении. Наряду с этим весьма незначительное число курдов отдельными семьями переезжало из Армении в Азербайджан. Например, селение Каракишиш Лачинского района основали задолго до Октябрьской революции курды реселенцы из Шаруро-Дарала-гезского уезда Эриванской губернии. Первоначально в конце XIX в. они обосновались в селении Кара-Киш-лаг (в местном названии Кишлах). Приблизительно в 1920-х годах небольшая часть курдов из этого селения во главе с двумя братьями по имени Ходо и Аббас ушла на поиски лучших земель и основала в 15-20 км от Кара-Кишлага новое селение, дав ему название Каракишиш.
Курдские селения в Армении основаны были курдами, бежавшими главным образом из Турции, частично из Ирана, а также курдами, переселившимися сюда из Азербайджана. Отдельные племенные группы курдов на территории Армении жили уже в XVIII — начале XIX в.; переселение же основной массы народа из Передней Азии относится ко времени Крымской войны 1853-1856 гг. и русско-турецкой войны 1877-1878 гг.
В 50—60-х гг. XX в. курды в Армении были расселены по родоплеменному принципу, основанному на строгом учете родственных связей; корнями уходящих в Курдистан (северный и восточный), т.е. в районы обитания курдов в XIX в. Судя по нашему полевому материалу, в восьми районах Армении с курдским населением преобладало то или иное родоплеменное название.
Так, в Апаранском районе, насчитывавшем в указанный период 11 селений (Алагез, Кондахсаз, Джарджа-рис, Корбулах, Курдский Памб, Курубогаз, Малое Джамушлу, Мирак, Сангяр, Чобанмаз), было курдское население, называвшее себя родоплеменными названиями: бала, махма-ди, рожки, сипки.
В 15 селениях Талинского района — Акко, Байсыз, Бэрож, Гялто, Диан, Зевестан, Калашбек, Кабахтапа, Кар-мирпох4 Сабунчи, Сайране, Сичанлу, Сорик, Тэлэк — обосновались курды, носившие различные родопле-менные названия. Среди них наиболее известны: зокори, ортули, раши, рожки, сипки, хасани.
В двух селениях бывшего Шаумянского района— Верхнее Неджерлу и Нижнее Неджерлу — расселялись в основном курды-брука (или, как их называют, брукинцы).
В четырех селениях Басаргечарского района — Рейсу, Каябаши, Кошабулах, Кэр — жили курды, принадлежавшие к башки, карали, пирки, шавлик.
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 862 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Pусский | ezdixane.ru
فایلی پەیوەندیدار: 2
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 26-06-2006
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 26-06-2006 (18 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: یاداشت
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: ڕووسی
وڵات - هەرێم: ئازەربایجان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 24-04-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 24-04-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 24-04-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 862 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
جەبار گۆران
ژیاننامە
ڕێژنە بابانی
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەى ماڵەکان لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012#حکومەتی هەرێمی کوردستان# #وەزارەتی پلاندانان#. دەستەى ئامارى
ژیاننامە
محەمەد حەلاق 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
بەمۆ سەید ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
کورتەباس
لە گردێکی شوێنەواریی ئیدارەی سۆران پاشماوەی دوو کارگە دۆزرایەوە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
ژیاننامە
هەستیاری شەهید کەمال کوردی
پەرتووکخانە
شکۆی شاژنایەتی خۆرە شاقەڵ درێژەکەم شکاند
کورتەباس
ڕۆمانێکی بەختیار عەلی لە نێو 100 باشترین پەرتووکی سەدەی 21دایە
ژیاننامە
ڕێبوار محەمەد ساڵح
کورتەباس
پارتی نەورۆز لە تورکیا دامەزرا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
نیان یاسین 2
ژیاننامە
بەهار شێخ نووری
ژیاننامە
عەبدوڵڵا کەریم مەعروف
ژیاننامە
دالیا ئازاد عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
لە ڕۆژنامەی کوردستان و کوردستان میدیاوە
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەی مام ناوەند لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012
پەرتووکخانە
کیمیای دولبەر
کورتەباس
کورد چۆن ڕوبەڕووی جەنگی سایبەر ببێتەوە؟
کورتەباس
نەخۆشی سەرمابوون

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هێنری کیسنجەر
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
هێنری کیسنجەر
ژیاننامە
سان ساراڤان
13-05-2011
هاوڕێ باخەوان
سان ساراڤان
ژیاننامە
عیدۆ بابا شێخ
29-11-2020
ئاراس ئیلنجاغی
عیدۆ بابا شێخ
ژیاننامە
سابیر ڕەشید ئەمین جۆڵا
28-12-2021
هاوڕێ باخەوان
سابیر ڕەشید ئەمین جۆڵا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
08-11-2024
هاوڕێ باخەوان
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
دالیا ئازاد عەلی
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەمۆ سەید ئەمین
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێبوار محەمەد ساڵح
29-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جەبار گۆران
29-11-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
بەغدادییەکان چۆن باسی کورد دەکەن؟
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سەید جەوهەر و هەڤەڵانی لە ساڵی 29-07-1994
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
بەشێکی کورت لە وتارێک لەلایەن شەهید سەید جەوهەر
28-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەى ماڵەکان لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012#حکومەتی هەرێمی کوردستان# #وەزارەتی پلاندانان#. دەستەى ئامارى
28-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەی مام ناوەند لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012
28-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کیمیای دولبەر
28-11-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت
  527,961
وێنە
  112,354
پەرتووک PDF
  20,641
فایلی پەیوەندیدار
  107,046
ڤیدیۆ
  1,608
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,414
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,874
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,297
عربي - Arabic 
32,064
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,769
فارسی - Farsi 
11,243
English - English 
7,791
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,808
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,680
پەرتووکخانە 
26,054
کورتەباس 
18,952
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,017
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,017
شەهیدان 
11,930
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,497
بەڵگەنامەکان 
8,403
وێنە و پێناس 
7,420
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,503
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,459
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
829
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
ئیدیۆم 
66
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,235
MP4 
2,682
IMG 
206,214
∑   تێکڕا 
241,458
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
جەبار گۆران
ژیاننامە
ڕێژنە بابانی
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەى ماڵەکان لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012#حکومەتی هەرێمی کوردستان# #وەزارەتی پلاندانان#. دەستەى ئامارى
ژیاننامە
محەمەد حەلاق 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
بەمۆ سەید ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
کورتەباس
لە گردێکی شوێنەواریی ئیدارەی سۆران پاشماوەی دوو کارگە دۆزرایەوە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
ژیاننامە
هەستیاری شەهید کەمال کوردی
پەرتووکخانە
شکۆی شاژنایەتی خۆرە شاقەڵ درێژەکەم شکاند
کورتەباس
ڕۆمانێکی بەختیار عەلی لە نێو 100 باشترین پەرتووکی سەدەی 21دایە
ژیاننامە
ڕێبوار محەمەد ساڵح
کورتەباس
پارتی نەورۆز لە تورکیا دامەزرا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
نیان یاسین 2
ژیاننامە
بەهار شێخ نووری
ژیاننامە
عەبدوڵڵا کەریم مەعروف
ژیاننامە
دالیا ئازاد عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
لە ڕۆژنامەی کوردستان و کوردستان میدیاوە
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
پەرتووکخانە
ئامارى پيشەسازى دامەزراوەی مام ناوەند لە هەرێمى کوردستان بۆ ساڵى 2012
پەرتووکخانە
کیمیای دولبەر
کورتەباس
کورد چۆن ڕوبەڕووی جەنگی سایبەر ببێتەوە؟
کورتەباس
نەخۆشی سەرمابوون

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.656 چرکە!