پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
کورد لە هاوکێشەی ئەمریکادا
10-07-2024
هومام تاهیر
پەرتووکخانە
گوڵزاری کوردستان (عوسمان عوزێری)
09-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمەنێکی شاری کەرکووک بە زیرەکی دەستکرد درووستکراوە نزیکەی 100 ساڵ پێش ئێستا 2024
09-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە چەکدارانی کورد لە شارەدێی دارەتوو، بەردەڕەش ساڵی 1969
09-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی زانست لە شارۆچکەی خەبات ساڵی 1986
08-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
قوتابیانی پۆلی شەشەم لە ئامادەیی موسەلا، کەرکووک ساڵی 1992
08-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 522,043
وێنە 105,628
پەرتووک PDF 19,662
فایلی پەیوەندیدار 98,512
ڤیدیۆ 1,420
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
جەمال شارباژێڕی
ژیاننامە
زیاد ئیسباتی حەیدەرانلوو
ژیاننامە
ئیبراهیم ئەبوبەکری
قلعة بدليس و مساجدها في السياحت نامه
هەر کونج و ڕووداوێکی وڵات، لە ڕۆژهەڵاتەوە تا ڕۆژاوا، لە باکوورەوە تا باشوور... دەبێتە سەرچاوەی کوردیپێدیا!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

غياث حسين

غياث حسين
قلعة بدليس و مساجدها في السياحت نامه
الترجمة عن الانجليزية غياث حسين من كتاب: “أوليا جلبي في بدليس”
تحقيق و ترجمة من الأصل العثماني، روبرت دانكوف.

بنيت قلعة بدليس قبل ولادة سيد الكائنات (النبي) ب 872 سنة في عهد الإسكندر ذو القرنين الذي مات في العام 882. قام وزير خزانة الإسكندر،الذي يدعى بدليس، بإنشاء هذا الحصن ذو الجدران المتينة، بعدما أمر جميع المنجمين بتحري النجوم و الطلاسم، فقوى كافة الجوانب الأربعة و زخرفها بمكائد شيطانية (بهندسة عجيبة) و جهزها بكل وسيلة لتكون معدة للمعارك. ……
شكل و هندسة قلعة بدليس:
بادئ ذي بدء تقع هذه القلعة المنيفة في واد صخري عريض بين جبل “دَهْ دِيوان” و جبل “آڤيخ” على جرف أجرد مرتفع عند ملتقى النهرين، نهر آڤيخ من الجهة اليسرى و نهر إسكندر من الجهة اليمنى. و هي حصن منيع يشبه أبنية الشدًاديين، بنيت (جدرانه) من الحجارة المنحوتة و الضخمة ضخامة فيل منغروسي. يبدو الجرف كجزيرة بين النهرين و هو ذو منحدرات سحيقة يتخلله درب صعب المرقى يبلغ طوله ست مائة خطوة حتى البوابة.

يمتد الحصن نفسه على شكلِ مستطيل(1) من الشرق إلى الغرب. يتميز الطرف الشرقي بارتفاعه الكبير؛ فيه برج شاهق يطل على الممر الضيق أسفله و الذي كأنه حفرة في جهنم. يعمد الخان أحياناً إلى طرح خصومه من هذا البرج المرتفع لذلك يسمى ب “البرج الدموي”. و على الطرف الغربي من الحصن ثمة برج عظيم أيضاً عند زاوية قصر الخان حيث تخزن فيه كافة أنواع الذخيرة.

يبلغ مجموع الشرفات المفرَّجة (فتحات الرماة) على طول الجدران ست مائة و سبعون شرفة، في كل منها فتحة للرمي و أخرى تحتها. و إلى الأسفل منها تقع فتحات المدافع التي صنعت في فترة متأخرة. ترتفع الجدران بشكل زاويٍّ حيث تواجه البريجات بعضها البعض عند العُقَد و فوق كل بريج مخفر حراسة. على الطرف الجنوبي وانحداراً باتجاه البلدة ثمة بوابة ذات ثلاث طبقات، تزدان كل فرجة فيها بالأسلحة. تقوم جميع المخافر بحماية هذه البوابة العظيمة ليلاً نهاراً، بحيث يستحيل على الرجال و النساء التسلل منها. حدث ذات مرة أن قام عدة مئات من الرجال المتنكرين بلباس النساء بدخول الحصن و الشروع بإعمال السيوف داخله، لذلك تراهم اليوم لا يسمحون حتى لامرأة واحدة بالدخول ما عدا الزوجات المنقبات اللواتي يعرفونهن. ليس ثمة مدخل آخر سوى هذه البوابة. وبما أن جميع الجوانب الأربعة ما هي إلا جروف صخرية زلقة ترتفع على وديان أشبه بمهاوي البابليين فلا وجود لخندق يحيط بالقلعة.

تنبسط القلعة على مساحة 2900 خطوة، لكنني لم أتمكن من قياس جانب من قصر الخان حيث يتواجد حريم الخان عالي الشان، لكن لو أضفنا 1000 خطوة من جهة قصر الخان- و الله أعلم – فإن المجموع يكون 4000. تتسامق الجدران إلى ارتفاع ثمانين ذراعاً سلطانياً، و تمتد بعرض عشرة أذرع. ثمة ثلاث مائة منزل موجود ضمن الحصن، لكن نصفها يقع داخل قصر الخان الذي يتألف من طبقات تشتمل على أفنية عظيمة و غرف مزخرفة على الطراز الفارسي و التركي لا يتأتى لأحد أن يصف كل واحدة منها على حدة لكثرة عددها. فقد قام كل خان و كل ملك في الثمانية قرون الماضية ببنائها و الزيادة عليها، و خاصة عَبدال خان حيث أنفق الكثير من الكنوز المصرية(2) و جعلها أشبه بقصر قايدافا(3).

تتموضع كافة النوافذ و الشرفات فوق الأبراج و البريجات فتصبغ البلدة و جبل ده ديوان بمشهد خلاب. داخل الجرف ثمة كهوف مملوءة بالحبوب و المؤن الأخرى، و في وسط الكهوف قنوات مائية تنحدر إلى النهرين في الأسفل. و باستثناء جامع و مدرسة و بعض المستودعات لا يوجد في هذا الطرف أي مبنى أو سوق.

مساجد بدليس:
تحوي هذه المدينة ما مجموعه 110 مسجداً بما فيها الجوامع. بداية نذكر جامع السلطان شرف الدين من السلالة العباسية و هو جامع قديم يستوعب أعداداً غفيرة من جماعة المؤمنين يقع هذا الجامع البهي عند جسر وحيد القنطرة على ضفة عين إسكندر الذي يجري من وراء القلعة. و هو بناء مزخرف بشكل دقيق و مركب من قباب و أقواس صلدة تجانبها مئذنة رشيقة ليس لها شبيه في كل كردستان فضلاً عن بدليس.

في القلعة يوجد جامع بدليس، بناه بدليس وزير خزانة الإسكندر الأكبر، الذي بنى القلعة؛ لكنه كان كنيسة(4) وقتئذ. حوله السلطان أوحده الله لاحقاً إلى مسجد. و هو جامع قديم الطراز ذو مئذنة واحدة و بدون باحة.

جامع السرّاجين و يقع في الضواحي أسفل القلعة لذلك يستوعب عدداً كبيراً من المصلين. كان الذي بناه……(5)

جامع الدباغين، وهو كبير أيضاً و يستوعب جماعة غفيرة حيث يعتبر منبعاً للعلماء و المفسرين.

و آخر هو جامع شرف خان، و هو بديع حديث البناء على أرض ملعب الپولو(6). يطول الشرح في وصف محاسنه و هندسته، لكنه مزخرف بشكل دقيق و هو مكان يشرح الصدور للعبادة، ترتفع مئذنته كشجرة سرو باسقة.

كانت هذه هي الجوامع الشهيرة و المعروفة و الشيء الغريب هو أن كل هذه الجوامع مفروشة بالسجاد الفارسي و اللباد الأصفهاني(7) و في كل منها موقد ضخم للتدفئة في إحدى أطرافها يشعل القائمون عليها النار مع إسدال اللباد على النوافذ و الأبواب لتصير الجوامع أشبه بحمامات تركية في فصل الشتاء القارس، فتجتمع الجماعة لتدارس علوم الدين، و الذي ينقض وضوءه يخرج إلى حيث قنوات المياه الدافئة الآتية من (عين) ماء الحياة و التي يعمل القائمون على الوقف بتسخينها و بذلك يتوضئون هناك براحة تامة ثم يعودون إلى الجامع.

كان من عادة المجتمعين للدرس و القراءة في الجوامع أن يقوموا بعد فراغهم بلعب الشطرنج في زاوية من زوايا الجامع. و لعبة الشطرنج مباحة في مذهب الإمام الشافعي، بالإضافة إلى أنها تصقل الذهن، فلذلك ينشغل بها هؤلاء و بعد انتهائهم منها يعودون إلى الدرس. حدث ذات مرة أن بعض الكرد كانوا يلعبون الشطرنج في الجامع و كانت مباراة حامية و قد تغلب أحدهم على صاحبه قائلاً: كشو مشو! فحصل عراك بالخناجر و سقطا على إثر ذلك صريعين. على إثر ذلك تم منع الشطرنج في الجوامع. لكن البعض عاد إلى لعبها مرة ثانية في أيامنا هذه. لا يزال جميع العلماء الكرد و حتى شيوخ الإسلام (شيوخ الإفتاء) يتقلدون الخناجر أثناء تنقلاتهم، بما أن الجميع—صغيرهم و كبيرهم، وضيعهم و شريفهم – محاربون شجعان. و هم ورعون للغاية فترى الآلاف منهم لا يغادرون الجوامع البتة.

المساجد:
يقارب مجموعها ستاً و عشرين مسجداً للعبادة. أولها مسجد القريشي و مسجد عالمدار و مسجد ميمي دَدَ و مسجد شيخ العرب و مسجد شيخ ابراهيم و مسجد عين البارود و مسجد أفْسَل أوغلو على ضفة نهر حُصول و مسجد الشيخ حسن و مسجد عمر كَتْخُدا و مسجد سوق خُسرُف باشا و مسجد المغارة و مسجد زيدان و مسجد المُلا قاسم.

هذه هي المساجد العظيمة المعروفة لنا و هي تشبه الجوامع تماماً من حيث المواقد و المياه الحارة كالحمامات التركية.

ملاحظات المترجم:
(1)- يذكر صاحب الشرفنامه، شرف خان البدليسي، أن القلعة مثلثة الشكل و كلام أوليا جلبي يناقضه هنا حيث يقول حرفياً في النص العثماني أنها مربعة الشكل طولاً.

(2) القصد هنا كثرة ما صرفه الخان في تجديد بنائه.

(3) قايدافا أو قانداقا أو كانديس، ملكة أسطورية.

(4) يخلط أوليا بين التواريخ هنا، و الأصح أنها كانت كنيسة على عهد الأرمن.

(5) هنا نص مفقود في المخطوط.

(6) اشتهرت هذه اللعبة، و تسمى ايضاً الكرة و الصولجان، في كل من كردستان و إيران و هي رياضة خاصة بالفرسان أيام السلم.

(7) لا تزال جوامع و منازل الكرد تفرش بهذه المفروشات الى يومنا هذا.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 501 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | www.medaratkurd.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 16-11-2013 (11 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: وەرگێڕدراو
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 95%
95%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 10-07-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 11-07-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 27-05-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 501 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.118 KB 10-07-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
گوڵزاری کوردستان (عوسمان عوزێری)
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
سێ مێردمنداڵی شارەدێی سەنگەسەری شارۆچکەی پشدەر ساڵی 1982
وێنە و پێناس
وەرزی دروێنە لە گوندێکی شارۆچکەی بەردەڕەش ساڵی 1982
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە چەکدارانی کورد لە شارەدێی دارەتوو، بەردەڕەش ساڵی 1969
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
وێنە و پێناس
گەشتی زانستی قوتابییانی بەشی جیۆلۆجی زانکۆی سەڵاحەدین ساڵی 1983
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
ژیاننامە
ئێدوارد باودن
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی میللی سینا لە کەرکووک ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
کورد لە هاوکێشەی ئەمریکادا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
09-01-2010
هاوڕێ باخەوان
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
جەمال شارباژێڕی
21-02-2010
هاوڕێ باخەوان
جەمال شارباژێڕی
ژیاننامە
زیاد ئیسباتی حەیدەرانلوو
15-12-2023
شادی ئاکۆیی
زیاد ئیسباتی حەیدەرانلوو
ژیاننامە
ئیبراهیم ئەبوبەکری
15-12-2023
شادی ئاکۆیی
ئیبراهیم ئەبوبەکری
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
کورد لە هاوکێشەی ئەمریکادا
10-07-2024
هومام تاهیر
پەرتووکخانە
گوڵزاری کوردستان (عوسمان عوزێری)
09-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمەنێکی شاری کەرکووک بە زیرەکی دەستکرد درووستکراوە نزیکەی 100 ساڵ پێش ئێستا 2024
09-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە چەکدارانی کورد لە شارەدێی دارەتوو، بەردەڕەش ساڵی 1969
09-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی زانست لە شارۆچکەی خەبات ساڵی 1986
08-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
قوتابیانی پۆلی شەشەم لە ئامادەیی موسەلا، کەرکووک ساڵی 1992
08-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 522,043
وێنە 105,628
پەرتووک PDF 19,662
فایلی پەیوەندیدار 98,512
ڤیدیۆ 1,420
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
گوڵزاری کوردستان (عوسمان عوزێری)
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
سێ مێردمنداڵی شارەدێی سەنگەسەری شارۆچکەی پشدەر ساڵی 1982
وێنە و پێناس
وەرزی دروێنە لە گوندێکی شارۆچکەی بەردەڕەش ساڵی 1982
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە چەکدارانی کورد لە شارەدێی دارەتوو، بەردەڕەش ساڵی 1969
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
وێنە و پێناس
گەشتی زانستی قوتابییانی بەشی جیۆلۆجی زانکۆی سەڵاحەدین ساڵی 1983
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
ژیاننامە
ئێدوارد باودن
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی میللی سینا لە کەرکووک ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
کورد لە هاوکێشەی ئەمریکادا
فۆڵدەرەکان
ئامار و ڕاپرسی - جۆری ئامار و ڕاپرسی - ڕووداو (هاتووچۆ، سروشتی و ...) ئامار و ڕاپرسی - شار و شارۆچکەکان - کەرکووک ئامار و ڕاپرسی - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان ناوی کوردی - ڕەگەزی کەس - مێ وێنە و پێناس - دەیە - 70کان (70-79) وێنە و پێناس - سەدە - سەدەی 20 (1900-1999) وێنە و پێناس - شار و شارۆچکەکان - هەولێر وێنە و پێناس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.453 چرکە!