گا لە ئیدیۆمی کوردەواریدا
گا: گۆلکە نێر کە تەمەنی دەبێتە سێ ساڵ پێی دەوترێت: گا، گا بە هیزترین کاراکتەری ناو کێڵگەی وەرزێر و جوتیار و ئاغا و دەرەبەگی کورد بووە، بۆیە بەردەوام جێی چاوتێبرێن و قسەوباس بوون، ئەوەی گاجووتی زۆر بووایە دەوڵەمەندتر و دیارتر و قۆناغ گەورەتر دەهاتە بەرچاو، ئەمەش وایکردووە لە کوردەواریدا چەندین ئیدیۆم لەسەر گا دروست بێت و لەسەر زاران بوترێت: گام له و گێرەیدا نییە یان گام له و جوتەی نيه، واتە: هیچ بەرژەوەندییەکەم له و بابەت و مەسەلەیە نییە کەباس دەکرێت و خۆم ناکەم بەلایەنگر و دۆستی لایەنێک چونکە هیچ خێرم دەستناکەوێت، کەسێکی بەتەمەن و گەورە بچێتە ناو منداڵانەوە دەوترێت: گای ناو گۆڵکانە، بۆ کەسێک هەموو کارێک بە نێرەکەری بکات دەوترێت: کەڵەگایە، کەسێکی مرچ و مۆن و دەم وچاو گرژ و بەد فەساڵ و بەدکار دەوترێت: گای بووغەیە، کەسێکی تێکچەقیوو و تەمبەڵ و لە جێوە بخوات و کارنەکات دەوترێت: گای بنەیە، بە مرۆڤێکی بەتەمەنی پەککەوتوو وتراوە: گای پیر، بۆ شتی ئاشکرا و دیار و بێ نهێنی وتراوە: گای قەش، ئه و گایەی جوتی پێکراوە پێی وتراوە: گاجووت هەندێجار بۆ گوزارشتی بەهێزی و پڕ وزە و توانای مرۆڤیش دەوترێت: دەڵێی گای جووتە، بەکەسی تێروپڕی سەرشێت و سەرکێشیش دەوترێت: دەڵێی گای شێتە.
مانگا کە بەکەڵ دێت، پێویستە گای بخوا، واتە: گای بپەڕێتێ، ئینجا ئه و حاڵە لە ئیدیۆمی کوردەواریدا شوێنی بۆ کراوەتەوە، لە دوو حاڵەتدا بەکاردەهێنرێت، حاڵەتی یەکەم بۆ کیژێکی هاروهاج و حەز لەمێرد و بە جوڵە و بزاوت و هۆڕمۆنەکانی هەندێ جوڵەی نائاسایی پێ ئەنجام بدەن، کورد پێی دەڵێت: بە گا هاتووە، حاڵەتی دووەمیش: کاتێک زەوی لە ماوەی زستان بارانێکی زۆری بەردەکەوێت تەواو پاراو و ڕەباس دەبێت، ئەگەر بچیە ناو زەوییەکە پێت لە قوڕ و قوڕە لیتە گیر دەبێت، دەوترێت: زەوییەکە زاوەتەوە-زایتەوە، بەڵام لە دوای مانگی خاکەلێوە و سەرەتای مانگی گوڵان، ئەوەی ئاوەی کە وەریگرتووە وردە وردە کزر دەبێتەوە، قوڕ و چڵپاو و لیتەی نامێنێت و لەبار دەبێت بۆ کێڵان بەوە دەوترێت: زەوییەکە بە گا هاتووە، واتە: لە بارە بۆ ئەوەی بە گاجووتەکان بکێڵرێت.
لە کوردیپێدیادا چەندین ئیدیۆم لە سەر(گا) شیکراوەتەوە وەکو: #سواری گای هار بووە#، #گای گوی نەکات#، گای بەگونی دەناسێت، گای حەوت ئاخوڕە، #لە گای گەڵناغاج و سەگی ساتوقەڵا و ژنی قەرەناو بترسه#.[1]