گورگە، گیاکەڵە
ڕووەکێکی (بژارێکی) مشەخۆرە، تەنها لەسەر خێزانی باينجانيەکان وەک: (توتن، تەماتە، باينجان) به شاڕەگی ڕووەکەوە دەنوسێت به هۆی ڕەگێکی خەپلەيی و تۆوەکەی دوو لەپە، گيا کەڵە زۆرتر له (10) جۆری هەیە، مشەخۆری دەکات، له ناوچەکانی وەک (روسيا، تورکيا، عێراق، سوريا، يۆنان، کوردستان) هەروەها مشەخۆری دەکات لە سەر گێزەر، نیسک، وێنجە، #سێ پەڕە# ئەمە جگه له تەماتە و توتن و باينجان دەدات له مانگی نە ورۆز- ئادارو نیسان دا دەردەکەوێت له شوێنه ڕمڵی و شێدارەکاندا، له چیای #کێوەڕەش# لەژێر گژو گیادا خۆی مەڵاس دەدات و لەگەڵ دەرکەوتنی گەرما خۆی دەردەخات.
دوو جۆر ڕەنگی هەیە، مۆرو زەرد باو، دە شتی #بیتوێن# به توتن بە ناوبانگ بوو، ئەم گیایه له ناو دێراو و لە بن ڕەگی توتنەکان هەڵدەتۆقی و خۆی لە ڕەگەکانی دەئاڵاندە وەک مشەخۆرێک لەسەر گیاکانی تر دەژيێ، ئەمەش به زیانێکی گەورە بۆ جوتيارەکان دەگەڕايەوە، ئەم جۆرە له شاخی کێوەڕەش دەڕوێ و گوڵێکی زۆر جوانی وەنەوشەيی سەرنجڕاکێش دەگرێت، گەڵای نیە، قەدێکی ناسک و ئاودار و بێ گەڵایە، وەک هە ڵتۆقین، هەڵدەتۆقێ له زەویدا، نیشتمانی ئەم ڕووەکە کەناراوەکانی دەریای سپی ناوەراستە، ئەم جۆرە يەکێکە لەو (150) جۆرەی که بڵاو ۆتەوە به دنیادا، نیشتمانی سەرەکی لە: قوبرس، تورکيا، پورتوگال، ئيسپانيا، کریت.
یەکێک له سيفاته جوانەکانی گوڵەکەی ساف و لوس و پێنج قاشە، لەڕووی پزیشکيەوه، گوڵەکانی بکوڵێنرێت بۆ پاککردنەوەی برین بەسودە، هەروەها بکوڵێنرێت و به ئاوەکەی شوێنی خروشتی (خروو) پێ چەور بکرێت سودی زۆرە.[1]