$هەرێم: منداڵە لاسارەکەی هاوپەیمانان چی دەوێ؟$
#ڕێبین ئەحمەد ڕەشید#
ئێمە بە هەر عورف و یاسایەکی نێودەوڵەتی و هەرێمایەتیش بێت سەر بە وڵاتێکین بەناوی ئێراق، من هەرگیز ناڵێم لەو خەیاڵە ڕاکەین کە پێی وایە کورد دەبێت خۆی بێت، هەوڵبدات سەربەخۆی و سەر بەکەس نەبێت، دابەش کراوین بەسەر چوار وڵاتدا، زۆڵممان لێدەکراوە و دەکرێت بەڵام ئەمانە خەیاڵی سیاسیی و نەتەوەیین سەر بەواقیع و فەلسەفەی ڤالیدی سیاسی نین. وەک غایەی خەیاڵ زۆر جوانن دەشێت دونیابینی زیهنی و شاعیرانەی خۆمانی لەسەر بوونیاد بنێین. بۆنموونە مەسەلەکانی بەکارهێنانی فرێزەکانی وەک باشووری و باکوور و ڕۆژهەڵات یا ڕۆژاوای کوردستان تەنیا لەم سێ پارێزگایە و لە میدیا ناپرۆفێشناڵەکانییەوە بەخەڵک دەفرۆشێت دەنا لەهیچ کوێیەکی دیکەی سەر ئەم زەمینە پارە ناکەن و کەس لێیان تێناگات، زیاتر سەر بە خیاڵ و چیکڵدانەی شاعیرانەن وەک لەوەی فاکت و تەنانەت ئەمری واقیعی سیاسیش بن، لەهیچ عورف و مەحفەلێکی سیاسیدا مانا نابەخشن و کەس گوێیان بۆ ناگرێت. ئێمە دەبێت واقیعیانە و پراگماتیانە سیاسەت بکەین، لەچوارچێوەی ئەگەر و هەبووەکانماندا بجوڵێین نەوەک خەیاڵدانی فەریکە شاعیرە سیاسی و بزنسنمانەکانی کوردایەتی.
شیعر هەشتا ساڵە نەیگەیاندووین بە هیچ شوێنێک، هۆکاری سەرەکی ئەمەش ئەوەبووە سیاسییەکانمان شاعیر بوون نەوەک کەسانێک بن لە عورفی سیاسیی و زاستەکەی بگەن، بزانن پراگماتییبوون چییە، شۆڕش بۆچی دەکەن، محتەواو ناوەڕکەکانی شۆڕش چین، حکومەت و شیعر جیاوازییان چییە، کوردایەتی و نیشتمانپەروەری جیاوازییان چییە، هەرەمی ماسلۆ چییە، پێداویستی سەرەتایی چمانایەک دەبەخشن، دامەزراوە چۆن سەرڕێ دەخرێت...هتد.
کاری دەوڵەت و لەناویشیدابەدیازیکزاوی دەزگای تەشریعی و دەزگای جێبەجێکردن حکومەت بەرهەمهێنانی شیعر و شانامە و شاعیر و فیلم و میوزیک و تاکی نیشتمانپەروەر و ئیماندار و فەیلەسوف نییە، کاری دەوڵەت ڕێکخستنی ژیان و گارەنتیکردنی قوتی ئەو ژیانە و دەستەبەرکردنی سەلامەتی و ئەمنیەتە بۆ هاووڵاتییەکانی. گەر دەوڵەتێک ئیدیعای جگە ئەوەی کرد ئەوە بزانە دەیەوێت ببێتە دەوڵەتێکی تاکڕەوی تۆتالیتاری شەخس سەنتەر و عەیبەکانی خۆی پێ دەشارێتەوە.
هەرکاتێک حکومەتێک، دەوڵەتێک، حیزبێک، ڕێکخراوێک یا هەر مەنزومەیەکی سیاسیی و ئیداریی هات و ویستی فێری دینداریی، ڕەوشتی جوان، ئەخلاق، سینەما، فەلسەفاندن، هونەر، میوزیک، شیعر و نیشتماندۆستیی و بەها مەعنەوییەکانمان بکات، لەکات کارەساتەکاندا خۆی نەبان کرد، جورئەتی تەنانەت ئیدانەیەکی سەرزارەکیشی نەبوو ڕاست بزانە ئەو مەنزومەیە ساختەچیی و نابەرپرسیار و خڵەتێنەرە، دەیەوێت لە بەرپرسیارێتی سەرەکیی خۆی ڕابکات، گەندەڵیی و بۆشاییە تەکنیکیی و سیاسیی و کارگێڕییەکانی خۆی بەو مەسائیلە هونەریی عاتیفیی و ڕۆحیی و فەلسەفییانە پڕدەکاتەوە کە لەڕاستییدا کاری ئەو نییە. گەر ئەو خەڵکەکەی خۆی تێر کرد ئەوان دواتر خۆیان بەبێ تەکەلوف هەموو ئەوانە درووستدەکەن.
ڕاست وڕەوان قسەی بکەین ئێستا گرنگترین ستراتیژ بۆ ئێمەی کوردی ئێراق بەغدایە، تا ئەندازەی وڵاتێکی سەربەخۆ بە سەنەدێکی قانونی وەک دەستوور سەربەخۆیی پێبەخشیویت، لای خۆی زیاتر لە دە دەسەڵاتی زۆر گرنگی بە موحاسەسەی قەومی پێشکەش کردوویت، بەڵام تۆ دێیت هەر لەقە لە هەسارە دەدەیت، وڵاتانی دەراوسێ دێنیتە نێو خاکەکەیەوە و نیازیشت وایە ئەو بێت ئەو کەسەی خۆت داوەتت کردووە شەڕی لەگەڵ بکات بۆت، ئەمە جگە لە سیاسەت دەبێ ناوێکی دیکەی لێبندرێت.
ئەوەی بەکەڵمان دێت کەمێک دیتنی واقیعە هەرێمایەتییەکەیە وەک خۆی نەوەک شیعر و شانامەی موزەیەف و ستۆک. [1]