پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێکی ژیانی ڕۆژانەی ئافرەتانی گوندنشین و کاروباری ڕۆژانەیان نیشان دەدات، لە باشووری کوردستان سەدەی بیستەمدا
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
بالیسان، منداڵێک و ژنێک ڕووداوەکانی ئەنفال و ئاوارەبوونیان دەگێڕنەوە، ساڵی 1987
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئاهەنگ و شایی کوردەواری، کە تێیدا کۆمەڵێک پیاو هەڵدەپەڕن
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
دیدارێک و دەردەدڵی ئیبراهیم حەکیم بۆ هەولێر
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ لەیلا فەریقی ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ عەدنان کەریم ساڵی 2001
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ناسری ڕەزازی باسی سروودی نیشتمانی دەکات لە ساڵی 2001
25-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
25-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کاتی کارکردن لە درووستکردنی بەنداوی دوکان ساڵی 1959
25-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
منداڵێک هۆنراوە بۆ کورد و کوردستان دەڵێت، ساڵی 1979
25-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  531,805
وێنە
  113,272
پەرتووک PDF
  20,686
فایلی پەیوەندیدار
  109,175
ڤیدیۆ
  1,698
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,924
پەرتووکخانە 
26,179
کورتەباس 
19,249
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,078
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,421
وێنە و پێناس 
7,566
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,582
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
985
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
222
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   تێکڕا 
244,696
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئاری بابان
ژیاننامە
شەرەفەدین ئاڵچی
شوێنەکان
هەرمۆتە
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
وێنە و پێناس
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سە...
19. bis 26. Dezember 1978: Pogrom von Maraş
زانیارییەکان لە هەردوو باری بابەتی و زمانەوانیدا پوخت و پۆلێن دەکەین و بەشێوازێکی سەردەمییانە دەیانخەینە بەردەست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Deutsch - German
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Aus Maraş flüchtende Menschen

Aus Maraş flüchtende Menschen
Das #Pogrom# von Maraş ereignete sich vom 19. bis zum 26. Dezember 1978 und kostete offiziellen Angaben nach 111 Menschen das Leben. Die Erfahrungswerte hatten die rechtsextremen Anhänger eines Hitler-Verehrers kurz zuvor beim Massaker von Meletî gesammelt.
Es begann damit, dass im Çiçek-Kino in der damals linken Hochburg Maraş (ku. Gurgum) die Komödie „Zeynel und Veysel“ durch den Verein „Ülkücü Gençlik“ (Jugendorganisation von „Graue Wölfe“, kurz ÜGD) mit dem nationalistischen Machwerk „Wann geht die Sonne auf?“ ausgetauscht wurde. Der antikommunistische Streifen behandelt in ultranationalistischer Weise den „Kampf der Türken“ auf der Krim gegen Russland. Der Saal in der Stadt, die – angetrieben von der MHP des Hitler-Verehrers Alparslan Türkeş, die das Ethnisch-Türkische in den Mittelpunkt ihrer Propaganda stellte – durch eine wachsende politische Polarisierung zwischen „Links-Rechts“ sowie „sunnitisch-alevitisch“ gekennzeichnet war, war gedrängt voll, als der 1956 geborene Rechtsradikale Ökkeş Kenger mitten in der Filmvorführung einen Bombenanschlag auf das Kino verübte. Die Detonationskraft war gering, da der Anschlag mit einer Schockgranate ausgeführt wurde. Doch es war der Auftakt eines von langer Hand geplanten Pogroms, an dessen Ende hunderte Menschen brutal ermordet wurden.
Die Nachricht, die Bombe sei von „linken Kızılbaş“ (dieser Ausdruck wird auch als Synonym für die Schia und den alevitischen Glauben verwendet) gelegt worden, verbreitete sich wie ein Lauffeuer in Maraş. Am nächsten Tag wurde ein von einem Aleviten betriebenes Kaffeehaus bombardiert, und am darauffolgenden Tag erschoss ein Unbekannter die beiden Lehrer Hacı Çolak und Mustafa Yüzbaşıoğlu, die in der linksdemokratischen Bildungsgewerkschaft TÖB-DER organisiert waren. Als tags darauf den zwei Opfern das letzte Geleit gegeben werden sollte, wurde die Trauergemeinde von einem Mob aus tausenden Rechtsextremen und Ultranationalisten mit dem Spruch „Den Kommunisten und Aleviten wird das Trauergebet nicht verrichtet!“ angegriffen. Das Fass zum Überlaufen brachte der Imam Mustafa Yıldız mit folgendem „Rat“:
„Mit Fasten und Beten wird man kein Wallfahrer, wer einen Aleviten umbringt, der gewinnt so viel an Wohltätigkeit, wie wenn er fünfmal nach Mekka pilgern würde. Alle unsere Glaubensbrüder müssen sich gegen die Regierung, Kommunisten und Ungläubigen auflehnen. Wir müssen unser Umfeld von Aleviten und ungläubigen sunnitischen Anhängern der CHP säubern.“

Mobilisierungspropaganda: „Kommunistische Aleviten planen Anschlag“
Nachdem sich die Menge aufgelöst hatte und die Särge achtlos liegen gelassen wurden, machte sich die aggressive Masse, die weder durch das Militär noch durch die Polizei aufgehalten wurde, auf den Weg, um Geschäfte von Angehörigen der alevitischen Glaubensgemeinschaft zu demolieren. Im Zuge der Mord- und Brandschatzungsaktionen verloren drei Menschen ihr Leben. In der Nacht auf den 22. Dezember mobilisierten die Faschisten in sunnitisch geprägten Vierteln die Menschen mit der Botschaft, „kommunistische Aleviten“, die am Tag zuvor „drei muslimische Glaubensbrüder“ ermordet hätten (einige Quellen geben an, dass diese von Sicherheitsleuten erschossen worden waren), würden einen Anschlag planen.
Als auch noch einige Mullahs zum Dschihad („heiligen Krieg“) aufriefen, erreichten die Übergriffe auf Linke und alevitische Menschen ihren Höhepunkt. Daraufhin wurden in alevitischen Stadtvierteln systematisch Geschäfte angegriffen, Menschen aus ihren Häusern herausgezerrt und auf bestialische Weise massakriert. Frauen wurden vergewaltigt und Kinder und Alte kaltblütig ermordet. Spätestens die Tatsache, dass die alevitischen Häuser Tage zuvor penibel in Nazi-Manier markiert worden waren, erzeugte den Eindruck eines gezielten Pogroms. An das vom damaligen Polizeipräsidenten Abdülkadir Aksu, der später die AKP mitbegründen und Innenminister von Erdoğan werden sollte, erst am 24. Dezember erteilte Ausgangsverbot hielten sich nur Polizei und Gendarmerie. Obwohl die Situation bereits eskaliert war und im Grunde ein Bürgerkrieg herrschte, griffen militärischen Kräfte nicht ein. Unter diesen Umständen konnten die Faschisten mit ihrer bewaffneten Verstärkung, die aus verschiedenen Städten des Landes angereist war und ihre wichtigsten Anführer als Angestellte der nationalen Lotterieorganisation „Pilli Piyango“ zwecks einer Sonderauslosung (die bereits am 9. Dezember stattgefunden hatte), in Hotels einquartierte, ungestört wüten. Die Parolen gegen jene, die für „kommunistisch, links, alevitisch, ungläubig oder gottlos“ gehalten wurden, waren eindeutig:

„Heute ist der Tag des Dschihad, wer einen Aleviten umbringt, kommt ins Paradies“
„Bringen wir Aleviten um, säubern wir unsere Heimat von ihnen“
„Unser Führer Türkeş ist unter uns, wo ist eurer?“
„Geht und ruft euren ‚Karaoğlan‘ (Spitzname von Bülent Ecevit, der mit der CHP die Regierung damals stellte), damit er euch hilft; unser Türkeş ist bei uns“.

Erst am 26. Dezember wurde über Maraş und einige angrenzende Provinzen der Ausnahmezustand erklärt. Zu dem Zeitpunkt lebte kein einziger Angehöriger der alevitischen Gemeinschaft mehr in der Stadt, denn alle Überlebenden waren bereits geflohen. Die offizielle Bilanz der „Ereignisse“ war erschreckend und ernüchternd zugleich: 111 Tote, mehr als 1.000 Verletzte, über 200 zerstörte oder niedergebrannte Häuser, etwa 100 gebrandschatzte Geschäfte. Alevitische Verbände halten demgegenüber eine Zahl von 500 Ermordeten und sogar mehr durchaus für möglich, geben die Zahl der zerstörten Häuser mit 552 und der gebrandschatzten Geschäfte mit 289 an und kritisieren die niedrigen staatlichen Angaben.

Anklage gegen 804 Rechtsextreme
Die folgenden Prozesse, die gegen Beschuldigte des Pogroms in den Gerichten des Ausnahmezustandes eröffnet worden waren, dauerten bis ins Jahr 1991. Insgesamt wurde gegen 804 rechte und rechtsextreme Personen Anklage erhoben (einige Quellen sprechen von 835 Angeklagten). 29 von ihnen erhielten die Todesstrafe, sieben weitere bekamen lebenslänglich und 321 Personen erhielten Strafen zwischen einem und 24 Jahren. Die Beschlüsse wurden jedoch von den Berufungsgerichten verschleppt oder aufgehoben und auch die Todesstrafen sind nicht vollzogen worden.

Kenger legt Karriere als Parlamentsabgeordneter hin
Auch Ökkeş Kenger, der den Anschlag auf das Kino verübt hatte, wurde zum Tode verurteilt, aber 33 Tage vor dem Militärputsch am 12. September 1980 freigesprochen. Daraufhin änderte er seinen Nachnamen in Şendiller und startete eine politische Karriere. 1989 kandidierte Kenger als Bürgermeister für Maraş, wobei er die Wahl verlor. 1991 wurde er Abgeordneter der Partei der nationalistischen Arbeit (MCP) – so hieß die MHP für einige Jahre, nachdem sie vom Putschregime verboten wurde und mit der islamistischen Refah-Partei ein Wahlbündnis eingegangen war – und war sogar Mitglied des parlamentarischen Untersuchungsausschusses für Menschenrechte. 1992 gründete Kenger zusammen mit Muhsin Yazıcıoğlu, dem Gründer des rechtsextremen „Ülkücü Ocakları Derneği“, die Partei der Großen Einheit (BBP). 2008, nachdem es zum Streit mit Yazıcıoğlu kam, behauptete Kenger in dem beim staatlichen Sender TRT-1 ausgestrahlten Dokumentarfilm „Labyrinth der Könige“ („Şahların Labirenti“), dass der armenische Journalist Hrant Dink und dessen Freunde für das Pogrom von Maraş verantwortlich seien.

MIT-Berichte: Pogrom von MHP geplant, wir wussten es
Wie Berichte des türkischen Geheimdienstes MIT, die 2012 im Zuge des Prozesses um den Putsch von 1980 an die Öffentlichkeit gelangten, dokumentieren, wurde Ökkeş Kenger am 5. Januar 1979 festgenommen und in Ankara verhört. Laut dem dazugehörigen Protokoll äußerte er auf die Frage, ob er einen Sprengsatz in ein Kino in Maraş, in dem am 19. Dezember 1978 der Film „Wann geht die Sonne auf?“ gezeigt wurde, geworfen habe, dass er es nicht bereue und im Auftrag des stellvertretenden ÜGD-Vorsitzenden gehandelt hätte. Er und seine Gleichgesinnten hätten dies getan, um den Eindruck zu erwecken, dass es „linke Extremisten“ gewesen wären. Der MIT selbst stellt die gewalttätigen Angriffe während des Pogroms von Maraş nicht als politisch extremistisch oder konfessionell (alevitisch-sunnitisch), sondern als „türkisch-kurdisch“ motiviert dar. Angeblich hätte die alevitisch-kurdische Bevölkerung einen eigenen Staat gründen wollen und dies in ihren Demonstrationen frei bekundet. Die MHP und ihre Jugendorganisation, die ja als „Rechte auf Seiten des Staates gegen den drohenden Kommunismus“ stünden, hätten sich unter „Zugzwang“ gesehen, gegen die Bedrohung ein Zeichen zu setzen. In den Dokumenten zeichnet sich das klare Bild ab, dass der MIT bereits im Vorfeld über das geplante Massaker informiert war, es aber unterließ einzugreifen.

Auslöser für Putsch 1980
Das Pogrom von Maraş wird als entscheidender Auslöser für den Militärputsch vom 12. September 1980 betrachtet. In dessen Folge wurde das gesamte Land zu einem Gefängnis unter freiem Himmel. Unter der bis 1989 andauernden Regierungszeit des Putschgenerals Kenan Evren kam es laut Zahlen der Cumhuriyet zu 650.000 politischen Festnahmen, 7.000 beantragten, 571 verhängten und 50 vollstreckten Todesstrafen und dem nachgewiesenen Tod durch Folter in 171 Fällen. Von mindestens 128 weiteren Menschen, die im Gefängnis starben, kamen vierzehn an den Folgen des von PKK-Kadern angeführten Todesfastens ums Leben. 73 Personen starben aus natürlichen Gründen in Polizeihaft, 43 weitere durch Suizid. In 210.000 Prozessen wurden 230.000 Personen vor Gericht gestellt, darunter 98.404 Personen als „Anhänger illegaler Organisationen“. Mindestens 300 Menschen wurden auf der Straße durch „unbekannte Täter“ ermordet. Diese Tradition des „Verschwindenlassens“ erreichte in den 1990er Jahren ihren Höhepunkt. Heute geht man von rund 17.000 Menschen aus, die von Sicherheitskräften oder paramilitärischen Strukturen verschwunden gelassen wurden.

Massaker von Çorum, Pogrom von Sivas
Nur Jahre nach dem Ende des Prozesses gegen die Verantwortlichen des Maraş-Pogroms wurde am 2. Juli 1993 in Sivas (ku. Sêwas) unter den Hassrufen eines Mobs von über 5.000 Islamisten ein Massaker an alevitischen Intellektuellen verübt. 33 Künstlerinnen und Künstler sowie zwei Angestellte des Hotels Madımak, in dem die Gäste eines Kulturfestivals logierten, wurden bei lebendigem Leibe verbrannt. Bereits kurz nach dem Massaker in Maraş begann am 27. Mai 1980 das Pogrom von Çorum, in dessen Verlauf von der Regierung aufgestachelte Rechtsextremisten bis Juli 57 Alevit:innen ermordeten und mehr als 300 verletzten. Auch diese Täter lebten ein Leben in Freiheit. Die Geschichte zeigt: Wenn das Massaker von Maraş wirklich gerecht verfolgt worden wäre, dann hätte es die Pogrome in Sivas und Çorum nicht gegeben.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Deutsch) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Dieser Artikel wurde in (Deutsch) Sprache geschrieben wurde, klicken Sie auf das Symbol , um die Artikel in der Originalsprache zu öffnen!
ئەم بابەتە 2,190 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Deutsch | anfdeutsch.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 9
زمانی بابەت: Deutsch
ڕۆژی دەرچوون: 18-12-2021 (3 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: تیرۆریزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: مافی مرۆڤ
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ئەڵمانی
شار و شارۆچکەکان: مەڕەش
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 13-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 16-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 21-12-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,190 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.1120 KB 13-03-2023 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
سەعیدخان حەبیبی و دکتۆر مەزهەر سەعیدخان حەبیبی کوڕی، لە سەقز
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
ژیاننامە
تافا بەکر محەمەد
ژیاننامە
سابیر بەکر محەمەد حەمەد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
کورتەباس
ئازارەکانی سیدنایا؛ چیرۆکی گەنجێکی کورد کە کەللەسەری شکاوە و یادگەی لەدەست داوە
ژیاننامە
زەکیە ئیبراهیم ڕەحمان ئیبراهیم
وێنە و پێناس
سەعیدخان حەبیبی بەسواری ئەسپ لە تیلەکۆ
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەسی کورد لە مەرزی باشماخ ساڵی 1964
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
فەلاح میسری
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
بارزان شێرزاد
ژیاننامە
فەوزیە مستەفا ڕەشید
کورتەباس
جۆن بۆڵتن: ئەگەر ترەمپ کوردەکان بەجێبهێڵێت، نێوبانگی لەکەدار دەکات
وێنە و پێناس
خاتوونێکی شاری سەقز بە جلوبەرگی کوردییەوە، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
ژارۆ غەفور دەروێش ئەحمەد
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
سوپاسنامەی دامەزراوە و مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس بۆ ئومێد قەرەنی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
سانا سەربەست
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
کورتەباس
هەسەدە: 16 شەڕڤانمان شەهید بوون
کورتەباس
ژەنەراڵی پاییز لە ژمارەیەکی تایبەتی رۆڤاردا
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
دینا حسێن
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئاری بابان
29-12-2008
هاوڕێ باخەوان
ئاری بابان
ژیاننامە
شەرەفەدین ئاڵچی
22-02-2009
هاوڕێ باخەوان
شەرەفەدین ئاڵچی
شوێنەکان
هەرمۆتە
22-10-2018
ئاراس ئیلنجاغی
هەرمۆتە
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
23-12-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ئاراسنامە، بەرگی 01
وێنە و پێناس
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سەقز، ڕۆژهەڵاتی کوردستان
25-12-2024
کشمیر کەریم
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سەقز، ڕۆژهەڵاتی کوردستان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێکی ژیانی ڕۆژانەی ئافرەتانی گوندنشین و کاروباری ڕۆژانەیان نیشان دەدات، لە باشووری کوردستان سەدەی بیستەمدا
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
بالیسان، منداڵێک و ژنێک ڕووداوەکانی ئەنفال و ئاوارەبوونیان دەگێڕنەوە، ساڵی 1987
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئاهەنگ و شایی کوردەواری، کە تێیدا کۆمەڵێک پیاو هەڵدەپەڕن
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
دیدارێک و دەردەدڵی ئیبراهیم حەکیم بۆ هەولێر
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ لەیلا فەریقی ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ عەدنان کەریم ساڵی 2001
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ناسری ڕەزازی باسی سروودی نیشتمانی دەکات لە ساڵی 2001
25-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
25-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کاتی کارکردن لە درووستکردنی بەنداوی دوکان ساڵی 1959
25-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
منداڵێک هۆنراوە بۆ کورد و کوردستان دەڵێت، ساڵی 1979
25-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  531,805
وێنە
  113,272
پەرتووک PDF
  20,686
فایلی پەیوەندیدار
  109,175
ڤیدیۆ
  1,698
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,924
پەرتووکخانە 
26,179
کورتەباس 
19,249
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,078
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,421
وێنە و پێناس 
7,566
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,582
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
985
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
222
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   تێکڕا 
244,696
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
سەعیدخان حەبیبی و دکتۆر مەزهەر سەعیدخان حەبیبی کوڕی، لە سەقز
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
ژیاننامە
تافا بەکر محەمەد
ژیاننامە
سابیر بەکر محەمەد حەمەد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
کورتەباس
ئازارەکانی سیدنایا؛ چیرۆکی گەنجێکی کورد کە کەللەسەری شکاوە و یادگەی لەدەست داوە
ژیاننامە
زەکیە ئیبراهیم ڕەحمان ئیبراهیم
وێنە و پێناس
سەعیدخان حەبیبی بەسواری ئەسپ لە تیلەکۆ
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەسی کورد لە مەرزی باشماخ ساڵی 1964
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
فەلاح میسری
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
بارزان شێرزاد
ژیاننامە
فەوزیە مستەفا ڕەشید
کورتەباس
جۆن بۆڵتن: ئەگەر ترەمپ کوردەکان بەجێبهێڵێت، نێوبانگی لەکەدار دەکات
وێنە و پێناس
خاتوونێکی شاری سەقز بە جلوبەرگی کوردییەوە، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
ژارۆ غەفور دەروێش ئەحمەد
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
سوپاسنامەی دامەزراوە و مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس بۆ ئومێد قەرەنی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
سانا سەربەست
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
کورتەباس
هەسەدە: 16 شەڕڤانمان شەهید بوون
کورتەباس
ژەنەراڵی پاییز لە ژمارەیەکی تایبەتی رۆڤاردا
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
دینا حسێن
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.328 چرکە!