هاوسەر و جگەر گۆشەکانم لە کوێن..؟!
#عوبێد مەحمود محەمەد# خەڵکى گوندى #سێوسێنان# ى کیمیاباران و ئەنفال کراوە، بەم جۆرە باسى گوندەکەى و تاوانى دەوڵەتی ئێراقی گێڕایەوە:
-گوندى سێوسێنان سەربە شارەدێى (#قەرەداغ# )ە، کەوتووتە ڕۆژاواى شارۆچکەی #دەربەندیخان# ەوە، ئەم گوندە لەپێش ئەوەی سوپای ئەنفالچی ئێراق پەلاماری بدات 290 ماڵ بوو، قەرەباڵغترین گوندى ناوچەکەبوو، لە ڕووى ئابوورىیەوە، وەک شارۆچکەیەک وابوو، ژمارەیەکى زۆر خەڵکى ناوچە داگیرکراوەکان پەنایان هێنابووە، ئەم گوندە ئازادکراوە، سێوسێنان دوو قوتابخانەى سەرەتایى و ناوەندى و نەخۆشخانەیەکى شۆڕشى تیابوو، کە (20) تەختى نووستنى گرتبووە خۆى، سێ پزیشک و چەند یاریدەدەرێکی پزیشکی و چەند برینپێچێک کاریان تێدا دەکرد. سێوسێنان دووجار بە گازى ژەهراوى لێى درا.
جارى یەکەم: لە ئایارى 1987 دابوو، بەشى تۆپخانەى ئێراق نزیکەى 170 گوللە تۆپى بە ناوچەکەدا باران، هەموو گوللە تۆپەکان گازى ژەهراوى بوون، بەڵام دوو کیلۆمەتر لەدوورى ئاوایى دا دەکەوتنەوە، لەئ ەنجام دا تەواوى گژووگیاى ناوچەکەى وشککرد، گەڵاى درەختەکانى وەراند، پەلەوەرو باڵندەکانى لەناو برد.
جارى دووەم: لە #23-03-1988# دا دووبارە کیمیابارانى کردەوە، کاتژمێر شەشى ئێوارە بوو بە مەبەستى ڕەسەدگرتن، دوو ساروخى ئیشارەتى بۆ سەر ئاسمانى گوندەکە هەڵدا، یەکێکیان لەڕۆژهەڵات و ئەوى تریان لەڕۆژاواى گوندەکەدا بەئاسماندا تەقینەوە، دوکەڵێکى سپى یان لێ پەیدابوو، دوا بەدواى ئەو دوو ئیشارەتە، لە دەربەندیخانەوە کەوتنە کیمیا بارانکردنى سێوسێنان.
دەمەو ئێوارە بوو، خەڵکى ئاوایى لەسەر کێڵگەو زەوییەکانیان دەگەڕانەوە، منداڵانى ئاوایى لەسەربان و کۆڵانەکان سەرگەرمى یارىکردن بوون، مەڕ و ماڵات گەڕابوونەوە ناو ئاوایی، لەو کاتەدا تەنانەت، پەلەوەر و مار و مێروش نەچووبوونەوە هێلانەى خۆیان، 40 ساروخى کیمیایی بەسە سێوسێناندا باری، سەرەتا هەستمان بەوە نەکرد، گازى ژەهراوییە، هەر یەک بەرە و پەناگا و کونەتەیارەکان هەنگاویان دەنا، بەڵام دەرکەوتنى دوکەڵێکى سپى زەردباو بڵاوبوونەوەى بۆنى میوە، دەریخست کە ئەوە گازى کیمیاوییە، لەوکاتەدا لە کونەتەیارەکە هاتمە دەرەوە، هەتا هێزم تیابوو، هاوارم کرد، خەڵکینە وەرنە دەرەوە لەپەناگاکان، گازى کیمیاییە، ئاواییەکە چۆڵکەن، دوا بەدواى من (پەیمان و تابان) ى کچم لەپەناگاکە هاتنە دەرەوە، باوەشیان بەقاچماکرد، بەگریانەوە هاواریان دەکرد، بابە گیان توخوا مەیەڵە بمرین، پەیمان وتابانم لە باوەش کردو بەپەلە هەنگاوم نا، تا لەئاوایى دوور بکەومەوە، بەڵام سەرم گێژ بوو، لەشم داهێزرا، ئەژنۆکانم دەلەرزین، تواناى جوڵەم نەما، هەناسەم تەنگبوو، کاتێک هۆشم هاتەوە، براومەتە ناوچەیەکى تر، لەگەڵ کۆمەڵێک بریندارى ترى کیمیایى دا، دکتۆر #ناسح گوڵپی# و دکتۆر #فایەق گوڵپی# لە ژوور سەرمانەوە بوون، چارەسەریان دەکردین، گوێم لێبوو، لەوکاتەدا قسەیان دەکرد وتیان:
-جۆرى گازەکان خەردەل-فازجین-سیانیدە.
سوپای ئێراق ، لە هەموو لایەکەوە هێرشى هێنا، سەرباز و جاشەکان بە سەر جەستەی ژەهراوی ژن و پیاو و منداڵی سێوسێنان دا تاڵانییان دەکرد ، کۆپتەر کوێرانە ناوچەکەى بۆردومان دەکرد.
لەو ژەهربارانەدا ، 69 کەس گیانیان لە دەست دا، 80 کەس برینداربوون، سامانى کشتوکاڵى و ئاژەڵى هەمووى لەناوچوون، شەهیدەکانمان بە جل و بەرگى خۆیانەوە لە گوندەکانی#ئەستێڵ# و #کۆشکى سەروو# و #کۆشکى خواروو# بەخاک سپارد. لەو کاتەدا بەهیچ جۆرێک هەواڵى ژن و منداڵەکانم نەدەزانى، چاوەڕوانى ئەوەبووم بگەنە لام، بەئازارەوە دەمناڵاند، (حسێن محەمەد ڕەسوڵ) یەکەم کەس بوو لە #سلێمانى# یەوە بەنهێنى هاتبوو تا فریامان بکەوێت، گوێم لێبوو وتى:
-هەواڵى عوبێد،
پێیان وت:
-تەنیا خۆى دەرچووە، ژن ومنداڵەکانى شەهید بوون، ئا لەو کاتەدا ئەو هەواڵە جەرگ بڕەم بیست، باوەڕم نەدەکرد، وام دەزانى خەو ئەبینم، یەک بە یەک ڕووخساری خگەر گۆشەکانم دەهاتە بەرچاوم و تێکەڵ بە ئازارەکانم دەبوون، ئەمەى بۆتان باسدەکەم، شانۆگەرىیەکى تراژیدى نییە ، زنجیرە ڕووداوى ڕۆمانێکى جیهانى نییە، ئەمە زنجیرە تاوانێکى داگیرکەرانەیە بەرانبەر ئەو گوندە بى تاوانە.
هەرگیز ئەو دوو مرۆڤە خاوەن هەڵوێستە (ساڵح حاجى ئەحمەد) و (ئەحمەد محەمەد ڕەسوڵ) لەبیرناکەم، لەو شەوە ئەنگوستە چاوەدا فریامان کەوتن، بەسوارى تراکتۆر لە چەمى #دێوانە# وە توانیان بمان گەیەننە تانجەرۆ، لەوێ هەواڵمان پێگەیشت، کە هێزەکانى ڕژێم لە سلێمانى و لە سەیتەرەکان خەڵکى ئاوارەى گوندەکان ئەگرن و ونیان دەکەن، پەنامان بردە بەر دەواجنەکەى خوار #زڕگوێزەڵە# لەوێدا خۆمان شاردەوە، (مەلا هیدایت عەلى داریزاینى) لە دەواجنەکە بوو، یارمەتى داین و شاردمانییەوە وتى:
$ئامادەم گیانی خۆم بەخت بکەم، بەو مەرجەى ئێوەى پێ ڕزگار کەم.$
ئێوارەیەکى درەنگ لە سەرووى سەیتەرەکەى #تانجەرۆ# وە بە نهێنى خۆمانکرد بەشاردا، زۆربەمان لە گەرەکی[ حاجى ئاوا و خەبات] دا لەماڵى خزمەکانمان خۆمان شاردەوە،
ئەمنی سلێمانی و تەوارییەکە ژمارەیەکى زۆریان خەڵکیان لەناو سلێمانى دا، دەسگیرکرد و ئەنفال کران، من بەبریندارى لە ماڵى خاوەرى خوشکم خۆم حەشاردا، لەوێ هەندێ دەرمان و چارەسەریان بۆ دیارى کردم، شەش مانگ بەدەم ئازار و برینەکانمەوە ئەتلامەوە، برینەکانم وردە ووردە بەرە و ساڕێژ بوون دەچوون، بەڵام برینى ژەهرى کیمیایی و ئەنفالی هاوسە رو جگەر گۆشەکانم و خەڵکی گوندەکەم، هەگیزاوهەرگیز ساڕێژ نابن!
ئەمانەش ناوى هاوسەرو جگەر گۆشەکانییەتی ، لە کیمیابارانی لەگوندى سێوسێنانى ئەنفال دا خنکان.
$ناو و ساڵى لەدایکبوونی هاوژین و منداڵەکانی عوبێد:$
1- #مەلیح عەبدولقادر# - 1955
2- #پەیمان عوبێد مەحمود محەمەد# - 1980
3- #تابان عوبێد مەحمود محەمەد# - 1981
4- #ڕۆژگار عوبێد مەحمود محەمەد# - 1983
5- #ڕزگار عوبێد مەحمود محەمەد# - 1984
6- #لیرە عوبێد مەحمود محەمەد# - 1986
7- #یادگار عوبێد مەحمود محەمەد# - 1987
#عەبدوڵڵا کەریم مەحمود#
سەرچاوە: پەڕتووکی ڕەشەبای ژەهر و ئەنفال
#22-03-2023#
[1]