پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
دوپشک ئەو پیاوەی جیهان بەدوایدا دەگەڕا و لە سلێمانی دەستگیرکرا
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چیرۆکی سەرکەوتنی ژنە ئەفسەرێکی کورد مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
شەم سامان
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دانیا ئەحمەد
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
بەرنامەیەکی تایبەت لەسەر کەلە سەری شانەدەر Z و نیاندەرتاڵەکانی شانەدەر
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
پەیامی ژنە کوردێکی گوندی پەڵکانە بۆ پارتی و یەکێتی و عەرەبیش
13-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
13-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 519,268
وێنە 106,530
پەرتووک PDF 19,254
فایلی پەیوەندیدار 96,965
ڤیدیۆ 1,384
ژیاننامە
شێخ لەتیفی حەفید
ژیاننامە
حەمە مەلا
ژیاننامە
ڕێبەر زەندی
ژیاننامە
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
ژیاننامە
زوبێر سوورچی
زەلکاوی بیرکردنەوە و ڕۆشنبیرانی نەریتپارێز
هاوکارانی کوردیپێدیا، لە هەموو بەشەکانی کوردستانەوە، زانیارییە گرنگەکان بۆ هاوزمانانیان ئەرشیڤدەکەن.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

زەلکاوی بیرکردنەوە و ڕۆشنبیرانی نەریتپارێز

زەلکاوی بیرکردنەوە و ڕۆشنبیرانی نەریتپارێز
ناونیشانی بابەت: زەلکاوی بیرکردنەوە و ڕۆشنبیرانی نەریتپارێز
ئامادەکردن: #ستیڤان شەمزینی#

ڕۆشنبیری کوردیی لە گێژاوی سۆفیزم و نەریتدا گیری خواردووە و هەناسەی سوار بووە، ناتوانێت لەدەرەوەی کۆنسێپتە ئایینیی و چەقبەستووەکان میتۆدێکی تری بیرکردنەوە دابهێنێت. زمانێکی جیاواز لەو موفرەداتە سەلەفییە بدۆزێتەوە بۆ دەربڕین و هەرواش بۆ ئەوەی ببێتە ڕایەڵێک بۆ گەیاندنی هزرینی نوێ. ئێوە دیقەت بدەن؛ ئەوەی لە وتار و شیعر و ڕۆمان هەڕمێنی هەیە هەموو ئەو تایپەن لە نالی و مەحویەوە درێژبوونەتەوە تاکوو بەختیار عەلی و #مەریوان# قانع. ئەم ڕۆشنبیرییەش بارگاوییە بە ڕۆحی عیرفان و پاسیڤیزمی ئایینیی و هاوئاوازە لەگەڵ دەنگی زیقنی مێگەل، دڵداریکردنە لەگەڵ سۆزی ئاپۆرا نەک برینێک بکاتە خودئەڤینی تاک و کۆمەڵگەوە، سەرقاڵی بەرهەمهێنانی ئیندیڤیدوالیزمی کوردیی بێت، ئێمە پێویستیمان بە ڕۆشنبیرێکە شەبەقێکی گەورە بخاتە نارسیزمی باوەڕە باوەکانەوە نەک بەرهەمێهنەری کۆن بێت لە پاکەتی تازە و مودێرندا.
تەرزێک لە ڕۆشنبیری کورد، یان نووسەر، گۆڕەپانی ڕۆشنبیرییان پاوان کردووە، زیاد لە هەر شتێک لە بواری وشە ڕیزکردن، یان بابڵێین لە یاری وشەسازییدا “مۆرفۆلۆجیا” وەستا و کارامەن، ئەگەرنا هەگبەیان خاڵییە لە پەیام و ئاسۆیان هێندە تاریکە ڕووناکی هیچ ئەڵتەرناتیڤێکی لێوە نابینرێت. ئەگەر ڕۆشنبیر تەنێ دەسەڵاتی وشە ڕیزکردنی هەبێت بێ ئەوەی ئەو وشانە شتێک لە دنیا و دەوروبەرمان بگۆڕن، تەنیا دەمەوەرییەکەیان بۆ دەمێنێتەوە. ڕۆشنبیر یان نووسەری ڕاستەقینە بەوپەڕی ژیربێژییەوە کۆنسێپتەکانی دەگەیەنێت، نەک زۆرتر لە هەر کارێک سەرقاڵی گەمەی چەمکسازیی بێت، هەموو خولیای ببێتە وتنی وشەی گەورە و نووسینی ڕستەی جوان، دەشێ وشە جوانەکان هەڵگری دنیایەک ناشرینی بن، بەپێچەوانەشەوە هەروا، ئەوەی گرنگە وشەکان وەک فیشەکی موختارکوژیان لێ نەیەت تەنێ دەنگێکی گەورە بن بێ پێکانی ئامانج، مەسرەفگەرایی لە بواری زماندا، دواجار لە چەنەبازیی بەولاوە شتێکی تر نییە و نابێت.
=KTML_Bold=“رۆشنبیری کورد وەک ختوکەدەر”=KTML_End=
بە سەردەمێکدا تێدەپەڕین ئارگۆمێنت و میتۆدی زانستیی لە وتاری ڕۆشنبیریی کوردیدا، کەوتۆتە دوای ختوکەدانی هەستی مێگەلی خەڵک، ڕۆشنبیرانی ئێمە لە باشترین حاڵەتدا شاسواری TALK SHOWن، کار لەسەر وروژاندنی سۆزی جەماوەر دەکەن، نەک لەسەر ئەقڵی تاکەکەس، ئەمە هەمان ئەو شتەیە ڕۆشنبیرانی عەرەبیشی گرتۆتەوە، لە سۆنگەی ئەوەی هیچ ئارگۆمێنتێکیان پێ نییە بۆ ڕەواییدان بە هزرینیان، ناچارماون لە ڕێگەی جوڵاندنی ناوچەکانی سۆزی زۆرینەوە ئەوەی دەیانەوێت بیگەیەنن، هەر لەبەرئەمەش لە دنیای عەرەبیدا ڕۆشنبیرانی عەوامگەر دەستیان گرتووە بەسەر کایەی ڕۆشنبیرییدا، لە دۆخی کوردیدا قوڕەکە خەستترە، بەو پێیەی چوارچێوەی بیرکردنەوەمان لە بن کاریگەریی و بەرزەفتی ڕۆشنبیریی ئایینیی و کولتووری عەرەبیدایە.
ئەوەشی پێی دەوترێت نوێخوازیی لە کایەی ڕۆشنبیریی کوردیدا، هیچی تر نییە جگە لە چەمکسازیی و گەرمکردنی بازاڕی وشەسازیی بێ ناوەرۆک، لە ڕاستیدا فۆرم ڕەت ناکەمەوە، بەڵام نابێت ناوەرۆک بکرێتە قوربانی فۆرم، نابێت ئێمە لە بۆشاییدا بیر بکەینەوە، ئەمە ئەو دیمەنە تۆقێنەرەیە بووەتە کابووسێکی بەردەوامی من. ئەوەی “گۆران” کردی لە بواری نوێکردنەوەی شیعری کوردیدا، لە تێکشکاندنی “عەرووز”ی عەرەبییەوە بەرەو کێشی “پەنجە”، دوای نزیکەی سەدەیەک چەقی بەستووە، بەو پێیەی نەوەی دوای گۆران توانای نوێکردنەوە و تێکشکاندنی ڕیتمی باوی شیعری نییە، ئەوەی هەیە تەنیا گەمەیەکی فۆرمالیستانەی ڕووتە و هیچی تر. لە بواری فیکردا، دوای (مەسعود محەمەد) ، گرووپی ڕەهەندییەکان هاتوون کە درێژکراوەی “روانگە”ییەکانن، ئەمان ڕۆشنبیریی کوردییان کردە کەلاوە و بازاڕی ساغکردنەوەی تێز و چەمکە سواوەکانی فیکری ڕۆژاوایی. ئەم گرووپە هێندە غەوارەن بە کۆمەڵگەی خۆیان، هەروەک ئەو ڕۆشنبیرە عەرەبانەی “عەلی حەرب” بە ڕۆشنبیرانی تاراوگەنشین ناویان دەبات ئەگەرچی لەناو کوچە و کۆڵانی شارەکانی خۆیشیاندا بژین.
تابلۆکە زۆر لەوە کارەساتبارترە، ئێمە بە چاو دەیبینین، هەموو کاری ڕۆشنبیری کورد، بووەتە ختوکەدانی دەروونی زۆرینە، ئەو دەتوانێت دەروونی جەماوەر بهەژێنێت، بەڵام دەست و پێ سپییە لە وروژاندنی ئەقڵییان، ئەمە شتێک نییە ڕۆشنبیرانی ئێمە نەیخوازن، بەڵکوو لە سترۆکتۆرەوە خۆیان لە لیتاوی ترادیسیۆن و دۆگماتیزمی ئیدۆلۆژییدا چەقیون، لەبەرئەوە ناتوانن کار لەسەر ژیری بکەن، وەک هەر مەلایەک یان پیاوێکی تری ئایینیی کاریان وروژاندنی هەستی دەستەجەمعییە، ئەمە ئەو ئایدزەیە دووبارە و دووبارە بەرهەم دەهێنرێتەوە. ڕۆشنبیری کورد پرسیاری نییە، یان هەموو ئەو پرسیارانە دەوروژێنێتەوە، تێکڕا دەیزانن و زۆر کۆنتر وەڵام دراونەتەوە. تا ڕۆشنبیری ئێمە نەتوانێت پرسیاری تازە بکات، هیچ ئاسۆیەکی تازە لە مێشکی نەوەکانی داهاتوودا دەرناکەوێت. تاکوو ڕۆشنبیری ئێمە ئەقڵ ڕەت بکاتەوە و ببێتە باهۆزی عاتیفەگەرایی، کۆمەڵگەی ئێمە مێشکی هەر ڕۆژەی لەژێر پێی جەلادێکدا دەپلیشێتەوە و بێ ئەوەی بەخۆی بزانێت دووچاری نەخۆشی “سەندرۆمی ستۆکهۆڵم”* دەبێت، وەک لە مێژە ئەم نەخۆشییە بڕستی لە کۆمەڵگەی ئێمە بڕیووە.
=KTML_Bold=“ڕۆشنبیر وەک ڕوخێنەری ئارامی”=KTML_End=
فاکتێک هەیە فەیلەسووفە پۆستمودێرنەکانیش جەختی لەسەر دەکەنەوە؛ ڕۆشنبیر هیچ شتێک لەدەرەوەی گەنجینەی ڕۆشنبیریی ئیزافە ناکات جگە لە دۆزینەوەی تازە لەو گەنجینەیەدا، بە دەربڕینێکی تر ڕۆشنبیر کار لەسەر دۆزینەوەی فۆرمی نوێ دەکات بۆ هەمان ئەو ناوەرۆکە کۆنەی لە ئارادایە. ڕوونتر وایە بڵێم؛ نووسەر ناوەرۆکی تازە داناهێنێت بەڵکوو فۆرمی نوێ دەدۆزێتەوە، کارەکەی وەک ئەو سەرکێشییە کۆڵۆمبۆسییە، وایە کیشوەرێکی تری جوگرافیای تێڕامان و بیرکردنەوە دەدۆزێتەوە. زۆربەی جار ئەم نەریت شکاندن و دۆزینەوەیە دژ بە سایکۆلۆژیای مێگەلییە، بەڵکوو وەک تاڤگەی ئاگر دەڕژێتە سەر خەیاڵدانی ئەو جەماوەرە پان و بەرینەی بیرکردنەوە و مێشکیان لەژێر بەفری ئایدۆلۆجیا و ئاییندا بەستوویەتی.
ڕۆشنبیر بوونەوەرێکە هەمیشە بیر دەکاتەوە، پڕۆسەی بیرکردنەوە یەکێکە لە ترسناکترین پڕۆسەکان، لە سۆنگەی ئەوەی بیرکردنەوە هەمیشە شلۆقی و نا-دڵنیایی دوای خۆی جێدەهێڵێت، ساتەوەختی تیۆریزەکردنی بیرکردنەوە و ئاڕاستەکردنی بە ڕووی جەماوەردا، یەکێکە لە چرکەساتە هەرە تۆقێنەرەکان، بەو پێیەی مرۆڤ بەردەوام بە دوای سەقامگیرییدا وێڵە، ڕۆشنبیر لەم ساتانەدا وەک جەلادێک دەردەکەوێت لە تێڕوانینی زۆرینەدا، بەو پێیەی ماڵی ئارامیی و چەقبەستوویی ئایدۆلۆژیی “الجمود العقائدی”یان لێ تێکدەدات، هەروەک چۆن ماڵ شوێنێکە بۆ سەقامگیریی و ئارامی مرۆڤ، بەهەمان شێوە دۆگماتیزمی فیکریی ڕووبەرێکی ئارامە بۆ مێشکی مرۆڤ، ئەمە هەموو لێکۆڵینەوە ئەنترۆپۆلۆگییەکان هاوڕان لەسەری. ئەوکاتەی ڕۆشنبیر بە چەکی بیر و ڕەخنەی نوێ دژ بەو دڵنیاییەوە دەوەستێتەوە و هەوڵی ڕووخاندنی ئەو ماڵە ئارامە دەدات، دەبێت کائینێکی گڵاو و نەفرەتلێکراو لە تێڕوانینی زۆرینە مێگەلەکەدا. وەک “پیتەر سلۆتەداریک” جەختی لەسەر دەکاتەوە تاکوو ئەمڕۆ ڕۆشنبیران نازی کۆمەڵگەیان کێشاوە، کاتی هاتووە کۆمەڵگە تووڕە بکەن. ڕۆشنبیر دەبێت کۆمەڵگە وەک گای ئیسپانی شێت بکات. لەپێناوی جێخستنی نا-باودا، دژی هەموو بەها باوەکان بوەستێتەوە، ئاخر ئەرکێتی دنیا کاول بکات لەپێناو داڕشتنەوەیەکی جوانتریدا.
بیرم نییە، کام لە بیرمەندەکان بوو جارێک نووسیبووی؛ نووسین ژەهر و تلیاکە. باوەڕم وایە؛ ئەو بەپێزترین پێناسەی پڕۆسەی نووسینە، لەبەرئەوەی نووسین ژەهرێکە دژی ئارامیی دەروونی و ئەقڵیی، کرمێکردنی داری بیرکۆڵی و کاسبوونە لەهەمبەر هەقیقەت، هەمیشە مرۆڤ لە باری جێگرییەوە دەباتە دۆخی ڕارایی و بەدگومانی. وەک ئەوەی “سلۆتەداریک”یش هەمیشە جەختی لێ دەکاتەوە “هیچ شتێک هێندەی ژەهر دژە ژەهر نییە”. لە کۆتایشدا داهێنان و پێشکەوتن بەرهەمی ئەقڵە نا-دڵنیا و ڕاڕاکانە، نەک مێشکە چۆڵ و مەییووەکان. ڕۆشنبیریی دەبێت وەک شمشێری “دیموکلیس” مرۆڤ لەسەر نا-دڵنیایی ڕابهێنێت، ڕاهاتن لەسەر دڵنیایی داخستن و قفڵدانی عەقڵە، ڕۆشنبیریش بوونەوەرێکی هەستەکی نییە، بەڵکوو لە بەرزرترین ڕاددەدا بزۆز و عەقڵانییە، یەکێک لە خاسێتەکانی ڕۆشنبیر ئەوەیە هەمیشە لە خەباتدایە بۆ ئەوەی مێشکی قەوزە نەیگرێت و بەردێکی مەعریفیی هەڵبداتە گۆمی مەندی دڵنیاییەوە، نەیزەکێک بێت لە ئاسمانی زەنگینی بیرەوە بکەوێتە خوارەوە، شاری ئارام و چەقبەستوویی خاپوور بکات، لەم کاتەدا ڕۆشنبیر ڕووخێنەرە لەپێناوی بیناکردنەوەدا، ئەمە هەمان تیۆری فەوزای خەلاقە کە لە ئەفلاتۆنەوە پەلیهاویشتووە و ئێستاش لە بواری سیاسییدا ئەمەریکا پەیڕەوی لێ دەکات.
=KTML_Bold=“ڕۆشنبیر وەک نەفرەتلێکراو”=KTML_End=
“ئەدۆنیس” ئاماژە بۆ ئەوە دەکات “وتنی ڕاستی لە زەمەنی سوکراتەوە ترسناک بووە”، بەو پێیەی باجەکەی مردنە، مەرجیش نییە هەموو کات ئەو مەرگە ڕەهەندی فیزیکی هەبێت، بەڵکوو بە دەربڕینی ئەدۆنیس “لانی کەم مردن لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە”. ئەو کاتەی ڕۆشنبیر داکۆکی لەو ڕاستییانە دەکات، پێچەوانەی مەیلی زۆرینە یان باوەڕە دۆگمە باوەکانە، بەر نەفرەت دەکەوێت. کاری ڕۆشنبیریی ئیشێکی ئیبلیسیانەیە، چوون لە بری یەقین گوومان لەسەر هەموو شتێک درووست دەکات، لە بری وەڵامی کۆنکرێتی سەدان پرسیاری تر بە ئاوەڵایی جێدەهێڵێت. لە ڕاستیدا کاتێک ئێمە باسی چەمکی ڕۆشنبیر دەکەین، تەنیا ئەوانەمان مەبەست نییە سەریان بەسەر پەڕتووکدا شۆڕ کردۆتەوە و پەیوەندییان بە واقیعەوە نییە و موریدی چەمکە مەتەڵئامێزەکانیانن، ئەمانە زیاتر عارفن وەک لەوەی ڕۆشنبیر بن، مەبەست لە هەر کەسێکە بۆچوونێکی تازە یان بیرۆکەیەکی نا-باوی هەبێت کار لە ئەندێشەی مرۆڤ بکات.
ڕۆشنبیرێک زۆرینە بەدڵیان بێت، یان خۆشەویستی هەموو لایەک بێت، جێی گوومانە، لەو سۆنگەیەی ئەو خۆشەویستییەی لەسەر حیسابی ڕاستیی و شاردنەوەی بڕێک لە هەقیقەت پەیدا کردووە. ڕۆشنبیر لە هەر کایەیەکدا کار بکات، مرۆڤێکی بە نەفرەتکراوە، کۆمەڵگە هەمیشە لە ڕۆشنبیرە جیددییەکان دڕدۆنگە، چونکە کاری ئەو هەروەک هاواری منداڵە لاسارەکەی شانۆگەرییەکی “ئەپسن” وایە کاتێک هاواری کرد پاشا ڕووتە، ئەو تەنیا دەنگێک بوو لاساریی کرد و بە پێچەوانەی سەدای حەشاماتێکەوە ڕاستییەکی ساکاری درکاند، لێرەدا ئەم منداڵە وەزیفەی ڕۆشنبیریی بەجێدەهێنێت. بە مانایەکی تر ڕۆشنبیر ئەو کەسەیە بە گوتنی ڕاستیی درز دەخاتە (خودئەڤینی) زۆرینەوە، خوێ دەخاتە سەر برینەکان، گوومان لە پیرۆزییەکان دەکات و سنوورەکانیان دەبەزێنێ، هەوڵ بۆ درووستکردنی دنیایەکی نوێ دەدات لەسەر جەستەی ئەو دنیا باوەی زۆرینە تێیدا چەقیون، لێرەوەیە ڕۆشنبیر بە تەنیا بەر نەفرەتی دەسەڵاتداران ناکەوێت، بەڵکوو پێشوەخت بەر نەفرەتی زۆرینەی کۆمەڵگە دەکەوێت. لە نموونەی ژەهرخواردکردنی سوکراتدا ئەم فاکتە بە ڕوونی خۆی دەردەخات.
نیتچە لە “وەهای گوت زەردەشتدا” بە ڕوونی دەڵێت “من ناگەڕێمەوە بۆ لای ئێوە، تاکوو هەمووتان نکۆڵیم لێ نەکەن”. ئەوەش لەبەرئەوەی “هەقتان پێ دەڵێم!” درووست ئەمە وێنای ڕۆشنبیرە لە هەموو ساتەوەختە مێژووییەکاندا، کە بەر نەفرەت دەکەوێت، وێنایەکی قێزەون و تا ئەندازەیەک گاڵتەجاڕانەی بۆ دادەتاشرێت لە مێشکی خەڵکدا، ڕەنگە خەڵک هەر خۆیان درووستکەری ئەو وێنەیەش بن. لە نەفرەتکردن لە ڕۆشنبیراندا هەموو هێزەکان کۆکن و بەشێوەیەک لە شێوەکان پێک دەگەنەوە، بەو پێیەی دەسەڵاتی کۆمەڵایەتی و سیاسیی و ئایینیی هەموو تەبان لە نەفرەتکردن لە ڕۆشنبیراندا. دیقەت بدەن چۆن “کۆپەرنیکۆس” کاتێک برینێکی قووڵ دەکاتە نارسیسزمی مرۆڤەوە، بەوەی زەوی چەقی گەردوون نییە، چۆن بەر نەفرەت دەکەوێت، لە کاتێکدا ئەوەی ئەو وتی ڕاستییەکی زانستی حاشاهەڵنەگرە، بەڵام لەو چەرخەی ئەوی تێدا دەژیا ئەم ڕاستییە نەک باوەڕی پێ نەدەکرا، بەڵکوو بەر نەفرەتیش کەوت. ئەوەی تازە بێت، سەرەتا قوورسە، وەک پەندە ئەڵمانییەکە دەڵێت “هەموو دەستپێکردنێک قوورسە”. ڕۆشنبیر فیکری تازە دادەهێنێت و دەسپێکێکی نوێ درووست دەکات. ئاخر زۆرجار ئەوەی ڕۆشنبیر دەیکات بۆ خۆیشی لە بەهاکەی تێناگات، هەروەک چۆن “کۆلۆمبۆس” بەوەی نەزانی ئەمەریکای سەرزەمینی هێز و ئەفسانەکانی دۆزیوەتەوە.
لەم سۆنگەوە باوەڕم وایە؛ ئەو ڕۆشنبیرەی لەئێستادا زۆر ستایش بکرێت بەرگەی مێژوو ناگرێت، بە پێچەوانەوە ئەو ڕۆشنبیرەی لە هەنووکەدا دژایەتی بکرێت شاسواری مێژووە و ئاییندە دەبێتە موڵکی ئەو. نیتچە پێداگریی لەوە دەکرد هەموو شتە جوانەکان ڕۆژێک لە ڕۆژان ناشرین بوون. ئەو ڕۆشنبیرەی لە هەنووکەدا بەر نەفرەت بکەوێت، داهاتوو باوەشی میهرەبانانەی بۆ دەکاتەوە، پێچەوانەکەشی هەر ڕاستە.
“=KTML_Bold=وەڵامێکی نوێ بۆ پرسیارێکی کۆن”=KTML_End=
هەمیشە ئەو پرسیارە بووەتە پرسیارێکی جیددی کە بۆچی ڕۆشنبیریی کوردیی زۆر لۆکاڵییە و تەنانەت ناتوانێت سنووری گشت کوردستان بگرێتەوە و ببێتە ڕۆشنبیرییەکی کوردستانی؟ بۆچی ئەو پرنسیپە هێشتا بەسەر بوارە ئەدەبییەکەشماندا پراکتیک نەبووە کە جەخت لەوە دەکاتەوە هەر دەقێکی یونیڤرسال پێش هەر شتێک تەواو لۆکاڵییە؟. هۆکارەکەی جیا لە نەبوونی زمانێکی ستاندار و لە ئارادا نەبوونی دەوڵەتی کوردستان و تاڵانکردنی ژێرخانی ڕۆشنبیرییمان لەلایەن نەتەوە سەردەستەکانەوە، دەمەوێت هێما بۆ دوو هۆکاری ناوەکی تریش بکەمە کەم تا زۆر بۆ بەرسڤی ئەو پرسیارەی لای سەرەوە دەست دەدەن. یەکەمیان، هەمیشە نەتەوە سەردەستەکان هەوڵیاندا کەسێتی مەعنەویی تاکی کورد تێکبشکێنن و کەرت و پەرتی بکەن تا سنووری ئەوەی هەست بە زەبوونی خۆی بکات، بەردەوامیش بە چاوێکی نزمتر لە خۆی بڕوانێت کە تەریب بێت لەگەڵ کولتووری سەردار و ڕەعیەتدا. “ئادلەر” پێیوایە زۆرینەی جار داهێنان ڕیاکسۆنی گرێی خۆ بەبچووک زانینە، بەڵام ئەم گرێی خۆ بەکەم زانینەی کورد تاکە شتێکی بەرهەمهێناوە ئەویش مرۆڤێکی پاسیڤی ئیستهلاکییە، تاک و تەراش نەبێت ئەو کائینەی لە دنیای ئێمەدا بە ڕۆشنبیر دەناسرێتەوە لەنێو هەمان زەلکاوەوە لە دنیا دەڕوانێت.
دووەمیان، کێشەکە زۆر ناوەکییە و پەیوەندیی بە بچووکی خەیاڵدان و بەرتەسکی ئەو تاکەوە هەیە ناوی ڕۆشنبیری کوردە. ئاخر ڕۆشنبیرانی ئێمە هێشتا بازنەی بیرکردنەوەیان هێندە تەسکە بە ئاستەم دەتوانێت بچێتە دەرەوەی شار یان ئەو ناوچانانەی تێیاندا دەژین لە ڕووی جوگرافییەوە. ڕۆشنبیریی جیهانی کەسێکە لە ناو گوند یان شارەکەی خۆیەوە لە جیهان تێدەگات، بەڵام باسی کۆمەڵگەکەی خۆی دەکات. هەر دیاردەیەکی ڕۆشنبیریی لۆکاڵی نەبێت قابیلی ئەوە نییە ببێتە جیهانی، ئەگەر وەک ئارگۆمێنتێک پەنا ببەینە بەر نموونەی “هۆلیوود” ڕەنگە کۆمەکمان بکات بۆ ڕوونکردنەوەی زۆرتری قسەکانمان. ئەدەبی کوردیی نموونەی دەقی وەهای تێدایە بکرێتە دەقێک سنووری کوردستان ببڕێت، بەڵام گرێی خۆ بەکەمزانین و بێ نرخ سەرنجدانی بەرهەمی خۆماڵی هێشتا نەیهێشتووە ئەو کارە بکەوێتە سەر پێ. ئەم نموونە دەکرێت گشتاندنی بۆ بکرێت بەسەر کایەی سیاسیی و ئابووریشدا.
=KTML_Bold=سەندرۆمی ستۆکهۆڵم: نەخۆشییەکی دەروونییە ئەو کەسانە دەگرێتەوە عاشقی جەلادەکەی خۆیان دەبن.=KTML_End=
[1]
ئەم بابەتە 190 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی چاوی کورد - 26-06-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 00-00-2023 (1 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕاپۆرت
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 26-06-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا سەردار )ەوە لە: 26-06-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا سەردار )ەوە لە: 26-06-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 190 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 10
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئارامگەی شەیدا لەمەملەکەتی خێڵەکیدا
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
وێنە و پێناس
ناو قەڵاتی هەولێر ساڵی 1935
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
عەنکاوە ساڵی 1956
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
مۆزەخانەی قەڵای هەولێر لە ساڵی 1983
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
قەڵاتی هەولێر ساڵی 1937
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
لە ساڵیادی (کۆبانی) دا، ئازارترین و خۆڕاگرترین و شۆڕشگێڕترین و وێرانکراوترین شاری کوردستان لە سەدەی ‎21‏ هەمیندا
وێنە و پێناس
هەولێر؛ فلوکەی شێخ مەحموود ساڵی 1959
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
دانیا ئەحمەد

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ لەتیفی حەفید
14-05-2014
هاوڕێ باخەوان
شێخ لەتیفی حەفید
ژیاننامە
حەمە مەلا
20-11-2018
هاوڕێ باخەوان
حەمە مەلا
ژیاننامە
ڕێبەر زەندی
12-05-2020
سەریاس ئەحمەد
ڕێبەر زەندی
ژیاننامە
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
10-07-2022
زریان عەلی
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
ژیاننامە
زوبێر سوورچی
04-06-2023
سروشت بەکر
زوبێر سوورچی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
دوپشک ئەو پیاوەی جیهان بەدوایدا دەگەڕا و لە سلێمانی دەستگیرکرا
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چیرۆکی سەرکەوتنی ژنە ئەفسەرێکی کورد مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
شەم سامان
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دانیا ئەحمەد
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
بەرنامەیەکی تایبەت لەسەر کەلە سەری شانەدەر Z و نیاندەرتاڵەکانی شانەدەر
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
پەیامی ژنە کوردێکی گوندی پەڵکانە بۆ پارتی و یەکێتی و عەرەبیش
13-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
13-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 519,268
وێنە 106,530
پەرتووک PDF 19,254
فایلی پەیوەندیدار 96,965
ڤیدیۆ 1,384
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 10
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئارامگەی شەیدا لەمەملەکەتی خێڵەکیدا
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
وێنە و پێناس
ناو قەڵاتی هەولێر ساڵی 1935
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
وێنە و پێناس
عەنکاوە ساڵی 1956
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
مۆزەخانەی قەڵای هەولێر لە ساڵی 1983
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
قەڵاتی هەولێر ساڵی 1937
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
لە ساڵیادی (کۆبانی) دا، ئازارترین و خۆڕاگرترین و شۆڕشگێڕترین و وێرانکراوترین شاری کوردستان لە سەدەی ‎21‏ هەمیندا
وێنە و پێناس
هەولێر؛ فلوکەی شێخ مەحموود ساڵی 1959
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
دانیا ئەحمەد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.391 چرکە!