پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ڕێبەری سەرچاوە؛ گۆڤاری مەهاباد لە ژمارە 1 تا ژمارە 100
09-02-2025
کشمیر کەریم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی گوڵ گوڵیی مەلەکشاهی
09-02-2025
سارا سەردار
ژیاننامە
یوسف جاف
09-02-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
عادل محەمەد کەریم
08-02-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاوارە حاجی
08-02-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
بەهرۆز خالید
08-02-2025
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
سەرەتایەک بۆ حەیران و کورتەیەک لە ژیانی حەمەد بەگی
08-02-2025
هەژار کامەلا
ڤیدیۆ
زەماوەندی کاک حەمەدی مام عەوڵا لە ئاوایی یاقوش ساڵی 2001
07-02-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جەوهەر کانی هەنجیری
07-02-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئایە ئاریان ئەحمەد
07-02-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  538,593
وێنە
  115,346
پەرتووک PDF
  20,864
فایلی پەیوەندیدار
  111,337
ڤیدیۆ
  1,928
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,326
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,542
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,588
عربي - Arabic 
33,922
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
21,384
فارسی - Farsi 
11,856
English - English 
7,936
Türkçe - Turkish 
3,701
Deutsch - German 
1,857
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,192
پەرتووکخانە 
26,282
کورتەباس 
19,939
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,165
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,961
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,936
هۆنراوە 
10,548
بەڵگەنامەکان 
8,469
وێنە و پێناس 
7,853
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
ڤیدیۆ 
1,808
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,470
فەرمانگەکان  
1,119
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
827
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
825
کارە هونەرییەکان 
777
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
544
ئیدیۆم 
390
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
213
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
88
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,831
MP4 
3,142
IMG 
212,457
∑   تێکڕا 
248,981
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ عیزەدین حسەینی
ژیاننامە
عەبدولڕەحیم ڕەحمی هەکاری
ژیاننامە
حسێن محەمەدی
ژیاننامە
داریا میکائیلی
وێنە و پێناس
پیرانشار، لاجان، گوندی لکبن...
مناقشة مزاعم الاصل العربي للكرد
ئامانجمان ئەوەیە وەک هەر نەتەوەیەکی تر خاوەنی داتابەیسێکی نەتەوەییی خۆمان بین..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Copy Link0
E-Mail0
Facebook0
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram0
Twitter0
Viber0
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

مناقشة مزاعم الاصل العربي للكرد

مناقشة مزاعم الاصل العربي للكرد
مناقشة مزاعم الاصل العربي للكرد
دأب مؤرخو الاسلام في القرون الوسطى على تشويه هوية الكرد وتنسيبهم للأمة العربية بشتى السبل ، فقد زعم المسعودي مثلا في كتابه « مروج الذهب » بأن الكرد عرب ؛ ونسبهم إلى الفرع العدناني ( العرب المستعربة ) . بينما نسبهم المقريزي إلى الفرع القحطاني العرب العاربة، وكان العرب عموماً ينظرون إلى غير العرب نظرة دونية ، فسموهم بالأعاجم قبل الإسلام وبالموالي في ظله ، كما جرت منافسة بين العرب المستعربة والعرب العاربة لتنسيب الكرد تارة إلى الفرع العدناني وتارة أخرى إلى الفرع القحطاني لغاية في نفس يعقوب، فتساءل الدكتور أحمد محمود الخليل عن سر هذا التهافت أو هذا التنافس بين الفرعين المذكورين آنفاً حول تنسيب الكرد، ثم اهتدى الى الجواب التالي : حكم الساسانيون العرب والكرد على حد سواء قبل الاسلام ، وكان العرب والكرد بالتالي من الشعوب المستضعفة في امبراطورية الساسانية ، فمن الطبيعي أن يكون الضعيف للضعيف نسيب ، أما فيما يتعلق بمحاولات الفرس لاستمالة الكرد إلى جانبهم ، فكانت لها أسبابها أيضا ، أولا : لأن العنصرين ( الكرد والفرس كانا قد صنفا ب الموالي بعد الاسلام، وثانياً : بسبب القرابة بين الكرد والفرس سلاليا ، وثالثاً : علاوة على الانتماء المشترك لهذين العنصرين للديانة الزردشتية قبل الاسلام، ثم انتهى إلى خلاصة مؤداها ، جاء تنسيب الكرد إلى الأصل العربي بغية قطع الطريق على الفرس في هذا المجال، إذا في القرون الوسطى ، كانت هناك ثمة محاولات حثيثة من لدن المؤرخين العرب للتأكيد على انحدار الكرد من الأصل العربي ، فقد جاء في كتاب « النسب الكبير » لأبي يقظان حول نشأة الكرد ، بأن جدهم الأكبر هو : ( كرد بن عمرو بن عامر بن صعصعة ) ، أما ابن الكلبي ( القرن 8 - 9 ) م ، فقد أورد في كتاب له تحت نفس العنوان ، أي كتاب « النسب الكبير » ، بأن الجد الأكبر للكرد هو : ( كرد بن عمرو بن عامر ماء السماء ) ، واستُبدل ( ماء السماء ) حينا ب ( عمرو بن مزيفاء ) عند بعضهم وليست نادرة تلك الحالات التي عاد فيها المؤرخون أو كتبة الأنساب العرب إلى تاريخ العرب قبل الاسلام أو تاريخهم في الجاهلية كما يقول الدكتور جواد علي ، ليقتنصوا من أنساب بطون القبائل العربية اسما قريبا عن ( كرد ) كي ينسبوا إليه الكرد فالمذكور في قائمة النسب التي أوردها أبو بقظان مثلا ، ينحدر من قبيلة مضر ، أي من العرب المستعربة ، أي الفرع العدناني ، أما المذكور في القائمة التي اقتبسها ابن الكلبي ، فينتمي إلى العرب العارية ، أي إلى الفرع القحطاني ومن المفيد قول أن هذه الحمى التي انتابتهم لتنسيب الكرد إلى الأصل العربي انعكس في الشعر العربي ، حتى أنشد أحدهم: العمرك ما كرد من أبناء فارس ولكنه كرد بن عمر بن عامر
وطالت هذه الظاهرة - التي تفشت في القرون الوسطى - العائلة الأيوبية فيما بعد ، بما في ذلك القبيلة الرو ادية التي تنحدر منها ، لكن الحق يُقال إن ظاهرة التنسيب هذه ، أعني تنسيب الكرد إلى أصول عربية أو فارسية لم تقتصر على المؤرخين العرب فحسب ، بل ابتلى بها المؤرخون الكرد أيضاً ، فناهيك عن ابني الأثير وكثير ، نجد أن أبي الفداء ، الذي سميت مدينة حماه ب « مدينة أبي الفداء » تيمنا باسمه ، وهو مؤرخ معروف وجغرافي مشهور ، ينحدر من الأسرة الأيوبية ، نجده ينسب الكرد تارة إلى الأصول الفارسية وتارة أخرى إلى الأصل العربي ، فيقول : ( يقال بأن الكرد هم من أعراب العجم ) وأشار شرف خان البدليسي في القرن ( 16 ) م بدوره في كتابه « شرفنامة » إلى هذه البلية ، فيقول أن القبائل الكردية ( داسني ، خالدي ، باسيان وقسم من البوهتانيين البوطائيين ، وكذلك قبائل المحمودي ودومبلي دنبلي / دنابلة يربطون تحدرهم في نسبهم بالأمويين العرب كما ادعى البدليسي تحدر الهكاريين من العباسيين ، وتحدر أمراء جزيرة بوتان أيضاً في نسبهم من خالد بن الوليد، وفي الوقت نفسه نجد المؤرخ الكردي ملا محمود بيازيدي ، يكتب في القرن 19 بدوره بحثا يؤيد فيه وجهة النظر التي تقول بالنشأة العربية للكرد، جاء في مقدمة البحث : ( لبعلم طلابنا الأكارم والعارفين من الناس ، بأن الأقوام الكردية قد نشأت من البدو أسلاف العرب ، فقد انفصل قسم من تلك الأقوام العربية في الماضي ، وجاؤوا مع عائلاتهم وأولادهم ليستوطنوا في هذه الأماكن حيث كانوا جميعا يشكلون قبيلة واحدة متضامنة ، بالاضافة إلى لغتهم في الماضي كانت عربية، ويمضي قدماً في القول : ( إن الأقوام العربية تلك ونتيجة لأستيطانها في المناطق الكردية الحالية ، أخذت شيئاً فشيئا تنسى لغتها العربية.
ليس هذا فحسب ، فهاهم المؤرخون العرب يحددون موطن الكرد الأصلي وفق زعمهم فمثلا يقول ابن الكلبي : بأن الكرد قدموا من بلاد اليمن بعد انهيار سد مأرب ، أما المسعودي فيدّعي بأنهم هاجروا من شبه الجزيرة العربية ، جرّاء الحروب التي دارت بينهم وبين غيرهم من القبائل ، وفي النهاية : اعتصموا في الجبال ، طلباً للمياه والمراعي ، ثم نسوا لغتهم العربية .
ورغم العداوة الشديدة بين المسلمين العرب والايزيديين الا انه حتى الايزيديين لم يسلموا من هذه الادعاءات فراجت فكرة انحدار الايزيديين من الأمويين على نحو التحديد .
وما يثير الاستغراب حقيقة أن مثل هذه الترهات قد لاقت قبولا في أوساط كردية عديدة ، وتردد صداها بدءا من القرون الوسطى وحتى التاريخ الحديث، من هنا لا بد من كشف خلفية مثل هذه المواقف بشكل موضوعي ، كي لا تحيد عن منطق هذا البحث.
الاسباب الموضوعية لهذه الاقاويل :
اولا : يرى العلامة محمد أمين زكي في « خلاصة تاريخ الكرد وكردستان » بأن الباعث الوحيد لادّعاء بعض الكرد بأنهم ترك أو فرس أو عرب ، هو محاولة للتخلص من المظالم والمضايقات من جهة ، ومن جهة أخرى هو السعي بشتى السبل لتحقيق أمل : ( التمتع من وراء ذلك بالامتيازات الكثيرة الخاصة بالأمة الحاكمة )، فالمصلحة هي التي أملت على الكرد الذين استماتوا من أجل تأكيد انتمائهم إلى الأصول العربية أو غيرها ، حيث أن هذا الانتماء ، ناهيك عن تبني الإسلام ، كانا يساهمان معا في فتح الأبواب مشرعة أمامهم ، خصوصا الطبقة العليا اي رؤساء القبائل التي أبدت اهتماما متزايدا بالفرضية ، خصوصا وان محاولة التأكيد على أصالتهم العربية تأتي من جانب الطرف الذي يهمه نشر الاسلام ، وهذا بدوره كان يضمن للفئات الاقطاعية الكردية تعاظم سيطرتها على مناطق محددة ويفسح المجال أمامها من أجل توسيع رقعة نفوذها ومسرح عملياتها ، وبكلمة أخرى ، فان الطبقات الكردية العليا ، وعن طريق قبولها الظاهري لمبدأ تحدرها من البطون العربية من جهة ، واعتناقها العقيدة الاسلامية من جهة أخرى ، كانت تضمن لنفسها في الواقع الحصول على استقلالها السياسي والاقتصادي ، وهكذا نجد أن توافق الوصول إلى الهدفين معاً ، أي الحصول على المكاسب السياسية، وكذلك الاقتصادية - الاجتماعية في آن واحد ، ساعد على خلق المبررات القوية لدى الكرد لدعم وتطوير الفرضية القائلة بتحدرهم من الأصول العربية .
ثانياً - أما العرب الذين روّجوا لمثل هذه الترهات ، فكان الدافع من ورائها أسباب سياسية واقتصادية واجتماعية من نوع آخر ، فحين نسبوا الكرد مثلا إلى قبائل ( ربيعة ، مضر ، بكر ) ، كانت غايتهم تعريب تلك المناطق التي أضحوا في فترات تاريخية على مشارفها ، لأن ديار ربيعة يُقصد بها الموصل ، وديار مضر بقصد بها الرقة ، وديار بكر يقصد بها آمد . علاوة على هذا الشيء فقد كانوا يهدفون بلا شك من أجل تخفيف حدة التناقضات بين الطرفين - أعني الكرد والعرب - كما يساعد على احتواء الكرد والسيطرة الكاملة على المناطق الجبلية الكردية من جانب العرب ، ويعمل بالتالي على زيادة الوزن السياسي والعسكري والاقتصادي لأولئك الفاتحين ، الناشرين للرسالة الإسلامية ، وهكذا نجد أن التشبث بفرضية انتماء الكرد إلى الأصول العربية أو مجرد الترويج لها ، كان حقيقة يصب الماء في طاحونة دولة الخلافة العربية من جهة والفئات الكردية المتحالفة معها من جهة أخرى.
اضافة الى ما ذكر اعلاه فهناك امور اخرى تفند النسب العربي للكور اهمها :
ﺃﻭﻻً : بينت ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺇﻟﻰ ﺃﺻﻞ ﻋﺮﺑﻲ ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﻏﻴﺮ ﺩﻗﻴﻘﺔ، ﺃﺑﺮﺯﻫﺎ : ‏( ﻗﻴﻞ، ﻭﻳﻘﺎﻝ، ﻭﻣﻦ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻣﻦ ﺭﺃﻯ، ﻭﻣﻦ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻗﺎﻝ، ﻭﻣﻦ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻣﻦ ﺯﻋﻢ ... ‏) .
ﺛﺎﻧﻴﺎً : ﻟﻢ ﻳﺮﺩ ﻓﻲ ﺗﻠﻚ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ ﻭﺍﻷﻗﻮﺍﻝ ﻣﻦ ﺍﻷﺩﻟﺔ ﺍﻟﺘﺎﺭﻳﺨﻴﺔ ﻭﺍﻟﻠﻐﻮﻳﺔ ﻭﺍﻹﺛﻨﻮﻟﻮﺟﻴﺔ ﻣﺎ ﻳﺆﻛﺪ ﻧﺴﺒﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﺳﻮﻯ ﺃﻥ ﺛﻤﺔ ﺇﺷﺎﺭﺍﺕ ﻗﻠﻴﻠﺔ ﺩﺍﺭﺕ ﺣﻮﻝ ﺍﻟﺸﺒﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﻭﺍﻟﻜﺮﺩ ﻣﻦ ﺣﻴﺚ ﻃﺎﺑﻊ ﺣﻴﺎﺓ ‏( ﺍﻟﺒﺪﺍﻭﺓ ‏) ﺍﻟﺬﻱ ﻛﺎﻥ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺸﻌﺒﻴﻦ ﻗﺪﻳﻤﺎً، ﻭﺍﻟﺸﺒﻪ ﻓﻲ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻘﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﺍﻷَﻧَﻔﺔ ﻭﺍﻟﺸﺠﺎﻋﺔ ﻭﺍﻟﻜﺮﻡ .
ﺛﺎﻟﺜﺎً : ﻟﻢ ﻧﺠﺪ ﻓﻲ ﻛﺘﺐ ﺍﻷﻧﺴﺎﺏ ﺍﻟﻤﻬﺘﻤﺔ ﺑﻘﺒﺎﺋﻞ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﻭﺗﻔﺮﻋﺎﺗﻬﺎ ﺃﻳﺔ ﻗﺒﻴﻠﺔ ﺑﺎﺳﻢ ﻛﺮﺩ، ﺑﻞ ﻟﻢ ﻳﻘﻒ ﻣﺆﻟﻔﻮﻫﺎ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ ﺍﻟﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﻭﻫﺬﺍ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﻠﻰ ﺃﻧﻬﻢ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻳﻌﺮﻓﻮﻥ ﻋﺪﻡ ﺻﺤﺔ ﺗﻠﻚ ﺍﻟﺮﻭﺍﻳﺎﺕ، ﻓﺄﻫﻤﻠﻮﻫﺎ، ﻭمن هذه ﺍﻟﻜﺘﺐ : ‏( ﻧﺴﺐ ﻗﺤﻄﺎﻥ ﻭﻋﺪﻧﺎﻥ ﻟﻠﻤُﺒَﺮِّﺩ ‏) ، ﻭ ‏( ﺟﻤﻬﺮﺓ ﺃﻧﺴﺎﺏ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﻻﺑﻦ ﺣَﺰْﻡ ﺍﻷﻧﺪﻟﺴﻲ ‏) ، ﻭ ‏( ﻟﺐّ ﺍﻟﻠﺒﺎﺏ ﻓﻲ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺍﻷﻧﺴﺎﺏ ﻟﻠﺴُّﻴﻮﻃﻲ ‏) ، ﻭ ‏( ﻧﻬﺎﻳﺔ ﺍﻷﺭﺏ ﻓﻲ ﻣﻌﺮﻓﺔ ﺃﻧﺴﺎﺏ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﻟﻠﻘَﻠْﻘَﺸَﻨْﺪﻱ ‏) ، ﻭ ‏( ﺍﻷﻧﺴﺎﺏ ﻟﻠﺴﻤﻌﺎﻧﻲ ‏) ، ﻭﺍﻷﻏﺮﺏ ﻣﻦ ﻫﺬﺍ ﻛﻠﻪ ﺃﻧﻪ ﻟﻢ ﻳﺮﺩ ﺷﻲﺀ ﻋﻦ ﺫﻟﻚ ﻓﻲ ﻛﺘﺎﺏ ‏( ﺟﻤﻬﺮﺓ ﺃﻧﺴﺎﺏ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﻻﺑﻦ ﺍﻟﻜﻠﺒﻲ ‏) ، ﻭﺍﺑﻦ ﺍﻟﻜﻠﺒﻲ ﻫﺬﺍ ﻫﻮ ﻫﺸﺎﻡ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺍﻟﺴﺎﺋﺐ ﺍﻟﻜﻠﺒﻲ، ﻭهو ﻭﺍﺣﺪ ﻣﻦ ﺃﻗﺪﻡ ﻧﺴّﺎﺑَﻴﻦ ﻋﺮﺑﻴَّﻴﻦ ﺃُﺳﻨﺪﺕ ﺇﻟﻴﻬﻤﺎ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻧﺴﺒﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﻓﻜﻴﻒ ﻻ ﻳﻨﻘﻞ ﻋﻨﻪ ﺍﺑﻨﻪ ﻫﺸﺎﻡ ﺫﻟﻚ ﻭﻳﻨﻘﻠﻪ ﺍﻵﺧﺮﻭﻥ؟
ﺭﺍﺑﻌﺎً : ﺛﻤﺔ ﻣﺆﺭﺧﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭﺍﻥ ﻓﻲ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺍﻟﺘﺎﺭﻳﺦ ﺍﻹﺳﻼﻡ، ﻫﻤﺎ ﺍﻟﻄَّﺒَﺮﻱ ﻭﺍﺑﻦ ﺍﻷﺛﻴﺮ ‏( ﻋﺰ ﺍﻟﺪﻳﻦ ‏) ، اللذان لم يأتيا لا من بعيد ولا من قريب بمثل هذه الاقاويل
ﺧﺎﻣﺴﺎً : ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺆﺭﺧﻴﻦ ﻭﺍﻟﻌﻠﻤﺎﺀ ﺍﻟﻘﺪﻣﺎﺀ ﻣﻦ ﺭﻓﺾ ﺻﺮﺍﺣﺔً ﻧﺴﺒﺔ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﻗﺎﻝ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ ‏( ﺕ 808 ﻫ = 1406 ﻡ ‏) ‏( ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ،ﺝ 3 ، ﺹ 14 ‏) :
ﻭﻗﺪ ﻗﻴﻞ ﺇﻥ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻭﺍﻟﺪَّﻳْﻠَﻢ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﻭﻫﻮ ﻗﻮﻝ ﻣﺮﻏﻮﺏ ﻋﻨﻪ .
ﻭﻗﺎﻝ ﺍﻵﻟﻮﺳﻲ ﻓﻲ ‏( ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻤﻌﺎﻧﻲ، ﺝ 25 ، ﺹ 103 ‏) :
ﻭﺍﻟﺬﻱ ﻳﻐﻠﺐ ﻋﻠﻰ ﻇﻨﻲ ﺃﻥ ﻫﺆﻻﺀ ﺍﻟﺠﻴﻞ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻳﻘﺎﻝ ﻟﻬﻢ ﺍﻟﻴﻮﻡ ﺃﻛﺮﺍﺩ ﻻ ﻳﺒﻌﺪ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﻓﻴﻬﻢ ﻣﻦ ﻫﻮ ﻣﻦ ﺃﻭﻻﺩ ﻋﻤﺮﻭ ﻣُﺰَﻳْﻘﻴﺎ، ﻭﻛﺬﺍ ﻻ ﻳﺒﻌﺪ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﻓﻴﻬﻢ ﻣﻦ ﻫﻮ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺮﺏ، ﻭﻟﻴﺲ ﻣﻦ ﺃﻭﻻﺩ ﻋﻤﺮﻭ ﺍﻟﻤﺬﻛﻮﺭ، ﺇﻻ ﺃﻥ ﺍﻟﻜﺜﻴﺮ ﻣﻨﻬﻢ ﻟﻴﺴﻮﺍ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﺃﺻﻼً
ﺳﺎﺩﺳﺎً : ﺗﺆﻛﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻟﺪﺭﺍﺳﺎﺕ ﺍﻟﻌﻠﻤﻴﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﻌﺼﺮ ﺍﻟﺤﺪﻳﺚ ﺃﻥ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺮﻕ ﺍﻵﺭﻱ ‏( ﺍﻟﻬﻨﺪﻭ ﺃﻭﺭﺑﻲ ‏) ، ﻭﻟﻴﺴﻮﺍ ﻣﻦ ﺍﻟﻌﺮﻕ ﺍﻟﺴﺎﻣﻲ، ﻭﺍﺳﺘﺪﻟﻮﺍ ﻋﻠﻰ ﺫﻟﻚ ﺑﺎﻻﺧﺘﻼﻑ ﺍﻟﺠﻮﻫﺮﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻠﻐﺘﻴﻦ ﺍﻟﻜﺮﺩﻳﺔ ﻭﺍﻟﻌﺮﺑﻴﺔ ﻣﻦ ﺣﻴﺚ ﺍﻟﺨﺼﺎﺋﺺ ﺍﻟﺼﻮﺗﻴﺔ ﻭﺍﻟﺼﺮﻓﻴﺔ ﻭﺍﻟﻨﺤﻮﻳﺔ، ﻟﻜﻦ ﻻ ﻧﻨﺲ ﺃﻥ ﻣﻦ ﺍﻟﺮﻭﺍﺓ ﻣﻦ ﺑﺮﺭ ﺫﻟﻚ ﺑﺄﻥ ﺃﻭﻟﺌﻚ ﺍﻟﻌﺮﺏ ﺧﺎﻟﻄﻮﺍ ﺍﻟﻌﺠﻢ، ﻓﻨﺴﻮﺍ ﻟﻐﺘﻬﻢ، ﻭﺍﻛﺘﺴﺒﻮﺍ ﻟﻐﺔ ﺟﺪﻳﺪﺓ، ﻭﻋﻠﻰ ﺃﻳﺔ ﺣﺎﻝ ﻟﻢ ﻳﺘﺨﺬ ﻋﻠﻤﺎﺀ ﺍﻟﻌﺼﺮ ﺍﻟﺤﺪﻳﺚ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﺍﻟﻠﻐﺔ ﻓﻘﻂ ﺩﻟﻴﻼً ﻋﻠﻰ ﺃﻥ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﺷﻌﺐ ﺁﺭﻱ، ﻭﺇﻧﻤﺎ ﺭﺑﻄﻮﺍ ﺫﻟﻚ ﺑﻜﺜﻴﺮ ﻣﻦ ﺍﻷﺩﻟﺔ ﺍﻟﺘﺎﺭﻳﺨﻴﺔ ﻭﺍﻷﺭﻛﻴﻮﻟﻮﺟﻴﺔ ﻭﺍﻹﺛﻨﻮﻟﻮﺟﻴﺔ، ﻭﺗﻨﺎﻭﻟﻮﺍ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻟﻜﺮﺩ ﻓﻲ ﺇﻃﺎﺭ ﺍﻟﻬﺠﺮﺍﺕ ﺍﻟﻜﺒﺮﻯ ﺍﻟﺘﻲ ﻗﺎﻣﺖ ﺑﻬﺎ ﺍﻟﺸﻌﻮﺏ ﺍﻵﺭﻳﺔ ﻣﻦ ﻭﺳﻂ ﺁﺳﻴﺎ ﺑﺎﺗﺠﺎﻩ ﺍﻟﺠﻨﻮﺏ ‏( ﺍﻟﻬﻨﺪ ‏) ﻭﺍﻟﻐﺮﺏ ‏( ﺇﻳﺮﺍﻥ ﻭﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ‏) ، ﻭﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ‏( ﺃﻭﺭﺑﺎ ‏).
المصادر :
كتاب الكرد وكردستان ل علي الجزيري
دراسة للباحث احمد محمود الخليل[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 316 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 29-06-2023 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 92%
92%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 03-07-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 04-07-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 316 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
دایکی وریا حەمەکەریم و کەسوکارەکەی سەردانی گۆڕی کوڕەکەیان کرد 08-02-2025
کورتەباس
ناوەرۆکی کۆبوونەوەکەی شاندی پەڕڵەمانی ئێراق و مامۆستایانی مانگرتوو 07-02-2025
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
ئەوەی دیتم و بیستم؛ بەگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
وێنە و پێناس
عەبدوڵڵا ڕەحمان زادە و کەریم ڕەحمان زادە، شاری نەغەدە ساڵی 2002
کورتەباس
شێوەکارێکی کورد بە شێوازێکی سەرنجراکێش تابلۆی وریا حەمەکەریم دەکێشێت
وێنە و پێناس
چەند گەنجێک لە زرێبار، ساڵی 1974
ژیاننامە
ئایە ئاریان ئەحمەد
ژیاننامە
عادل محەمەد کەریم
ژیاننامە
ژێنەر حەمەفاروق فەتاح
کورتەباس
کۆمپانیای دانەغاز: بەرهەمهێنانی 250 ملیۆن پێ سێجا غاز لە کێڵگەی کۆرمۆر زیاد دەکەین
ژیاننامە
گوڵناز عەزیز قادر
وێنە و پێناس
چەند پیاوێکی دانیشتووی شاری نەغەدە، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
ڕێبەری سەرچاوە؛ گۆڤاری مەهاباد لە ژمارە 1 تا ژمارە 100
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
ڕاز زەکی
ژیاننامە
یوسف جاف
وێنە و پێناس
خێزانێکی شاری مەهاباد ساڵی 1984
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی گوڵ گوڵیی مەلەکشاهی
کورتەباس
شیعری نیشتمانپەروەری لە ئەدەبیاتی زانایەکی کورددا
ژیاننامە
جەوهەر کانی هەنجیری
ژیاننامە
ئاوارە حاجی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
بەهرۆز خالید
وێنە و پێناس
پیرانشار، لاجان، گوندی لکبن ساڵی 1901
پەرتووکخانە
سەرەتایەک بۆ حەیران و کورتەیەک لە ژیانی حەمەد بەگی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
حاجی ئاغا مەجید خان ساوجبڵاغی
پەرتووکخانە
مێژووی جیهان؛ لە پێش تەقینەوە گەورەکەوە تا دروستبوونی زەوی
پەرتووکخانە
هەڵەبجە و سەمای نۆتەکان

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ عیزەدین حسەینی
04-11-2009
هاوڕێ باخەوان
شێخ عیزەدین حسەینی
ژیاننامە
عەبدولڕەحیم ڕەحمی هەکاری
06-09-2010
هاوڕێ باخەوان
عەبدولڕەحیم ڕەحمی هەکاری
ژیاننامە
حسێن محەمەدی
11-02-2023
شادی ئاکۆیی
حسێن محەمەدی
ژیاننامە
داریا میکائیلی
11-02-2023
شادی ئاکۆیی
داریا میکائیلی
وێنە و پێناس
پیرانشار، لاجان، گوندی لکبن ساڵی 1901
08-02-2025
کشمیر کەریم
پیرانشار، لاجان، گوندی لکبن ساڵی 1901
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ڕێبەری سەرچاوە؛ گۆڤاری مەهاباد لە ژمارە 1 تا ژمارە 100
09-02-2025
کشمیر کەریم
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی گوڵ گوڵیی مەلەکشاهی
09-02-2025
سارا سەردار
ژیاننامە
یوسف جاف
09-02-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
عادل محەمەد کەریم
08-02-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاوارە حاجی
08-02-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
بەهرۆز خالید
08-02-2025
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
سەرەتایەک بۆ حەیران و کورتەیەک لە ژیانی حەمەد بەگی
08-02-2025
هەژار کامەلا
ڤیدیۆ
زەماوەندی کاک حەمەدی مام عەوڵا لە ئاوایی یاقوش ساڵی 2001
07-02-2025
کشمیر کەریم
ژیاننامە
جەوهەر کانی هەنجیری
07-02-2025
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئایە ئاریان ئەحمەد
07-02-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  538,593
وێنە
  115,346
پەرتووک PDF
  20,864
فایلی پەیوەندیدار
  111,337
ڤیدیۆ
  1,928
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,326
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,542
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,588
عربي - Arabic 
33,922
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
21,384
فارسی - Farsi 
11,856
English - English 
7,936
Türkçe - Turkish 
3,701
Deutsch - German 
1,857
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,192
پەرتووکخانە 
26,282
کورتەباس 
19,939
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,165
پەند 
13,753
شوێنەکان 
12,961
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,936
هۆنراوە 
10,548
بەڵگەنامەکان 
8,469
وێنە و پێناس 
7,853
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,583
ڤیدیۆ 
1,808
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,470
فەرمانگەکان  
1,119
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
827
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
825
کارە هونەرییەکان 
777
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
544
ئیدیۆم 
390
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
213
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
88
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,831
MP4 
3,142
IMG 
212,457
∑   تێکڕا 
248,981
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
دایکی وریا حەمەکەریم و کەسوکارەکەی سەردانی گۆڕی کوڕەکەیان کرد 08-02-2025
کورتەباس
ناوەرۆکی کۆبوونەوەکەی شاندی پەڕڵەمانی ئێراق و مامۆستایانی مانگرتوو 07-02-2025
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
ئەوەی دیتم و بیستم؛ بەگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
وێنە و پێناس
عەبدوڵڵا ڕەحمان زادە و کەریم ڕەحمان زادە، شاری نەغەدە ساڵی 2002
کورتەباس
شێوەکارێکی کورد بە شێوازێکی سەرنجراکێش تابلۆی وریا حەمەکەریم دەکێشێت
وێنە و پێناس
چەند گەنجێک لە زرێبار، ساڵی 1974
ژیاننامە
ئایە ئاریان ئەحمەد
ژیاننامە
عادل محەمەد کەریم
ژیاننامە
ژێنەر حەمەفاروق فەتاح
کورتەباس
کۆمپانیای دانەغاز: بەرهەمهێنانی 250 ملیۆن پێ سێجا غاز لە کێڵگەی کۆرمۆر زیاد دەکەین
ژیاننامە
گوڵناز عەزیز قادر
وێنە و پێناس
چەند پیاوێکی دانیشتووی شاری نەغەدە، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
ڕێبەری سەرچاوە؛ گۆڤاری مەهاباد لە ژمارە 1 تا ژمارە 100
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
ڕاز زەکی
ژیاننامە
یوسف جاف
وێنە و پێناس
خێزانێکی شاری مەهاباد ساڵی 1984
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی گوڵ گوڵیی مەلەکشاهی
کورتەباس
شیعری نیشتمانپەروەری لە ئەدەبیاتی زانایەکی کورددا
ژیاننامە
جەوهەر کانی هەنجیری
ژیاننامە
ئاوارە حاجی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
بەهرۆز خالید
وێنە و پێناس
پیرانشار، لاجان، گوندی لکبن ساڵی 1901
پەرتووکخانە
سەرەتایەک بۆ حەیران و کورتەیەک لە ژیانی حەمەد بەگی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
حاجی ئاغا مەجید خان ساوجبڵاغی
پەرتووکخانە
مێژووی جیهان؛ لە پێش تەقینەوە گەورەکەوە تا دروستبوونی زەوی
پەرتووکخانە
هەڵەبجە و سەمای نۆتەکان

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.25
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.531 چرکە!