تەشیێ مەڕێسە کورکە، مەشکێ مەژینە چرکە، کوڕی بە خێو کە مرکه
لە ناوچەی خۆشناوەتیدا چەندین ئیدیۆمیان بەبن زاریدا هاتووە کە زۆر شیرین و پڕ گوزارشت و ئەزموونن وەکوو: (تەشیێ مەڕێسە کورکە، مەشکێ مەژینە چرکە، کوڕی بە خێو کە مرکه)، لە کوردەواری خۆشناوەتیدا بەهۆی کاروباری زۆرەوە چەندین ئەزموونیان پەیدا کردووە لەو ئیدیۆمە سێ زانیاری لەسەر (تەشی ڕیستن و مەشکە ژەنین و بەخێوکردنی کوڕان) خراونەتە ڕوو:
یەکەم: کورک - کوڵک، توکێکی زۆر نەرمە لەژێرەوەی مووی ئاژەڵەکاندا هەیە بەتایبەت (بزن) ئەو کورکە لەبەر ئەوەی زۆر کوورتە بۆ ڕێستن ناشێت و ناتوانرێت دەزوو و داوی لێ درووست بکرێت و دەست نادات، بۆیە دەوترێت: تەشیێ مەڕێسە کورکە بۆ شتێک یان کارێک بەکاردەهێنرێت کە هیچ ئەنجامێکی لێ نەکەوێتەوە تەنیا ماندوو بوون و کات بەفیڕۆدان نەبێت.
دووەم: چرکە: چڵک، چڵکاو، چرکاو، ئەو ماستەی کە لە مەشکەدا زۆر بژەنرێت و کەرەکەی هەموو لێ بگیرێت، کەمێک ئاو و شیناو بمێنێتەوە، ئەوە چیتر کەرەی لێ بەرهەم ناهێنرێت، مەشکێ مەژینە چرکە، بۆ کارێکی بێ بەرهەم دەوترێت تاوەکوو خۆتی پێوە ماندوو نەکەی.
سێیەم: مرکە: موڵکە، پارچە زەوی و خانوو و ئاقاری گوندی ئەگەر یەکێک خاوەنی بکات ئەوا موڵکەکی یان موڵکایەتییەکی باشی هەیە، وتراوە: نەکیژ شوونەوارە، واتا کچان دوای شووکردنیان منداڵەکانیان ناوی مێردەکەی هەڵدەگرن ئەویش دەبێتە موڵکی بنەماڵەیەکیتر، لێرەش کوڕی بە موڵک داناوه، چونکە کوڕ ئەو منداڵ و نەوەی لێی دەکەوێتەوە بەناوی خانەوادەکەوە دەبێت، ئەوە هەرچەندە پەیوەندی بە کۆمەڵگەی خێڵەکییەوە هەیە، بەڵام لە کۆمەڵگە ڕۆژهەڵاتییەکاندا باوە و جیاوازی کوڕ و کچان دەکەن لە هەموو ڕووییەکەوە، پێیان وایە کچ نابێتە شوێنەواری خانەوادە، بەڵام کوڕەکان موڵکی بنەماڵەن، هەر بۆیە هانی بەخێوکردنی کوڕان دراوە لەو ئیدیۆمەی خۆشناوەتیدا: کوڕان بەخێوکە مرکە، هەر ئەوەش ڕەنگی داوەتەوە لە زۆر بۆنە و وێرد و نزا و دوعادا وتراوە: ئاخرت خێربی نۆبەرەت نێربی یان بە دایکی کوڕان بێت. [1]