داستانو حەیاتۍ و قاسمی
بەشۊ: حۆتەمۍ

دماو ئا وېرەگانەیە کە قاسم و حەیاتە لا پەڕچینەکەو وەروو یانەو حەیاتێنە یەکترشا دی، ئەڎاو حەیاتێ ئاما ملەرە و چەنی حەیاتێ جەنگێوی قورسشا بی و حەیاتە تۆریا و لوا پەی یانەو مەتیێش.
ئا شەوە حایاتە یانەو مەتیێشەنە ڕۊش کەردۆ. ڕۊی دماینش چەنی کناچەکێ مەتیێش ئاماوە پەی یانەو وېشا، تاکو چن ڕوێ ئەداش سەرو ئا مەسەلێ لا لووتەبێ چەنیش و قسێش چەنی نەکەرۍ.
هەر چا وەختەنە بۍ لالۊ نالە سەرو قەرارەکەو وېش، کە بە قاسم و ئەداو تاتەیش دابېش، ئاما پەی یانەو مسەفای تاتەو حەیاتێ.
لالۊ نالە هەمیشە بوەو عەتریش چۆوە ئێ. وەختێو سەرەش کەرد دەربازەکەو یانەو مسەفایەرە، چەنی وېش بوێوە وەشەش ئاردە دلێ. پېسە هەمیشەی بە جل و بەرگێوی شیک و تازۆ و دەمی پەڕ جە خوۊ ئاما چوەر.
مسەفا و شەمامە بە گەرمی ئامێ دەمشۊ. حەیاتە بە دیەی لالۊ نالەی، شادی و شۆقی گرتەرە. زانێ لالۊ نالە قسێوەش پەنەنە و پەی چېشی ئامان. دماو سڵام و ئەحوال پەرسیێوی گەرمی چەنیش، دەسو واڵەکیش گرت و لوێ پەی یانەو مەتیێش.
لالۊ نالە بە هۆنەرەکەو وېش دماو قسە و باسێوی وەشی، سەرو وەزعەو خەڵکی و سەمەروو ئا ساڵەو باخەکاو دەرەو نسارەی، قسەکېش ئاوردۆ سەرو حەیاتێ و قاسمی و واتش:
مسەفا، شەمام، ڕەنگا ئی جارە ئامای من پەی یانەو شمە، چەنی جارەکاتەری فەرقشبۊ. وېتا مزاندێ شمە قۆمێ منەندێ و حەیا و حۆرمەتوو شمە، هینوو منا و خوڎا نەخاسە ئەر دەگاکێنە کەسېو بە سووک و سەلیمی نامۍتا بەرۆ، ئادیچ هەر هۆرگېڵۆوە پەی من. ئۆ خوڎای زیادبۊ، هەم شمە و هەمیچ من و خانەوادەم تاکو ئیسە بە قەدر و حۆرمەت ژیوێنمێ و چېولایچ هەرپاسەبۊ.
وېتا مزاندێ ماوێوا ئی کوڕ و کناچە یەکترشا گەرەکا و دلێ دەگاکێچەنە خاس و خراب هەن و قسێ وەشێ و ناوەشێچ هەر کریا. ئیتر با مەسەلەکێ چېوزیاتەر پەرە نەسانۆ، قاڵوو ئی کوڕ و کناچەیە بە ژیری و ئاوەروومەندی بڕمۍوە.
بخوڎا ئەر زانێم کوڕەکە لایێقوو کناچەکێتا نیا، هەرگیز وېم نەوزێنێ دلێ ئی کاریە. ئی کوڕە هەرچن تۆزێو زارۆڵەن بەڵام تاکو واچی کوڕېوی نەجیب، هەرمانکەر و بە ئێحتراما. خۊ شمە ئەداو تاتەو ئی کوڕیە خاستەر جە من مژناسدێ چن عالێنێ و کەس چی دەگاینە خرابەشا مەواچۆ.
ئیتر ئینەیچە قەرار قەراروو وېتانە و ئەریچ ڕازیێ نەبېیەیدێ ئینە من هەر قۆمەکەو جارانېیەنا و هیچ دڵگرانیچ مەبوو چەنەتا.
مسەفا و شەمامە چا وەختەنە لالۊ نالە قسەکا کەرۍ، دیێنێ یۆیەرە و بە چەمۍ چەنی یەکتری قسێ کەرۍنێ. وەڵێ ئانەیەنە مسەفا قسێوە کەرۊ، شەمامە ئاماوە دەنگێ و واتش:
لالۊ نالە گېیان قسەکێ جەنابیت سەرو سەریما. دەی کناچەکێ ئارۊ نەبۊ سەوای هەر مشیۊ شوو کەرۊ و ئیسە قاسمبۊ یا کەسېوتەر فەرق مەکەرۊ، گرد مێوە سەرو چارەنویسیش و شانسیش.
ئی کوڕە هەرپاسە وېت فەرماوا، هەڵای زارۆڵەن و بخوڎا سەر و وەزعەی زایێریچش ئۆ ئانەیە مەشۆ وەختوو ژەنېش یاوابۆ. ئیسە ئینە گرد بە یاگێ وېشا، مامۊ سەعەش پی کاریە فرە ناڕازیا و بە هیچ جۊرێو مەلۆنە چیروو باری. وێچت مزانی تەبێعەتش چن خرابا و ئاد براو گۆرەو مسەفایا و ئیتر بە بۍ ڕازی بېیەی ئادی هەرمانەکۍ مەکریۆ.
مسەفا بە ئەژنیەی قسەکاو شەمامێ ژەنېش، جە وېش لوا بەر و بە بۍ ئانەیە هیچ شەرمێو جە لالۊ نالەی کەرۊ، داش دلێ قسەکا شەمامێ و واتش:
شەمام دیسان لا منەنە بەسوو سەعەیت کەردۆ، ویرت شیۆ ئا ناپیا ئەوەساڵە سەرو نۆباو ئاوێ، چېشش بە ئېمە کەرد. ویرت شیۆ بە تێڵێ ئاما پەی من و کۆت گېیانم، ویرت شیۆ شەوۍ بە تاپڕ ئاما سەرو کۆگاکێما و هەڕەشێما وەنە کەرۍ؟ حەیا و شەرەفش دلێ دەرەو نسارەیەنە پەی ناستیمێ، تەنیا سەرو تکێو ئاوەو نۆباوی.
شەمامە لا لالۊ نالەیەنە وەختێو گۊشش جە قسەکا مسەفای شوویشۆ بێ، شەرمی گرتێبێ و نەزانێ چېش جواب دۆوە. تەنیا ئانەشە پەی ئاما واجۆ:
مسەفا، سەعە براو گۆرەو تۆن، منیچ پېسە تۊ دڵێوی وەشم چەنەش نیا. بەڵام ئیسە ئیتر ڕوەو پیری ملۆ و بەزییم مێوە پۊرەشەرە. جە لێوتەریچۆبۊنەو قسا خەڵکیۆ گەرەکم نېیا ئی مەسەلە کۆنێ زیندۍ بۊوە.
چا وەختەنە شەمامە ڕوەش کەردە لالۊ نالەی و دەسش کەردۆ قسە کەردەی و واتش:
لالۊ نالە گېیان ڕەنگا تۊ نەزانی کاک سەعە مادامێو هێوەروو منا، من هەمیشە ئێحترامم گرتەن. بخوڎا چا ساڵۆ نەجاتێ ژەنیش ئاستەن جیا، تاکو ئیسە من جلەکېش شۆروو و هەرچێم وەش کەردەبۆ پەی زارۆڵەکام وەڵێنە پەی ئادیم بەردەن
لالۊ نالە قسەکېش دەمو شەمامېوە گرتێ و واتش:
شەمام ئەدالەکێم کەس نەزانۆ خۊ من مزانوو تۊ چېشت کەردەن پەی سەعە شەلی، بخوڎا ڕۊڵە یاگێت بەهەشتەنە و خوڎا عێوەزات مدۆوە. ڕەنگا بزاندێ من وېرەگانێو لوانێ تەڵەبش و خرابم پەنە کەرد. ئیسە دماو ئانەیە ئێگەم ئاست جیا، ملو سەرێوش مدەو. قەی مەکەرۊ ڕیشش چەرمەن و مامۊ کناچەکێچا، شمە کارتا نەبۊ سەعە سەرو من.
لالۊ نالە ئا شەوە بە بۍ ئانەیە جوابێو لا ئەدا و تاتەو حەیاتێوە گېرۆ، لوا پەی یانەو سەعەی.
ڕەزا بەهمەنی.[1]