دوۍ کەلیمۍ قسە و باس سەرو داستانەی درێژەو (جەمیلە) ی
نویستەی: #هەورامان ڕۆستەمی#
وەڵێ گرڎچېویەنە ئەوەوانای ئی داستانێ پەی من جیاوازیێوی تایبەتش بێ، چوون ئەوەڵ جار بۍ بابەتێڤوو کاک وەلی فەتاحی ڕەفێقی نازار و ژیریم بوانوەوە کە بەداخەوە وېش نەمەنەن دلێمانە و ئی ئاخروو زمسانە شوومە دڵە گەورەکەش پەی هەمیشە جە دای ونەی کەوت و سەرجەم نویسەر و خەڵکوو هۆرامانیش تووشوو پەژارەی و ماتەمی کەرد و بەداخەوە ئەجەڵ مۆڵەتش نەڎا کە وېش چەمش گنۆ پی ئاخرین کتېبیشە.
ئی داستانێ، داستانێوە ئاشقانێنە، بەڵام بە ڕەوایەتێوی فرە جیاواز، ئېمەی وانەر تاکو ئیسە هەر چی داستانێ عاشقانێما وانەینێوە فرێشا جە زوانی یۊ جە ئاشقەکاوە بېیەن (ڕاوی اول شخص) یام جە زوانی کەسېوتەریەوە بېیەن کە بە (ڕاوی یەرۆم کەس) مژناسمێش، بەڵام تایبەتمەنی ئی داستانێ ئانەن کە جە زوانی کەسېویەوە داستانەکێ موانمېوە کە وێچش بە نۆعێو عاشقوو جەمیلەیا و بەڵام وەروو بڕېو مەعزووراتی پەیش مەکریۆ عێشقوو وېش درکنۆ، یام فرە دێر مزانۆ کە وێچش ئاشقا.
ئی داستانێ ڕچەماڕەنە، پیسیج ڕچە ماڕەنە و تاکو سەردەمو نویستەیش یانېو ساڵەو (1958ز) کەمتەر کەسېو تاوانش جە دەگایېوە وردیە و مەزهەبېیەنە ڕچەی چامنە ماڕۆ و پا بنیۆ ملو چېوێو پېسەو ئاوڕووی، خاستوو خانەواڎەی وداب و نەریتوو وەڵاتی.
جەمیلە ژەنېوەنە کە شووش هەن، بەڵام شوەکەش جە جەریانوو جەنگی دوەموو جەهانېیەنە پېسەو فرەو هام تەمەنەکاش لوان پەی جەنگی و نېیا یانەنە، چی ماوەنە کە ئاڎ نېیا یانەنە چنی هێوەرێوی (14) ساڵەیش پێوەرە دلێ دەگاکېشانە مژیڤوو و فرەتەر چنی ئاڎی هۊر و ئەرەنیشت کەرۊ. هەرمانەو دلێ مڵکی پێوەرە کەرا و هێوەرەکەش هەرچن وردیا، بەڵام تەمام هۊشش هەن براژەنەگرفتوە.
تا ئاقیبەت کەسېوتەر دلێ دەگاکێنە بە نامۍ دانیاری پەیڎابۊ و شۆنەو گېرە و کېشێوی فرەیەرە ئاشقوو جەمیلەیبۊ.جەمیلەیچ هەرپاسە کە مزانۆ مشیۊم وەفادارەبۊ بە شوەکەیش، بەڵام دلێ داستانەکێنە بڕېو چېوێ مەیا وەرەوە کە فرە جەسوورانە و نەتەرس بڕیاروو وېش مڎۆ و چەنی دانیاری پەی هەمیشەی بەرمشا و ئا مەنتێقەو قرقیزیە مازا جیا و ملا پەی قەزاقستانی.
ئەوەڵوو داستانەکێ چوون خەریکا باسوو ئا مەحاڵیە کەرۊ و باسوو فەرهەنگ و ئادابوو ئا خەڵکیە کەرۊ گاهەز کەمېو وانەر سڵ کەرۊوە چنەش، بەڵام دماتەر داستانەکێ فرە ڕېک‌وپێک ملۆ وەرەوە و گرڎش جە زوانی هێوەرەکەو جەمیلەیەوە باس کریۆ وچوون شاهێڎوو عێشقێوی پاکیا، ئاڎیچ ڕەزان پی هەرمانێ و چوون فرە جەمیلەش وەش مسیۆ حەز کەرۊ دانیار وجەمیلەی پێوەرە باو زاهېرەن قسێ نەکەرۊ و خیانەت کەرۊ بە براکەیش.
من چوون ئەسڵوو داستانەکێم بە ڕووسی یام بە فارسی نەوانەینەوە، بەڵام بۍ تەعارۆف مەرحووموو کاک وەلێ ئێڼە ئی داستانېشە بوومی و هۆرامیانێ کەردێنەوە و فرەو یاگەکانە دیارا وېش ئی جۆملێشە نویستېنە کە هەر ئێجووت دلێ یۊ جە دەگاکاو هۆرامانېیەنە بېیېنە. وەختێو باسوو جوانی و زەریفی و باڵا بەرزی جەمیلەی کەرۊ ئاخرشەوە ماچۊ ڕېک ئێجۆ قەن پەی چایا ئێتر وانەری هۆرامی وېش ئەوپەڕوو زەریفی جەمیلەی موانۆوە.
بەداخەوە یۆجە زەعفەکەو ئی کتېبیە ڕووبەرگشا.هەر کەس داستانەو جەمیلەی بوانۆوە یام تەماشاو فیلمەکەیش کەرۊ، گۆرج مزانۆ کە فرەو ئی داستانێ چاوە شکڵش گېرت کە هێوەرەکەو جەمیلەی نەقاشی و شێوەکاری زانی و پەی ئەوەڵین کەڕەتی نەقاشی ژوانوو ئا دوە دڵدارەیە ئاڎی کېشت و ئا تابلۆ دلێ فیلمەکەیچەنە کە ساڵەو (1348ک.ڕ) جە شەورەوی ئۊسایەنە وەش کریان هەیتاهەیتا ئا تابلۆ گنۆ وەروو چەمو وینەری. مشېیایا ڕووبەرگوو ئی داستانە ئاشقانێ هەر ئا تابلۆ دانیار و جەمیلەی بېیەیا.زاهېرەن جەنابوو تەڕاحوو ڕووبەرگی بە وېش ئی زەحمەتشە نەڎان کە ئی داستانێ بوانۆوە.
ئاخریچەوە داوا کەروو جە سەرجەموو ئازیزا کە حەتمەن داستانەو جەمیلەی بە قەڵەموو مەرحووموو کاک وەلی فەتاحی بواناوە و هۆرامیانە دلێ دەشتەکاو قرقیزستانېیەنە شاهێڎێ پاکتەرین وێنەو وەشەویسی دوێ یام یەرێ دڵدارا با.[1]