پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
11-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
11-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
10-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو زمانی ئاژەڵان 2
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو نرخی ئازادی 1
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پەری ددان
10-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 522,464
وێنە 105,723
پەرتووک PDF 19,692
فایلی پەیوەندیدار 98,580
ڤیدیۆ 1,419
ژیاننامە
محەمەد عەلی عەونی
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
دکتۆر محەمەد موکری
ژیاننامە
کەیهان ئەنوەر عەلی
دراسات في التاريخ الكردي القديم ( الحلقة 11 )نشأة الدولة الأخمينية
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

دراسات في التاريخ الكردي القديم

دراسات في التاريخ الكردي القديم
$دراسات في التاريخ الكردي القديم ( الحلقة 11 )نشأة الدولة الأخمينية$
د. أحمد الخليل

نشأة الدولة الأخمينية:
تفيد المصادر الموثوقة أن الفُرس كانوا قبائل آرية، وفدت في القرن (9 ق.م) إلى الهضبة الآريانية (سمّاها الشاه رضا بهلوي: إيران)، وسكنوا المنطقة التي كانت تسمى (پارْسُوا) Parsua، وهي تقع جنوب غربي بحيرة أُورْمِي، ثم هاجروا حوالي سنة (800 ق.م) من تلك المنطقة تحت ضغط شعب أُورارْتو (خالْدي = خَلْدي= نايْري= من أسلاف الكرد)، واتجهوا جنوباً وسكنوا حوالي سنة (700 ق.م) في السهول الممتدة على طول جبال بَخْتياري القريبة من عِيلام (إيلام)، وأسّسوا هناك دولتهم الأولى التي كانت تسمّى (پارْسُوماش).
وكانت حياة الفرس أقرب إلى البداوة، وبعد فترات من التبعية لمملكة عِيلام (إيلام)، ثم لمملكة آشور، وأخيراً لمملكة ميديا، نهضوا بقيادة أسرة ملكية يسمّى جدّها الأول (أَخْميني) أو (أَخْماني)، ويبدو أن نجم هذه الأسرة كان في صعود، فقد تزوّج زعيمها قَمْبَيز الأول بن كُورش الأول من مانْدانا ابنة الملك الميدي الأخير (أَرِشْتِ ڤاجا) Arishti vaiga (رامي الرمح)، (سمّاه الفرس: أزدَهاك = أﮊدّها، وحرّفه هيرودوت إلى: أَسْتِياگ)، فولدت له كُورش الثاني، وقد مرّ في الدراسة (10) أن كورش الثاني ثار على جدّه لوالدته أَسْتِياگ سنة (553 ق.م)، وانتصر عليه (550 ق.م)، وأقام الدولة الأخمينية على قواعد مملكة ميديا.
ويبدو أن قسماً من قادة الميد كانوا رافضين للتسلط الفارسي على مملكتهم، لكنهم كانوا مغلوبين على أمرهم، بسبب تآمر الزعيم الميدي هارپاگ وفريقه المتحالف معه، وأيضاً بسبب سياسات الملك أَسْتِياگ غير الرصينة. وثار بعض أولئك الميد سنة (522 ق.م) بقيادة الأخوين الكاهنين سِميرديس(شاه مَرْد) وأخيه پيرتزيث، على الملك قَمْبَيز بن كورش الثاني، وثاروا ومرة أخرى بقيادة الزعيم الميدي فَراؤُرْت على الملك دارا الأول سنة (521 ق.م)، لكن الفرس قمعوا الثورتين بقسوة بالغة، وفرضوا سلطتهم على الميديين بالحديد والنار.
أثر الميد في الأخمين حضارياً:
بعد سقوط مملكة ميديا خضعت ميديا (كردستان) للحكم الفارسي، وظلت كذلك حتى سيطرة الإسكندر المكدوني على آريانا (كردستان وأذربيجان وفارس وبلوشستان وأفغانستان) سنة (330 ق.م)، ويبدو أن مقولة “فَتحت روما أثينا عسكرياً، وفَتحتْها أثينا حضارياً” تصحّ على الميد والفرس، فقد تربّى كورش الثاني الأخميني في كنف الثقافة الميدية، وعدا هذا فإن الأخمين اتخذوا في البداية عاصمة الميد أَگْباتانا (آمَدان= هَمَذان) عاصمةً لهم قبل بناء عاصمتهم پِرْسُوپوليس.
ويرىوِل ديورانت أن قِصر عمر مملكة ميديا لم يُتِح لها “أن تُسهم في الحضارة بقسط كبير“، وما لم يقله ديورانت هو أن التعتيم على منجزات ميديا الحضارية كان شاملاً، وهذا أمر أثار انتباه معظم من بحثوا في التاريخ الميدي، ومنهم دياكونوف إذ يقول:
“رغم أنّ عِلم التاريخ أصبح يملك أدلّةً أثرية ومصادر قديمة في هذا القرن، إلا أن أحداث تاريخ ميديا لم تستفد من هذه المنجزات العلمية، بعكس الدول والبلدان الأخرى المعاصرة لميديا. إنّ ما تَقدّم كافٍ لنقول: إن آثار المدن والحضارة الميدية القديمة لا زالت كامنة تحت الأنقاض، وليس لدينا أيّة نصوص عن سلطة الميديين لمعرفة أحداث ميديا ودولتها“.
وأورد وِل ديورانت كثيراً من الإنجازات الحضارية التي قام بها الميديون، وأخذها عنهم الفرس الأخمينيون، وهي دليل على أن ما أنجزه الميد لم يكن قليلاً؛ إنه قال:
“فقد أخذ الفرس عن الميديين لغتَهم الآرية، وحروفَهم الهجائية التي تبلغ عِدّتُها ستةً وثلاثين حرفاً، وهم الذين جعلوا الفرسَ يستبدلون في الكتابة الرَّقَّ[جلد خاص بالكتابة]والأقلامَ بألواح الطين، ويستخدمون في العمارة العَمَدَ على نطاق واسع، وعنهم أخذوا قانونَهم الأخلاقي الذي يوصيهم بالاقتصاد وحُسنِ التدبير ما أمكنهم وقتَ السِّلم، وبالشجاعة التي لا حدَّ لها في زمن الحرب، ودين زَرْدَشت وإلهَيه أَهُورامَزْدا وأهرِمان، ونظامَ الأسرة الأبوي، وتعدّدَ الزوجات، وطائفةً من القوانين“.
وذكر المؤرخون أن الفرس اقتبسوا الخطّ المسماري من الميد، كما أن اللغة الأدبية الفارسية تأثّرت كثيراً باللغة الميدية، ويبدو أن الزيّ الميدي كان في الغاية من الأناقة بمقاييس ذلك العصر، إلى درجة أنه كان معروفاً على النطاق الإقليمي والعالمي، وكان معظم الفرس يلبسون الملابس الميدية، ويتحلّون بالحُلِيّ الميدية، بل كان من باب التشريف أن يتلقّى أحدُ الأشراف من ملك الفرس بِزّةً ميدية، قالهيرودوت: “وليس هناك كالفرس شعبٌ يَنْزِع إلى الأخذ بمناهج من هو غريب عنه، فهم يرتدون أزياءَ الميديين مثلاً؛ لاعتقادهم بأن تلك الأزياءَ أكثرُ أناقة من أزيائهم“.
وكان الميديون متقدّمين على الفرس حضارياً، وكان الملك الأخميني كورش الثاني نفسه ربيب الثقافة الميدية، وكان من العاملين في المؤسسة الإدارية الميدية، ويدرك أهمية استثمار قدرات الميديين الإدارية والحضارية بشكل عامّ في دولته الناشئة، فجعل الميدَ شركاءَ الفرس في المناصب الهامة، للإفادة من قدراتهم ولإرضائهم وتهدئتهم، وهذا ما جعل المؤرخ أنطون مورتكارت يقول:
“إن الشعب الميدي شقيق الشعب الفارسي، إنه احتل مكاناً رفيعاً بين هذه الشعوب المحكومة، وشارك في القيادة السياسية للإمبراطورية مشاركة أتت في الدرجة الثانية بعد الشعب الفارسي“.
ووصف هيرودوت لباس الفرس وعَتادهم في الجيش الذي قاده أَحْشَوِيرش (حكم بين 486 – 464ق.م) لمهاجمة اليونان، فذكر أنهم كانوا يرتدون “القُبَّعةَ المثلّثة وهي من اللَّبّاد الناعم، والقميصَ المطرَّز مع أكمامه، وفوقَه الدِّرعُ الذي يبدو كحَراشِف السمك، والسِّروال، وأمّا عَتادهم فهو التُّرس المصنوع من قضبان الصَّفْصاف، وتحته المِقْلاعُ والرمحُ القصير، والقوسُ القوية، والسهامُ المصنوعة من الخَيْزُران، والخنجرُ المربوط بالنطاق على الفخذ اليمنى“. وأضاف هيرودوت أن الفرقة الميدية في جيش أَحْشَوِيرَش كانت ترتدي الزيّ نفسه، وتتسلّح بالعتاد ذاته، وأكّد أن “ﮪذا النمط من اللباس ميدي الأصل، وليس زيّاً فارسيّاً بأيّ شكل“.
المراجع:
– طه باقر وآخران، تاريخ إيران القديم، ص 45.
– هيرودوت: تاريخ هيرودوت ص 82 – 90. دياكونوف: ميديا، ص 392 – 393. محمد بيومي مهران: تاريخ العراق القديم، ص 461.
– هيرودوت: تاريخ هيرودوت، ص 246- 256. ول ديورانت: قصة الحضارة، 2/406. دياكونوف: ميديا، ص 410.
– دياكونوف: ميديا، ص 17.
– ول ديورانت: قصة الحضارة، 2/401. وانظر هيرودوت: تاريخ هيرودوت، ص 35، 62 – 63. ديلابورت: بلاد ما بين النهرين، ص 70. جيمس هنري برستد: انتصار الحضارة، ص 247، 256.
– هيرودوت: تاريخ هيرودوت، ص 96.
– أنطون مورتكارت: تاريخ الشرق الأدنى القديم، ص 374 – 375.
– هيرودوت: تاريخ هيرودوت، ص 515 – 516.
توضيح:
هذه الدراسة مقتبسة من كتابنا “تاريخ الكرد في الحضارة الإسلامية”.
07-04-2013
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 299 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://kurd-online.com/ - 12-01-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 13
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 02-01-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-01-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 20-01-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 299 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە پیاوانی کۆمەڵگای پیرزین ساڵی 1979
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی باشقاڵ ئاغای ئاکرێ ساڵی 1996
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
محەمەد عەلی عەونی
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
محەمەد عەلی عەونی
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
09-01-2010
هاوڕێ باخەوان
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
دکتۆر محەمەد موکری
30-01-2012
ڕێناس نەورۆزی
دکتۆر محەمەد موکری
ژیاننامە
کەیهان ئەنوەر عەلی
11-07-2017
سەریاس ئەحمەد
کەیهان ئەنوەر عەلی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
11-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
11-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
10-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو زمانی ئاژەڵان 2
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو نرخی ئازادی 1
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پەری ددان
10-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 522,464
وێنە 105,723
پەرتووک PDF 19,692
فایلی پەیوەندیدار 98,580
ڤیدیۆ 1,419
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە پیاوانی کۆمەڵگای پیرزین ساڵی 1979
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی باشقاڵ ئاغای ئاکرێ ساڵی 1996
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
فۆڵدەرەکان
هۆنراوە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست هۆنراوە - شار و شارۆچکەکان - سلێمانی هۆنراوە - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم هۆنراوە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان هۆنراوە - پۆلێنی هەڵبەست - پەندە هۆنراوە پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - پزیشکی - تەندروستی کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - دیجیتاڵ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.469 چرکە!