پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
باخی کتێب حەمە کەریم هەورامی
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب جەمال عەبدول
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب دکتۆر فەرهاد پیرباڵ؛ بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب دکتۆر فەرهاد پیرباڵ؛ بەشی 01
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب مارف خەزنەدار
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب د. شوکریە ڕەسوڵ
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب عیزەدین مستەفا ڕەسوڵ بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب عیزەدین مستەفا ڕەسوڵ بەشی 01
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب ئازاد بەرزنجی
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب لەتیف هەڵمەت بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 523,891
وێنە 106,044
پەرتووک PDF 19,742
فایلی پەیوەندیدار 98,975
ڤیدیۆ 1,437
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
300,546

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,728

هەورامی 
65,707

عربي 
28,768

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

ژیاننامە
موجتەبا میرزادە
ژیاننامە
سەڵاح باڵابەرز
بەڵگەنامەکان
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان،...
ژیاننامە
سڵێمان حەسەن
ژیاننامە
ماریا سام
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (42) – أسلاف الكورد: الميديون.. ديانة الميديين ومعتقداتهم
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (42) – أسلاف الكورد: الميديون.. ديانة الميديين ومعتقداتهم
د. مهدي كاكه يي

4. بقايا المعتقدات اليزدانية في المجتمع الكوردستاني
هناك معابد كثيرة في منطقة الشرق الأوسط تُعرف بأسماء قدّيسي اليزدانيين والمسيحيين والمسلمين، والتي هي في الأصل معابد ميثرائية، خاصةً تلك المعابد الموجودة في المناطق الجبلية والقريبة من الكهوف وينابيع المياه. كما أن آثار الديانة الميثرائية لا تزال باقية في كنائس الغرب ومعابدها، وخاصةً في مدينة روما الإيطالية. من الجدير بالذكر، أنّ كلمة (محراب) العربية مأخوذة من كلمة (مهر آب) التي تعني (مكان عبادة ميثر)ا18.
كما أنه لا تزال شعوب الشرق الأوسط وشعوب البلدان الغربية تتبع بعض المعتقدات الميثرائية دون أن تعرف مصدرها، على سبيل المثال، عند القيام بِتقليم الأظافر أو قص الشَعر أو عند سقوط الأسنان، يتم إخفاؤها في شقوق الجدران أو بين الصخور والأحجار. كما أنّ هذه الشعوب تُقْسِم بالشمس وتقوم بِصلاة الفجر قبل بزوغ الشمس والتي هي من بقايا المعتقدات الميثرائية.
تظهر كذلك بقايا معتقدات الديانة المثرائية بوضوح في فروع هذه الديانة، الإيزدية والهلاوية والدروزية واليارسانية والشبك، مثل تناسخ الأرواح والإعتقاد بوجود قوتَين متضادتَين: الخير والشر، وكذلك قُدسية الشمس والنار وتقديم القرابين (النذور) للأحياء والأموات و تقبيل الأرض الذي هو طقس ديني للتعبير عن حب الإنسان للأرض وشكرها، حيث يعيش الإنسان عليها و أن إستمرارية حياته مرتبطة بها.
في هذه الفروع الدينية، يتم تقديم القرابين، مثل لحم الثور و الغنم والدجاج خلال إجتماعات دينية خاصة وهذه الفريضة هي إمتداد لتقديم الثور قرباناً في الطقوس الميثرائية، حيث كان ميثرا يقوم بتقديم الثور كقُربان ووجهه إلى الشمس ويهجم عليه عقرب وثعبان كمخلوقَين لأهريمن. يحاول كلب ميثرا إبعاد العقرب والثعبان ويتحول ذيل الثور إلى سنبلة ومن دم الثور ولحمه وعظامه وجلده ينبت الخضار والزرع وتزدان الطبيعة من جديد، وتنبت الكروم من دم الثور ومن عنبها يُصنع الخمر. كانت هذه الطقوس تُجرى في كهفٍ أو بالقرب منه، وكانت تُمارس بمصاحبة الرقص والأغاني و حرق أعشاب ال (هوم، سوم) أو (سوما). لذلك كانوا يطلقون على هذه الرقصة (سەما SEMA) والتي هي إسم لِعُشب مقدس. لا تزال كلمة (سەما) حيّة في اللغة الكوردية وتعني نفس المعنى، أي (رقص). كان يتم ذبح الثور في المعابد الميثرائية في مراسيم خاصة كقربان للشمس، ويُقطع إلى أوصال ثم يُطبخ ويتسابق الميثرائيون للحصول على قطعة منه. الى الآن اليارسانيون والهلاويون والإيزديون يمارسون نفس هذه الطقوس والمراسيم الميثرائية. من الجدير بالذكر أنه كان من الضروري أن تتم ممارسة هذه الطقوس عند الميثرائيين، في سرداب أو ما يشبه كهف مظلم يتم نقره و حفره في الصخر. هذا الإجتماع الديني كان يُسمى (جەم CEM) في الديانة الميثرائية ولا يزال يحمل نفس الإسم عند الإيزديين والهلاويين واليارسانيين. إنّ كلمة (جمع) العربية ومشتقاتها مثل (مجموع، جماعة، جِماع، تجمّع) كلها مأخوذة من الكلمة الخورية (جەم).
كان يعتقد أصحاب الديانة الميثرائية أنّ (ميثرا) هو إله الشمس الذي ولِد في كهف في 25 ديسمبر/كانون الأول الذي هو يوم الإنقلاب الشتوي، حيث أن الشمس تصل إلى نهاية إنحدارها في 23 ديسمبر/كانون الأول وتتوقف في مكانها في 24 من هذا الشهر وتبدأ بالنهوض والإعتراء في 25 من الشهر نفسه، والذي هو يوم تخلصها من قبضة (أهريمن) وهو رمز ولادتها ويوم ميلاد (ميثرا) من أم عذراء19. نشأت عبادة (ميثرا) في المغاور والكهوف وأنّ رمزه هو النور والشمس ومات في سبيل خلاص الشمس ودُفن وثمّ قام مرة ثانية من القبر و أحيي عند قيامته بإحتفال عظيم. كانت أعياده هي يوم الإنقلاب الشتوي في 25 ديسمبر/كانون الأول وهو يوم ولادته وأنّ يوم نوروز هو يوم قيام ميثرا ويوم الأحد هو يوم الشمس (Sunday) من كل أسبوع20.
عندما حكم الإمبراطور الروماني ( قسطنطين العظيم ) روما من سنة ( 306 – 337 م)، أصبحت المسيحية دين الإمبراطورية الرومانية المُهيمنf، g. خلال حكمه، أصدر (قسطنطين) مرسوماً والذي بموجبه جعل يوم الأحد هو اليوم الذي قام فيه السيد المسيح والذي يكون يوماً خاصاً للعبادة وتمجيداً لِاله الشمس (ميثرا) ويجب إغلاق أبواب المحاكم ودواوين الحكومة في اليوم المذكور ويكون هذا اليوم هو يوم الشمس (Sunday) ويكون عطلة رسمية لِإله الشمس (ميثرا)20.
كان يتم الإحتفال بِعيد ميلاد (ميثرا)‌ الذي يصادف الخامس والعشرين من شهر كانون الأول/ديسمبرh. في هذا اليوم، يكون الليل هو الأكثر طولاً في السنة، حيث بعد هذا التاريخ يبدأ طول الليل بالنقصان ويزداد طول النهار. عند ميلاد الإله (ميثرا) في كهف مظلم في هذا اليوم الأظلم خلال السنة، أضاء (ميثرا) بِنوره الكون. لذلك كان أسلاف الكورد الميتانيون يعتقدون بأنه بولادة ميثرا، تخلصت الشمس من قُبضة إله‌ الظلام وأخذت بالصعود إلی السماء وأنارت الكون والحياة.
كما نرى، فأن تاريخ ميلاد المسيح يصادف نفس تاريخ ميلاد (ميثرا)، حيث أنه بعد إنتشار الدين المسيحي في أوربا، وخاصة في روما، قام المسيحيون بِجعل تاريخ ولادة الإله‌ (ميثرا) تاريخاً لولادة السيد المسيحh. هكذا نرى تبنّي الدين المسيحي لِيوم ميلاد (ميثرا) ليكون يوم ميلاد نبيهم (عيسى).
تبعاً لنصوص الإنجيل، فأن السيد المسيح وُلِد في فصل الربيع، حيث يشير الإنجيل الى أن رعاةً كانوا يرعون أغنامهم في الليل عندما سمعوا خبر ولادة المسيح {(لوقا 2:8 (Luke 2:8)}. هذا يوحي الى أن ولادة المسيح كانت في موسم الربيع، حيث تزامنَت ولادته مع فترة ولادة الخرفان التي تحصل في موسم الربيعi. من المرجّح أن المسيح مولود في 28 آذارj.
المصادر
18. توفيق وهبي (2010). اليزيدية بقايا الديانة الميثرائية. ترجمة شوكت إسماعيل حسن، دار سردم للطباعة والنشر، سليمانية، كوردستان، صفحة 8.
19. فاروق الدملوجي (1953). الآلوهية في الديانة الزردشتية، صفحة 27.
20. المصدر السابق، ص 28.
المراجع
f. http://www.roman-empire.net/decline/constantine.html
g. R. Gerberding and J. H. Moran Cruz, Medieval Worlds (New York: Houghton Mifflin Company, 2004. p. 55.
h. http://www.iranchamber.com/religions/articles/mithraism_influence_on_christianity.php
i. http://www.biblicalarchaeology.org/daily/biblical-topics/new-testament/how-december-25-became-christmas/
j. Sheler, Joseph L. placed Jesus's birth on March 28. U.S. News & World Report. In: Search of Christmas, Dec. 23, 1996, p. 58).
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 152 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://akhbaar.org/ - 07-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 56
ژیاننامە
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 16-11-2017 (7 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 07-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 152 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
جەعفەر عومەر
وێنە و پێناس
گوندی میراولی لە شارەدێی سیروان، هەڵەبجە ساڵی 1998
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
با هەتا هەتایە کارەساتە نەتەوەیی و نیشتمانییەکەی هەڵەبجە سیمبوڵی یەکبوون و کوردایەتیمان بێت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
کەرە فەیلەسووفە سپییە سێپێیەکە
کورتەباس
سانت بوف و هونەری رەخنە
ژیاننامە
بەکر مستەفا سەعید
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی نەورۆز لە دەربەندیخان ساڵی 1989
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
کورتەباس
کتێبخانەی ئاشورپانیپاڵ
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
بەکرە قیت
وێنە و پێناس
قوتابییانی قوتابخانەی قەڵخانلۆ لە خورماتوو ساڵی 1983
ژیاننامە
بەکرە سوور
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەهرام قەدیمی
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی دووەمی سەرەتایی قوتابخانەی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد، دوکان ساڵی 1978
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
کورتەباس
تەلەفزیۆن لەلایەن کۆمەڵایەتی و سایکۆلۆژیەوە چ کارێک لە منداڵان دەکات
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی گوندی زەنگەنان، شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 2000
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
کورتەباس
کێشەی ئافرەت لەکلاورۆژنەی شیعری هەندێ لە شاعیرانی هاوچەرخ دا
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
موجتەبا میرزادە
21-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موجتەبا میرزادە
ژیاننامە
سەڵاح باڵابەرز
15-04-2010
هاوڕێ باخەوان
سەڵاح باڵابەرز
بەڵگەنامەکان
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، بەیاننامەیەکیان لەبارەی شەڕی موسڵ و دۆخی دارایی هەرێم و کێشەکانی ناوخۆی یەکێتی بڵاوکردەوە
15-10-2016
هاوڕێ باخەوان
یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، بەیاننامەیەکیان لەبارەی شەڕی موسڵ و دۆخی دارایی هەرێم و کێشەکانی ناوخۆی یەکێتی بڵاوکردەوە
ژیاننامە
سڵێمان حەسەن
05-01-2022
سەریاس ئەحمەد
سڵێمان حەسەن
ژیاننامە
ماریا سام
07-03-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
ماریا سام
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
باخی کتێب حەمە کەریم هەورامی
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب جەمال عەبدول
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب دکتۆر فەرهاد پیرباڵ؛ بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب دکتۆر فەرهاد پیرباڵ؛ بەشی 01
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب مارف خەزنەدار
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب د. شوکریە ڕەسوڵ
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب عیزەدین مستەفا ڕەسوڵ بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب عیزەدین مستەفا ڕەسوڵ بەشی 01
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب ئازاد بەرزنجی
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
باخی کتێب لەتیف هەڵمەت بەشی 02
18-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 523,891
وێنە 106,044
پەرتووک PDF 19,742
فایلی پەیوەندیدار 98,975
ڤیدیۆ 1,437
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
300,546

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,728

هەورامی 
65,707

عربي 
28,768

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,136

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
جەعفەر عومەر
وێنە و پێناس
گوندی میراولی لە شارەدێی سیروان، هەڵەبجە ساڵی 1998
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
با هەتا هەتایە کارەساتە نەتەوەیی و نیشتمانییەکەی هەڵەبجە سیمبوڵی یەکبوون و کوردایەتیمان بێت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
کەرە فەیلەسووفە سپییە سێپێیەکە
کورتەباس
سانت بوف و هونەری رەخنە
ژیاننامە
بەکر مستەفا سەعید
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی نەورۆز لە دەربەندیخان ساڵی 1989
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
کورتەباس
کتێبخانەی ئاشورپانیپاڵ
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
بەکرە قیت
وێنە و پێناس
قوتابییانی قوتابخانەی قەڵخانلۆ لە خورماتوو ساڵی 1983
ژیاننامە
بەکرە سوور
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەهرام قەدیمی
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی دووەمی سەرەتایی قوتابخانەی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد، دوکان ساڵی 1978
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
کورتەباس
تەلەفزیۆن لەلایەن کۆمەڵایەتی و سایکۆلۆژیەوە چ کارێک لە منداڵان دەکات
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی گوندی زەنگەنان، شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 2000
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
کورتەباس
کێشەی ئافرەت لەکلاورۆژنەی شیعری هەندێ لە شاعیرانی هاوچەرخ دا
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
فۆڵدەرەکان
ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر کۆمەڵکوژی - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - مێ ژیاننامە - نەتەوە - کورد کۆمەڵکوژی - نەتەوە - کورد وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - وەرزشەوان ژیاننامە - جۆری کەس - چالاکی سیاسی ژیاننامە - جۆری کەس - زیندانی سیاسی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.297 چرکە!