پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
فاتیح ئارش
06-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
06-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
05-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
05-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
05-08-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
دوزخورماتوو ساڵی 2006
03-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
چەمی سمۆر
03-08-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
چاوشارکێ
03-08-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ڕێبوار کەریم مەحمود
03-08-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
فیلمی سینەمایی کوڕی بابل
03-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  529,035
وێنە
  107,076
پەرتووک PDF
  19,904
فایلی پەیوەندیدار
  100,364
ڤیدیۆ
  1,470
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
302,365
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,816
عربي 
29,124
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,838
فارسی 
8,876
English 
7,303
Türkçe 
3,587
Deutsch 
1,475
Pусский 
1,132
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,294
ژیاننامە 
24,560
کورتەباس 
17,207
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,544
پەند و ئیدیۆم 
12,550
شوێنەکان 
11,578
شەهیدان 
11,569
کۆمەڵکوژی 
10,887
هۆنراوە 
10,202
بەڵگەنامەکان 
8,322
وێنە و پێناس 
7,316
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,955
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,450
ڤیدیۆ 
1,373
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
817
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
725
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,247
MP4 
2,381
IMG 
195,723
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ساڵح حەیدەری
ژیاننامە
بڵند حەیدەری
شەهیدان
موسا باباخانی
ژیاننامە
عەلی کەندی
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
مكانة المرأة الإيزيدية (5)
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (5)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6973 - 2021-07-29 - 20:04
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (24) (الحلقة الأخيرة)

نساء إيزيديات شهيرات
يذكر التاريخ الكوردي العديد من النساء الإيزيديات اللواتي قُمْنَ بإدارة مجتمعهن من الناحية السياسية والاجتماعية وأثبتْنَ كفاءتهنّ في إدارة الأعمال التي قُمْنَ بها. هناك الكثير من النساء الإيزيديات اللواتي إستبسلْنَ في ساحات الحروب والمعارك الى جانب الرجال، دفاعاً عن الدين الإيزيدي والهوية الإيزيدية وحفاظاً على حياة الإيزيديين ومقدساتهم وممتلكاتهم. كما برزت فنانات إيزيديات موهوبات عبر التاريخ الإيزيدي. هنا نتعرف على عدد من هؤلاء النساء المعروفات اللواتي قدمن خدمات جليلة للدين والمجتمع الإيزيدي.
1. ميان خاتون: بناءً على أوامر الحكومة العثمانية لإقناع وإجبار الإيزيديين على إعتناق الدين الإسلامي، قدِم الفريق (عمر وهبي) على رأس قوة عسكرية الى المناطق الإيزيدية لهذا الغرض. بعد رفض الإيزيديين لإعتناق الإسلام، قام الفريق (عمر وهبي) بحملة عسكرية ضد الإيزيديين في سنة 1892 (الحملة الثانية والستون) ويُسميها الإيزيديون (الفرمان رقم 62)، حيث تعرض الإيزيديون للإبادة الجماعية نتيجة هذا الفرمان. كان (ميرزا بگ) أميراً للإيزيديين في ذلك الوقت. وقف الأمير (علي بگ) الذي كان آنذاك شاباً ضد الحملة العسكرية للفريق (عمر وهبي) وفرمانه وضد إستسلام وليونة الأمير (ميرزا بگ). لذلك قرر الفريق (عمر وهبي) نفي الأمير (علي بگ) الى مدينة (سيواس) الواقعة في شمال كوردستان. كان الأمير (علي بگ) حينها شاباً وسيماً يافعاً، يتهيأ للزواج من خطيبته (ميان خاتون) التي تعلقت به وأحبته. قررت (ميان خاتون) الإلتحاق بخطيبها في (سيواس) وتزوجا هناك في الأسر. لم تطل فترة تواجدها في الأسر مع زوجها إلا فترة قصيرة وعاد الأمير (علي بگ)، مصطحباً زوجته (ميان خاتون)، حيث ترافقت عودتهما مع إغتيال الأمير (ميرزا بگ) الذي تمّ إتّهامه بالتخاذل والخيانة وتم التخلص منه بتسميمه بأمرٍ من (عبدي آغا دنايي) زعيم عشيرة (دنايي) في سميل. (عبدي آغا) هو من أحفاد (نمر بن شيخو آغا) الذي قَتلَ كلاً من والي الموصل (الحاج عبد الباقي پاشا الجليلي) وأخيه (عبد الرحمن آغا) وإبن عمه (صالح محمود) في سنة 1785 ميلادية أثناء حملة الإبادة الثلاثين ضد الإيزيديين. بعد موت (ميرزا بگ)، أصبح (علي بگ) أميراً للإيزيديين وأحبه الايزيديون. بعد مقتل زوجها، (علي بگ) في سنة 1913، أصبحت (ميان خاتون) وصية على إبنها الأمير (سعيد بگ) الذي خلّف والده في الإمارة وكان صغير السن. بعد الوفاة المبكر لهذا الأمير، خلّفه إبنه الأمير (تحسين بگ) في سنة 1944 وكان عمره (12) سنة، فأصبحت (ميان خاتون) وصية على حفيدها. توفيت (ميان خاتون) في سنة 1956، بعد أن كانت أميرة الايزيديين لأكثر من أربعين سنة.
وُلِدتْ (ميان خاتون) في قرية (باعدرا) التابعة لقضاء (شيخان) في جنوب كوردستان، وهي إبنة (عبدي بگ). كانت (ميان خاتون) امرأة ذكية وذات شخصية قيادية، تتمتع بإحترام المجتمع الإيزيدي وكانت تشارك الرجال في مجالسهم وتحاورهم وتناقشهم وتُرشدهم وتصدر قرارات تصبّ في خدمة الإيزيديين. عندما كانت (ميان خاتون) تحضر المجالس، كان الجميع ينهضون إحتراماً لها، وكانت تتقدم الإيزيديين عند إستقبال ضيوف الأمير، من المسؤولين الحكوميين ورؤساء العشائر وكانت تجالسهم وتناقشهم. لم تكن تحب حمل السلاح، وكانت تُحب الإستماع للأغاني الكوردية في مجالسها وتستمتع بِسماع المطارحات الغنائية. كانت ترفض أن يمتدحها الشعراء والمُغنّون. كانت (ميان خاتون) تساعد الفقراء وتكسوهم من خلال شراء الملابس لهم، وخاصة في الأوقات التي يشتد خلالها الغلاء وإنتشار الفقر والمرض والمجاعة.
2. (زريفة اوسو): وهي من قرية (بكرا). شاركت هذه الإمرأة الشجاعة جنباً الى جنب الرجال في القتال ضد قوات (عمر وهبي پاشا) الذي قاد (الحملة الثانية والستين للإبادة الجماعية بِحق الإيزيديين) في سنة 1892. كانت قوات (عمر وهبي پاشا) متمركزة في قرية (گري عەرەبا Girî Ereba) وكان ل(زريفة) الدور الكبير في صمود الرجال واستماتتهم في الدفاع عن أنفسهم وعن عوائلهم ضد هجمات قوات الفريق (عمر وهبي پاشا).
3. (شيرين عيدو): عاشت في مركز قضاء شيخان (عين سفني) وتمّ انتخابها من قِبل ‏أهالي (عين سفني) لتكون مختارة. كانت تُجيد الفروسية وتحمل القلوين وكيس ‏التبغ وتلبس عباءة الشيوخ والأغوات، وبقيت مختارة الى أن توفيت.
4. ( بنفشي): وهي من مناطق سهل آمد (ديار بكر). كانت مسؤولة عن قريتها وتتعامل بكفاءة مع العشائر المحيطة بهم.
5. (غزال): كانت مختارة قرية (آخ باران) في أرمينيا.
6. ‏‏(غزو): مغنية محترفة في سنجار، وكانت تنتقل بين المجالس وتُغني في ديوان الرجال أغاني تراثية. كانت ‏تتصرف كالرجال وماتت من دون زواج.
7. (هزو): وهي شاعرة تنتمي الى (قيروان) الذين هم فخذٌ لعشائر (خوركان).
8. ( سوسيكا سمو): وهي مغنية إيزيدية مشهورة من أرمينيا.
9. (كلي زهر عطار): وهي أيضاً مغنية إيزيدية مشهورة من أرمينيا.
قبل إختتام المقالات المتعلقة بمكانة المرأة في الدين الإيزيدي والتي بها نختتم هذه السلسلة من المقالات عن مكانة المرأة في الأديان الكوردية، أود أن أشكر الأساتذة الأفاضل، صباح كنجي، پیر خدر چیلكي، محمود خضر (أبو آزاد)، لتزويدهم لي بمعلومات قيّمة عن مكانة المرأة في الدين الإيزيدي.
كما أوجّه ندائي الى المثقفين ورجال الدين الداسنين (الإيزديين) بالدعوة الى مؤتمر عام للداسنيين لدراسة الوضع الديني لهم وتقييمه وأخذ التطورات الكبيرة الجارية في الحياة البشرية، بنظر الاعتبار وجعل التشريعات الدينية تُجاري هذه التطورات ليستطيع دين داسن مواكبتها وتزدهر. أرى أنّ تحقيق هذا الهدف ولمنع الدين الداسني من الإنقراض، يتطلبان إتخاذ قرارات جريئة وجذرية بهذا الصدد وأقترح إجراء ما يلي:
1. إنفتاح دين داسن على محيطه من خلال فتح أبوابه على مصراعيه بإحتضان الأشخاص الذين يرغبون في اعتناق هذا الدين.
2. إلغاء الطبقات الدينية الذي قام بِإيجادها (شيخ آدي) وبهذه الخطوة سيستعيد هذا الدين أصالته وقدرته على مواكبة المسيرة الإنسانية والقضاء على الفوارق الطبقية وإحترام حقوق المرأة. أقترح أن يكون تبوء المراكز والمناصب الدينية على أساس الكفاءة، وليس على أسس وراثية.
3. المساواة بين المرأة والرجُل، من خلال تبوء المناصب الدينية بِغض النظر عن الجنس، وإلغاء المهر وتعدد الزوجات. تحقيق المساواة بين الجنسَين في الزواج والشهادة والإرث وحضانة الأطفال وتحديد سن الزواج بما لا يقل عن (18) سنة لكلا الجنسَين.
4. هناك نفر من الإيزيديين، قصيري النظر وقليلي الخبرة وأنّ قسماً منهم مدفوعون من قِبل جهات مُعادية للشعب الكوردي، يحاولون سلخ الداسنيين (الإيزيديين) عن شعبهم الكوردي. هذه المحاولة تقود الداسنيين الى كارثة كبرى، تكون عواقبها خطيرة، حيث أن الداسنيين هم شريحة كوردية أصيلة ويعيشون على أرض كوردستان. اللغة الكوردية هي لغتهم وأنّ كُتبهم وصلواتهم هي باللغة الكوردية. فيما لو نجح هذا النفر، عديمو الوعي والمسؤولية في مسعاهم، فأنّ دين داسن سيواجه الإنقراض بعد أن يفقد حاضنته الكوردية التي هي الحاضنة الطبيعية والأُم له، حيث أن نفوس الداسنيين قليلة، تصل الى بضع مئات الآلاف، سيذوبون بسهولة في المذاهب الإسلامية و في العرب وبذلك ينقرض دينهم وينسلخون عن قوميتهم الكوردية، بعد فقدانهم لِحاضنة شعبهم الكوردي. لذلك يجب توعية الداسنيين قومياً ووطنياً، تجنباً لمواجهة المزيد من الكوارث التي تنتهي بإختفاء هذا الدين الكوردي العريق.
هذه المقترحات موجّهة أيضاً الى اليارسانيين والهلاويين والشبك
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 154 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 28
ژیاننامە
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 29-07-2021 (3 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 11-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 11-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 154 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
پەرلەمانتارێکی کورد لە ئەرمینیا: 22 گوندی کوردنشین لە ئەرمینیا هەن
کورتەباس
گیاندار لەچیرۆکی منداڵان دا
وێنە و پێناس
قەڵای ئامەد ساڵی 1920
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
کورتەباس
میرنشینی ئەرتەقی لەدیاربەکر 1072-1409ی زایین
وێنە و پێناس
خولی پەروەردەکردنی هەنگ بۆ هەنگەوانانی شاباژێڕ ساڵی 2000
ژیاننامە
فاتیح ئارش
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
وەفایی و گۆرانی مۆسیقای کوردیی-بەشی یەکەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
کورتەباس
تەقینی بورکانی ئەمریکی بیست کیلۆمەتر دووکەڵی بۆ ئاسمان بەرزبوەوە!
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
پەرتووکخانە
کوردی شەبەک لە پارێزگای موصل
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
تیمەکانی هۆشیارکردنەوەی خۆپارێزی لە مین لە ساڵی 2000
پەرتووکخانە
نزیکترین دووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
ساڤرولا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گوندی کەناروێ لە شارباژێڕ ساڵی 1985
وێنە و پێناس
گوندی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد ساڵی 1983
پەرتووکخانە
چاوشارکێ
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
ژیاننامە
ڕێبوار کەریم مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ساڵح حەیدەری
21-12-2013
هاوڕێ باخەوان
ساڵح حەیدەری
ژیاننامە
بڵند حەیدەری
06-03-2015
هاوڕێ باخەوان
بڵند حەیدەری
شەهیدان
موسا باباخانی
02-12-2015
سەریاس ئەحمەد
موسا باباخانی
ژیاننامە
عەلی کەندی
06-08-2019
زریان سەرچناری
عەلی کەندی
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
05-08-2024
هەژار کامەلا
شاعیر وشەناسی شتناسە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
فاتیح ئارش
06-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
06-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
05-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
05-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
05-08-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
دوزخورماتوو ساڵی 2006
03-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
چەمی سمۆر
03-08-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
چاوشارکێ
03-08-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ڕێبوار کەریم مەحمود
03-08-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
فیلمی سینەمایی کوڕی بابل
03-08-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  529,035
وێنە
  107,076
پەرتووک PDF
  19,904
فایلی پەیوەندیدار
  100,364
ڤیدیۆ
  1,470
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
302,365
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,816
عربي 
29,124
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,838
فارسی 
8,876
English 
7,303
Türkçe 
3,587
Deutsch 
1,475
Pусский 
1,132
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,294
ژیاننامە 
24,560
کورتەباس 
17,207
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,544
پەند و ئیدیۆم 
12,550
شوێنەکان 
11,578
شەهیدان 
11,569
کۆمەڵکوژی 
10,887
هۆنراوە 
10,202
بەڵگەنامەکان 
8,322
وێنە و پێناس 
7,316
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,955
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,450
ڤیدیۆ 
1,373
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
817
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
725
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,247
MP4 
2,381
IMG 
195,723
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
پەرلەمانتارێکی کورد لە ئەرمینیا: 22 گوندی کوردنشین لە ئەرمینیا هەن
کورتەباس
گیاندار لەچیرۆکی منداڵان دا
وێنە و پێناس
قەڵای ئامەد ساڵی 1920
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
پەرتووکخانە
شاعیر وشەناسی شتناسە
کورتەباس
میرنشینی ئەرتەقی لەدیاربەکر 1072-1409ی زایین
وێنە و پێناس
خولی پەروەردەکردنی هەنگ بۆ هەنگەوانانی شاباژێڕ ساڵی 2000
ژیاننامە
فاتیح ئارش
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
وەفایی و گۆرانی مۆسیقای کوردیی-بەشی یەکەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
کورتەباس
تەقینی بورکانی ئەمریکی بیست کیلۆمەتر دووکەڵی بۆ ئاسمان بەرزبوەوە!
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
پەرتووکخانە
کوردی شەبەک لە پارێزگای موصل
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
تیمەکانی هۆشیارکردنەوەی خۆپارێزی لە مین لە ساڵی 2000
پەرتووکخانە
نزیکترین دووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
ساڤرولا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گوندی کەناروێ لە شارباژێڕ ساڵی 1985
وێنە و پێناس
گوندی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد ساڵی 1983
پەرتووکخانە
چاوشارکێ
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
ژیاننامە
ڕێبوار کەریم مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
فۆڵدەرەکان
شەهیدان - ڕەگەزی کەس - نێر ناوی کوردی - ڕەگەزی کەس - دوو ڕەگەز شەهیدان - نەتەوە - کورد وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان بەڵگەنامەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان هۆنراوە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان بەڵگەنامەکان - وڵات - هەرێم - ئێڕاق شەهیدان - جۆری کەس - قوربانیی شەڕی دەوڵەتی ئیسلامی - داعش بەڵگەنامەکان - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.828 چرکە!