پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دەربڕاوە جوداکان لە زمانی کوردیدا (زمانی ڕاگەیاندن بە نموونە)
10-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کەڵەشێر و ڕێوییە پیرەکە
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئیمپراتۆریەتی ساسانیەکان
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێواژۆ فۆنۆمۆرفۆلۆژییەکان لە زمانی کوردیی-شێوەزاری شارەزووردا
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
درکپێکردنی وێنەی میتافۆریی لە کۆدی شیعرییدا
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کاریگەریی چیرۆک لە گەشەپێدانی بەها ئاکارییەکان لای منداڵانی باخچە
09-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تینا سۆران
08-08-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
زمان و ئەزموونی موفتی پێنجوێنی (1881-1952) لەنێو ڕەهەندی ڕۆشنبیریدا
08-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
فرێزی فەرهەنگیی لە زمانی کوردیی و فارسییدا
08-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
وشەی بێگانە لەفەرهەنگی زمانی کوردیدا (کاریگەری زمانی فارسی وەک نموونە)
08-08-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  529,966
وێنە
  107,305
پەرتووک PDF
  19,947
فایلی پەیوەندیدار
  100,729
ڤیدیۆ
  1,470
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,351
ژیاننامە 
24,691
کورتەباس 
17,257
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,553
پەند و ئیدیۆم 
12,592
شوێنەکان 
11,581
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,232
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,316
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,005
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,450
ڤیدیۆ 
1,371
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
818
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئازاد شەوقی
ژیاننامە
سابیر کوردستانی
ژیاننامە
زارا محەمەدی
ژیاننامە
بەکر سدقی
ژیاننامە
کەریم شینه
ماذا يعني إسم سلسلة جبال (توروس)؟
بە ڕێنووسێکی پوخت لە ماشێنی گەڕانەکەماندا بگەڕێ، بەدڵنیاییەوە ئەنجامێکی باش بەدەست دەهێنیت!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

ماذا يعني إسم سلسلة جبال (توروس)؟

ماذا يعني إسم سلسلة جبال (توروس)؟
ماذا يعني إسم سلسلة جبال (توروس)؟
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6235 - 2019-05-20 - 16:38
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

قد تعود تسمية سلسلة جبال (توروس) إلى كون كلمة (توروس) كلمة مُركبة من (تور) السومرية والخورية والتي تعني (رياح أو عاصفة) التي ترمز إلى إله العاصفة الخوري (تيشوب Teshub) وأنّ المقطع (وس) هي لاحقة إغريقية تُضاف للأسماء. من الجدير بالذكر أنَّ سلسلة جبال (توروس) كانت فيها معابد عديدة لِإله العاصفة (تيشوب Teshub)، حيث أنه نتيجة هطول أمطار غزيرة وبشكل دائم على سلسلة جبال (توروس)، كان الناس يعتقدون آنذاك بأن إله العاصفة كان يقوم بِتخصيب أراضيهم من خلال تزويد نهرَي دجلة والفرات بالماء حتى يفيضان من خلال هطول هذه الأمطار الغزيرة. من الجدير بالذكر أنّ كلمة (توروس) تشير في اللغة اللاتينية إلى (الثور) الذي كان يرمز الى إله العاصفة، حيث إنتقلت كلمة (توروس) من اللغة السومرية والخورية الى اللغة الإنگليزية والتي تحتفظ بهذه الكلمة الى الآن وتعني (بُرج الثور).
من جهة أخرى، قد تكون كلمة (توروس) متكونة من الكلمة السومرية (تو Tu) التي تعني (منطقة أو إتجاه) وكلمة (روس أو رو ژ) التي تعني (شمس) وبذلك تعني (منطقة الشمس) حيث تشرق الشمس من هناك، إلا أنني أرجّح أن يكون إسم هذه السلسلة الجبلية متأتي من إسم إله العاصفة، حيث كانت هذه المناطق موطِناً لأسلاف الكورد الخوريين والهيتيين الذين كانوا يعبدون إله العاصِفة، حيث كانت تنتشر معابد كثيرة لِهذا الإله في مناطق سلسلة جبال توروس.
من الجدير بالذكر أنّ (تيشوب Teshub) كان ملِك الآلهة وإله الطقس (العاصفة). تبعاً للأساطير الخورية، قام (تيشوب) بِخلع والده (كوماربي Kumarbi) عن عرش الألوهية من خلال إستخدام العنف وأصبح هو ملِكاً. في هذا الصدد أنه يشبه الإله اليوناني (زيوس Zeus) الذي قام بخلع والده (كرونوس Kronos). العربة الحربية لملِك الآلهة (تيشوب) كانت تجرّها آلهة الثور (سيريس Seris) (نهار) و (هوريس Hurris) (ليل) (جرنوت فلهلم: الحوريون تأريخهم وحضارتهم، ترجمة فاروق إسماعيل، دار جدل، حلب، الطبعة الأولى، عام 2000 م، صفحة 98). كانت المعابد الرئيسة ل(تيشوب) تقع في سلسلة جبال (توروس) و(أرابخا Arrapkha) (كركوك الحالية) و في حلب. كانت مدينة (كومّي/كوميجا Kumme/ Kummija) من أهم مراكز عبادته والتي تقع على الأغلب في المنطقة الجبلية في منطقة زاخو وقد ورد إسمه في نصوص الألف الثالث قبل الميلاد (جرنوت فلهلم: الحوريون تأريخهم وحضارتهم، ترجمة فاروق إسماعيل، دار جدل، حلب، الطبعة الأولى، عام 2000 م، صفحة 98). في الشرق (شمال بلاد ما بين النهرين إقليم جنوب كوردستان)، كانت إلهة الحب والحرب (شاووشكا Shawushka) زوجة إله العاصفة (تيشوب)، بينما في الغرب (إقليم شمال كوردستان) كانت الإلهة (هيبات Hebat) زوجته. تمت عبادة (تيشوب) أيضاً في كلّ من بلاد الهيتيين و(كزوواتنا).
تقع سلسلة جبال (توروس) في إقليم شمال كوردستان وهي سلسلة جبلية كبيرة توازي ساحل البحر الأبيض المتوسط، تمتد على طول بحيرة إگيردير (Egir-dir-) في الجهة الغربية، وينتهي إمتدادها عند الروافد العليا لنهر الفرات في الجهة الشرقية. تتكون سلسلة جبال توروس من ثلاث مناطق:
1. جبال توروس الغربية: تُشكل منحنىً حول خليج أنتاليا، وتضم مجموعةً من النطاقات الجبلية ويبلغ إرتفاع أعلى قممها 3090 متر عن مستوى سطح البحر.
2. جبال توروس الوسطى: تتألّف من جبال (بولكار) و(تاهتالي) و(أكشالي) وجبال (ألاداگلار). بسبب عمليّة تعرية الأحجار الجيريّة في جبال (بولكار) و(ألادگلار)، ظهرت أنهار تحت الأرض وشلالات وكهوف التي تُعد أكبر الكهوف في قارة آسيا، حيث توجد في إقليم شمال كوردستان أكثر من (40000) أربعين ألف كهف.
3. جبال توروس الجنوبية: تُشكل الحدود الشمالية لشمال بلاد ما بين النهرين مع إقليم شمال كوردستان. هذه المنطقة هي مصدر مياه نهرَي دجلة والفرات، وتتألّف من مجموعة من الجبال. أعلى قمم سلسلة جبال (توروس) هي جبل (جيلو) الذي يبلغ إرتفاعه 4168 متر، تليها بإتجاه الغرب جبال (بتليس) و(ملاتيه) و(تختەلي).
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 51 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
ژیاننامە
شوێنەکان
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 20-05-2019 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 14-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 12-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 51 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
درکپێکردنی وێنەی میتافۆریی لە کۆدی شیعرییدا
پەرتووکخانە
ئیمپراتۆریەتی ساسانیەکان
پەرتووکخانە
پێواژۆ فۆنۆمۆرفۆلۆژییەکان لە زمانی کوردیی-شێوەزاری شارەزووردا
کورتەباس
گەشتێکی کورت بەجیهانی هونەری مناڵان دا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
کەڵەشێر و ڕێوییە پیرەکە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
وێنە و پێناس
تیمەکانی هۆشیارکردنەوەی خۆپارێزی لە مین لە ساڵی 2000
پەرتووکخانە
دەربڕاوە جوداکان لە زمانی کوردیدا (زمانی ڕاگەیاندن بە نموونە)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فاتیح ئارش
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
کورتەباس
چۆن سکرتێرێکی سەرکەوتوو بین
وێنە و پێناس
گوندی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد ساڵی 1983
وێنە و پێناس
قەڵای ئامەد ساڵی 1920
وێنە و پێناس
گوندی کەناروێ لە شارباژێڕ ساڵی 1985
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
فەرەیدون غەریب حەسەن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
خولی پەروەردەکردنی هەنگ بۆ هەنگەوانانی شاباژێڕ ساڵی 2000
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
بازار
کورتەباس
گرێبەستەکانی نەوت لە هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
چرا ڕێبوار کەریم مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
دەروونزانی گشتی 02
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
شانیا شەهاب

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئازاد شەوقی
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ئازاد شەوقی
ژیاننامە
سابیر کوردستانی
09-07-2009
هاوڕێ باخەوان
سابیر کوردستانی
ژیاننامە
زارا محەمەدی
28-05-2019
هاوڕێ باخەوان
زارا محەمەدی
ژیاننامە
بەکر سدقی
19-08-2012
هاوڕێ باخەوان
بەکر سدقی
ژیاننامە
کەریم شینه
11-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەریم شینه
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دەربڕاوە جوداکان لە زمانی کوردیدا (زمانی ڕاگەیاندن بە نموونە)
10-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کەڵەشێر و ڕێوییە پیرەکە
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئیمپراتۆریەتی ساسانیەکان
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێواژۆ فۆنۆمۆرفۆلۆژییەکان لە زمانی کوردیی-شێوەزاری شارەزووردا
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
درکپێکردنی وێنەی میتافۆریی لە کۆدی شیعرییدا
09-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کاریگەریی چیرۆک لە گەشەپێدانی بەها ئاکارییەکان لای منداڵانی باخچە
09-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
تینا سۆران
08-08-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
زمان و ئەزموونی موفتی پێنجوێنی (1881-1952) لەنێو ڕەهەندی ڕۆشنبیریدا
08-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
فرێزی فەرهەنگیی لە زمانی کوردیی و فارسییدا
08-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
وشەی بێگانە لەفەرهەنگی زمانی کوردیدا (کاریگەری زمانی فارسی وەک نموونە)
08-08-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  529,966
وێنە
  107,305
پەرتووک PDF
  19,947
فایلی پەیوەندیدار
  100,729
ڤیدیۆ
  1,470
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,351
ژیاننامە 
24,691
کورتەباس 
17,257
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,553
پەند و ئیدیۆم 
12,592
شوێنەکان 
11,581
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,232
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,316
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,005
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,450
ڤیدیۆ 
1,371
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
818
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
درکپێکردنی وێنەی میتافۆریی لە کۆدی شیعرییدا
پەرتووکخانە
ئیمپراتۆریەتی ساسانیەکان
پەرتووکخانە
پێواژۆ فۆنۆمۆرفۆلۆژییەکان لە زمانی کوردیی-شێوەزاری شارەزووردا
کورتەباس
گەشتێکی کورت بەجیهانی هونەری مناڵان دا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
کەڵەشێر و ڕێوییە پیرەکە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
وێنە و پێناس
تیمەکانی هۆشیارکردنەوەی خۆپارێزی لە مین لە ساڵی 2000
پەرتووکخانە
دەربڕاوە جوداکان لە زمانی کوردیدا (زمانی ڕاگەیاندن بە نموونە)
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فاتیح ئارش
ژیاننامە
حەیدەر ئیسماعیل عەبدوڵڵا محەمەد
کورتەباس
چۆن سکرتێرێکی سەرکەوتوو بین
وێنە و پێناس
گوندی قەرەتەپە لە شارەدێی بنگرد ساڵی 1983
وێنە و پێناس
قەڵای ئامەد ساڵی 1920
وێنە و پێناس
گوندی کەناروێ لە شارباژێڕ ساڵی 1985
ژیاننامە
زۆزگ سەڵاح
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
فەرەیدون غەریب حەسەن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
خولی پەروەردەکردنی هەنگ بۆ هەنگەوانانی شاباژێڕ ساڵی 2000
ژیاننامە
عومەر ئیبراهیم عەزیز
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
بازار
کورتەباس
گرێبەستەکانی نەوت لە هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
چرا ڕێبوار کەریم مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
دەروونزانی گشتی 02
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
شانیا شەهاب
فۆڵدەرەکان
کۆمەڵکوژی - ڕەگەزی کەس - نێر کۆمەڵکوژی - نەتەوە - کورد وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان شوێنەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەرتووکخانە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کۆمەڵکوژی - جۆری کەس - قوربانیی ئەنفال پەرتووکخانە - جۆری دۆکومێنت - وەرگێڕدراو شوێنەکان - جۆری شوێن / شوێنەوار - گوند شوێنەکان - شار و شارۆچکەکان - هەولێر

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.438 چرکە!