پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عادل عیزەت
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەباس محەمەد 2
17-09-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
وردەکاری کوژرانی دوو چەکداری داعش لە کەرکووک لە 15-09-2024
16-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
16-09-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
زادینا شاکر
16-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەلەند ئازاد جوندیانی
16-09-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
16-09-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
16-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,821
وێنە
  109,413
پەرتووک PDF
  20,216
فایلی پەیوەندیدار
  103,651
ڤیدیۆ
  1,530
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,387
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,748
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,976
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,884
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,220
پەرتووکخانە 
25,581
ژیاننامە 
25,313
کورتەباس 
18,074
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,669
پەند و ئیدیۆم 
13,540
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,587
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,260
بەڵگەنامەکان 
8,346
وێنە و پێناس 
7,358
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,270
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,428
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
820
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
251
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,274
MP4 
2,522
IMG 
200,568
∑   تێکڕا 
234,688
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ڕەسوڵی نادری
ژیاننامە
شێخ ئەحمەد سەرگەڵو- شێخ ئەح...
ژیاننامە
زەید ئەحمەد عوسمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
ئاسۆ محەمەد سەڵتە
تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان (7)
هاوکارانی کوردیپێدیا، لە هەموو بەشەکانی کوردستانەوە، زانیارییە گرنگەکان بۆ هاوزمانانیان ئەرشیڤدەکەن.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان

تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان
تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان (7)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6156 - 2019-02-25
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

المسيحيون في ظل إمارة أربيل
بدأ سكان أربيل في إعتناق المسيحية منذ القرن الأول الميلادي، وتمّ تأسيس الكنيسة المشرقية فيها وأصبح (بقيدا) أول بطريرك عليها في حوالي سنة 104 ميلادية، حيث أصبحت بطرياركية (هادياب) في أربيل، مركز المسيحية حتى العصور الوسطى[a]. كما أنه تمت إقامة مطرانية كلدانية في مدينة أربيل في سنة 500 ميلادية، التي كانت تضم أربيل والموصل(1).
كانت مدينة أربيل عاصمة إمارة مستقلة بإسم (إمارة أربل) منذ أوائل القرن الحادي عشر للميلاد، توالى على حكمها عائلات كوردية من (آل موسك) و(إبن أبي الهيجاء) و(البابكرية) و دخلت في حُكم أتابكة الموصل في سنة 1127ميلادية ثم حكمها صهر صلاح الدين الأيوبي، السلطان (مظفر الدين كوكبري)، إلى حين وفاته في سنة 1252 ميلادية(2).
المنارة المظفرية القائمة في أربيل الى الآن، تشهد على عهد السلطان (مظفر الدين كوكبري) الذي قام ببنائها في القرن الثاني عشر الميلادي في عهد الأتابكة بإرتفاع يبلغ 45 متراً وكان الهدف من بنائها مراقبة هلال شهر رمضان و حلول الأعياد ولمراقبة الطرقات للتصدّي لِأي هجوم خارجي كان قد يحصل.
تتألف المنارة المظفرية من جزأين، سفلي وعلوي. الجزء السفلي مبني على شكل هندسي مُثمّن بأضلاع متساوية، بإستثناء ضلعَين منه. الجزء العلوي هو مخروطي الشكل، قاعدته في الأسفل ويحتوي على عدد من النوافذ للإضاءة. جدران المنارة مبنية من الآجر الأحمر و يوجد داخل المنارة سُلّمان ملتقيان على الأرض و في قمة المنارة. من الجدير بالذكر أنّ شخصاً إسمه (مسعود مراد) قام ببناء المنارة.
في سنة 1237 ميلادية، قام المغول بإحتلال وتدمير مدينة أربيل وبعد ذلك رحلوا عنها. بعد سقوط بغداد على يد هولاكو في سنة 1258 ميلادية، أعاد المغول إحتلال أربيل بعد حصار دام ستة أشهر، حيث قام (هولاكو) بِتنصيب شخص مسيحي حاكِماً لأربيل مما أتاح الفرصة لليعاقبة لبناء المزيد من الكنائس. في سنة 1264 ميلادية، تمّ تعيين رجل مسيحي إسمه (مسعود البرقوطي) والياً على الموصل والذي كان من سكان إحدى قرى أربيل(3). كما أنه في سنة 1268 ميلادية، نقل البطريرك النسطوري مقره من بغداد الى أربيل(4).
لقد إستطاع (علي بن النفيس النصراني) السيطرة التامة على إدارة إمارة أربل، لِدرجةٍ أنه تحكّم بِأمير الإمارة، (كوكبري) الذي كان يأتمر بأمره ويُنفّذ ما يأمر به(5). كما أن هذا الشخص المسيحي قام بِظلم الناس(5) ومن خلال نفوذه الكبير، إستطاع جمع ثروة كبيرة. لقد قام الشاعر (محمد بن علي بن شماس) بِهجائه(5).
في ظل إمارة أربيل، تبوأ بعض المسيحيين وظائف مرموقة وتوغلوا في مناصبها الإدارية، من أمثال (يعقوب النصراني) و(المختص النصراني) الذي قد يكون والد (الفخر إسحاق بن المختص الأربلي) الذي كان صاحب المؤرخ إبن خلكان، حيث أنّ هذين الشخصَين تعاقبا على إشغال وظيفة (مُشرف ديوان أربل)(6)(7). إشغال المسيحيين لِمناصب هامة في إمارة إربل، تسبّب في إثارة حفيظة الكثيرين من سكانها غير المسيحيين، ويظهر هذا في هجو الشاعر الكوردي (طه بن إبراهيم هذباني) لأربيل في قوله:
ألا أجزى الإله بُليد سوءٍ تحكَّم فيه عبادُ الصليبِ”(8)
تم تعيين الرجل المسيحي (إبن عيدان) كاتباً لديوان أربيل من قِبل ديوان الخلافة في سنة 1232 ميلادية التي توفي خلالها السلطان مظفر الدين(9)(10)(11).
عاش المسيحيون في ظل إمارة أربيل في حُرية وأمان، لِدرجةٍ أنّ المؤرخ السعودي (سامي الصقار) ينقل عن (إبن الشعار الموصلي) بأنّه بعد تعرّض الشخصية المسيحية المصرية (هبة الله بن أبي الحسن المصري الدمنهوري)، للإعتقال في مصر لرفضه إعتناق الدين الإسلامي، لجأ إلى أربيل في سنة 1214 ميلادية، وتولى أحد دواوين الإمارة بالإضافة إلى ديوان الاشراف بِقلعتها التاريخية(12).
كانت أربيل تتمتع بمركز ديني مسيحي ممتاز في عهد المغول أيضاً، حيث زار الجاثليق (مار مكيخا) سلطان المغول في سنة 1265 ميلادية والذي قام بِبناء بيعة في قلعة أربيل وبعد وفاته، تمّ تعيين (مار دنحا أربلي) خلفاً له(10).
كما أنّ كُتّاباً مسيحيين برزوا في أربيل، مثل (ميشحا زخا) الذي ألّف كتاباً بالسريانية بإسم (تاريخ إربل) ومن المرجح أنّ يعود تاريخ تأليف هذا الكتاب الى منتصف القرن السادس الميلادي(13)(14). توجد مخطوطة هذا الكتاب في معهد الدراسات الإسلامية في بغداد والذي قام المطران بطرس عزيز المتوفي في سنة 1937 ميلادية، بترجمته من السريانية الى العربية.
كان للمسيحيين شعراء بارزين أيضاً في أربيل، مثل الشاعر (كيوركيس وردا أربلي) الذي كان يُسمى بِ(شاعر العذراء) والذي عاش في القرن الثالث عشر الميلادي وله ديوان شعر باللغة الآرامية الذي تضمن وصفاً لِحصار المغول لأربيل في سنة 1237 ميلادية(15)(16). كما برز الشاعر (خميس بن قرادحي) الذي كان تلميذاً للشاعر (كيوركيس وردا أربلي) وله أيضاً ديوان مخطوط باللغة الآرامية(17)(18).
بالنسبة للحياة الدينية المسيحية في إمارة أربيل، كانت الكنائس عامرة، و في بعض الأحيان سبقت بعض المساجد في الخدمات، ويظهر هذا من خلال قصيدة الشاعر السرياني الحاجري الأربلي، (عيسى بن سنجر) المتوفي في سنة 1234 ميلادية التي أرسلها إلى والي الخليفة، يُشير فيها إلى مسجدٍ مهجورٍ وإلى كنائس المسيحيين في أربيل المُضاءة بالشموع والمزدحمة بالمُصّلين. جاء في تلك القصيدة ما يلي:
أنّا مسجدُ اللهِ بيت عبادةٍ عاري الملابسِ ليس فيه حصير
ثم يقول:
الشمعُ في خللِ الكنائس نيّرٌ
وفناءُ رَبعي مظلمٌ ديجورٌ(19).
المصادر
1. الدكتور سامي بن خماس الصقار. أمارة إربل في العصر العباسي ومؤرخها ابن المستوفى. دار الشواف للنشر والتوزيع، الرياض، المملكة العربية السعودية، 1992، صفحة 175.
2. المصدر السابق، صفحة 35.
3. المصدر السابق، صفحة 36 – 37.
4. المصدر السابق، صفحة 37.
5. المصدر السابق، صفحة 176.
6. قطب الدين موسى بن محمد اليونيني. ذيل مرآة الزمان. المجلد الأول، دراسة وتحقيق د. حمزة أحمد عباس، هيئة أبو ظبي للثقافة والتراث، أبو ظبي، 2007.
7. قطب الدين موسى بن محمد اليونيني. ذيل مرآة الزمان. المجلد الثاني، دراسة وتحقيق د. حمزة أحمد عباس، هيئة أبو ظبي للثقافة والتراث، أبو ظبي، 2007.
8. قطب الدين موسى بن محمد اليونيني. ذيل مرآة الزمان. المجلد الثالث، دراسة وتحقيق د. حمزة أحمد عباس، هيئة أبو ظبي للثقافة والتراث، أبو ظبي، 2007.
9. ابن الفوطي. الحوادث الجامعة. تحقيق الدكتور مصطفى جواد، بغداد، 1351 ﻫ، صفحة 45 - 50.
10. عباس العزاوي. امارة آل بكتكين باربل. مجلة المجمع العربي بدمشق – أعداد المجلدَين 21 و22 لِسنتي 1946 و1947 م، صفحة 62.
11. الدكتور سامي بن خماس الصقار. أمارة إربل في العصر العباسي ومؤرخها ابن المستوفى، دار الشواف للنشر والتوزيع، الرياض، المملكة العربية السعودية، 1992، صفحة 177.
12. ابن الشعار الموصلي. عقود الجمان في شعراء هذا الزمان. مكتبة أسعد فندي، استانبول، الجزء التاسع، صفحة 122.
13. الدكتور سامي بن بن خماس الصقار. أمارة إربل في العصر العباسي ومؤرخها ابن المستوفى، دار الشواف للنشر والتوزيع، الرياض، المملكة العربية السعودية، 1992، صفحة 31.
14. فؤاد جميل. سهل حدياب في العصور القديمة. مجلة سومر، المجلد 25، 1969، صفحة 219.
15. القس سليمان الصائغ. تاريخ الموصل. الجزء الثاني، المطبعة الكاثولوكية، بيروت، 1928، صفحة 111.
16. الدكتور سامي بن بن خماس الصقار. أمارة إربل في العصر العباسي ومؤرخها ابن المستوفى، دار الشواف للنشر والتوزيع، الرياض، المملكة العربية السعودية، 1992، صفحة 177- 178.
17. المصدر السابق، صفحة 178.
18. القس سليمان الصائغ. تاريخ الموصل. الجزء الثاني، المطبعة الكاثولوكية، بيروت، 1928، صفحة 111 - 112.
19. عثمان أمين صالح. أربيل مدينة الأدب والعلم والحضارة. دار آراس، أربيل، 2009، صفحة 208.
a. British Institute of Persian Studies (1981). Iran. Volumes 19-21. The University of Michigan. pp. 15, 17.
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 148 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 10
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 25-02-2019 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 12-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 148 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
دراوی میرنشینی بەدلیس
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەک لە گۆیژە ساڵی 1957
ژیاننامە
ڕۆنیا عوسمان
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی شاری سلێمانی ساڵی شەستەکان
کورتەباس
دۆزینەوەیەکی نوێی شوێنەوارناسان لە گردی کاراهان نەخشاندنی گوێدرێژێکی تەمەن 11 هەزار ساڵە لە کاتی راکردندا
ژیاننامە
سەعید بارزانی
ژیاننامە
زادینا شاکر
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
مەجيد سەعيد ئەحمەد دزکوژ
ژیاننامە
ڕەشید عەلی هەینی فەقێ
کورتەباس
نامەی نازم حیکمەت بۆ گەلی کورد
ژیاننامە
عادل عیزەت
ژیاننامە
ئەلەند ئازاد جوندیانی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
دیوانی سەباح ڕەنجدەر؛ بەرگی 03
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
کورتەباس
کەموکوڕییەکانی ڕێزمانی کوردی لە پڕۆگرامی خوێندنی هەرێمی کوردستان بەپێی تیۆری مۆرفیم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
خوێندکارانی ئامادەیی سلێمانی کچان ساڵی 1977
ژیاننامە
عەباس محەمەد 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
پەرتووکخانە
ناوچە ئازادکراوەکانی باشووری کوردستان (1961-1970)
کورتەباس
شێخ محەمەد ئەسعەد ئەفەندی ئەربیلی؛ ژیان و بەرهەمەکانی لەبەر ڕۆشنایی سەرچاوە تورکی و ناوخۆییەکان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
دەسەڵاتی دادوەری لە شۆڕشی ئەیلوول

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ڕەسوڵی نادری
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
ڕەسوڵی نادری
ژیاننامە
شێخ ئەحمەد سەرگەڵو- شێخ ئەحمەد کاکە ڕەزا
17-09-2016
هاوڕێ باخەوان
شێخ ئەحمەد سەرگەڵو- شێخ ئەحمەد کاکە ڕەزا
ژیاننامە
زەید ئەحمەد عوسمان
13-05-2019
زریان سەرچناری
زەید ئەحمەد عوسمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
ژیاننامە
ئاسۆ محەمەد سەڵتە
18-09-2022
سروشت بەکر
ئاسۆ محەمەد سەڵتە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عادل عیزەت
17-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەباس محەمەد 2
17-09-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
وردەکاری کوژرانی دوو چەکداری داعش لە کەرکووک لە 15-09-2024
16-09-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
16-09-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
زادینا شاکر
16-09-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەلەند ئازاد جوندیانی
16-09-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
16-09-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
16-09-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  536,821
وێنە
  109,413
پەرتووک PDF
  20,216
فایلی پەیوەندیدار
  103,651
ڤیدیۆ
  1,530
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,387
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,748
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,976
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,884
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,220
پەرتووکخانە 
25,581
ژیاننامە 
25,313
کورتەباس 
18,074
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,669
پەند و ئیدیۆم 
13,540
شوێنەکان 
11,997
شەهیدان 
11,587
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,260
بەڵگەنامەکان 
8,346
وێنە و پێناس 
7,358
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,270
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,458
ڤیدیۆ 
1,428
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
820
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
251
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,274
MP4 
2,522
IMG 
200,568
∑   تێکڕا 
234,688
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
خێزانی عەلادین شێخ عومەری پانی بەرز دروو
کورتەباس
دراوی میرنشینی بەدلیس
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەک لە گۆیژە ساڵی 1957
ژیاننامە
ڕۆنیا عوسمان
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی شاری سلێمانی ساڵی شەستەکان
کورتەباس
دۆزینەوەیەکی نوێی شوێنەوارناسان لە گردی کاراهان نەخشاندنی گوێدرێژێکی تەمەن 11 هەزار ساڵە لە کاتی راکردندا
ژیاننامە
سەعید بارزانی
ژیاننامە
زادینا شاکر
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
گەشتێک بە نێوان هەورێ و ماکۆک دا؛ بەرگی یەکەم
وێنە و پێناس
خێزانی شێخ عومەری پانی بەرز دروو
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
مەجيد سەعيد ئەحمەد دزکوژ
ژیاننامە
ڕەشید عەلی هەینی فەقێ
کورتەباس
نامەی نازم حیکمەت بۆ گەلی کورد
ژیاننامە
عادل عیزەت
ژیاننامە
ئەلەند ئازاد جوندیانی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
دیوانی سەباح ڕەنجدەر؛ بەرگی 03
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
ڕازان ئەبوبەکر
کورتەباس
کەموکوڕییەکانی ڕێزمانی کوردی لە پڕۆگرامی خوێندنی هەرێمی کوردستان بەپێی تیۆری مۆرفیم
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
خوێندکارانی ئامادەیی سلێمانی کچان ساڵی 1977
ژیاننامە
عەباس محەمەد 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
نەسرین غەفار حەمە ساڵح
پەرتووکخانە
پەروەردە و خوێندن لە دیدی سەرۆک بارزانی
پەرتووکخانە
ناوچە ئازادکراوەکانی باشووری کوردستان (1961-1970)
کورتەباس
شێخ محەمەد ئەسعەد ئەفەندی ئەربیلی؛ ژیان و بەرهەمەکانی لەبەر ڕۆشنایی سەرچاوە تورکی و ناوخۆییەکان
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
دەسەڵاتی دادوەری لە شۆڕشی ئەیلوول

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.297 چرکە!