پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,091
وێنە
  113,080
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,664
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
الحضارة الميدية (1)
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
الحضارة الميدية (1)
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 5730 - 2017-12-17 - 18:32
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (48) – أسلاف الكورد: الميديون
الحضارة الميدية (1)

قبل التحدّث عن الحضارة الميدية، من المفيد توضيح أسباب قلة المعلومات المتوفرة عن حضارة الإمبراطورية الميدية، حيث أنّ كوردستان هي مهد الحضارات البشرية ولذلك لابد أنها تزخر بِمعالم آثارية كثيرة، إلا أنه نتيجة إفتقار الشعب الكوردي لِكيان سياسي بسبب إغتصاب وطنه، كوردستان، فأن التاريخ الكوردي قد تعرض للإلغاء والتعتيم والسرقة والتزييف والتحوير من قِبل مُغتصبي كوردستان. لِطمس التاريخ الكوردي والحضارة الكوردستانية، لم يقُم مُغتصبي كوردستان بالتنقيب عن آثار أسلاف الكورد، حيث لا يزال قسم كبير من المواقع الآثرية لأسلاف الكورد غير مكتشفة ومُهمَلة ومتروكة. كما أنّ جزءاً من آثار الحضارات الكوردية المُكتشَفة تم إتلافها أو إهمالها من قِبلهم. قسم آخر من الآثار الكوردية، قام مُغتصبو كوردستان بالإستحواذ عليها ويدّعون بأنها تعود لهم. لهذه الأسباب نرى أن هناك معلومات قليلة عن حضارة أسلاف الكورد.
بالنسبة للإمبراطورية الميدية، قلة المعلومات عن حضارتها تعود بشكلٍ رئيسي الى سرقة التاريخ والحضارة الميدية من قِبل الفرس الأخمينيين الذين أسقطوا الإمبراطورية الميدية وأسسوا الدولة الأخمينية في الجغرافية التي كانت تُشكّل المملكة الميدية، فإستحوذوا على الحضارة الميدية ونسبوها لهم. كما أن قسماً كبيراً من المواقع الأثرية الميدية مهملة و لم يتم التنقيب عنها وإكتشافها الى الآن، حيث يذكر (دياكونوف) مايلي: (رغم أنّ علم التاريخ أصبح يملك أدلّة أثرية ومصادر قديمة في هذا القرن، إلا أن أحداث تاريخ ميديا لم تستفد من هذه المنجزات العلمية، بعكس الدول والبلدان الأخرى المعاصرة لميديا. إنّ ما تَقدّم كافٍ لنقول: إن آثار المدن والحضارة الميدية القديمة لا زالت كامنة تحت الأنقاض، وليس لدينا أيّة نصوص عن سلطة الميديين لمعرفة أحداث ميديا ودولتها)1.
في لقاء مع مجلة (گوڵان العربي) يقول الدكتور عبد القادر مارونسي بأنه بعد إنتزاع الأخمينيين الحُكم من الميديين، لم يبقَ أي أثر للحضارة الميدية، بإستثناء بضع كلمات قليلة، علماً أن المتخصصين في هذا المجال يعترفون بوجود حضارة وثقافة ميدية وتراث ميدي2. يستطرد المارونسي قائلاً بأن الأخمينيين تقمّصوا التراث الميدي والحضارة الميدية ويضيف بأن هذا هو رأي أساتذة متخصصين في هذا المجال أيضاً، منهم الدكتور (احمد تفضلي) الأستاذ بجامعة طهران. يمضي الدكتور المارونسي في حديثه و يقول بأن تقمّص الأخمينيين للحضارة والثقافة الميدية شبيهٌ بإنتقال الإرث الى الورثة، حيث ورث الأخمينيون اللغة والكتابة الميدية وديوان الإدارة من الميديين، كما ورثوا أساليب الحُكم من الميديين، وورثوا الأعياد والمناسبات الرسمية والشعبية منهم دون أية إشارة أو إعتراف بذلك2.
يخلص الدكتور المارونسي الى أن الأخمينيين طمسوا معالم الحضارة الميدية والتأريخ الميدي من خلال سرقتهم للحضارة الميدية والتاريخ الميدي والإدعاء بأن هذه الحضارة والتاريخ يعودان لهم. الإمبراطوريات التي تلت الإمبراطورية الأخمينية، وخاصةً الامبراطورية الساسانية، إستمرت بدورها في سرقة التاريخ الميدي والحضارة الميدية2.
يذكر الدكتور المارونسي أيضاً بأن كثيراً من الآثار المكتشفة في همدان هي آثار ميدية تم تسجيلها بإسم الأخمينيين، ويشمل ذلك العديد من المباني والكتابات والجداريات وأنه يعتقد بأن كل ما ظهر حتى الآن في همدان يعود الى الحضارة الميدية2.
كما يذكر (ويل ديورانت) بأن الفرس الأخمينيين أخذوا عن الميديين لغتهم الآرية، وحروفهم الهجائية التي يبلغ عددها ستة وثلاثين حرفاً، وهم الذين جعلوا الفرس يستبدلون في الكتابة الرق (جلد خاص بالكتابة) والأقلام بألواح الطين، ويستخدمون في العمارة العمد على نطاق واسع وعنهم أخذوا قانونهم الأخلاقي الذي يوصيهم بالإقتصاد وحُسن التدبير ما أمكنهم في وقت السلم، وبالشجاعة التي لا حد لها في زمن الحرب؛ ونظام الأسرة الأبوي وتعدد الزوجات وطائفة من القوانين3.
لم يكتفِ الفرس الأخمينيون بالإستحواذ على اللغة الميدية وإقتباس الملابس الميدية، بل أنهم إقتبسوا أيضاً العديد من التنظيمات الإدارية والسياسية والعسكرية الميدية، كالألقاب الرسمية وتنظيم إدارة الدولة والمصطلحات العسكرية، على سبيل المثال (قائد مائة جندي أو آمر الفصيل والمسؤول عن العينة وهيئة العقاب). لقد قام أحد الباحثين الأوروپيين بِتنظيم قائمة بالمصطلحات الأخمينية المُقتبسَة من الميديين. فيما بعد، قام اليونانيون الإغريق والرومان أيضاً بِإستعارة هذه المصطلحات الميدية.
كما يذكر (ستروناچ Stronach) بأن الآثار الميدية والأخمينية متشابهة، حيث إقتبس الأخمينيون كل ما كان يملكه الميديونa. يقول هيرودوت أيضاً بأن الفرس إقتبسوا الخط المسماري من الميديين، كما أن اللغة الأدبية الفارسية تأثرت كثيراً باللغة الميدية ويبدو أن الزي الميدي كان في غاية الإناقة بمقاييس ذلك العصر الى درجة أن الزي الميدي كان معروفاً على النطاق الإقليمي والعالمي وكان معظم الفرس يلبسون الملابس الميدية ويتزيّنون بالحُلي الميديةb. يتكون الزيّ الميدي من شروال ضيق وثوب ذي أكمام تصل إلى الركبة يسمى (أكيناكيسAkinakes )، يتم لبسه فوق الشروال ومن غطاء رأسٍ ليّن مائل قليلاً إلى الأمام مع غطاء أُذن مائل نحو الأعلىc.
يقول هيرودوت: (ليس هناك كالفرس شعبٌ ينْزِع إلى الأخذ بِمناهج من هو غريب عنه، فَهُم يرتدون أزياء الميديين مثلاً، لإعتقادهم بأن تلك الأزياءَ أكثرُ أناقةً من أزيائهم4.
يصف (هيرودوت) ملابس الفرس وعتادهم في الجيش الفارسي الأخميني الجرّار الذي قاده ملِكهم (أَحْشَويرش) في سنة 486 قبل الميلاد في محاولته لِغزو بلاد اليونان، فيذكر بأنهم كانوا يرتدون القُبَّعةَ المثلثة المتكوّنة من اللَّبّاد الناعم والقميصَ المطرَّز مع أكمامه، وفوقَه الدِّرع الذي يبدو كحَراشِف السمك، والسّروال، وأمّا عتادهم فهو التُّرس المصنوع من قضبان الصَّفْصاف، وتحته المِقْلاع والرمح القصير، والقوس القوي، والسهام المصنوعة من الخَيْزران، والخنجر المربوط بالنطاق على الفخذ اليمنى)5. يضيف (هيرودوت) بأن الفرقة الميدية في جيش الملِك الأخميني (أَحْشَوِيرش) كانت ترتدي الزيّ نفسه وتتسلّح بالعتاد ذاته، حيث أنه يؤكد على أن ﮪذا النمط من اللباس هو ميدي الأصل، وليس زيّاً فارسيّاً.
المصادر
1. دياكونوف (1998). ميديا. ترجمة وهيبة شوكت، دمشق، الناشر محمود أيوب، ص 17.
2. الدكتور عبد القادر مارونسي. مجلة گوڵان العربي، 2000.
3. ويل ديورانت (1988). قصة الحضارة. ترجمة الدكتور زكي نجيب أحمد، المجلد الأول، الجزء الثالث، صفحة 604.
4. هيرودوت: تاريخ هيرودوت، صفحة 96.
5. المصدر السابق، صفحة 515 - 516.
المراجع
a. Stronach, David (1982), Archeology ii. Median and Achaemenid, in Yarshater, E., Encyclopaedia Iranica 2, Routledge & Kegan Paul, pp. 288–96, ISBN 978-0-933273-67-2.
b. Herodotus : the history of Herodotus. Translated by Harry Carter ( London – 1962).
c. file:///C:/Documents/KURD/MEJU_kon/MIDIYA/%D8%B2%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D9%8A%D9%86%20_%20%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%20%D9%83%D8%B1%D8%AF.html
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 216 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 15-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 17-12-2018 (6 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 15-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 16-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 216 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
وێنە و پێناس
عەلی بەهرەوەردی و کوردۆ کاروان لە سلێمانی ساڵی31-08-2022
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی سلێمانی و بەردەمی مزگەوتی گەورە لە سەدەی بیستەمدا
ژیاننامە
هیمداد نووری
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
دینا حسێن
ژیاننامە
شەفیقە ئەوڕەحمان ئاغا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
مزگەوتی گەورەی سلێمانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەس خەریکی نانخواردنن لە سەربانی بەشێک لە مزگەوتی گەورەی سلێمانی
وێنە و پێناس
کەریم قەرەنی لە شاری سلێمانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
ژیاننامە
ڕەحیم بەرین
ژیاننامە
چۆڤین چالاک

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
17-06-2010
هاوڕێ باخەوان
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
25-12-2021
سەریاس ئەحمەد
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
06-04-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نازم دەشتان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,091
وێنە
  113,080
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,664
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
وێنە و پێناس
عەلی بەهرەوەردی و کوردۆ کاروان لە سلێمانی ساڵی31-08-2022
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی سلێمانی و بەردەمی مزگەوتی گەورە لە سەدەی بیستەمدا
ژیاننامە
هیمداد نووری
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
دینا حسێن
ژیاننامە
شەفیقە ئەوڕەحمان ئاغا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
مزگەوتی گەورەی سلێمانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک کەس خەریکی نانخواردنن لە سەربانی بەشێک لە مزگەوتی گەورەی سلێمانی
وێنە و پێناس
کەریم قەرەنی لە شاری سلێمانی سەدەی بیستەم
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
ژیاننامە
ڕەحیم بەرین
ژیاننامە
چۆڤین چالاک

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.5 چرکە!