پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
08-06-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
08-06-2024
سارا سەردار
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
08-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا؛ بەرگی سێیەم: گەڕان بەدوای حەبی ئەسپریندا
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا; بەرگی دووەم: سۆشیال میدیاو دەستەخوشکەکانی
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە رۆما کەوتە بەرچاوم، کوردستانی عوسمانی و تورکیا
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ مێژووی مێژوونووسیی
06-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
مەسەلەی توتنەکە؛ بەرگی سێیەم: پاشەکشێی هەرزان، رۆژگاری سیاسەتی گۆڕان 2008-2010
06-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت 518,411
وێنە 105,691
پەرتووک PDF 19,410
فایلی پەیوەندیدار 97,515
ڤیدیۆ 1,396
ژیاننامە
زەعیم سدیق
شەهیدان
ئیسماعیل ئیبراهیم بەلوعەچی
شەهیدان
قادر چاوشین
شەهیدان
ئەنوەر سەعید دارتاش
کورتەباس
قەدەغەکردنی هاتوچۆ لە سلێما...
أسلاف الكورد الخوريون - الميتانيون و صناعة الأسلحة الحربية
کوردیپێدیا، مێژووی دوێنێ و ئەمڕۆ بۆ نەوەکانی سبەینێ ئەرشیڤ دەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
أسلاف الكورد الخوريون - الميتانيون و صناعة الأسلحة الحربية
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 5478 - 2017-04-01 - 19:08
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

صناعة الأسلحة الحربية
كان الميتانيون رواداً في تربية الخيول والفروسية، حيث أن إسم مملكة (إيشوا ISHUWA) قد يعني بلد الحصان. تمّ العثور على نصوص مكتوبة بِاللغة السنسكريتية التي هي لغة الآريين الشرقيين القدماء، في قصر الملك الهيتّي (الحثّي) (سوپيلوليوما Suppiluliuma) الكائن في عاصمة المملكة الهيتّية (الحثية) (HATTUSA). وُجِدت هذه النصوص المسمارية محفورة على خمسة ألواح طينية. يعود تاريخ هذه النصوص إلى سنة 1375 - 1335 قبل الميلاد. جاء في هذه النصوص بأن شخصاً خورياً إسمه (كيكولي Kikkuli) كان مسئولاً عن تربية الخيول وتدريبها وتعليم الفروسية.
تتضمن هذه النصوص معلومات عن كيفية ترويض ورعاية وتدريب الخيول التي قام بتأليفها المدرّب الميتاني (كيكولي Kikkuli). تمّ العثور على هذه النصوص خلال الحفريات التي أجراها عالم الآثار الألماني (هوگو وينكلر Hugo Winckler) في سنة 1907م في موقع آثار (بوغازكوي Boğazköy) الواقع في إقليم شمال كوردستان. من خلال إكتشاف هذه النصوص في العاصمة الهيتّية، يستدل المرء بأنّه تمّ إستخدام هذه النصوص الميتانية من قِبل الهيتّيين كمنهج دراسي لتربية ورعاية وتدريب الخيول التي تجرّ العربات الحربية في الجيش الهيتّي.
تتضمن هذه النصوص برامج تدريب مفصلّة، مدتها 184 يوماً لتعليم وتربية ورعاية الخيول وتعلّم الفروسية وإستخدام الخيول لجرّ العربات الحربية وخوض الحروب بها. كانت برامج هذه الدورة التعليمية تتضمن حصص العلف التي تُعطى للخيول وعدد المرّات التي يتم إسقاء الخيول وإجراء تدريبات شاقة للخيول وتحديد فترات الراحة لها و تعليم الخيول كيفية جرّ العربات الحربية وترويضها على كل أنواع السير والركض. كان يتمّ إقتياد الخيول إلى الأنهار للإستحمام والسباحة. كما أنه كان يوضع للخيول جدول نظام غذائي مؤلف من الحشائش والبرسيم والقش والشعير والحبوب المطبوخة. البرنامج الغذائي كان يتضمن أيضاً تحديد أيام مناسبة لصيام الخيول. في البداية، كان يتم إختيار الخيول التي يتم تدريبها. بعد الإختيار، في الأيام الأولى من التدريب، كان يتم وضع برنامج للخيول، يتم خلاله قيام الخيول بفعاليات مكثفة مُجهِدة وثمّ بعد ذلك كان يتم تدريجياً إستخدامها في جر العربات الحربية. خلال التدريبات، كانت الخيول تقطع يومياً مسافة قد تصل الى ستين ميلاً بوتائر مختلفة من المشي والركض. كانت كل عربة حربية تحمل ثلاثة أشخاض، قائد العربة ومُحاربَين إثنين، أحدهما متسلح بالقوس والرمح والآخر بالرمح والدرع. من الجدير بالذكر أن الهيتّيين والخوريين هم من أسلاف الكورد، حيث يذكر عالم الآثار الألماني (هوگو وينكلر Hugo Winckler) بأن الملك الهيتّي (سوبيلوليوما) كان يفتخر بإنتمائه الى الشعب الميتاني، !لا أنه مع ذلك حارب أقرباءه الميتانيين وهزمهم1.
قام الميتانيون بإستخدام الخيول في قيادة عربات حربية خفيفة ذات عجلتين، حيث كان الكاشيون والخوريون أوّل من أدخلوا إستخدام الخيول والعربات الحربية في غربي آسيا وكان (كيكولي Kikkuli)، يقوم بتعليم الفنون الحربية المتعلقة بإستخدام المركبات والعربات الحربية (وليام لانجر 1968. موسوعة تاريخ العالم. أشرف على الترجمة د. محمد مصطفى زيادة، الطبعة الأولى، مؤسسة فرانكلين للطباعة والنشر، القاهرة - نيويورك، صفحة 62). المصطلحات المستعملة في التدريب لتعلّم تربية الخيول والفروسية، تحتوي على الكثير من المفردات الهندوآرية2.
كما أن الميتانيين قاموا بِصُنع آلة (ياشيبو Yashibu) التي هي المنجنيق. إستخدم الميتانيون المنجنيق في حصار القلاع (عدنان الحديدي ومعاوية إبراهيم. تاريخ الشرق الأدنى القديم، مؤسسة دار العرب للنشر والتوزيع. صفحة 346). من الجدير بالذكر أن كلمة (منجنيق) مشتقة من الكلمة اللاتينية واليونانية (Manganon) والتي تعني (آلة الحرب). المنجنيق هو آلة حربية تُستعمل لِقذف الحجارة والسِهام وكل ما يمكن قذفه من أجسام بواسطة ذراع فيه كفّة يتحرر تحت ضغط قوة فتل الحبال. يُستخدم المنجنيق لرمي مقذوف من مسافة بعيدة دون مساعدة المتفجرات. لقد إستمر إستخدام المجانيق في الحروب بأشكال مختلفة حتى مطلع القرن العشرين، حيث تمّ إستخدامها في المراحل الأولى من معارك الخنادق التي دارت خلال الحرب العالمية الأولى لإلقاء القنابل اليدوية على معسكر العدو، الى أن تمّ إستبدالها لاحقاً بِمدافع الهاون. إشتهر الميتانيون كذلك بصناعة الأقواس، حيث تجاوزت شهرة القوس الميتاني خلال القرن الرابع عشر قبل الميلاد حدود بلاد ميتاني. كان الميتانيون يستخدمون الأقواس في حروبهم ضد أعدائهم وكانت تُشكّل عنصر قوة لهم في ساحات المعارك.
المصادر
1. Winckler, Hugo (1908). Excavations at Boghaz-Keui in the Summer of 1907. The Smithsonian Institution annual report 1908.
2. Mayrhofer, Manfred. Die Arier im Vorderen Orientein Mythos?. Vienna: Verlag der Österreichischer Akademie der Wissenschaften, 1974.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 37 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 17-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 01-04-2017 (7 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 21-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 17-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 37 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
لە رۆما کەوتە بەرچاوم، کوردستانی عوسمانی و تورکیا
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا؛ بەرگی سێیەم: گەڕان بەدوای حەبی ئەسپریندا
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
قەڵای شێروانە ساڵی 1962
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
شوورەی مێژوویی خوڕەم ئاباد نۆژەن دەکرێتەوە
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
پەرتووکخانە
بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا; بەرگی دووەم: سۆشیال میدیاو دەستەخوشکەکانی
کورتەباس
ڕوونکردنەوەیەک دەربارەی (فەرهەنگی قوتابی) لەبەر تیرۆژە تیشکێک
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
وێنە و پێناس
دوو گەنجی ئامێدی ساڵی 1950
کورتەباس
مەلا غەفووری دەباغی
کورتەباس
چەند تێبینییەک لەبارەی (زوحاک) و دوا پاشای مادەوە
کورتەباس
لاوانەوەی کوردی و دەوری (رۆدینکۆ) لە تۆمارکردنیدا
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
زەعیم سدیق
09-06-2011
هاوڕێ باخەوان
زەعیم سدیق
شەهیدان
ئیسماعیل ئیبراهیم بەلوعەچی
12-06-2017
هاوڕێ باخەوان
ئیسماعیل ئیبراهیم بەلوعەچی
شەهیدان
قادر چاوشین
07-06-2018
هاوڕێ باخەوان
قادر چاوشین
شەهیدان
ئەنوەر سەعید دارتاش
12-06-2017
هاوڕێ باخەوان
ئەنوەر سەعید دارتاش
کورتەباس
قەدەغەکردنی هاتوچۆ لە سلێمانی 09-06-1963
17-10-2018
زریان سەرچناری
قەدەغەکردنی هاتوچۆ لە سلێمانی 09-06-1963
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
08-06-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
08-06-2024
سارا سەردار
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
08-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا؛ بەرگی سێیەم: گەڕان بەدوای حەبی ئەسپریندا
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا; بەرگی دووەم: سۆشیال میدیاو دەستەخوشکەکانی
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لە رۆما کەوتە بەرچاوم، کوردستانی عوسمانی و تورکیا
07-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ مێژووی مێژوونووسیی
06-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
مەسەلەی توتنەکە؛ بەرگی سێیەم: پاشەکشێی هەرزان، رۆژگاری سیاسەتی گۆڕان 2008-2010
06-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت 518,411
وێنە 105,691
پەرتووک PDF 19,410
فایلی پەیوەندیدار 97,515
ڤیدیۆ 1,396
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
پەرتووکخانە
لە رۆما کەوتە بەرچاوم، کوردستانی عوسمانی و تورکیا
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا؛ بەرگی سێیەم: گەڕان بەدوای حەبی ئەسپریندا
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
قەڵای شێروانە ساڵی 1962
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
شوورەی مێژوویی خوڕەم ئاباد نۆژەن دەکرێتەوە
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
پەرتووکخانە
بۆ ئەوەی نەبێتە زەمی پاشەملە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕاستکردنەوەی رێڕەو، ژانی ژیاندنەوەی حزبایەتی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
لە غەزەتەوە بۆ غەزای سۆشیال میدیا; بەرگی دووەم: سۆشیال میدیاو دەستەخوشکەکانی
کورتەباس
ڕوونکردنەوەیەک دەربارەی (فەرهەنگی قوتابی) لەبەر تیرۆژە تیشکێک
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
وێنە و پێناس
دوو گەنجی ئامێدی ساڵی 1950
کورتەباس
مەلا غەفووری دەباغی
کورتەباس
چەند تێبینییەک لەبارەی (زوحاک) و دوا پاشای مادەوە
کورتەباس
لاوانەوەی کوردی و دەوری (رۆدینکۆ) لە تۆمارکردنیدا
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - دۆزی کورد کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕامیاری، جیۆپۆلیتیک و پەیوەندیی نێودەوڵەتی کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - چاپکراو کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - وڵات - هەرێم - ئێڕاق ئامار و ڕاپرسی - جۆری ئامار و ڕاپرسی - ئابووری و نەوت ئامار و ڕاپرسی - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.25 چرکە!