پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
چۆن مناڵەکانت پەروەردە ئەکەیت
06-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
06-06-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
باخچەی کوردستان؛ بەندی دووەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕۆلی باخچەی منداڵان لە فێرکردنی منداڵان بە بەها ئەخلاقییەکان؛ باخچەی منداڵانی سۆران بە نموونە
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چیرۆکە نوورانییەکان
05-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 518,779
وێنە 105,831
پەرتووک PDF 19,383
فایلی پەیوەندیدار 97,459
ڤیدیۆ 1,395
ژیاننامە
ئەحمەدی قازی
ژیاننامە
فوئاد حەمە خورشید
ژیاننامە
سەڵاح ئوسی - باڤێ لاڤا
ژیاننامە
ڕەفعەت عەبدوڵڵا - ڕەفعەت هە...
ژیاننامە
عائیشە ڕەسوڵ
إمتداد عيد نوروز في أعماق التاريخ الكوردي
کوردیپێدیا، مێژووی دوێنێ و ئەمڕۆ بۆ نەوەکانی سبەینێ ئەرشیڤ دەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
إمتداد عيد نوروز في أعماق التاريخ الكوردي
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 4750 - 2015-03-16 - 17:23
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

إن الكشف عن خلفيات رأس السنة الكوردية، جدير بالدراسة لمعرفة سبب تبنّي عيد نوروز وجعله بداية العام الجديد للشعب الكوردي. في الحقيقة أنني منذ فترة بدأتُ بالبحث عن مصادر حول الموضوع وجمع المعلومات عنه لكتابة دراسة مستفيضة عن خلفيات عيد نوروز. هنا أود كتابة معلومات قليلة عن هذا الموضوع.
تذكر أسطورة مناسَبة عيد نوروز بأنه كان هناك ملِك ظالم يحكم بلاد الكورد، إسمه أژدهاك (الضحّاك) وكانت هناك أفاعي على كتف الملك تأكل مخ الشباب الكورد أو كان يتم إستخدام مخ شباب الكورد كدواء لمرض هذا الملك. قام أحد الحدّادين والذي كان إسمه (كاوه) بِقتل الملك الظالم (الضحاك). هذه مجرد أسطورة تمّ حبكها لتكون رمزاً لتحرر الشعب الكوردي من الظلم، حيث قامت الطبقات الكادحة المسحوقة المتمثلة ب(كاوه الحداد) بتحرير الشعب الكوردي من الظلم المتمثل ب(الضحّاك).
في سنة 550 قبل الميلاد، تمّ إسقاط الإمبراطورية الميدية والقضاء على آخر ملوك الميديين، (أستياگ)، من قِبل حفيده (كورش) وبمساعدة قائد الجيش الميدي (هارپاگ). يذكر بعض المؤرخين بأنه قد يكون (الضحّاك) هو نفسه الملك الميدي (أستياگ) وأن قائد الجيش الميدي (هارپاگ)، الذي ساهم في إسقاط الإمبراطورية الميدية، قد يكون (كاوه الحداد). قد يكون هذا الرأي صحيحاً، حيث أن الفرس الأخمينيين لم يُسقِطوا الإمبراطورية الميدية فقط، بل إستحوذوا على الحضارة الميدية و سجلوا كل ما يمتّ بالميديين بإسمهم وجعلوه عائداً لهم وإقتبسوه، من لغة وتقاليد ومعتقدات وفن وأزياء وصناعات وآثار وغيرها. كما أنه بعد سقوط الإمبراطورية الميدية، إستمرت ثورات وإنتفاضات الميديين ضد الفرس الأخمينيين لإسترداد حكمهم. لذلك من المرجح أن الفرس الأخمينيين خلقوا رواية إستبداد وترف الإمبراطور (أستياگ) لتشويه سمعته للفوز بتأييد الشعب الميدي لهم وللحيلولة دون قيام الميديين بالثورة ضدههم لإسترجاع حكمهم.
من جهة أخرى، نجد تناقضاً بين التقويم الكوردي وتاريخ سقوط الإمبراطورية الميدية. لو تتم المقارنة بين تاريخ عيد نوروز الذي بدأ في عام 700 قبل الميلاد، نكتشف أن هذا التاريخ لا يتطابق مع تاريخ سقوط الإمبراطورية الميدية التي كان يحكمها الملك (أستياگ)، والذي حصل في عام 550 قبل الميلاد. كما نرى فأن الفرق بين التاريخَين هو 150 سنة. كما أن الفرس لم يتبنوا يوم تأسيس الدولة الأخمينية كبداية للتاريخ الفارسي، بل أنهم يستعملون في الوقت الحاضر التاريخ الهجري الشمسي الذي يبدأ من هجرة النبي محمد.
حسب بعض المصادر التاريخية، على سبيل المثال المؤرخ اليوناني هيرودت، فأن مؤسس الدولة الميدية (دياكو) بدأ بتوحيد القبائل والإمارات الميدية وأسّس مملكة ميديا وأصبح ملِكاً لها في سنة 700 قبل الميلاد. من هنا نرى أن التاريخ الكوردي يبدأ مع تأسيس الدولة الميدية بقيادة (دياكو) والذي حصل في عام 700 قبل الميلاد.
مما سبق، فأنّ هناك نظريتان لإختيار بدء التقويم الكوردي. من المرجح أن هذا التقويم بدأ مع تأسيس الدولة الميدية في سنة 700 قبل الميلاد، حيث يتطابق التأريخان. قد يكون التقويم له علاقة بسقوط الإمبراطورية الميدية وتمّ تبنّيه من قِبل الفرس الأخمينيين للإساءة للملك الميدي (أستياگ)، إلا أنه في هذه الحالة لا يتطابق بدء التقويم الكوردي مع السنة التي خلالها تم إسقاط الإمبراطورية الميدية، حيث أن الفرق بينهما هو 150 سنة وفي هذه الحالة يكون التقويم خاطئاً.
بالنسبة الى عيد نوروز، في الحقيقة أن هذا العيد تعود جذوره الى آلاف السنين قبل الميلاد، حيث كان أسلاف الكورد السومريون يحتفلون في الربيع (21 آذار) بمناسبة تساوي النهار والليل في هذا اليوم والبدأ بزيادة طول النهار، حيث تتخلص الشمس وتتحرر من قبضة الظلام وكانوا يحتفلون في الخريف أيضاً بِتساوي النهار والليل، حيث كانوا في الحقيقة يحتفلون بِجني المحاصيل الزراعية ويُعبّرون عن فرحهم بِجمع منتوجاتهم الزراعية بعد عملٍ شاق يستمر لأشهر عديدة في زراعتها وخدمتها الى أن يحين موعد حصادها وجمعها وتناولها. كان إسم عيدهم هو (Zag-mug) الذي قد يعني بالسومرية (الميلاد) أي ميلاد يوم جديد أو ميلاد الشمس من جديد بعد خلاصها من هيمنة الظلام. لا تزال هذه الكلمة المركبة باقية في اللغة االكوردية (زگماك) التي تعني (أُم أو ما له علاقة بالولادة).
أسلاف الكورد الميتانيون بِدورهم، الذين كانوا يعتنقون الديانة الميثرائية، كان عيدهم الرئيسي هو الإحتفال بإنقلاب أو إنحدار الشمس (ڤ-;-ی-;-شوڤ-;-ا vishuva) الذي كان شائعاً في معظم الثقافات في العالم القديم. إن هذا العيد كان عيد رأس السنة الجديدة في الهند في العهود السحيقة في القدم و يصادف 14/15 نيسان/أبريل الذي هو وقت قدوم الربيع، حيث الطبيعة الزاخرة بالخضار و الأزهار. إن عيد نوروز له صلة بهذا العيد الذي نوروز يسبقه ب(25) يوماً فقط، حيث يكون هذا العيد قد إنتقل جيلاً بعد جيل من أسلاف الكورد السومريين والسوباريين والخوريين والأرارتيين الى أحفادهم الشعب الكوردي، فبقي حياً الى يومنا هذا.
بِغض النظر عن خلفيات عيد نوروز، فأن نجاح الشعب الكوردي في إيجاد عيد قومي له وجعله رأساً للسنة الجديدة، هو إنجاز عظيم للأمة الكوردية، حيث أصبح نوروز رمزاً قومياً يُعبّر عن هوية الأمة الكوردية وإلهاماً للنضال للتمتع بحريته وتحرير وطنه، حيث يتغنّى به الشعراء والمغنين ويحتفي الصغار والكبار بهذا الرمز القومي الكوردي والذي أصبح أيضاً إلهاماً لإبداعات الفنانين والرسّامين والكُتّاب.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 31 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 17-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 16-03-2015 (9 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 21-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 31 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
ژیاننامە
شەم سامان
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
پەرتووکخانە
چۆن مناڵەکانت پەروەردە ئەکەیت
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
کورتەباس
مادلین
کورتەباس
عانە لە کەنگیێوە ئیشی پێکرایە
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
لۆکز؛ لۆکس
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی چوارەمی (کاروان)
کورتەباس
تووتن-بەشی یەکەم
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئەحمەدی قازی
21-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەدی قازی
ژیاننامە
فوئاد حەمە خورشید
26-10-2010
هاوڕێ باخەوان
فوئاد حەمە خورشید
ژیاننامە
سەڵاح ئوسی - باڤێ لاڤا
15-06-2018
هاوڕێ باخەوان
سەڵاح ئوسی - باڤێ لاڤا
ژیاننامە
ڕەفعەت عەبدوڵڵا - ڕەفعەت هەڵەبجەیی
07-06-2020
هاوڕێ باخەوان
ڕەفعەت عەبدوڵڵا - ڕەفعەت هەڵەبجەیی
ژیاننامە
عائیشە ڕەسوڵ
07-06-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
عائیشە ڕەسوڵ
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
چۆن مناڵەکانت پەروەردە ئەکەیت
06-06-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
06-06-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
06-06-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چوارباخی پێنجوێن؛ بەندی سێیەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
باخچەی کوردستان؛ بەندی دووەم لە دیوانی قانع
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕۆلی باخچەی منداڵان لە فێرکردنی منداڵان بە بەها ئەخلاقییەکان؛ باخچەی منداڵانی سۆران بە نموونە
05-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
چیرۆکە نوورانییەکان
05-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 518,779
وێنە 105,831
پەرتووک PDF 19,383
فایلی پەیوەندیدار 97,459
ڤیدیۆ 1,395
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
لەهەرێمی کوردستاندا ئەزموونی دواخستنی هەڵبژاردن دەوڵەمەندترە لە ئەنجامدانی
ژیاننامە
شەم سامان
پەرتووکخانە
شاخی هەورامان؛ بەندی چوارەم لە دیوانی قانع
ژیاننامە
دانا موتیع جەباری
پەرتووکخانە
نوانەسازی و ئاماژەپێوی بۆ نووسینی ئەکادیمیکی کوردی
پەرتووکخانە
چۆن مناڵەکانت پەروەردە ئەکەیت
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
توانا موتیع جەباری
وێنە و پێناس
کاک عەبدوڵڵا عارف و منداڵەکانی لە گەڕەکی سەرشەقامی سلێمانی
وێنە و پێناس
باخی بەختیاری لە سلێمانی ساڵی 1970
کورتەباس
مادلین
کورتەباس
عانە لە کەنگیێوە ئیشی پێکرایە
وێنە و پێناس
مامۆستایانی قوتابخانەی ئابڵاخ
وێنە و پێناس
وێنەی( مارف ئاغایی، شێرکۆ بێکەس، دکتۆر قوتبەدین سادقی)
وێنە و پێناس
بەردەرکی سەرا ساڵی 1959
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
لۆکز؛ لۆکس
ژیاننامە
مەلا سەید ئەحمەدی فەیلەسوف
کورتەباس
ناوەرۆکی ژمارەکانی ساڵی چوارەمی (کاروان)
کورتەباس
تووتن-بەشی یەکەم
ژیاننامە
فاتیح عەبدولکەریمی مودەریس
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شاهۆ غەفور حسێن
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
دەشتی گەرمیان؛ بەندی پینجەم لە دیوانی قانع
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کۆمەڵکوژی - تەرمەکەی دۆزراوەتەوە؟ - نەخێر (تا کاتی تۆمارکردن - چاککردنی ئەم بابەتە) کۆمەڵکوژی - جۆری کەس - ئەنفالکراو کۆمەڵکوژی - جۆری کەس - قوربانیی ئەنفال کۆمەڵکوژی - زمان - شێوەزار - کرمانجیی سەروو کۆمەڵکوژی - شار و شارۆچکەکان (لەدایکبوون) - ئامێدی کۆمەڵکوژی - قۆناغەکانی ئەنفال - ئەنفالی 8 (بادینان) کۆمەڵکوژی - نەتەوە - کورد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.484 چرکە!