پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
میتان باخەوان
07-11-2024
هاوڕێ باخەوان
ژیاننامە
ڕەسوکە
07-11-2024
زریان سەرچناری
وێنە و پێناس
بنەماڵەیەکی ئامەدی لە مێردین ساڵی 1910 میسیۆنەرە ئەمریکییەکان گرتوویانە
07-11-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1968
05-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەبور یوسف عوسمان
05-11-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
حەوتەمین ڤیستیڤاڵی ساڵانەی زانکۆی سلێمانی، ساڵی 1999
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ژەنەراڵی پاییز، ئەو شاعیرەی هۆنراوەکانی لە بیری خەڵکیدان
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
هێمن موکریانی، شاعیری گەل
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ناوی دارەسووتاوەکەی سلێمانی لە چییەوە هاتووە؟
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ڕۆستەمی زاڵ، پاڵەوانی مێژوویی کورد
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت
  524,440
وێنە
  111,225
پەرتووک PDF
  20,384
فایلی پەیوەندیدار
  105,934
ڤیدیۆ
  1,579
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,144
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,669
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,172
عربي - Arabic 
31,389
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,284
فارسی - Farsi 
10,610
English - English 
7,700
Türkçe - Turkish 
3,676
Deutsch - German 
1,801
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,163
ژیاننامە 
26,485
پەرتووکخانە 
25,857
کورتەباس 
18,748
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,928
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,921
هۆنراوە 
10,466
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,395
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,479
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
شوێنەوار و کۆنینە 
636
فەرمانگەکان  
538
گیانلەبەرانی کوردستان 
289
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,800
MP4 
2,613
IMG 
204,220
∑   تێکڕا 
238,959
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
سەردار حەمە ڕەزا - سەردار ح...
ژیاننامە
بەشار فایەق
ژیاننامە
دەریا جاف
ژیاننامە
سەڵاح ئێسفەندوەند
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
أصل الميديين - 1. نظرية هجرة الميديين الى كوردستان
بەرهەمەکانتان بە ڕێنووسێکی پوخت بۆ کوردیپێدیا بنێرن. ئێمە بۆتان ئەرشیڤ دەکەین و بۆ هەتاهەتا لە فەوتان دەیپارێزین!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
أصل الميديين - 1. نظرية هجرة الميديين الى كوردستان
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 4657 - 2014-12-09 - 15:22
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (18) – أسلاف الكورد: الميديون
أصل الميديين
1. نظرية هجرة الميديين الى كوردستان
هناك نظريتان حول أصل الميديين. النظرية الأولى تقول بأن الميديين هم آريون أو هندوأوروپيون، هاجروا هُم والفرس الى المنطقة منذ حوالي سنة (1100) قبل الميلاد وإستقر الميديون في المنطقة التي سُمّيت لاحقاً (كوردستان). النظرية الثانية تقول أن الميديين هم السكان الأصليون لكوردستان ولم يكونوا مهاجرين إليها. في هذه الحلقة يتم الحديث عن نظرية هجرة الميديين الى كوردستان. في الحلقة القادمة سيتم إستعراض أقوال وآراء المؤرخين والباحثين القائلين بأن الميديين هم السكان الأصليون لكوردستان.
يذكر المؤرخ محمد أمين زكي بأنه منذ فجر التاريخ كانت تعيش شعوب جبال زاگروس في كوردستان الحالية وكانت تتألف من شعوب (لولو) و (گوتي) و (خالدي - كالدي) و (سوبارو) و (هوري) (مصدر 1) . من هنا يستنتج المرء بأن (المانيين) الذين عاشوا في منطقة أذربيجان التابعة لإيران الحالية في الفترة الواقعة بين القرن العاشر قبل الميلاد والقرن السابع قبل الميلاد، هم من أسلاف الكورد. لقد ورد ذكرهم في الكتاب المقدس (العهد القديم). كان (المانيون) مجاورين للآشوريين ودولة أرارات ولم يكونوا من الشعوب الهندو - أورپية ولم يكونوا خاضعين لسيطرة الإمبراطوريات المجاورة. حسب رأي أصحاب هذه النظرية، فأن الميديين، الذين كانوا أقواماً آرية (هندو- أورپية)، هاجروا من منطقة بحر قزوين الى كوردستان الحالية و إمتزجوا مع الأقوام الأصلية التي كانت تقطن كوردستان مثل (المانيين) و (الصيثيين) و (الكيمريين) وإستوطنوا في كوردستان الحالية مع السكان الأصليين الذين كانوا يقطنون كوردستان منذ فجر التاريخ و ُيسمّيهم المؤرخ محمد أمين زكي بشعوب جبال زاگروس والتي لم تكن شعوب هندو – أوروپية. إستناداً الى العهد القديم من الكتاب المقدس، فأن الميديين ينحدرون من سلالة يافث إبن نوح.
تذكر الدراسات بأن الميديين أتوا إلى كوردستان الحالية منذ حوالي (1100 ق.م)، وكانوا يتألفون من ست قبائل وهي (بوسي Busae) و (پاريتاسيني Paraetaceni) و (ستروخات Stru¬khat) و (أريزانتي Arizanti) و (بودي Budii) و (ماگي Magi) (مصدر a)، بينما يُسمّي (دياكونوف) هذه القبائل الست كالآتي: (بوسي Boussi) و (پاريتاكنوي Paretaknoi) و (ستروكناتيس Strouknates ) و (أريزانتوي Arizantoi) و (بودلوي Boudloi) و (ماگوي Magoi) (مصدر b). كانت القبائل الميدية لها لغة مشتركة. يذكر (أرشاك سافراستيان) بأنه تمت تسمية (گوتيوم) فيما بعد ب(ميديا) و ثم سُمّيت المنطقة ذاتها ب(كوردستان)، حيث أن (ميديا) هي إمتداد جغرافي وتأريخي وثقافي لِبلاد الگوتيين (گوتيوم) وكانت المنطقة موطناً لكل من الگوتيين والميديين (مصدر 2).
يذكر الباحث (زيار) بأنه بحلول سنة 1500 قبل الميلاد، هاجرت قبيلتان رئيسيتان من الآريين من نهر الفولگا، شمال بحر قزوين وإستقرتا في إيران الحالية وكانت القبيلتان هما (الفارسيين) و (الميديين)، حيث أسس الميديون، الذين إستقروا في المنطقة الشمالية الغربية، مملكة ميديا وعاشت الأخرى في الجنوب في منطقة أُطلق عليها الإغريق فيما بعد إسم پارسيس وتحول هذا الإسم فيما بعد الى (فارس) (مصدر 3).
يذكر (Will Durant)، بأن الميديين هم أقوام من الجنس الهندو-أوروپي ومن المرجح أنهم جاؤوا من شواطئ بحر الخزر، إلى غربي آسيا قبل ميلاد المسيح بنحو ألف عام (مصدر c). كما يقول (Will Durant) في نفس الصفحة من كتابه بأنه تم ذكر الميديين لأول مرة على لوح مسجّلة فيه رحلة الملك الآشوري (شلمنصر الثالث) الى بلاد كانت تُسمى (Parsua) الواقعة في جبال كوردستان (837 قبل الميلاد) وكان شعبها يُدعى (أماداي Amadai) و (ماداي Madai) و (ميد Medes). يذكر المؤرخ محمد أمين زكي بأن الجيش الآشوري في عهد الملك (شلمنصر الثاني) صادف العشائر الميدية في الحدود الشرقية لبلاد آشور، حيث قامت هذه العشائر بتقديم بعض الهدايا للملك الآشوري الذي إعتبرها فيما بعد فريضة على هذه العشائر، يجب تقديمها له كل سنة (مصدر 4). دفع الجزية هذه مذكورة في السجلات الآشورية أيضاً التي تقول بأن كلاً من الملكَين الآشوريين (تِغلات پلاسر الثالث) (747 – 728 قبل الميلاد) و (سرجون الثاني) (722 – 705 قبل الميلاد) أجبرا الميديين على دفع الجزية لهما. كما أن المدّونات الآشورية تصف الشعب الميدي بأنه شعبٌ قوي وأنهم شعب مؤلّف من قبائل غير خاضعة لِحُكم ملك واحد (مصدر b، d).
يذكر المؤرخان (هارڤ-;-ي روبنسون James Harvey Robinson) و (جَيمس هنري بريستيد James Henry Breasted) بأنه كانت هناك أقوام آرية تقطن البلاد الشرقية والشمالية الشرقية لبحر قزوين في حوالي عام 2500 قبل الميلاد (مصدر e، f). كان قسم من هذه الأقوام حينذاك يمتهنون الزراعة ويقومون بتربية المواشي و الأغنام و الخيول و كانوا يجهلون الكتابة (مصدر f). إرتحل قسم من هذه الأقوام الآرية الى الهند وتركت لنا كتاباً مقدساً مكتوباً باللغة السنسكريتية الذي إسمه (ڤ-;-يداس). هذا الكتاب المقدس يحتوي على معلومات مهمة عن الحياة الأولى لهذه الأقوام و عن الأدوار التأريخية التي مرت بها. القسم الباقي من هذه الأقوام الآرية توجهت نحو الغرب الجنوبي وبلاد ما بين النهرين، حيث إستقرت هناك. كان شعب (ماد أو ميد) و شعب (پارس أو پارساي) هما من أهم الأقوام التي إستقرت في هذه المنطقة. في بداية إستقرارهم، أسست كل أسرة من العشائر والقبائل الميدية حكومة مستقلة صغيرة. بعد إنتقال الميديين في القرن التاسع قبل الميلاد أو بعده الى الهضبة الإيرانية (بلاد ميديا)، بدأوا بالإستيلاء تدريجياً على بلدان جيرانهم.
في أواخر القرن الثامن قبل الميلاد قام الشعب الميدي بتأسيس مملكة ميديا و أصبح شعب پارساي (الشعب الفارسي الحالي)، الذي يرتبط به بصلة القرابة والنسب، تحت حكم الدولة الميدية. قام الميديون بتأسيس مدينة (هكمتان همذان) وجعلوها عاصمة لمملكتهم (مصدر 5).
لإثبات صحة النظرية التي تقول بأن الميديين هاجروا الى كوردستان، يحتاج المرء الى دلائل آثارية وتأريخية تشير الى مجئ الميديين الى منطقة كوردستان الحالية، حيث كان الشعب الميدي شعباً قوياً وبنى إمبراطورية عظيمة، لذلك فأنه من المُستبعد عدم العثور على آثار وتاريخ قدومه الى المنطقة. الى الوقت الحاضر لم يتم الحصول على مصادر آثارية وتاريخية تشير الى هجرة الميديين الى المنطقة وكل ما يتوفر لدى الباحثين هو مجرد آراء وإجتهادات وتحاليل بصدد هجرة الميديين الى المنطقة، حيث أن هذه النظرية تفتقد الى آثار أركيولوجية وتاريخية تُثبت صحتها. كما أنه ليست هناك معلومات تُذكَر عن تأريخ وحياة الميديين في منطقة بحر قزوين التي يرى أصحاب هذه النظرية بأنها كانت الموطن الأصلي للميديين.
فيما لو هاجر الميديون الى كوردستان، كيف تم إستيطان هذا القوم الجديد الوافد الى كوردستان بدون أية مقاومة من السكان الأصليين الذين كانوا يعيشون هناك، حيث كانت كوردستان آنذاك موطناً للشعب الگوتي ولم تكن فارغة من السكان. الملك الآشوري (شلمنصر الثالث) (858 – 823 قبل الميلاد) إتصل بالشعب الگوتي وقاتلهم، حيث تشير الآثار الآشورية الى أن العشائر الگوتية كانت على جانب عظيم من الشدة والبأس وكانت حدود بلاد الگوتييين تمتد من (أوراتري أرمينية) الى غرب (كيموخي طورعابدين)، كما جاء في أقوال الملك الآشوري (شلمنصر) (مصدر 6). هنا يتساءل المرء كيف إستطاع الميديون المهاجرون الإستقرار في كنف الشعب الگوتي في بلاد الگوتيين (كوردستان) دون مقاومة الشعب الگوتي لهذا القوم الغريب الآتي الى بلاده. لا نجد في ثنايا التاريخ أخباراً عن وقوع حروب ومعارك بين الگوتيين والميديين الذين يدّعي بعض المؤرخين بِأن الميديين قد هاجروا الى كوردستان. هذه الإشكالات تُضعِف مصداقية النظرية القائلة بأن الميديين قد أتوا الى كوردستان من مناطق أخرى.
المصادر
1. محمد أمين زكي (1961). خلاصة تاريخ الكرد وكردستان من أقدم العصور التاريخية حتى الآن. ترجمة محمد علي عوني، الجزء الأول، الطبعة الثانية، القاهرة، صفحة 58 - 59.
2. أرشاك سافرستيان (1948). الكورد وكوردستان. مطبعة هارفيل، لندن ، صفحة 16..
3. د. زيار (2000). إيران ثورة في إنتعاش. باكستان.
4. محمد أمين زكي (1961). خلاصة تاريخ الكرد وكردستان من أقدم العصور التاريخية حتى الآن. ترجمة محمد علي عوني، الجزء الأول، الطبعة الثانية، القاهرة، صفحة 105.
5. المصدر السابق، صفحة 69.
6. المصدر السابق، صفحة 92.
a. Rawlinson, George, Rawlinson, Henry and Wilkison, J. C. (1861). The History of Herodotus. New York, D. Appleton & Company 443 & 445 Broadway.
b. Diakonoff, I. M. (1985). The Cambridge History of Iran: Media, Cambridge University Press, Cambridge.
c. Will Durant (1935). THE STORY OF CIVILIZATION. Volume one, Chapter XIII, page 384.
d. Olmstead, A. T. (1923). History of Assyria. Chicago, USA, page 75.
e. Robinson, James Harvey. History of Europe: Our Own Times (with Charles A. Beard) Boston: Ginn and Co., 1921.
f. Breasted, James Henry (1916). Ancient Times — A History of the Early World. Boston, The Athenæ-;-um Press.
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 108 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 17-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 09-12-2014 (10 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 21-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 108 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
فەرەیدون قەفتان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
وێنە و پێناس
سەردانی گەشتیارێکی بەریتانی بۆ شاری بەدلیس ساڵی 1899
کورتەباس
ئاوازمەندیی گەنجی وشە (لێکۆڵینەوەیەکی بەراوردکارییانەیە، لە نێوان زمانی کوردی و فارسیدا)
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
کورتەباس
ئاواز و پراگماتیک لەئاخاوتنی ناڕاستەوخۆدا (لەدیالێکتی کرمانجیی خواروودا)
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1968
پەرتووکخانە
دەروازیەک بۆ خوێندنی یاسا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
قەرەنی ئاغای مامش
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
ئاوەڵکردار، ئاوەڵکرداریی و ناوی کات
کورتەباس
ئاوەڵناوی کوردیی لەنێوان تیۆری و تایبەتمەندییەکانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
وێنە و پێناس
شاری ئامەد ساڵی 1847
وێنە و پێناس
دیوارەکانی شاری ئامەد ساڵی 1876
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
ژیاننامە
ڕەسوکە
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
ژیاننامە
میتان باخەوان
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی
ژیاننامە
سەبور یوسف عوسمان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
بنەماڵەیەکی ئامەدی لە مێردین ساڵی 1910 میسیۆنەرە ئەمریکییەکان گرتوویانە
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
ئەرکی سێگمێنتی (ێ) لە پێکهاتەی مۆرفۆلۆژی و سینتاکسدا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
سەردار حەمە ڕەزا - سەردار حەمەوبەگ
15-08-2022
سارا سەردار
سەردار حەمە ڕەزا - سەردار حەمەوبەگ
ژیاننامە
بەشار فایەق
08-11-2022
زریان عەلی
بەشار فایەق
ژیاننامە
دەریا جاف
10-11-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
دەریا جاف
ژیاننامە
سەڵاح ئێسفەندوەند
11-12-2023
شادی ئاکۆیی
سەڵاح ئێسفەندوەند
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
29-10-2024
هەژار کامەلا
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
میتان باخەوان
07-11-2024
هاوڕێ باخەوان
ژیاننامە
ڕەسوکە
07-11-2024
زریان سەرچناری
وێنە و پێناس
بنەماڵەیەکی ئامەدی لە مێردین ساڵی 1910 میسیۆنەرە ئەمریکییەکان گرتوویانە
07-11-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1968
05-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەبور یوسف عوسمان
05-11-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
حەوتەمین ڤیستیڤاڵی ساڵانەی زانکۆی سلێمانی، ساڵی 1999
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ژەنەراڵی پاییز، ئەو شاعیرەی هۆنراوەکانی لە بیری خەڵکیدان
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
هێمن موکریانی، شاعیری گەل
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ناوی دارەسووتاوەکەی سلێمانی لە چییەوە هاتووە؟
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ڕۆستەمی زاڵ، پاڵەوانی مێژوویی کورد
05-11-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت
  524,440
وێنە
  111,225
پەرتووک PDF
  20,384
فایلی پەیوەندیدار
  105,934
ڤیدیۆ
  1,579
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,144
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,669
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,172
عربي - Arabic 
31,389
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,284
فارسی - Farsi 
10,610
English - English 
7,700
Türkçe - Turkish 
3,676
Deutsch - German 
1,801
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,163
ژیاننامە 
26,485
پەرتووکخانە 
25,857
کورتەباس 
18,748
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,928
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,921
هۆنراوە 
10,466
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,395
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,479
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
شوێنەوار و کۆنینە 
636
فەرمانگەکان  
538
گیانلەبەرانی کوردستان 
289
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,800
MP4 
2,613
IMG 
204,220
∑   تێکڕا 
238,959
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
فەرەیدون قەفتان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
وێنە و پێناس
سەردانی گەشتیارێکی بەریتانی بۆ شاری بەدلیس ساڵی 1899
کورتەباس
ئاوازمەندیی گەنجی وشە (لێکۆڵینەوەیەکی بەراوردکارییانەیە، لە نێوان زمانی کوردی و فارسیدا)
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
کورتەباس
ئاواز و پراگماتیک لەئاخاوتنی ناڕاستەوخۆدا (لەدیالێکتی کرمانجیی خواروودا)
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1968
پەرتووکخانە
دەروازیەک بۆ خوێندنی یاسا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
قەرەنی ئاغای مامش
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
ئاوەڵکردار، ئاوەڵکرداریی و ناوی کات
کورتەباس
ئاوەڵناوی کوردیی لەنێوان تیۆری و تایبەتمەندییەکانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
وێنە و پێناس
شاری ئامەد ساڵی 1847
وێنە و پێناس
دیوارەکانی شاری ئامەد ساڵی 1876
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
ژیاننامە
ڕەسوکە
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
ژیاننامە
میتان باخەوان
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی
ژیاننامە
سەبور یوسف عوسمان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
بنەماڵەیەکی ئامەدی لە مێردین ساڵی 1910 میسیۆنەرە ئەمریکییەکان گرتوویانە
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
ئەرکی سێگمێنتی (ێ) لە پێکهاتەی مۆرفۆلۆژی و سینتاکسدا

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.328 چرکە!