پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
29-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
29-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کێشەیەکی قوڵ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
گفت و گۆیەکی ئەدەبی لەگەڵ شاعیری کلاسیکی بورهان جاهید دا
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
برسێتی 2
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
لە ئامێزم بگرە
28-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 519,818
وێنە 105,220
پەرتووک PDF 19,549
فایلی پەیوەندیدار 97,953
ڤیدیۆ 1,414
شوێنەکان
سەردەشت
شوێنەکان
هەڵەبجە
ژیاننامە
عەبدولڕەقیب یوسف
شوێنەکان
کەرکووک
ژیاننامە
کۆچەر بیرکار
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-2
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-2

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-2
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden #Mewlanzade Rifat Beg# -2
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#

Geçen yazıda da kısaca belirtiğim gibi Mevlanzade Rıfat, İkinci Meşrutiyet’in ilanından 1913’e kadar aktif olarak basın-yayın faaliyetinde bulunmuş, Umumi Savaş’ın sona ermesi ve Mondros Antlaşması’nın imzalanmasıyla birlikte, hem örgütsel hem de basın alanında Kürt milliyetçi hareketinin öncülüğünü yapan önemli şahsiyetlerden biri olup gazeteci, yayıncı, yazar ve siyasetçi kimlikleriyle tanınmaktadır. 2017 yılında Mevlanzade Rıfat û Rojnameya Serbestî adıyla İBV yayınları arasında çıkan kitabımda kimlik, aile bilgileri ve Serbestî gazetesine dair yazdığım için, burada tekrardan o konulara fazla değinmeden ağırlıklı olarak bir boyutuyla fikirleri, mücadelesi ve özellikle de Kadınlar Dünyası üzerinden kadın mücadelesine verdiği desteği ve muhalif kişiliği üzerinde duracağım.
Sahibi ve sorumlu müdürü olduğu Serbestî gazetesinin farklı sayılarında eleştirilerini açık bir şekilde yazmıştır. “Osmanlı memleketi zorbaların bir malikânesi, Osmanlı kavimleri de esirleridir.”(1) diyerek meşrutiyet öncesi Osmanlı rejimini yani Abdülhamid’in tek adam yönetimini şiddetle eleştirmiş ve karşı çıkmış. Meşrutiyet ilanından kısa bir süre sonra aslına rücu eden İttihat ve Terakki yönetiminin baskı ve zulmüne de aynı kararlılıkla karşı çıkmış ve şiddetle eleştirmiştir. “Memleketimizde hürriyetin ilanıyla beraber ortaya atılan bazı zorbalar, “İttihat ve Terakki” namıyla türeyen o serse­riler halka musallat olmaya başladılar. Milleti tahakkümleri altında ezmek, kendilerine vergilendirmek istediler. Erbab-ı namus ve haysiyete, vahşiler gibi saldırdılar. Alçak ve hırsız­lar güruhuna penâh [sığınak] ve koruyucu oldular.
Milletin mukadderatıyla oynamak, Osmanlı hâkimiyetini ellerinde oyuncak yapmak istediler. Alçak menfaatleri uğruna daha ne cinayetler, ne kötülükler irtikâp eylediler. Bazen bir şahsa, bazen de bir cemiyete, daha olmadı ise bütün bir unsu­ra, bir unsurun mukaddesatına, yüce değerlerine tecavüzden çekinmediler. Para onların mabudu [taptıkları] oldu. Bu hu­susta Hamit devrinin eşkıyasını fersah fersah geride bıraktılar. Onlara taş çıkarttılar. Zavallı halk tahammül edemediyse, fer­yat ettiyse, “Mürteci” dediler. Toplarla tüfeklerle üzerlerine yürüdüler; astılar, kestiler, öldürdüler ve sürdüler.”(2)
Mevlanzade Rıfat başta fikir ve basın özgürlüğü olmak üzere her koşulda temel hak ve özgürlüklerin savunucusu bir muhalif olarak hem Abdülhamit’in İstibdat yönetiminin hem de İttihat ve Terakki’nin meşrutiyet yönetiminin mağdurlarından biri olup her iki zorba rejime dair şöyle bir değerlendirmede bulunur: “Her iki dönemde de her gün, her sene başımızdan bin felaket geçmiştir. Abdülhamid döneminde, Sultan Mehmet Reşat Hazretlerine mensubiyetimden dolayı on iki sene sürgünlerde, zindanlarda ölüm günleri geçirdik. Evimiz dört defa arandı, varlığımız talan edildi. Biz böyle mahrumiyetler içinde inlerken Meşrutiyet dönemi denildi, sevinildi, alkışlandı. Bu sevinçlerin, bu alkışların sekeratı, pak unsur ile kirli unsuru karıştırdı. Hürriyet de, millet hukuku da tekrar açıkta kaldı.”(3)
Kısacası Mevlanzade Rıfat, gerek Meşrutiyet döneminde gerekse de Mütareke döneminde yayınladığı gazete ve dergilerde, Abdülhamit’in istibdadına (tek adam yönetimine) karşı olduğu kadar, İttihat ve Terakki zihniyetine de karşı bir duruş sergilemiş ve şiddetle eleştirmiştir.
Mevlanzade Rıfat, kalemi ve düşünceleriyle Osmanlı son döneminde başta Serbestî gazetesi olmak üzere o zaman yurtiçinde ve yurtdışında yayınlanan Hukuk-u Umumiye, İnkılab-ı Beşer, Âkil, Ahalî, Meşrûtiyet, Faruk, Cihad, Kadınlar Dünyası, Erkekler Dünyası gibi birçok gazete ve dergilerin de sahipliği veya belli dönemlerde sorumlu müdürlüğünü yapmış. Aynı zamanda farklı muhalif gazete ve dergilerde de çok sayıda yazısı yayımlanmış. Ayrıca şimdiye kadar farklı yayınevleri tarafından beş kitabı yayınlanmış. Burada özellikle ta o zamanlarda kadın meselesine dair fikirleri ve kadın mücadelesine olan desteği, Kadınlar Dünyası gazetesinin yayınlanmasındaki etkisi ve katkısından bahsetmek istiyorum.
“Kadınlar Dünyas”ı ve “Erkekler Dünyası” gazeteleri
1912’nin sonlarına doğru Serbestî yayını durdurulduktan sonra, 1913’te M. Rıfat’ın hem şahsi hem de fikirsel yaşamında önemli değişiklikler olur. 44 yaşında iken dönemin sarayda yetişmiş, önemli bir kültürel ortamdan gelen ve aktivist bir kadın olan Nuriye Ulviye Hanım’la evlenir. Nuriye Hanım’ın başkanlığında Müdafaa-i Hukuk-i Nisvan Cemiyeti namıyla bir kadınlar cemiyeti kurulmuştu ve bu cemiyetin yayın organı olarak da Kadınlar Dünyası adıyla bir dergi çıkartılıyordu. Derginin her sayısının künye kısmında “Kadınlık hukuk ve menfaatlerini müdafaa eder.”(4) mottosu yer alır. Nuriye Hanım aynı zamanda Kadınlar Dünyası’nın başyazarıydı ve dergideki birçok yazı da kendisi tarafından hazırlanıyordu. Adı geçen derginin 101. sayısından itibaren artık Nuriye Hanım “Mevlan” soyadını kullanmaya başlamıştır. 100. sayıdan sonra Kadınlar Dünyası gazetesi haftalık olarak yayınlanır, bazı sayıları Serbestî matbaasında basılmış, gazetenin başyazılarının çoğu Nuriye Ulviye Hanım tarafından yazılmış, farklı sayılarında Bedirhanilerden üç kadın yazmış; Meziyet Bedirhan, Fahriye Bedirhan ve Mes’adet Bedirhan. Bu dönemde M. Rıfat’ın mesaisinin büyük kısmı Kadınlar Dünyası’nın idarehanesinde geçmiştir.

(1) Mewlanzade Rifat, Serbestî, no: 172, İkinci snen, 1326 (1909)
(2) Mewlanzade Rifat, Serbestî, no: 172, İkinci snen, 1326 (1909)
(3) Mevlanzade Rıfat, Mücadele Yolunda Hakikat Gizlenemez, Serbestî Matbaası, İstanbul, 1328 (1910-1911)
(4) Kadınlar Dünyası, No: 101, 27 Temmuz 1329
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 47 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Türkçe | https://kovarabir.com/ 14-05-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 11
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 16-01-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕاگەیاندن
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژیاننامە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
شار و شارۆچکەکان: بەدلیس
شار و شارۆچکەکان: ئەستەمبوڵ
وڵات - هەرێم: تورکیا
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 14-05-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 14-05-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 14-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 47 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.176 KB 14-05-2024 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
خێزانێکی ڕواندز ساڵی 1951
کورتەباس
مەلا نەفتە کێیە؟
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
تەیفور بەتحایی
ژیاننامە
سۆران شەمسی
وێنە و پێناس
چوار هونەرمەند لەبەردەم ئێزگەی کوردی، بەغدا ساڵی 1956
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
پوختەی ئاماری سامانی ئاژەڵ لە هەرێمی کوردستان 2014-2019
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
گەشتی خوێندکارانی کوردی زانکۆی بەغدا بۆ سەیرانگای سەلمان پاک لە بەغدا ساڵی 1972
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە کونسوڵی گشتیی نوێی بەریتانیا لە هەولێر دەکات
ژیاننامە
کاروان مێراوی
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
وێنە و پێناس
شارۆچکەی شەقڵاوە، باشووری کوردستان ساڵی 1971
کورتەباس
ژمارەی پێوانەیی بۆ نرخەکانی بەکاربەر لە هەرێمی کوردستان بۆ مانگی تشرینی دووەم/2019
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو گەشتیاری بیانی لە ناوپردان ساڵی 1973
کورتەباس
پارێزگاری کرماشان: زمان و جلوبەرگی کوردی لە کرماشان لە هەولێر زۆرترە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئیدریس ئالی

ڕۆژەڤ
شوێنەکان
سەردەشت
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
سەردەشت
شوێنەکان
هەڵەبجە
07-11-2008
هاوڕێ باخەوان
هەڵەبجە
ژیاننامە
عەبدولڕەقیب یوسف
08-01-2010
هاوڕێ باخەوان
عەبدولڕەقیب یوسف
شوێنەکان
کەرکووک
13-09-2010
هاوڕێ باخەوان
کەرکووک
ژیاننامە
کۆچەر بیرکار
02-08-2018
هاوڕێ باخەوان
کۆچەر بیرکار
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
29-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
29-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کێشەیەکی قوڵ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
گفت و گۆیەکی ئەدەبی لەگەڵ شاعیری کلاسیکی بورهان جاهید دا
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
برسێتی 2
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
لە ئامێزم بگرە
28-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 519,818
وێنە 105,220
پەرتووک PDF 19,549
فایلی پەیوەندیدار 97,953
ڤیدیۆ 1,414
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
خێزانێکی ڕواندز ساڵی 1951
کورتەباس
مەلا نەفتە کێیە؟
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
تەیفور بەتحایی
ژیاننامە
سۆران شەمسی
وێنە و پێناس
چوار هونەرمەند لەبەردەم ئێزگەی کوردی، بەغدا ساڵی 1956
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
پوختەی ئاماری سامانی ئاژەڵ لە هەرێمی کوردستان 2014-2019
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
وێنە و پێناس
گەشتی خوێندکارانی کوردی زانکۆی بەغدا بۆ سەیرانگای سەلمان پاک لە بەغدا ساڵی 1972
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە کونسوڵی گشتیی نوێی بەریتانیا لە هەولێر دەکات
ژیاننامە
کاروان مێراوی
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
وێنە و پێناس
شارۆچکەی شەقڵاوە، باشووری کوردستان ساڵی 1971
کورتەباس
ژمارەی پێوانەیی بۆ نرخەکانی بەکاربەر لە هەرێمی کوردستان بۆ مانگی تشرینی دووەم/2019
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو گەشتیاری بیانی لە ناوپردان ساڵی 1973
کورتەباس
پارێزگاری کرماشان: زمان و جلوبەرگی کوردی لە کرماشان لە هەولێر زۆرترە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئیدریس ئالی
فۆڵدەرەکان
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - باکووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان شوێنەکان - وڵات - هەرێم - ڕۆژاوای کوردستان ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - ئەڵمانیا کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم شوێنەکان - جۆری شوێن / شوێنەوار - گوند شوێنەکان - شار و شارۆچکەکان - قامیشلۆ کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕامیاری، جیۆپۆلیتیک و پەیوەندیی نێودەوڵەتی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.703 چرکە!