پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
10-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو زمانی ئاژەڵان 2
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو نرخی ئازادی 1
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پەری ددان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کچە شقارتە فرۆشەکە
10-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
10-07-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 522,222
وێنە 105,702
پەرتووک PDF 19,687
فایلی پەیوەندیدار 98,577
ڤیدیۆ 1,419
ژیاننامە
محەمەد عەلی عەونی
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
جەمال شارباژێڕی
ژیاننامە
کەیهان ئەنوەر عەلی
كافان زارزان- گاڤانێ زەرزان (Gavanê Zerzan) و “زرباب” وشؤون أخرى ح 3
مێگا-داتای کوردیپێدیا، یارمەتیدەرێکی باشە بۆ بڕیارە کۆمەڵایەتی، سیاسی و نەتەوەییەکان.. داتا بڕیاردەرە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

د.خليل جندي

د.خليل جندي
كافان زارزان- گاڤانێ زەرزان (Gavanê Zerzan) و “زرباب” وشؤون أخرى ح 3
د.خليل جندي

جذورهم التاريخية وآثارهم الحالية..
الحلقة الثالثة
إبراهيم الخليل..إنتمائه و مسقط رأسه..
فمن هي شخصية (إبراهيم الخليل) وأين هو مسقط رأسه حسب المصادر الدينية والتاريخية؟ هناك جدل كبير حول أصل إبراهيم ومسقط رأسه؛ فالديانات المعروفة بالإبراهيمىة (اليهود، المسيحية والإسلام) يرون في إبراهيم أباً للأنبياء وأصروا، مع قسم من المنقبين الآثاريين (1) ، أن مدينة (اور) الكلدانيين الواردة في كتاب التوراة هي نفسها مسقط رأس إبراهيم الخليل. إلاّ أن الآثاري (Cordon C. H.) في بحث منشور له في مجلة دراسات الشرق الأوسط فنّد آراء القائلين ان مدينة (اور) التي كشف عنها (دولي) في جنوب العراق هي مسقط رأس إبراهيم الخليل، وكتب أن هناك مدينة أخرى حملت نفس اسم (اورا) كانت تقع شمال بلاد الرافدين بالقرب من (حرّان) استنادا إلى نصوص مكتشفة من مدينة اوغاريت (رأس شمرا الحالية) في شمال سوريا من القرن الثالث عشر قبل الميلاد تذكر اسم مستوطنة تدعى (اورا)، كما جاء هذا الاسم في رسالة أرسلها أحد الملوك الحيثيين إلى ملك اوغاريت (2) .
مصادر تقول بوجود مملكة جنوب منطقة القوقاز كانت تدعى (كلديا)، وكانت مسرحاً للعديد من الشعوب الهندو أوروبية، ورد من بينهم ذكر اسم قبيلة تدعى (أبرو)، التي فسرها بعض العلماء ب (العبري) أو (خابيرو)، وقد دمرت تلك الشعوب تحت ضربات شعوب هندو أوروبية أخرى تحمل اسم (كلديا- خلديا) نسبة إلى إلههم القومي (كالد). وان مملكة (كالديا- خالديا) اورارتو، كانت موجودة سنة (1500 ق.م.) عاصمتها تدعى توسبا (وان الحالية).
أنكر الدكتور كمال صليبي ان تكون فلسطين هي كنعان التوراتية، وزعم ان كنعان تقع في جبال عسير بجزيرة العرب، مخالفاً جميع الذين كتبوا قبله من أن النبي إبراهيم قَدِمَ من (أور كلدانيين) وإنما قَدِمَ من (أور كسديم) الواردة في التوراة، مركزاً في بحثه على المقارنات اللغوية بين أسماء المواقع والقبائل والأشخاص والمواقع التي وردت في التوراة وبين ما يقابلها في منطقة عسير، لكن دون القيام ببذل جهد في الجانب التاريخي.
لقد جاء الدكتور سيد القمني ليَفُكَ اللغز الذي لم يتمكن منه الدكتور الصليبي تاريخياً، من خلال تأكيده (السيد القمني) أنه ليس في الأصل العبري أية (أور كلدانيين)، إنما كانت هناك (أور كسديم) الذي قام بتحليلها وارجاعها إلى جذرها (أرف كشد بن سام بن نوح) من خلال اختلاط حرف الفاء بحرف الباء، وتبادل حرف (ش) مع (س) في اللغات السامية ولغات أخرى، بحيث أن الاسم (أرف كشد) ينطق نطقاً صحيحاً (أرب كسد). وكانت المنطقة الواقعة جغرافياً بين جبال آرارات الأرمينية، وبين بلاد الحوريين كانت تعرف باسم (آرابخيتيس) المعروفة حالياً باسم (البك)، وبما أن لسان هذه المنطقة هندوأوروبي، فإنه بحذف التصريف الاسمي (الياء والسين الأخيرة) في كلمة (أرابخيتيس) تصبح (أرابخسد) وبتبادل حرف (ك) مع حرف (خ) في اللسانين السامي والهندوأوروبي، فإنه يمكننا القول دون تردد: إن (أرابخسد) هي ذات التسمية (أربكسد) وعينها (3) .
وهنا فإن اسم المنطقة (أربكسد) يلتقي تماماً مع بطل من أبطال التوراة، هو (أربكسد) أو (أرفخشد) بن سام ابن نوح جد النبي إبراهيم، ولن نكون مخطئون إن احتسبنا منطقة (أربكسد) هي المعنية في التوراة ب (أور الكلدانيين)، التي هي في الأصل العبري (أوركسديم)، و (كسديم) جمع عبري للمفرد (كسد) فهي (أوركسد) أو (أوربكسد) أو (أربكسد). وإن ذلك الشعب الساكن المناطق الشمالية هو الذي غزا بلاد الرافدين ودمر بابل واحتلها زمناً، وأسس ما عُرف في التاريخ باسم دولة بابل الثالثة، هؤلاء هم مَنْ تشير إليهم النصوص الرافدينية القديمة باسم (الكاسيين) أو (كاسي-كاشي)، ولو جمعنا المفرد (كاسي) باللسان العبري فإنه يصبح (كسديم) (4) .
وحسب التقسيم التوراتي للأجناس، فإن (يافث) هو أبو المجموعة الهندو اوربية من ضمنهم سكان بلاد الحوريين وما جاورها وهي الموطن الأول للعشيرة الإبراهيمية. والحال هذه لم ينطلق إبراهيم من (أور الكلدانيين) في جنوب العراق الحالي متجهاً إلى (حرّان/أو حاران) في أقصى الشمال ليعود مرة أخرى جنوباً نحو كنعان، وإنما المنطقي مغادرة النبي منطقة (أربكسد) المعروفة حالياً باسم (إلبك) جنوب غربي أرمينيا متجهاً إلى بلاد الحوريين أو (حاران)، وهنا تصبح حاران محطة عبور تماماً في الطريق إلى كنعان.
يتضح “أن العشيرة الإبراهيمية وافدة على المنطقة من جنوب أرمينيا، وقد وصفت التوراة (إبراهيم) بأنه رجل آرامي، وأقر التراث الإسلامي أنه ليس من أبناء الجنس العربي، وأن لسانه لم يكن عربياً”(5) وأن ثمة ضغطاً قد حدث دفع شعوب منطقة الحوريين للخروج في موجات متتابعة من الهجرات، أو ربما تمثل ذلك الضغط في كارثة طبيعية كالزلازل أو مجموعة كوارث متتابعة كالبراكين تفسر الهجرات المتتابعة التي هبطت على المنطقة، منهم النبي إبراهيم أو قبيلة (الكاسيين الهكسوس). وعندما يتعايش في منطقة حدودية كالكاسيين الهندو أوروبيين مع شعب سامي كالكنعانيين، فإنه في علم اللغويات من السهل تبادل حرف (ح) مع حرف (أ) أو مع الهمزة، ومن هنا كما ممكناً أن تنطق (حور) الواقعة في المنطقة الكاسية أو (حور الكاسيين) بالنطق (أور كاسيين) والتي يجب نطقها عبرياً (أور- كسديم) )6) .
لتأكيد فرضيته/أو نظريته، يذهب سيد القمني إلى القول أن اسم (مديان) المذكورة في التوراة هي تحوير من بلاد (ميتان- متياني) الشعب الحوري الذي تتحدث عنه نصوص مصر القديمة التي كانت تقع في أقصى حدود الإمبراطورية المصرية شمالاً، وهي نفسها (مديان) الواردة في قصة موسى التوراتي بدليل أن اللسان المصري كان يقلب حرف (د) إلى (ت)، فلماذا لا تكون (ميتان) باللسان المصري هي (مديان) باللسان العبري؟ ويقول إن موسى التوراتي قد نشأ في كنف فرعون مصر، لكنه تورط في جريمة قتل، قتل فيها مصرياً انتصاراً لواحد من بني جلدته، فهرب من مصر خوفاً من العقاب ونزل في البلاد الموسومة باسم (مديان) التي تبين من خلال التفسير أنها بلاد الحوريين، وهو نفس المكان الذي جاء منه عشيرة النبي إبراهيم.
وتأكيداً لذلك فإن قصة الخلق التوراتية التي تقول إن أصل البشرية خرج من مكان على الأرض يدعى (جنّة عدن)، وأن من هذا المكان تنبع أنهار أربعة هي: دجلة والفرات وفيشون وجيحون، ماهي سوى قمم أرمينيا، الموطن الأصلي للعشيرة الإبراهيمية. ويضيف، لعل موسى التوراتي “عندما فرّ إلى تلك البلاد، استعاد هناك أطياف الجدود والجلدة، وتعرف على إلهه (جاهوفاه Gahove) وعاد يخبر أهله في مصر بأن (جاهوفاه) يطلب خروجهم من مصر إلى أرض تصفها التوراة دوماً بالقول: “أرض اللبن والعسل” و “جنّة الرب” وإن موسى كان يقصد تماماً بلاد أرابخيتيس الحورية” (7) وان “الحوريات” و “الحور” التي يتحدث عنه القرآن والأحاديث النبوية والمأثور الإسلامي في الجنّة، ماهي إلا إشارة إلى نساء الحوريين الميتانيين.
هنالك قرينة مهمة يجب التوقف عندها تتعلق بقدوم القبيلة الابراهيمية من جنوب أرمينيا حيث المنطقة الحورية أو الكاسية أو (أور كسديم)، فهو مستمد من كتب التراث الإسلامية نفسها، التي تتحدث عن “العرب العاربة” و “العرب المستعربة”، أو العرب الإسماعيلية (نسبة إسماعيل ابن إبراهيم) يطلق عليهم “العرب العدنانية” والمستعرب، أي لم يكونوا عرباً إنما اكتسبوا العروبية، وسكنوا شمال الجزيرة وامتدادها مع بادية الشام نحو الشمال الخط القادم من الموطن الأول للعشيرة الإبراهيمية. السؤال هنا: هل إن إطلاق (العدنانية) المقصود منها التعريف بموطنهم (عدن) أو (جنّة عدن) كما أطلقت عليه التوراة، حيث الأنهار الأربعة، وربما هبوط بعض هؤلاء وتوغلهم جنوباً في جزيرة العرب، هو الذي أعطى مدينة (عدن) اليمنية اسمها الحالي تيمناً ب (عدن) الأصلية في الشمال حيث جنّة حور (الحوريين) الكاسية؟
تتبع الحلقة الرابعة
العدنانية..قريش..ابراهيم الخليل
المصادر والمراجع

(1) ليونارد دولي (1880-1980) من أشهر علماء الآثار البريطانيين والذي قالم بالتنقيبات في (اور) الموجودة بالقرب من مدينة الناصرية جنوب العراق الحالي للفترة 1922- 1934م، واكتشف القبور الملكية السومرية فيها.
(2) محمد وحيد خياط، مجلة سومر، المجلد الأول، العدد 33 لسنة 1977، ص 98. (مقتبس من مقال للكاتب: أحمد ملا خليل، إبراهيم خليل الرحمن بين (اور) الكلدان و (اورا) كوردستان، مجلة لالش، العدد 9 لسنة 1998، ص 64- 74)
(3) د. سيد محمود القمني، النبي إبراهيم والتاريخ المجهول، مطبعة مدبولي الصغير، الطبعة الأولى 1996، ص 50-51.
(4)نفس المصدر السابق، ص 51.
(5) د. سيد القمني، المصدر السابق، ص 53.
(6) نفس المصدر، ص 54
(7) نفس المصدر، ص 57.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 34 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.bahzani.net/- 18-05-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 28-02-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئەڤین تەیفوور )ەوە لە: 18-05-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 20-05-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئەڤین تەیفوور )ەوە لە: 19-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 34 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی باشقاڵ ئاغای ئاکرێ ساڵی 1996
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە پیاوانی کۆمەڵگای پیرزین ساڵی 1979

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
محەمەد عەلی عەونی
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
محەمەد عەلی عەونی
ژیاننامە
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
عەلی قازی محەمەد - کوڕی ڕەش
ژیاننامە
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
09-01-2010
هاوڕێ باخەوان
کەژاڵ ئیبراهیم خدر
ژیاننامە
جەمال شارباژێڕی
21-02-2010
هاوڕێ باخەوان
جەمال شارباژێڕی
ژیاننامە
کەیهان ئەنوەر عەلی
11-07-2017
سەریاس ئەحمەد
کەیهان ئەنوەر عەلی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
10-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو زمانی ئاژەڵان 2
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زنجیرەی هەبوو، نەبوو نرخی ئازادی 1
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پەری ددان
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کچە شقارتە فرۆشەکە
10-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
10-07-2024
شادی ئاکۆیی
ئامار
بابەت 522,222
وێنە 105,702
پەرتووک PDF 19,687
فایلی پەیوەندیدار 98,577
ڤیدیۆ 1,419
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی باشقاڵ ئاغای ئاکرێ ساڵی 1996
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ڕێبەری نووسین بۆ میدیا و سۆشیال میدیا فەرمییەکانی ھەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
بەرەی نیشتمانیی یەکگرتوو زەروورەتەکەی، سروشتەکەی، ئامانج و پێداویستی یەکانی
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
ژیاننامە
ئەرکان باڵواسە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕاگەیاندنی پەرلەمانی کوردستان لە بەشداریپێکردنی کەناڵە تەلەڤزیۆنییەکان لە ناساندنی یاسا و بڕیارەکاندا
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە پیاوانی کۆمەڵگای پیرزین ساڵی 1979
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست وشە و دەستەواژە - وشە - دەستەواژە وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - عەرەبی ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد ژیاننامە - وڵات - هەرێم (لەدایکبوون) - باشووری کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - (ئەنفالچی) ژیاننامە - جۆری کەس - (جاش)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.312 چرکە!