پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی زانست لە شارۆچکەی خەبات ساڵی 1986
08-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
قوتابیانی پۆلی شەشەم لە ئامادەیی موسەلا، کەرکووک ساڵی 1992
08-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی پێنجەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی چوارەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی سێیەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
وێنەی شیعری لە (دڵارام)ی (ئاری یاران)دا
08-07-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 521,766
وێنە 105,563
پەرتووک PDF 19,658
فایلی پەیوەندیدار 98,458
ڤیدیۆ 1,420
ژیاننامە
شوکور مستەفا
ژیاننامە
ماهشەرەفخانم - مەستوورە ئەر...
ژیاننامە
ئەحمەدی خانی
شوێنەکان
دیانا
شەهیدان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
شاندر وانسان النيندرتال والهومو في أصل الانواع
خانمانی کوردیپێدیا، ئازار و سەرکەوتنەکانی ژنانی کورد لە داتابەیسی نەتەوەکەیاندا هاوچەرخانە ئەرشیڤدەکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قاسم مرزا الجندي

قاسم مرزا الجندي
شاندر وانسان النيندرتال والهومو في أصل الانواع
#قاسم مرزا الجندي#
(Qasim Algindy)
الحوار المتمدن-العدد: 7971 - #08-05-2024# - 22:28
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

حسب نظرية داروين في كتابه أصل الأنواع في عام 1859، إن نظرية التطور البشري هو العملية التطورية لنشوء الارتقاء والبقاء للأصلح التي أدت إلى ظهور الإنسان العاقل، وعلى وجه الخصوص جنس إنسان الهومو، الجنس البيولوجي الذي ينتمي إليه البشر كنوع فريد ضمن فصيلة القردة العليا، يتميز المشي على قدمين واللغة، وكذلك التزاوج البيني مع غيرهم من أشباه البشر (الهومينين)، أنفصل السلف المشترك بين الإنسان والغوريلا قبل 10 18 مليون سنة، ويرجع انفصال السلف المشترك بين الإنسان والشمبانزي الشائع والبونوبو بين 5 إلي 6 مليون سنة، مما يجعل الشمبانزي هم أقرب أقرباء الإنسان العاقل في شجرة التطور.
وهكذا ظهرت أشباه البشر قبل ثمانية ملايين سنة عندما انفصلت من القردة العليا great apes
واستخدام القدمين في الحركة عند اشباه البشر قبل أربعة ملايين سنة، ظهور أول أداة حجرية بسيطة استخدمت بوساطة أشباه البشر قبل مليونين وخمسمائة الف سنة (صخرة مدببة الأطراف لتكسير العظام واستخراج الجذور) (فأس حجري)، ظهور أول اداة متطورة استخدمها اشباه البشر قبل مليون وخمسمائة ألف سنة).
استخدام اشباه البشر للنار والرمح وأدوات معقدة أخرى قبل نصف مليون سنة، استخدام أشباه البشر للرموز التصويرية وبعض المجوهرات والرسومات ومظاهر لوجود شعائر دفن للموتي قبل أربعين ألف سنة، وكذلك ظهور الزراعة ساعد على الاستقرار.
يقع كهف شاندر التاريخي عند سفح جبل برادوست ضمن حدود قضاء ميركه سور و على ارتفاع 2200 قدم عن مستوى سطح البحر، يعتبر هذا الكهف من أكبر الكهوف و أقدمها في العراق، إذ يعود تاريخه الى العصر الحجري القديم، يبلغ ارتغاع كهف شاندر 18 متر و عرضه 27 متر، و يمتد عبر الجبل بعمق 40 متراً، فيتسع من الداخل ليصل الى 60 متر، وتقدر مساحة شاندر ب 1282 متر مربع.
أجريت التنقيبات داخل الكهف لأول مرة بين عامي 1951 1961 من قبل العالم رالف سولكي، الذي اكتشف أربع طبقات أثرية متراكمة يعود تاريخها الى العصور الحجرية القديمة، وتم العثور على 9 هياكل عظمية لإنسان نياندرتال ، أحدهما لطفل، والآخر لامرأة ، والباقي لرجال. وهذا يدل على أن هذا الكهف سكنه البشر منذ 60 80 ألف سنة، يعود هذا التاريخ إلى العصر الجليدي الأخير.
أعاد فريق من علماء الآثار من جامعة كامبريدج تشكيل وجه لجمجمة امرأة من النياندرتال (الإنسان البدائي)، في كهف شاندر بإقليم كوردستان عمرها أكثر من 75 ألف عام، بعد أن قاموا بالتنقيب عن جثتها في عام 2018، جاء الاكتشاف النادر لجمجمة المرأة في كهف شاندر بإقليم كوردستان العراق، حيث كان من المعروف أن إنسان هذه الحقبة التاريخية يدفن موتاه، ويُمكن أن إنسان النياندرتال كان أكثر اهتمامًا وذكاءً عاطفيًا مما كان يُعتقد سابقًا، وقام الفريق بإزالة الجمجمة بوساطة عشرات الكتل الصغيرة المغلّفة بالرقائق من تحت سبعة أمتار ونصف من التربة والصخور في قلب كهف شاندر، كما ذكرته كامبريدج.
وفي مختبر كامبريدج تمكن علماء آثار من إعادة بناء وجه لامرأة من سلالة نياندرتال، التي تعتبر الأقرب لشكل الإنسان الحالي، وتمّ تجميع أكثر من 200 قطعة من جمجمة شانيدار لإعادتها إلى شكلها الشبه الأصلي، وقال الباحثون إن بقايا المرأة بما في ذلك الجمجمة يصل سمكها إلى حوالي 2 سم، ويعتقد أن جمجمة المرأة قد سُحقت بعد وقت قصير من وفاتها بسبب سقوط الصخور عليها على الأغلب.
ويُعتقد بأن إنسان النياندرتال القوي المعروف بحواجبه الكبيرة الذي عاش في آسيا وأوربا قبل نحو 500 ألف عام قبل انقراضه منذ نحو 40 ألف عام، ويقول علماء الأنثروبولوجيا القديمة في قسم الآثار بجامعة كامبريدج إن جماجم إنسان النياندرتال والبشر تبدو مختلفة تمامًا.
ويقول علماء إن إنسان نياندرتال كان يتسم بالذكاء وكان يتبع أساليب معقدة في الصيد وربما كان يستخدم لغة منطوقة وأدوات رمزية بالإضافة لاستخدامه للنار بشكل معقد، ويعتقد علماء اخرون أن النياندرتال كان شديد الغباء وأخرق ولم يكن بمقدوره البقاء على قيد الحياة ومغالبة إنسان العصر الحديث الحاذق والأكثر ذكاء وقدرة على الإتقان والذي اقتحم موطنه.
إن ألابحاث الحديثة تؤكد أن الرحلة الأولى للإنسان الهومو، بدأ من القارة الافريقية قبل أكثر من 250 ألف عام وباتجاه الشرق نحو اسيا وحدث هناك اختلاط وتزاوج داخلي بين النوع البشري (هومو) وإنسان النياندرتال، في سنة 2016، إن تحليلا للجينوم أو الطاقم الوراثي الخاص بأنثى من النياندرتال، عثر عليها في حفريات لبقاياها في كهف بجبال أتلاي في جنوب سيبيريا قرب منطقة الحدود بين روسيا ومنغوليا، رصد بقايا من الحمض النووي (DNA) من الإنسان العاقل ما يبرهن على حدوث التزاوج أو زواج الأقارب بين هذا الإنسان هومو وأقرب أولاد عمومته من إنسان النياندرتال.
وترك زواج الأقارب بين إنسان النياندرتال والإنسان العاقل آثارا لا تمحى على الوراثة البشرية إذ كشفت دراسة حديثة نشرت بدورية (نيتشر) وجود صلة بين بقايا الحمض النووي في جينوم الإنسان الحديث ووجود سمات بالبشر مثل الاكتئاب وإدمان النيكوتين وتجلط الدم وحدوث تلف في البشرة.
من جانب اخر ظهرت اعتراضات وانتقادات كثيرة دينية وفلسفية على نظرية التطور، أن تكوين جسم الإنسان خلال الزمن الجيولوجي بواسطة قوانين الفيزياء أو أي قوانين أخرى ذات طبيعة مماثلة، بدءًا من التوزيع العشوائي للجسيمات الأولية وحقول القوى ، من غير مرجح مثل احتمال انفصال الغلاف الجوي عن طريق الصدفة إلى مكوناته، هذا ما أكده علماء الفيزياء.
وكذلك إذا كانت الأنواع قد انحدرت من أنواع أخرى عن طريق التسلسل الدقيق، فلماذا لا نرى في كل مكان أعدادا لا حصر لها من الأشكال الانتقالية ..؟ لماذا لا تكون الطبيعة كلها في حالة اختلاط بدلا من أن تكون الأنواع كما نراها محددة تحديدا واضحا ..؟
وكذلك اكتشاف آثار أقدام إنسان التي عثر عليها سنة 1977 في منطقة بتنزانيا، في إحدى طبقات الأرض التي قُدر عمرها بنحو 3.6 مليون سنة، والأهم من ذلك أن هذه الآثار لم تكن تختلف عن آثار الأقدام التي يخلفها الإنسان العصري.
وقد تمت دراسة هذه الآثار من قبل عدد من علماء علم مستحاثات البشر فجاءت النتائج أنه من دون شك أن هذه الآثار تشبه آثار أقدام الإنسان العصري، فلا تتميز عن آثار الإنسان في عصرنا، فقوس القدم مرتفع وإصبع القدم الكبير ضخم ومحاذ للإصبع الثاني، وتقبض أصابع القدم على الأرض مثلما تقبض عليها أصابع الإنسان الذي لا يرى في أشكال الحيوانات الأخرى, ونقد نظرية التطور في فلسفة الاديان والمذاهب المختلفة في قصة الخلق والخليقة, وظهور الانسان في كوكب الارض.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 1 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 06-07-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 08-05-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 06-07-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 07-07-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 06-07-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی هێرۆ لە کفری ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
تیپی میللی سینا لە کەرکووک ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
ئێدوارد باودن
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی پێنجەم
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
دوو وەرزشوانی گەنج لە کەرکووک ساڵی 1978
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
سێ مێردمنداڵی شارەدێی سەنگەسەری شارۆچکەی پشدەر ساڵی 1982
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی پردێ ساڵی 1998

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شوکور مستەفا
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
شوکور مستەفا
ژیاننامە
ماهشەرەفخانم - مەستوورە ئەردەڵانی
01-01-2009
هاوڕێ باخەوان
ماهشەرەفخانم - مەستوورە ئەردەڵانی
ژیاننامە
ئەحمەدی خانی
14-05-2009
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەدی خانی
شوێنەکان
دیانا
05-08-2010
هاوڕێ باخەوان
دیانا
شەهیدان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
21-08-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلا جەمیل ڕۆژبەیانی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
09-07-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی زانست لە شارۆچکەی خەبات ساڵی 1986
08-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
قوتابیانی پۆلی شەشەم لە ئامادەیی موسەلا، کەرکووک ساڵی 1992
08-07-2024
زریان عەلی
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی پێنجەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی چوارەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی سێیەم
08-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
وێنەی شیعری لە (دڵارام)ی (ئاری یاران)دا
08-07-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 521,766
وێنە 105,563
پەرتووک PDF 19,658
فایلی پەیوەندیدار 98,458
ڤیدیۆ 1,420
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
شێتە و ژیرە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
ئەیوب محەمەدی
کورتەباس
مەسعود بارزانی پێشوازی لە سەرۆکی هاوپەیمانێتیی دەوڵەتی یاسا دەکات
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی هێرۆ لە کفری ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی شەشەم
پەرتووکخانە
ئەی ئەقڵ کێ بینیوتی؟
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
کورتەباس
مەسعود بارزانی لە بەغدا پێشوازی لە پارێزگاری بەسڕا دەکات
کورتەباس
مەسعود بارزانی لەگەڵ سەرۆکی حزبی تەقەدوم کۆبوویەوە
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
بەختیار ئەحمەدی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
تیپی میللی سینا لە کەرکووک ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
ئێدوارد باودن
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی پێنجەم
ژیاننامە
ڕزگار حاجی حەمە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
ئینسایکلۆپیدیای کەرکوک؛ بەرگی حەوتەم
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
دوو وەرزشوانی گەنج لە کەرکووک ساڵی 1978
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان فەرەج
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
هێمن هەورامی پێشوازیی لە کونسوڵی گشتیی نوێی تورکیا کرد
کورتەباس
خەمۆکی نەمانی توانای خەونبینینە
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
سێ مێردمنداڵی شارەدێی سەنگەسەری شارۆچکەی پشدەر ساڵی 1982
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی گەنجانی پردێ ساڵی 1998
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان شوێنەکان - جۆری شوێن / شوێنەوار - گوند شوێنەکان - زمان - شێوەزار - کرمانجیی سەروو شوێنەکان - شار و شارۆچکەکان - شەمزینان شوێنەکان - وڵات - هەرێم - باکووری کوردستان ئامار و ڕاپرسی - جۆری ئامار و ڕاپرسی - تاوانی جەنگ ئامار و ڕاپرسی - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وێنە و پێناس - وڵات - هەرێم - باکووری کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.875 چرکە!