پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیمال ئەحمەد ئیسماعیل
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سادق خەلیل عەبدولعەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شڤان عادل مستەفا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  529,314
وێنە
  110,969
پەرتووک PDF
  20,353
فایلی پەیوەندیدار
  105,433
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,664
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,112
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
115,049
ژیاننامە 
26,468
پەرتووکخانە 
25,826
کورتەباس 
18,604
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,865
پەند و ئیدیۆم 
13,755
شوێنەکان 
12,004
شەهیدان 
11,923
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,461
بەڵگەنامەکان 
8,354
وێنە و پێناس 
7,384
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,434
ڤیدیۆ 
1,474
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
766
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
537
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,627
MP4 
2,599
IMG 
203,659
∑   تێکڕا 
238,209
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
موسا سنایپەر - موسا قەناس
ژیاننامە
ژیندا کانجۆ
ژیاننامە
ئەحمەد عەزیز عەلاف
ژیاننامە
پەیمان یوسفی
ژیاننامە
سدیق عوسمان محۆ
نموونەی گەنمی کوردستان 100 ساڵە پارێزراوە
کوردیپێدیا، بووەتە کوردستانی گەورە! لە هەموو لایەک و شێوەزمانێکی کوردستان ئەرشیڤوان و هاوکاری هەیە.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

نموونەی گەنمی کوردستان 100 ساڵە پارێزراوە

نموونەی گەنمی کوردستان 100 ساڵە پارێزراوە
ناونیشانی بابەت: نموونەی گەنمی کوردستان 100 ساڵە پارێزراوە
ئامادەکردنی: عومەر ئەحمەد
لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی دانیشتووانی جیهان، پێویستی بە بەرهەمهێنانی گەنم زیاتر دەبێت، بەڵام گۆڕانی کەشوهەوا بەرهەمهێنانی گەنمی لە زۆربەی ناوچەکانی جیهان ڕووبەڕووی ئاڵنگاریی گەورە کردووەتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا جۆر و تایبەتمەندیی ئەو گەنمەی کە دەیان ساڵە دەچێندرێت، بەزۆری لەبەر مەبەستی بازرگانی گۆڕراوە و کەمتر تەندرووستە.
ماوەی 10 ساڵە لێکۆڵینەوە لە نموونەی ڕەسەنی 100 ساڵەی گەنم دەکرێت و بەپێی ئەنجامی ئەو لێکۆڵینەوەیە کە لە گۆڤاری بەنێوبانگی Nature بڵاوکراوەتەوە، دەرکەوتووە کە ئەو گەنمەی ئێستا لە ناوچە جیاجیاکانی جیهان دەچێندرێت، تەنیا هەڵگری 40%ی ئەو جینانەیە کە لە نموونەی گەنمە ڕەسەنەکان دا هەیە. زانایان دەڵێن 60%ی ئەو جینانەی لە نموونەی گەنمە ڕەسەنەکاندا هەیە و لە گەنمەکانی ئێستادا نین و، دۆزیوویانەتەوە و کاری لەسەر دەکەن بۆ ئەوەی گەنمی زیاتر و تەندرووستتریان بۆ نەوەکانی داهاتوو لێ بەرهەم بهێنن. بە کردەییش لە بەریتانیا و لە شاری (نۆرێچ) لە (ناوەندی لێکۆڵینەوەی جۆن ئینێس) ئەو گەنمانەیان چاندووە کە هەڵگری جینە کۆنەکانن.
#کوردستان#، نیشتمانی چاندنی یەکەم گەنمە لە مێژوودا و نموونەی گەنمی کوردستان لە کۆگایەکی گرنگ لەگەڵ گەنمی 30 وڵاتی دیکە، نزیکەی 100 ساڵە پارێزراوە، بۆ ئەوەی لێکۆڵینەوەی لەسەر بکرێت، بەتایبەت لەڕووی تایبەتمەندیی جینەکانەوە کە دەکرێت لە درووستکردنی جۆری نوێی گەنم بۆ نەوەکانی داهاتوو، کەڵکی لێوەربگیرێت.
لەنێوان ساڵانی 1920 تاوەکوو 1930، ڕووەکناسی بەنێوبانگی بەریتانی (ئارتور ئێرنێست واتکینز) لە 32 وڵاتی جیهانەوە نموونەی گەنمی ڕەسەنی کۆکردەوە، کە بە کۆگاکانی واتکینز دەناسرێت. ئەو کۆگایە وەکوو گەنجینەیەکی بەنرخ بۆ دابینکردنی خۆراکی نەوەکانی داهاتوو تەماشا دەکرێت و لەلایەن زانایانی هەموو جیهانەوە لێکۆڵینەوەی لەسەر دەکرێت.
تورکیا و ئێراق لەنێو ئەو 32 وڵاتەدان کە لێکۆڵینەوە لەسەر گەنمەکانیان دەکرێت، بەتایبەتیی نموونەکان ئەو کاتە لە ناوچەکانی کوردستان لە هەردوو دەوڵەتی تورکیا و ئێراق کۆکرانەوە و گەنجینەی واتکینز بە بایەخەوە لەو نموونانە دەڕوانێت و باس لەوە دەکات کە یەکەم جار لە مێژوودا گەنم لەو ناوچەیەدا، واتە لە کوردستان چێندراوە.
لێکۆڵینەوەکەی ئەو زانایانە ئاشکرای دەکات، گەنمی ئێستا لەڕووی مێژووییەوە، لە سێ جۆری ڕەسەن و توخمی گەنم سەرچاوەی گرتووە، کە ئەو سێ جۆرە 8000 ساڵ لەمەوبەر لەلایەن خەڵکی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاستەوە بەکارهاتووە و بەشێکی سەرەکیی خواردنی ڕۆژانەی خەڵک بووە.
#هاوڕێ باخەوان# لە پەرتووکی (#کوردستان نیشتمانی یەکەمی سۆمەرییەکان#) لە چەندین شوێندا باس لەو بەڵگانە دەکات کە مرۆڤی کورد 8000 ساڵ لەمەوبەر تەکنیکی کشتوکاڵی و ئاودێریی زانیوە و گەنمی چاندووە و ئامێریشی هەبووە بۆ هاڕینی گەنم و درووستکردنی ئارد.
هاوڕێ باخەوان ئاماژە بەو بەڵگە و شوێنەوارانە دەکات کە لە گوندی (چەرمۆ)ی نزیک چەمچەماڵ و (ھەزار مێرد)ی نزیک شاری سلێمانی و لە ئەشکەوتی شانەدەر، دۆزراونەتەوە و ئەوە دەسەلمێنن کە مرۆڤی کوردستان ھەر لەو کاتەوە گەنمیان بۆ خواردن بەکارھێناوە.
مێژوونووسان و شوێنەوارناسەکان هاوڕان لەسەر ئەوەی کوردستان لانکەی یەکەم کاری کشتوکاڵی و چاندنی گەنم بووە.
پڕۆفیسۆر ئاکیرا تسونێکی، شوێنەوارناسی ژاپۆنی کە ئێستا خەریکی کاری هەڵکۆڵینە لە گوندی #چەرمۆ# لە ڕۆژی 25ی ئایاری 2024 لە هەڤپەیڤینێک دا لەگەڵ تۆڕی میدیایی ڕووداو وتی، چەرمۆ گوندێکی کشتوکاڵی بووە. لە کاتی قووڵبوونەوەماندا چەند ژوورێکمان دۆزییەوە و لەنێو یەکێکیاندا تونێلێکمان دۆزییەوە. تونێلەکە بەڵگەیەکە لەسەر ئەوەی لێرە کشتوکاڵیان کردووە.
پڕۆفیسۆر د. گرەیەم بارکەر، لە بەرنامەی (لەگەڵ ڕەنج)دا کە تایبەت بوو بە دۆزینەوەکانی #ئەشکەوتی شانەدەر# و ڕۆژی 12ی ئایاری 2024 لە ڕووداو بڵاوکرایەوە، ئاشکرای کرد، یەکێک لەو شتانەی لێرە دۆزیمانەوە و دەگمەنە، ئەوەیە کە بە شۆردنەوەی خۆڵەکە بینیمان ڕووەکی سووتێندراو ماوەتەوە کە خواردوویانە. لە ئەشکەوتی شانەدەردا ئەوەمان دۆزیوەتەوە کە ئەوان ئاگریان کۆنترۆڵ کردووە و دانەوێڵە و ڕووەکیان کۆکردووەتەوە و کردوونیان بە جۆرێک لە هەویر و بەردیان لە ئاگردا گەرم کردووە و ئەو شتانەیان وەکوو چێشت لێناوە. لە دەوری ئاگرەکە دانیشتوون و پێکەوەنانیان خواردووە. ئەمە دۆزینەوەیەکی نوێی گرنگە، چونکە پێشتر وادەزانرا کە نیاندەرتاڵ کولتوورێکی کەمیان هەبووە، بەڵام ئەوەی لە شانەدەر دەیبینین ئەوەیە کە ئەوان لە دەوری ئاگر کۆبوونەتەوە و پێکەوەنانیان خواردووە، وەکوو ئەوەی ئێمە دەیکەین.
لێکۆڵینەوەکان دەریدەخەن، گەنمی کوردستان لە وڵاتانی دیکەی ئاسیا و ئەفریقا و پاشان لە ئەوروپا بڵاوبووەتەوە. بەڵگە مێژوویییەکان ئاشکرای دەکەن شارستانیی میزۆپۆتامیا (ناوچەی نێوان دوو ڕووبارەکە) لەسەر بناخەی بەروبوومی گەنم بنیات نراوە.
کۆگای واتکینز ئێستا لەلایەن ناوەندی لێکۆڵینەوەی جۆن ئینێس خاوەندارێتی دەکرێت و زانایانی ڕووەکناس باس لە دۆزینەوەکانیان دەکەن لە ئەنجامی لێکۆڵینەوە 10 ساڵییەکەیان.
د. سیمۆن گریفیس کە سەرپەرشتی تیمی لێکۆلینڤانە نێودەوڵەتییەکان بووە، لەوبارەیەوە دەڵێت ئەو 60٪ ەی کە لە جینی گەنمی ئێستادا ونن، دەکرێت بە باشی کەڵکی لێوەربگیرێت بۆ تێرکردنی خەڵکی جیهان بە بەردەوامی.
گریفیس دەڵێت: 8 تاوەکوو 10 هەزار ساڵە مرۆڤ بەرەو چاندنی ئەو جۆرانەی گەنم چووە کە بەری زیاتر دەدەن و لە بەرانبەر نەخۆشی و ئافەت بەرگری باشتریان هەیە.
ئەو زانایە دەڵێت نموونەی سەمەرەو نایابیان هەیە لە گەنجینەی واتکینز کە دەبێت لە چاندنی گەنمی ئەم سەردەمەدا کەڵکیان لێوەربگیرێت.
گەنجینەی واتکینز لەبەر ئەوە گرنگە، چونکە نموونەکان پێش ئەوەن کە چاندنی گەنم ببێتە پیشەسازی و لەبەر ئەوەش ڕەگەزەکانیان بە ڕەسەنی ماونەتەوە.
لە ئەنجامی ئەو لێکۆڵینەوەیەدا دەرکەوتووە تایبەتمەندی جۆرەکانی گەنمی ئێستا کە لە سەرانسەری جیهان دەچێندرێن تەنیا لە تایبەتمەندی 2 تاوەکوو 7 نموونەی گەنمی نێو گەنجینەکەی واتکینز دەچن.
د. گریفیس دەڵێت هەندێک نموونە هەن لە گەنجینەکەی واتکینزدا کە جینەکانیان توانایەکی بێ وێنەی بەرگرییان هەیە لە بەرانبەر ئافەتەکان و، لەبەر ئەوەش دەکرێت بە زیندووکردنەوەی ئەو نموونانە و چاندنیان پێویستی بە بەکارهێنانی پەینی کیمیایی کەمتربێت، وەک ئەو پەینانەی کە هەڵگری نایترۆجینن. ئەو زانایە دەڵێت کەمتر بەکارهێنانی پەینی کیمیایی تێچووی جووتیاران کەم دەکاتەوە و یارمەتیدەریشە بۆ ئەوەی کاری کشتوکاڵی نەبێتە هۆکار بۆ دەردانی گازە زیانبەخشەکان کە لە ڕێگەی بەکارهێنانی پەینە کیمیاییەکانەوە درووست دەبن.
گەنجینەکەی واتکینز زیاتر لە هەزار جۆر و نموونەی جیاوازی گەنمی لەخۆگرتووە.
گریفیس و هاوکارانی 119 نموونەی جیاوازیان هەڵبژاردووەو دووبارە لە ڕێگەی زانستی جینەکانەوە تێکەڵی گەنمی ئێستایان کردووە و چاندوویانەتەوە.
سەبارەت بە ئەنجامەکان، ڕۆز ماک نێلی یەکێک لە لیکۆلینڤانەکان دەڵێت: ئەو گەنمە نوێیانەی کە بەرهەم هاتوون زۆر جیاوازن لە گەنمی ئێستا، وەک توخمی کۆنی گەنمن، وەک داپیرەی گەنمی ئێستان.
ئەو جەخت لەوە دەکاتەوە کە گەنمە نوێیەکان زۆر باشترن بۆ ڕیخۆڵەکانمان، لەبەر ئەوەی ئاسانتر و لەسەرخۆ هەرس دەکرێن و گلۆکۆزی کەمتر لە ڕەگەکان درووست دەکەن، بەوپێیەش زۆر باشترن بۆ نەخۆشییەکانی وەک شەکرە.
بەپێی لێکۆڵینەوەکە، ئەو گەنمەی کە چاندوویانە، نیشاستەی زۆرتریشیان تێدایە کە دەکرێت بۆ تەندرووستی مرۆڤ سوودمەندتربن.
سیمۆن کراتینگەر لە زانکۆی تەکنۆلۆجیا و زانستی شاعەبدوڵڵا کە یەکێکی دیکەیە لەو زانایانەی بەشداری لێکۆڵینەکەی کردووە دەڵێت لایەنی گرنگ ئەوەیە کە ئێمە پێویستیمان بە گەنمی زیاترە لە داهاتوودا.
ئەو دەڵێت کەڵک وەرگرتن لە گەنمە ڕەسەنەکان لە بەر هەبوونی تایبەتەمەندی هەمەڕەنگ لە ڕووی جینەکانەوە، دەتوانێت ببێتە هۆکار لە داهاتوودا گەنمی پێویست بۆ دانیشتووانی زەوی دابین بکرێت.
پێشبینیکراوە تاوەکوو 2050، بەڕیژەی 30٪ تاوەکوو 50٪ پێویستی بە گەنم زیاتر ببێت، لەو گەنمەی ئێستا بەرهەم دێت.
بەپێی لێکۆڵینەوەکان، یەک لەسەر پێنجی ئەو کالۆرییەی خەڵک لە جیهان دا بەکاریدەهێنن لە خواردنی گەنم و بەرهەمەکانی دیکەی سەرچاوەی گرتووە، بەڵام گەنمی ئێستا هەمەجۆری خۆی لەدەستداوە و زانایان مەبەستیانە هەمەڕەنگی بۆ گەنم بگەڕێننەوە.
لانگ مائۆ، لە پەیمانگەی زانستی ڕووەکەکان لە شاری شێنژن لە چین کە هاوبەشی لێکۆڵینەوە نێودەوڵەتییەکەیە دەڵێت ئێستا ئێمە تێگەیشتنی باشترمان هەیە لە جینەکانی گەنم. باشتر دەزانین خەڵک لە ناوچەکانی دیکەی جیهان چ جۆرێک گەنم و لە چ توخمێک بەکاردەهێنن.
ناوەندی جۆن ئینێس کە لە ساڵی 1910 لە شاری نۆرێچ دامەزراوە، ئێستا گەنجینەکەی واتکینزی گەورە کردووە و 30 هەزار نموونەی گەنمی لە سەرانسەری جیهان دا لە پلەی گەرمی سارد دا هەڵگرتووە کە بە گەورەترین بانکی جینی گەنمی جیهان، هەژمار دەکرێت.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 0 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی rudaw.net- 30-10-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە هاوڕێ باخەوان
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 30-10-2024
1. شوێنەوار و کۆنینە ئەشکەوتی شانەدەر
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 30-10-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: هەواڵ
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
شار و شارۆچکەکان: کەرکووک
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا سەردار )ەوە لە: 31-10-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 01-11-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 31-10-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 0 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.119 KB 31-10-2024 سارا سەردارس.س.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
بونیادنانی بیری ڕەخنەیی بۆ تازە لاوانی پێشەنگ
کورتەباس
پڕۆژەی سەری ئەرکیی لە زمانی کوردیی دا
کورتەباس
ئەرگەتیڤ لە زاری کرمانجی ی ژووروودا لە چوارچێوەی تیۆری بەرهەمهێنان و گوێزانەوە‌ و مینیماڵ پڕۆگرام
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سلێمانی ساڵی 1974
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
سنوری نێوان بەرکاری ناڕاستەوخۆ و ئاوەڵگوزارە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
مێردمنداڵێکی کورد لە ساڵی 1965
کورتەباس
میتافۆر لە چێوەى زانستى زمانى دەماریی دا
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
وێنە و پێناس
چەند یاریزانێکی شاری هەولێر
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
کورتەباس
ڕۆڵی فۆنیمە ناکەرتییەکان لە پڕۆسەی وانەوتنەوەدا
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتیی لە شەقامی پیرەمێرد نزیک سەرای سلێمانی لە ڕۆژی 02-02-1972
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
وێنە و پێناس
گەنجێکی کوردی باشوری کوردستان شاری سلێمانی ساڵانی شەستەکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا سنایپەر - موسا قەناس
08-02-2015
هاوڕێ باخەوان
موسا سنایپەر - موسا قەناس
ژیاننامە
ژیندا کانجۆ
06-05-2017
سەریاس ئەحمەد
ژیندا کانجۆ
ژیاننامە
ئەحمەد عەزیز عەلاف
14-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
ئەحمەد عەزیز عەلاف
ژیاننامە
پەیمان یوسفی
03-10-2023
شادی ئاکۆیی
پەیمان یوسفی
ژیاننامە
سدیق عوسمان محۆ
04-08-2024
هەژار کامەلا
سدیق عوسمان محۆ
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شیمال ئەحمەد ئیسماعیل
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سادق خەلیل عەبدولعەزیز
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شڤان عادل مستەفا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
31-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  529,314
وێنە
  110,969
پەرتووک PDF
  20,353
فایلی پەیوەندیدار
  105,433
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
294,664
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,112
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
115,049
ژیاننامە 
26,468
پەرتووکخانە 
25,826
کورتەباس 
18,604
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,865
پەند و ئیدیۆم 
13,755
شوێنەکان 
12,004
شەهیدان 
11,923
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,461
بەڵگەنامەکان 
8,354
وێنە و پێناس 
7,384
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,434
ڤیدیۆ 
1,474
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
766
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
537
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
324
PDF 
31,627
MP4 
2,599
IMG 
203,659
∑   تێکڕا 
238,209
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
بونیادنانی بیری ڕەخنەیی بۆ تازە لاوانی پێشەنگ
کورتەباس
پڕۆژەی سەری ئەرکیی لە زمانی کوردیی دا
کورتەباس
ئەرگەتیڤ لە زاری کرمانجی ی ژووروودا لە چوارچێوەی تیۆری بەرهەمهێنان و گوێزانەوە‌ و مینیماڵ پڕۆگرام
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
بەسنە ئیدریس تەها
ژیاننامە
سۆما حەمە عەلی یار ئەحمەد
ژیاننامە
سیدرا فازیل محەمەد
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سلێمانی ساڵی 1974
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
پێشڕەو حەمەجان عەزیز
ژیاننامە
ئاسۆ ڕەسوڵ محەمەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
سنوری نێوان بەرکاری ناڕاستەوخۆ و ئاوەڵگوزارە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
وێنە و پێناس
مێردمنداڵێکی کورد لە ساڵی 1965
کورتەباس
میتافۆر لە چێوەى زانستى زمانى دەماریی دا
پەرتووکخانە
زمانی ستانداردی کوردی
پەرتووکخانە
شیکردنەوەی وتار
ژیاننامە
سالار فەتاح قادر
پەرتووکخانە
مێژووی وەرزش لە ڕواندز
وێنە و پێناس
چەند یاریزانێکی شاری هەولێر
پەرتووکخانە
شیرین و خوسرەو؛ بە ڕێنووسی نوێ
کورتەباس
ڕۆڵی فۆنیمە ناکەرتییەکان لە پڕۆسەی وانەوتنەوەدا
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتیی لە شەقامی پیرەمێرد نزیک سەرای سلێمانی لە ڕۆژی 02-02-1972
ژیاننامە
توانا محەمەد نەجم عەلی
ژیاننامە
خەدیجە زەکەریا عومەر
وێنە و پێناس
گەنجێکی کوردی باشوری کوردستان شاری سلێمانی ساڵانی شەستەکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
بەفرین ئەحمەد عەبدوڵڵا
ژیاننامە
عەبدولڕەزاق محەمەد ئەحمەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.828 چرکە!