Kitap Adı: Ermeniler Hakkında Makaleler Derlemeler
Yazar: Zeki Başar
Basım Yeri: Ankara
Yayınevi: Atatürk Üniversitesi
Yayın Tarihi: 1982

Ermenilerle, ilişkilerimiz XI. yüzyılda başlamış ve XVI. yüzyıldan itibaren zaman zaman baş gösteren ihtilaflarla sürüp gelmiştir.
XIX. yüzyılda hiç de geçerli olmayan sebeplerle, bazıları kanlı bir şekilde (1897 başkaldırması gibi) bastırılan birçok isyanlar yapmışlardır. Bütün bunlarla yetinmeyen Ermeniler, 1860'da kurdukları örgütler aracılığı ve dış kışkırtmalarla ayaklanmaya başlamışlardır.
Ermeni örgütlerinin en aşırı amaçlısı olan Hınçak (Çan Sesi) komitesinin merkezi İsviçre'de idi. İstanbul'da aşırı eylemli bir şubesi vardı. 1890'da, terörist ve Rus yanlısı olan Taşnaksut-yon adlı bir diğer dernek kurulmuştur. Bunlardan başkaları da vardır.
Bilindiği üzere 1877 Türk - Rus savaşı yenilgimizle sonuçlanmıştır. Plevne barajını aşan Ruslar İstanbul'un önüne kadar gelmişlerdir. İmzalanan Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması aleyhimize çok ağır şartları kapsıyordu.. [1]