کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,900
عکس ها 104,831
کتاب PDF 19,324
فایل های مرتبط 97,649
ویدئو 1,402
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
شارستانییەتیی دەوڵەتی ماد
از طریق کوردیپیدیا شما می دانید که در هر روز از تقویم ما چه اتفاقی افتاده است!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

شارستانییەتیی دەوڵەتی ماد

شارستانییەتیی دەوڵەتی ماد
شارستانییەتیی دەوڵەتی ماد
#کەیوان ئازاد ئەنوەر#

مادەکان بە یەکێک له و کۆمەڵ و پێکهاتانەی قۆناغی مێژووی کۆن دادەنرێن، کە لە دەوڵەتەکەی خۆیاندا چەندین بنەمای نوێی شارستانییەتیان چەسپاند، کە بۆ ساڵانێکی دواتر کاریگەریی خۆیان نەک هەر لەسەر خاکی کوردستان و دانیشتوانەکەی بەجێ هێشت، بەڵکو بوونە چەندین بنەمای بەهێزی هەریەک لە دەوڵەتانی هەخامەنشینی و ئەشکانی و ساسانی. دیارترین ئه و بنەما شارستانییەتیانەی لە هەناوی دەوڵەتی مادەوە سەری هەڵدا و دواتر بووە بنەمایەکی گرنگ، ئایینی فەڕمی دەوڵەتەکە (ئایینی زەردشتی) بوو. تەنانەت پەیامبەری ئایینەکە (زەردەشت کوڕی پورشاسپ)، کە لەنێوان ساڵانی (660-583پ.ز) ژیا، هاوسەردەمی بەشێَکی تەمەنی دەوڵەتەکە بوو. بە دەرکەوتنی ئه و ئایینەش، دەوڵەت و کۆمەڵگای مادی لە چەندین ئایین و بیروباوەڕی جیاواز دەرباز کرد و یەکیەتییەکی ڕۆحی و ئایینیی بۆ دروست کردن. هۆکارەکەشی ئەوە بوو، کە بەر لە دەرکەوتنی ئه و پەیامبەر و ئایینە، چەندین ئایین و بیروباوەڕی ناوچەیی، کۆمەڵگای مادیان بۆ چەندین پێکهاتەی ئایینی و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگیی جیاواز دابەش کردبوو. لەوانەش دیاردەی سروشتپەرستی و بتپەرستی و بڵاوبوونەوەی ئایینی میترایی لە ناوچە جیاجیاکانی دەوڵەتەکەدا. ئه و دابەشکردنەش لە نیوەی یەکەمی تەمەنی دەوڵەتەکەدا چەندین کێشەی ئایینی و کۆمەڵایەتی و سیاسیی بۆ دروست کردبوون، کە وەخت بوو بەره و لەناوچوونی ببات، بەڵام بە دەرکەوتنی ئایینی زەردەشتی سەرەتایەک بۆ یەکخستنی یەکیەتییەکی ڕۆحی سەری هەڵدا، کە دەوڵەتی مادی لە دەسەڵاتێکی هەرێمییەوە گەیاندە سنوورێکی بەرفراوان و ئیمپراتۆڕییەتێکی مەزن. هەر ئەوەش وای لە مێژوونووسی یۆنانی (هیرۆدۆت)و دواتر خۆرهەڵاتناسی ڕووسی (دیاکۆنۆف) کرد بە (ئیمپراتۆڕێتی ماد یان میدیا) پێناسەی بکەن. ئه و ڕووداوانەش دوای ئەوە هاتن، کە مادەکان لە سەردەمی (کەی ئەخسار)و بە پشتیوانی ئایینی زەردەشتی سنووری دەوڵەتەکەیان بگەیەننە ڕۆخی خۆرهەڵاتی دەریای ناوەڕاست لە خۆرئاوا و کەنداو لە باشوور. هەر ئه و یەکیەتییە ڕۆحییەش، خاکی ئێران و بە بەشێکی کوردستانی لە دوای ڕووخانی دەوڵەتی ماد، کردە چەندین قەوارەی سیاسیی گەورەی وەک لە دەوڵەتانی (هەخامەنشینی/550-331پ.ز)و (ئەشکانی/250پ.ز-224ز) و (ساسانی/224-651ز)دا.

لایەنێکی دیکەی شارستانییەتی مادەکان سەربەخۆیی زمان بوو، کە زمانی پەهلەویی کۆنی ئێرانی و ناسراو بە زمانی ئۆرارتۆ بوو. ئه و زمانەی ئاڤێستای کتێبی پیرۆزی ئایینی زەردەشتیی پێ نووسرایەوە، بەڵام نووسینی مادەکان بسماری بوو، لەپاڵ بەکارهێنانی نووسینی هیرۆگلیفی میسری کۆن لە چەند دەوڵەتەکەدا.

پۆشاک و جلوبەرگی مادەکانیش شەڕواڵێکی درێژ بوو لە سەرەوە تا خوارەوە و لە شێوەی (ڕۆب). ناو قەدیش بە قایشێک بەسترابوو، کە تووندوتۆڵییەکیان بە جلوبەرگەکانیان دەدا. ئه و قایشەش دواتر بووە پارچە قوماشێک، کە لە قۆناغی دواتردا ناوی پشتێنی لێ نرا، چونکە لە پشت دەبەسترا. پێڵاوەکانیشیان لە شێوەی پۆستاڵی ئیمڕۆدا وابوو، چونکە دەبوا تایبەت بێ بە هەڵکەوتەی سروشتی شاخاویی دەوڵەتەکە.

کەرەسە و پێکهاتەی جەنگیەکانیشیان لە (خەنجەر و شمشێر و ڕم و تیروکەوان و عەرەبانەی ئەسپی) پێکهاتبوو. ئەمه و (ئەسپ و ئێستر و مایەن و گوێدرێژ)یان بەخێو دەکرد، تا لەلایەک بۆ گواستنەی شمەک وو پێداویستییە جەنگییەکان بەکاری بهێننن، لەلایەکی دیکەوە بۆ کاری بازرگانی و گواستنەوەی کاڵا بازرگانییەکان لە ناوخۆی دەوڵەتەکە و لەگەڵ دەرەوەشی بەکاری بهێنن.

لە بواری ئابوورییشدا کشتوکاڵ بەهێزترین بنەما ئابووریی مادەکان بوو. لەم بوارەشدا هەرێمی ماننای مادەکان باشترین هەرێمی دەوڵەتەکە بوو لە چاندنی گەنم، جگە لە بەرهەمهێنانی چەندین بەرهەمی کشتوکاڵی تری وەک (برنج، نیسک، نۆک، توتن)و میوەکانی وەک (سێو، قەیسی، قۆخ، هەنجیر، ترێ، شوتی، کاڵەک)، تا دەگاتە چەندین جۆر سەوزە. لەپاڵ ئه و لایەنە گرنگە ئابوورییەدا سامانی ئاژەڵ و بەخێوکردنی مەڕوماڵات و ڕەشە وڵاخ، بنەمایەکی ئابووریی باشی بە مادەکان بەخشیبوو. بارزگانی و کاری پیشەوەریش کاری سەدان خەڵکی پیشەوەر و کاسبکاری دەوڵەتەکە بوو. دەوڵەتیش بۆ ڕێکخستنی ئه و بنەما ئابوورییانە سیستەمی باجی لەسەر سەرجەم کاڵا کشتوکاڵی و ئاژەڵداری و بازرگانییەکان دانابوو. بۆ بابەتی ئاڵوگۆڕی شمەک و کاڵاکان لەلایەن مادەکانەوە و لە سەردەمی سێیەمین پادشای (کەی ئەخسار) سکەی پارە لێ درا، بەڵام پێشتر سکەی پارەی ئاشووری لەپاڵ سیستەمی ئاڵوگۆڕی کاڵا لەبری پارە بەکار دەهات. سکەی پارەکانیش لە زیو و مس بوون.

هونەریش تا ڕادەیەکی باش لە سەردەمی مادەکان پێشکەوتنی بەخۆوە بینیبوو، پاشماوەی گۆڕستان و ئەشکەوتەکانی (قزقەپان و کوڕوکچ و موکریان) کە بڕوا وایە بۆ بەرپرسانی ماد بگەڕێتەوە، لایەنی هونەری بیناسازی و ئایینیی مادەکان نیشان دەدات. تەنانەت شوورا قایمەکانی دەوری شارەکانیان و قەڵا بەرزەکانیان (دوو) دیاردەی شارستانییەتی مادەکان بوون لە مێژوودا.[1]

$سەرچاوەکان$
1- دیاکۆنۆف: میدیا.
2- حسن پیرنیا و عباس اقبال اشتیانی: تاریخ ایران باستان.
3- د. جمال احمد ڕشید و د. فوزی ڕشید: تاریخ الکرد القدیم.
4- د. کەیوان ئازاد ئەنوەر: چەردەیەک لە مێژووی کورد
این مقاله بە زبان (کوردیی ناوەڕاست) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
این مقاله 349 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی باسکورد - 23-08-2022
آیتم های مرتبط: 1
زبان مقاله: کوردیی ناوەڕاست
زبان- لهجە: ک. جنوبی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: تاریخ
فراداده فنی
کیفیت مورد: 90%
90%
این مقاله توسط: ( زریان علی ) در تاریخ: 23-08-2022 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( آراس ایلنجاغی ) در: 23-08-2022 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: آراس ایلنجاغی در 23-08-2022 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 349 بار مشاهده شده است
فایل های پیوست شده - ورژن
نوع ورژن نام ویرایشگر
فایل عکس 1.0.150 KB 23-08-2022 زریان علیز.ع.
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
هانا وکیل
کتابخانه
افسانەهای لری
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
جمشید عندلیبی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سارا خضریانی
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
زندگینامە
شاهزاده خورشید
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
غمنوای کوهستان

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
22-10-2022
شادی آکوهی
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
24-12-2023
سارا سردار
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
06-03-2024
سارا سردار
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
ملا سید احمد فیلسوف
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,900
عکس ها 104,831
کتاب PDF 19,324
فایل های مرتبط 97,649
ویدئو 1,402
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
هانا وکیل
کتابخانه
افسانەهای لری
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
جمشید عندلیبی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سارا خضریانی
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
زندگینامە
شاهزاده خورشید
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
غمنوای کوهستان
پوشه ها
زندگینامە - جنسیت - مرد شهدا - جنسیت - زن زندگینامە - ملیت - کرد شهدا - ملیت - کرد مدارک - کشور - اقلیم - شرق کردستان آثار هنری - کشور - اقلیم - جنوب کردستان تاریخ و حوادث - کشور - اقلیم - جنوب کردستان اماکن - کشور - اقلیم - غرب کردستان تاریخ و حوادث - کشور - اقلیم - اتحاد جماهیر شوروی تاریخ و حوادث - کشور - اقلیم - عراق

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 1.906 ثانیه