نۋیستەی: ئاکۊ مارانی
11و ئەپڕیلو 2017
گەشتوگوزارییکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی
ساڵۊ 2008 تاکو ئیسە من بەرڎەۋام چنی دۊسە ھۆرامەکاو (ھۆرامی-زۋانەکاو) وېم چە بارەو پەرەدای بە گەشتوگوزاری چە ھۆرامان یان بە گەشتوگوزاریی کەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی مشتومڕۍ کەرۇ، کە ھەم لایەنۍ ئەرېنیۍ و ھەم لایەنۍ نەریینېش ھەنۍ و ئەر ئېمە نەزانمۍ و بەرنامەی تایبەتما نەبۊ، گەشتوگوزار ھەم بۊ بە مەڵامەتو ۋېرانتەر بېیەو ناوچەو ھۆرامانی و ھەم دلېەلۋای لایەنە ئەرېنییەکا کولتۇرو ھۆرامانی و ھەم چە دەسدای باخەکا و بېیەیشا بە کەرتی تایبەتی چڼ سەرمایەدارېۋی. ھەر پاسە، کە (دیسمۆند تۇتۇ)ی ۋاتەن کاتېۋ کە مسیۆنێرە مەسیحییەکۍ بەرەو ئەفریکا ئامێ، ئاڎۍ ئینجیل دەسشاۋە بۍ، ئێمە بېڵە دەسماۋە بۍ و زەمینەکاما کاڵېنمۍ، ئاڎېشا ۋات بەیدۍ با پېۋەرە یەزدانپەرستی کەرمۍ، کاتېۋ کە ئېمە چەمېما کەرڎېۋە، ئینجیلەکۍ ئاڎېشا دەسو ئېمۆ بېنۍ و زەمینەکۍ ئېمە بییېبېنۍ بە دارایی ئاڎېشا. هەرپاسە ئەر ئېمەیچ ھۊشیارۍ نەبیمۍ، دۆڵەمەڼەکۍ شاری| ئەسیمیلاکەرە دەسەڵاتدارەکۍ با بە خاۋەڼو یانا و باخەکاو ئېمە و ئېمەیچ بیمۍ بە کرېچیۍ دلۍ دەگاکا وېما و مشیۊ بە کرۍ چېرۊ سەیۊ باخەکانە سێران کەرمۍ.
کوڵی و پوخت، ئەر ئېمە ئاگاڎارۍ نەبیمۍ، ھەم باخەکېما بە تۊز و دۇکەڵو ئۆتومەبیلو سێرانکەرا بېبەری و وشکۍ با، ھەم ئاۋ و ھەۋا و دەگاکاما پیسۍ با، ھەم ھەرچی کولتۇری لادەرانەی بازاریی ھەن، سەرو کولتۇرو ئېمەرە زاڵ بۊ و ھەم بیمۍ بە کرېچیۍ دلۍ یانەی و باخەکا وېما و ۋەرە ۋەرە دەگاکاچما چە دەس مڎەیمۍ و بۍ خاک و بۍ ئاۋ و بۍ کولتۇرۍ گنمۍ و بیمۍ بە بەکاربەرېۋی نادەربەسو بازارو نیئۆلیبرالیزمی و سەرەنجام ئەر نۇزېۋ مرۊۋایەتیما چنە مەنۊ، تاکو مەرڎەی بەس ئاخھۊرکېشتەی پەی ئېمە مەنۊۋە.
بە پەیلۋاو من، مشیۊ گەشتوگۊزارییکەرڎەی ناوچەو ھۆرامانی بەپاو کەڵکھۊرگېرتەی چە ئەزمۇنگەریی کۊمەڵە ئۆروپییەکا بۊ، کە ھەم پارېزنای ژیۋاری و ھەم پارېزنای کولتۇری و ھەم دەرامەت و خزمەت پەی ناوچەکاشا مسۆگەرکەرا. ئەرنا نەبېیەو گەشتوگوزاری و قەڎەخەکەرڎەیش فرە چا بېیەیە خاستەر ھەن، کە ئیسە چە ھۆرامانو بەشۊ ئێراقینە ھەن.
یۊ تەر چە بوارەکا گەشتوگوزاری مەرز بېیەو دەگاکا ھۆرامانی ھەن، بەتایبەت مەرزو (تەۋېڵۍ-شۊشمۍ)، کە ئا مەرزە چە ساڵۊ 1957 بە یۊ چە خاڵە مەرزییە فەرمییەکا مېیانو دۆڵەتا ئێرانی و ئێراقی ئەژنانسیان و ھەر پاسە ساڵۊ 2005 جارېۋتەر چە لایەنو دۆڵەتو ئێراقی و فەرمانداریی سەرتاسەری ئێراقی فەرمانو ئەۋەکەرڎەی ئا دەربازە مەرزەیەیشە بەرکەرڎەن، پېسەو دەربازەی مېیاندۆڵەتیی ئێرانی و ئێراقی، کە گەشتیارۍ ئێراقی و ئێرانی بە فەڕمی و بە پاسپۆرت ئاما و لۋای کەرا. بەڵام تاکو ئیسە ئا بڕیارۍ پەشتۊ گۊشا ۋزیێنە و جېیاتی مەرزو تەۋېڵۍ-شۊشمۍ یاگۍ تەرۍ کریێنێ، کە مەرزی فەڕمیی نېیەنی و جېیاتی ئەۋەکەرڎەو دەربازەو تەۋېڵۍ-شۊشمۍ پەی ئاموشۊ گەشتیارا، کەچی ئارڎەی ماددەو گۊگرڎۍ بە گەڵابۍ سەربەتاڵۍ و ۋەڵابېیەو تۊزەکېش ۋزیان ھۆرامان، کە ڕۊ بە ڕۊ ژیۋارو ھەر دۋە بەشەکەو ھۆرامانی ۋېرانکەرۇ، چۇنکە یاگەکۍ تەرۍ بوار نمەڎا و گەرەکشا نېیا ژیۋارو ناوچەکەیشا تېکبشۊ. بېژگە ئانەیچە دەرامەتو ئاۋرڎەو ئا ماددە زېیانبەخشەیە پەی خەڵکو ناوچەو ھۆرامانی نەبېیەن و ملۊنە باخەلۊ دەسەڵاتدارا.
چېگەنە مشیۊ چە وېما پەرسمۍ، ئایا ناوچېۋ کە تۊزۊ گۊگرڎۍ شەماڵو بەیانی و ۋېرەگایش بۊ، مېتاۋۊ ناوچەی گەشتیاری بۊ؟ ئانە کاتېۋەنە کە خەڵکو ناوچەکا تەرۍ ڕانمەڎا ماددەو گۊگرڎۍ دەربازەو مەرزەکاشانە ڕەڎبۊ، ئەی چی پەی مەرزو تەۋېڵۍ-شۊشمۍ فاڕیانۆ؟
ھەڵبەتە ئانەیچە ۋاچۇ، کە زېیانو ئاۋرڎەی خوڵۊ گۆگرڎۍ چە ڕاو مەرزو شۊشمۍ-تەۋېڵۍ، زېیانەکەش بەس پەی شۊشمۍ و تەۋېڵۍ نېیا بەڵکو پەی گرڎو ناوچەو ھۆرامانی؛ ھەر چە ڕۋانسەر و شمشېر تاکو خورماڵ، خەڵکو ئا دەگایا کە کۆتېنۍ سەرو ڕاو ئاۋرڎەی ئا ماددە زېیانبەخەشەیە و ھەر پاسە باخۍ و ئاژەڵۍ و باڵدارۍ و سەراپاو ژیۋارو ناوچەو ھۆرامانی ڕۇبەڕۇوۍ مەترسی زېیانەکا ئا مادەیە باۋە، بەتایبەت ئانە کە ماشینە بارییەکۍ بە سەربەتاڵی خوڵەکۍ مارا و ھەۋاو خېرایی ۋېیەرڎەو ماشینەکا تۊزە و خوڵۊ گوگرڎەکۍ شەنکەرۊ و ۋەڵابۊۋە و سەرو ئا دۆروبەرینە منیشۊ. نەۋاچیا نەمەنۊ، ئاۋرڎەی ئا ماددە زېیانبەخشەیە بېژگە زېیانی، ھیچ کەڵک و قازانجېۋش پەی خەڵکو ھۆرامانی نېیا و نەبېیەن و باجو ئاۋرڎەیش بەس باخەڵۊ دەسەڵاتدارا ئۆ ڎیمی و ئی ڎیمینە گلېر بۊۋە و گلېر بېیەنۆ.
------------------------------------------
وەنەرۍ بەڕێزی، پەی ئەژناسای پیتە تایبەتە ھۆرامییەکا دلۍ ئی نۋیستەیە، سەرو لینکو پیتەکا کلیک کەردۍ:
- ڎ: ئەڎا: دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6322
- ۋ: ۋاران: دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6328
- ڼ: مەڼ: دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6324
- ۊ: لۊ: دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6326
- ې ۍ: دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6330
- ﯗ = و: مۇ
لینکو گرڎو پیتەکا ئەلفابێتی ھۆرامی
https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/7588
[1]