#تپه باستانی تابان#، این تپه در قسمت چپ رودخانه خابور در 37 کیلومتری جنوب شهر #حسکه#، در مرکز حوض خابور و بین تپه های شرقی کوه عبداالعزیز واقع شده، این تپه از سطح زمین اطراف حدود 25 متر ارتفاع دارد، و عرض آن هم 350 متر است.
موقعیت جغرافیایی این تپه بسیار استراتژیک است، چون در غرب کوه شنگال واقع شده و به دلیل آب فراوان و محیط طبیعی غنی (حیوانی و گیاهی)، هزاران سال است که محل زندگی و تمدن بوده است.
بقایای کشف شده در این محوطه باستانی نشان می دهد که چندین تمدن مهم مانند اور، بابل باستان، آشوری میانه، آشور جدید، هلینیستی، اسلامی و تاریخ معاصر در این منطقه زندگی می کرده اند و آثار بسیار مهمی از خود به جای گذاشته اند. اما اوج شکوفایی و تمدن در این محوطه باستانی متعلق به دوره آشوری است. بررسی و کاوش های باستانی برای این منطقه در سال 1997 توسط یک تیم متخصص باستان شناسی ژاپنی انجام شد، که در نتیجه کاوش و بررسی ها چندین ساختمان، قطعات باستانی و مجسمه های خاص کشف کردند که مهمترین آنها عبارتند از: یک کوزه سرپوشیده که در یک کوره بوده، چند مجسمه کوچک که بر روی آنها با خط میخی نوشته شده اند، و یکی از آنها با مهر سلطنتی مهر شده است.
در این تپه باستانی جایی پیدا شده است،که به عنوان کوره ای برای سرخ کردن قطعات آجر و ماسه از آن استفاده کرده اند. از جمله بناهای که در این منطقعه باستانی کشف شده است، اتاقی است که با آجر قرمز ساخته شده، دیوارهای آن با رنگ قرمز و آجرهای خاص تزئین شده است. به گفته منابع، به نظر می رسد این اتاق در آن زمان به عنوان مرکز اداری از آن استفاده شده باشد. حدود 500 مجسمه تزئین شده در این محوطه باستانی کشف شده، که با خط میخی بر روی آنها نوشته شده، که بیشتر این مجسمه ها با شیوه خاصی پیچیده شده و باز نشده اند.
علاوه بر این، گورهای متعددی در این تپه باستانی کشف شده، که زیباترین آنها قبری است که داخل آن چندین خط، با خط میخی نوشته شده و عدد خاصی دارد. به گفته مورخان و باستان شناسان، به نظر می رسد مقبر شخصیت بلندپایه ای مانند پسر شاه (انلیل عاد) باشد. این بنا از آجر سرخ ساخته شده و بخش ورودی آن با نخش های زیبا تزئین شده است، جلوی در ورودی این مقبره در بخشی از آجر انجا، مجسمه ای برنز از مردی که شمشیر در دست دارد قرار دارد، که بنظر می رسد نمادی برای دور نگه داشتن روح ناپاک از قبر است. در ساختمان های این تپه باستانی سیستم های فاضلاب به چشم می خورد که نشان دهنده پیشرفت و نظم در سیستم ساختمانی آن زمان است. کاوش ها در این محوطه مهم تاریخی هنوز به پایان نرسیده است، اما مطمئنا با ادامه کاوش ها و بررسی های علمی برای این تپه، قسمت پنهان از تاریخ این منطقه (کوردستان بزرگ به ویژه کوردستان غربی) کشف خواهد شد.
امادەکردن: سارا سردار
[1]