درەختۍ وېڕسۍ
ئەوەنویستەی و دەسکاریکەرڎەی: ئەسعەد ڕەشید
بەشۍ یەکەمە

درەختە وېڕسەکۍ، مەگنا بەرزی (1800) مەتری جە ڕوەو دەریایۆ، چا بەرزییەنە، سنوورو درەختی، هەم گیواو و گوڵی کوېسانی، دەسپەنەکەران، ئا ناوچە سەڎا نەوەڎش مەگنۊ سەری ئا بەرزییەیۆ، یانی چن جۊرۍ درەختۍ کەشیۍ چی ناوچەنە هەنۍ پېسە:
1- دارەوەن (درەختو وەنۍ):
دارێ گۆرەن، بەرزیش مەگنۊ مېیانو(3-7)مەترا، گەڵاڕېزەن، وەرگەگیرەن، بە تەمەنەن، کۊتاو وەهارینە بەرگېرۊن، کە (قەزوانی فەریکېنۍ)، بە سەوزی مەوریان، کریانە دلۍ دۊی، گەر قەزوانەکۍ دارەکۆ مەنۊوە، ڕەقەبۊن. دماتەر چەنی (تفا)، دلۍ هاوانېنە کواشاو واردێوە لەزەتیشان چەنە وەشکەران، کە شیرین و چەربەن.
سوودێ تەرو دارەوەنی، بەردای وېژەنە تاڵەیەن، کە دماتەر وېژەنی وېمانەش چەنە وەش کریۊن. وېژەن کەردەی، هەرمانێوە گرانەنە، پاسە باوەن. گەر کەسێ واچۊن ئای هیلاکەنا! ماچا: ئەجۊ وېژەنش کەردەن.
وېژەن کەردەی، پروسێوە قورس و گرانەن، بە بریندارکەردەی قەڎو دار وەنەکەی بە تەوەرزین، دەسپەنەکەرۊن، دماتەر وەشکەردەی کوچەڵا بە هەڕە سوورۍ گریکدارە بنەو یاگە زامڎارەکانە، هەنگامەی دمایېنەیچ، کۊکەردەیۆ وېژەنە تاڵەکەیەن و پۊختەکەردەیش و گرینایش.