عنوان: ایین مسیحیت و اثار باستانی اش در کوردستان/ بخش نهم
نویسندە: #سارا سردار#
صومعەی سلطان ماهدخت
این مکان باستانی در لیست مکانهای باستانی و تاریخی عراق ثبت شدە است و قدمتش بە گفتەی منابع و تاریخ نویسان عراقی بە سال 319 میلادی برمیگردد، یعنی هم زمان با حکومت ساسانیها.
ساختمان این صومعە از دو اتاق بزرگ تشکیل شدە، بە شکلی کە از اتاق اول با سە قدم بزرگ بە اتاق دوم میرسیم کە در کنج شرقی این اتاق مکانی مقدس و مخصوص برای قربانی کردن در انجا وجود دارد کە در همان وشە قبر خدمتکار صومعە در انجا است.
هر سال در 15 ماه ادار، بیشتر مسیحیهای جهان برای ادای احترام و مبارک کردن جشن (سبزینگی)کە جشنی مخصوص بە حضرت مریم است، بە این مکان میروند.
ماجرای ورود مهدخت و خواهرش به این منطقه به دو داستان برمی گردد ، داستان اول اینکە، این دو خواهر به دلیل اینکە بە مدرسە علاوە نداشتەاند به این مکان فرستاده شدند و به همین دلیل در انجا سکنی گزیدند، تا اداب و اصول دین و فقە را اموزش ببینند.
داستان دیگر از این رو است کە میگویند: ماهدخت و خاهرش بر زیر فشارهای دینی، کە از طرف ساسانیها و مردم دیگر برایشان درست شدە بود بە سوی این منطقە امدند و در انجا مشغول تدریس و اموزشهای دینی میشوند و تمام زندگی خود را برای خدمت بە مردم و دین مسیحیت وقف کردەاند، اما بعد از چند سال از طرف افرادی غیر مسیحی کە دشمنی ماهدخت و دین مسیحی را میکردند، در همان روستا و هامن صومعە کشتە شدند.
بعد ازگذشت چند سال از قتل ماهدخت، مسافری از این مکان میگذرد بر سر مزار ماهدخت و خواهرش نوری روشن و الهی میبند، براین همین ان مکان را با دست چال میکند، در دو گودال دە جمجە میبند کە هر دو را برداشتە و با خود میبرد، اما پس از مدتی، شبی خواب این دو خواهر را میبند کە از او میخواهند جمجمەها را بە مکانهای خودشان بازگرداند و دوبارە دفن کند، مسافر همین کار را انجام میدهد و این بار از سوی مردم، جسد این دو خواهر در داخل صومعە دفن میشوند.
دربارەی نحوەی ساختمان سازی و اشیاء مصرف شدە برای ساخت ساختمان این صومعە. داستانی هست کە میگویند: سنگهای موجود در دیوارەهای این ساختمان از کوههای گارە در استان اربیل بدون اینکە بە زمین بخورند یا تماسی داشتە باشند، با دست بە این مکان اوردە شدەاند. این صومعە تا الان بە روی مردم باز است و بە فعالیتهایش ادامە میدهد.
ماهدخت کلمەی قدیمی فارسی است کە بە زمان هخامنشیها برمیگردد بە معنای دختر ماه یا ماهرو.
ربن بویە
غار و مرقد ربن بویە، در منطقەی شقلاوە در استان اربیل است، این مقبرە در دامنەهای کوه سفین است و زندیک بە روستای هیران و در بلندای 20 متری کوه سفین کندە شدە.
ربن بویە دارای دو اتاق کوچک است و مکانی مقدس برای هر دو دین اسلام و مسیحیت است کە نزد مسلمانها بو (وسو رحمان) شناختە شدەاست.
این مقبرەی تاریخی بە مکانی برای اجتماع پیروان هر دو دین مسیحی و مسلمان تبدیل شدە کە برای دعا و نیایش بە انجا روی می اورند، مخصوصا مسیحیها بعد از جشن قیامت از منکانهای مختلف عراق بە سمت این مقبرە میایند.
مرقد ماربینە قردیشە
این صومعە کە بە (مار بهنام) هم شناختە میشود، در سە کیلومتری شمال روستای هرموتە لە شهرستان کویە است و تقریبا 1260 پی از کوه باواجی دور است و نزدیک است بە روستای تب زاوا.
دربارەی تاریخ این صومعە دو نظریە وجود دارد:
اولینشان اینکە: تاریخ این صومعە مرتبط با ساخت دیر ماربهنام در موصل دارد، کە از طرف بهنام و سارای خواهرش(این دو بە دست شاهپور دوم ساسانی کشتە شدەاند) در سال 361-363 میلادی درست شدە است.دوم: در نتیجەی حملەی مغلها بە مناطق موصل نو تخریب کلیساهای مار بهنام در موصل، کشیش انجا بە سوی روستای هرموتە در کویە مهاجرت میکند و این صومعە را بە یاد شهید بهنام درست میکند.[1]