کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
تحقیقات مختصر
سکە امارت بدلیس
17-09-2024
سارا سردار
زندگینامە
نادیە مراد پسی طاها
16-09-2024
سارا سردار
اماکن
ارزروم
15-09-2024
شادی آکوهی
اماکن
تاوسکر
15-09-2024
شادی آکوهی
تاریخ و حوادث
16-09-2022
15-09-2024
شادی آکوهی
تحقیقات مختصر
کشف جدید باستان شناسان در تپه کاراهان حکاکی از یک الاغ 11 هزار ساله  که در حال دویدن است
15-09-2024
سارا سردار
آثار هنری
یکی از اثر های هنری روژین حاج حسین 16
14-09-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
روژین حاج حسین
14-09-2024
سارا سردار
زندگینامە
سعید فلاحی
14-09-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
گور دخمە سان رستم
14-09-2024
سارا سردار
آمار
مقالات
  536,872
عکس ها
  109,438
کتاب PDF
  20,221
فایل های مرتبط
  103,680
ویدئو
  1,531
زبان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
گروه
فارسی
زندگینامە 
3,748
اماکن 
2,063
شهدا 
1,035
کتابخانه 
794
تحقیقات مختصر 
572
اماکن باستانی 
438
تصویر و توضیحات 
292
آثار هنری 
235
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
42
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
تاریخ و حوادث 
17
منتشر شدەها 
17
تصویری 
15
دفترها 
11
آمار و نظرسنجی 
10
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
مخزن فایل
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   مجموعا-همەباهم 
234,723
جستجوی محتوا
شهدا
ژینا امینی
کتابخانه
کتاب ژینا
زندگینامە
جوان حاجو
اماکن
پیرانشهر
زندگینامە
سعید فلاحی
Saîdê Kurdî ve Gevaş ulemasının Ermeniler ile ilgili mektubu
کوردیپیدیا، تاریخ دیروز و امروز را برای نسل های فردا آرشیو می کند!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Türkçe - Turkish
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

Saîdê Kurdî

Saîdê Kurdî
$Saîdê Kurdî ve Gevaş ulemasının Ermeniler ile ilgili mektubu$
İngiltere ve Rusya arasındaki rekabet, Osmanlı-İran üzerinden Kürdistan’da kendisini gösterirken, Berlin Antlaşması ile Ermenilerin statüsü, Kürtlerin üzerinde de etkisini göstermeye başladı.
Balkanların yeniden yapılanması, Rusya’nın ekonomik gücünün zayıf olmasıyla, belirli bir toprak parçası üzerinden nüfuz artırmaya yönelik işgal politikası, özellikle sıcak denizlere inebilmek için ‘Ermeni milliyetçiliği’ duygusu önemli bir tercihti.
Rusya’nın, Osmanlı-Kürdistan topraklarına olan ilgisinin altında Ermeni sorunu yer alıyordu.
Berlin Antlaşması, Ermenilerin oturduğu vilayetlerdeki yapılanmasını öngören reformlardı.
Bu durum, Kürtlerin topraklarının parçalanması ile birlikte savaşların bir parçası haline getirilmesi meselesi Kürtleri hep rahatsız etmiştir.
Ayetafanos ve Berlin Antlaşmaları sonrasında Samih Paşa’nın raporlarının içeriği, Kürtlerin birçok defa dile getirdiği Kürdistan toprakları üzerinden bir Ermeni devletinin teşekkülüne dair muhalefetinin bir tekrarını içeriyor.
1876 yıllında Kanuni Esasi/Osmanlı Anayasası’nın yazılmasında Ermenilerin etkisi önemli bir yere sahiptir.
Kerkor Odyan’da anayasanın yazılmasına iştirak etmiştir. Ermeniler ellerinde bulundurdukları bu imtiyazı, Kürdistan’daki ticari burjuvasına borçludur.
Ermeni ulusal hareketinin yükselişini simgeleyen ve buna uluslararası bir nitelik kazandıran Berlin Kongresidir (1878).
Osmanlı-İran arasında Kürdistan’ın Kotur ve diğer sınır bölgeleri paylaşımı yaklaşık kırk yıl sürdü.
1877-1878’de Osmanlı-Rus savaşında Osmanlı ağır bir yenilgi almış, Osmanlı-Rusya arasında 3 Mart 1878 yılında Ayestefones Anlaşması imzalanmıştı.
Bu antlaşma ile Karadağ, Sırbistan bağımsızlığını ilan etti. Bulgaristan, Bosna ve Hersek, Berlin Antlaşmaları ile bağımsızlık süreçlerini tamamladı.
Rusya’nın Osmanlı Devleti’nden kopardığı bölgeler ardı ardına geldi. Ayestefones Anlaşmasının 18'nci maddesi Kürdistan bölgesini ilgilendiriyordu.
Osmanlı Devleti, İngiltere ve Rusya’nın komisyon üyelerinin Kürdistan bölgesinin idari yapısı ile ilgili ifadelerini ciddi bir şekilde dikkate alacağını ve İran sınırının kesin tespitini yaptırmayı kabul ettiğini beyan etmiştir.
Kürtler, Osmanlı Devleti’nin bu konudaki zayıflığını biliyordu. Berlin Anlaşmasını izleyen yıllardan 1880’e ulaşıldığında Osmanlı yeni bir çehreye sahipti.
İç politikanın meşruiyeti yeniden tartışmaya açılmıştı. Şeyh Ubeydullah’ın Kanuni Esası hakkındaki tutumu, açıklayıcı bir örnek olarak Kürdistan’a nasıl yansıyacağını belirtmektedir.
Mithat Paşa’nın kalem aldığı Anayasa tasarısını, Sultan Abdulhamid kendi otoritesi doğrultusunda dana önce yeniden düzenlemişti.
Mithat Paşa’nın sürgüne gönderilmesi ile Rus ordularının Trakya’dan Kürdistan sınırlarına kadar karargah kurması, parlamentonun feshedilmesi silsilesi eş zamanlı uygulandı.
İngilizler, Mithat Paşa ile yakın temas halindeyken yapılan baskılar sonucu Şam’a vali olarak atansa da, 1881 senesinde Abdülaziz’i öldürmek suçlamasından Taif’e sürgüne gönderilmişti.
Abdülhamid, dış politikasını Tanzimat Devleti üzerine kurulmasını yeniden tartışmalı hale getirdi.
Osmanlı’nın baş düşman olarak gördüğü Rusya’ya karşı koyabilmek için, Fransa ve İngiltere’ye dayanmaktan başka seçeneği yoktu.
Ne var ki, Berlin Anlaşması ile bunun bedeli ağır bir şekilde ödendi.
Abdülhamid, 1878-1879 yıllarıyla birlikte Osmanlı Devleti’nin bütünlüğünü korumaya yönelik gelenek haline getirdiği siyasetini terk etmek istediğinden kuşkulanmaya başlar ve İngiltere’nin Kürdistan’da Ermenilerin yaşadığı yerlerde vadedilen reformlara girişilmesi için, İngiltere hükümetinin Abdülhamid üzerindeki baskıları bu kuşkuyu besler niteliktedir.
İngiliz hükümetinin başına Gladstone'nın gelişiyle, bu kuşkular daha da yoğunlaşır.
İngiliz diplomasisi baştan aşağı çark eder. İngiltere için en önemli koz Hindistan yolunun Rusya’ya kapamaktır. Bu konuda Osmanlı İmparatorluğuna güvenemez.
Böylece Doğu Akdeniz’den Kıbrıs’la Süveyş Kanalı kıyılarına sağlam biçimde yerleşmek ve Osmanlı unsurları içinde Türklerin dışında kalan Ermenilere, sonra Araplara daha sonra Bulgarlara sırtını dayaması gerekmektedir.
İngiltere’nin amacı, Kafkaslardan gelen Rus yayılışı karşısında kendi denetimi altında ‘bağımsız bir Ermenistan’ unsuru İngilizler için en doğru seçenek olarak gelişir.
Bilindiği gibi Rusya’nın sermayesi yok, fakat insan gücü vardı. Bu yüzden daima, belirli bir toprak parçasını nüfus alanına dahil etmekten çok, doğrudan işgal etme yolunu seçiyordu.
Üstelik sıcak bölgelere inebilmek için Kürdistan’a göz diktiğinden, bu topraklarda yaşayan Ermenilerin milliyetçilik duygusuna yönelik politikalar geliştirdi.
Bu yüzden Rusya’nın Osmanlı topraklarına (Kürdistan bölgesi için) gösterdiği ilginin odak merkezinde Ermeniler vardı.
Berlin Antlaşması'ndan 1918’e kadar süren uygulamalarda çıkarılacak olan derslerden biri, sadece topluluk bazında haklarla yapılan düzenlemelerin, toplumda genel eşitliği sağlamak konusunda yetersiz kaldığıdır.
Önemli husus şudur ki, Kürtler, kendi toprakları üzerinde geliştirilen mücadele ve hak talebinde bulunan kimselerin çoğunluğunun sorunu tıpkı tarihteki gibi bir eşitlik sorunu olmaktan ziyade kendileriyle, kendilerini uzun süredir ezdiklerini düşündükleri çoğunluğun temsilcileri arasındaki bir mücadele olarak görmelerinin gerekliliğidir.
Bu alanda geliştirilen söylem, Bulgar-Türk Devleti talebiyle ortaya çıkan Bulgar milliyetçi entelektüellerinkinden pek de farklı olmaması gerçekten düşündürücüdür.
İngiltere ve Rusya’nın desteğini alan Ermeni milliyetçiliği ve gelişimi işte bu sürecin önemli bir unsurudur.
Saîdê Kurdî ve Kürt âlim ve entelektüellerinin meşrutiyet sürecinde Kürdistan’daki Ermeniler ile olan ilişkilere önemle dikkat çekmesinin arkasındaki neden, sadece salt dini bir kelami sorun değil, asl olan Kürtlerin coğrafyasında uzun yıllara yayılan Kürdistan’da bir Ermenistan kurulması politikasıdır.
Özellikle Van ve Kotur sorunu bu meselenin en önemli unsudur (bu konuyu Şeyh Ubeydullah kitabımızda detaylı okuyacaksınız).
Saidê Kurdî’nin, Seyyid Abdulkadir ve İsmail Hakkı Babanzade'nin ifadelerinde olduğu gibi, gündeme gelen yazışmalar ve raporlarda, Kürtlerin kendilerinin de baskı gördükleri dönemde, Osmanlı’ya karşı Ermeni halkını korudukları ve devlet politikasının bir aracı haline getirilmek istendiğinde karşı koydukları görülmektedir.
Hasan Yıldız’ın dikkat çektiği noktayı onun kitabına atıf yaparak, ‘Bağlaşık güçlerin Kürt karşıtı politikaları, bazen açık bazen kapalı devam ederken, barış görüşmelerinde Kürt temsilcisi olan Şerif Paşa’nın Ermenilerle aynı masaya oturması bir kısım Kürtleri güvensizliğe iter’.
Her ne kadar konferans boyunca bu iki ulusun temsilcileri emperyalist oyunlar sonucu birlik olmaktan çok karşı karşıya gelmişlerse de, o günün psikolojik ortamında sürdürülen propagandalar altında, olgular tam tersi bir görünüm almıştır.
Sultan Abdülhamid’in ustaca politikaları ile kurulan Hamidiye Alaylarının iç güvenlik unsuru olarak başta Ermeni ve diğer Hıristiyan unsurları karşı karşıya getirmesi sonucu, Kürtlerin toplumunda devletin korunması kaygısından çok, Hıristiyan-Müslüman çelişkisi olarak kendisini güçlü bir şekilde göstermiştir.
Kürt aydınları, Hamidiye Alaylarının bir kısım Ermenilere karşı olan olumsuz davranışları, Osmanlı tarafından aşiretlere müdahale edilmemesi ve suçluların yargılanmaması gibi politik tavırların gayesinin, Avrupa ve diğer güçlerin sorunun merkezini Kürtlere nispet edilmesini istediklerini fark ettiler.
Bu noktada Saîdê Kurdî’nin, Hamidiye Alaylarının yasallaştırılması talebi ile Kürtler üzerinde uygulanmak istenen bu keşmekeşlik politikalarını boşa çıkarmayı amaçlamaktadır.
İsmail Hakkı Babanzade’nin vurguladığı ve üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir noktada, Osmanlı'nın, alayların işledikleri suçlara karşı hiçbir yasal işlem yapmamasıdır:
Çünkü eski hükümet çeşitli zulüm ve baskılar yapar, ülkeyi yıkıntıya ve bayındır yerleri yabana çevirirdi, yağmacılığı teşvik eder ve öldürülmeyi kışkırtırdı.
Sonra da işin içinden sözde temiz ve erdemli bir biçimde sıyrılarak isteyerek, bütün cinayetleri 'Kürdlerin vahşetine, Kürdlerin bağnazlığına, Kürdlerin kana susamışlığına, Kürdlerin kötü huylarına' yüklerdi.
Dünya basını ise, hükümet ile milleti eşkıya çetesi 'meşrutiyet öncesi hükümetin emrindeki yönetici kadro' ile soyulup soğana çevrilen zavallı mazlumları karıştırarak, Osmanlı Hükümetinden söz ederken, Türkler, Kürdistan ilinden söz ederken Kürdler diyerek, feryat ve şikâyetleri ayyuka çıkardı ve milletin suçsuz günahsız fertlerini iftiralar tufanı altında boğardı.
Hükümet ise susardı, susmak işine gelirdi. Susan çobanı kurt olan bir sürünün işinin sonu, zaten başka ne olabilir!
Kürdler üzerine atılan ağır iftiralardan biri, Ermenilere sözde eskiden beri düşmanlıklarının bulunması ve sözde öteden beri Ermenilerin can düşmanı olmalarıdır.
Sadece bir kısım aşiretler bölgelerindeki Hıristiyan halk üzerinde yaptırım uygulanmasına izin verilmiş bu tür uygulamalara ses çıkartılmamıştır.
Böylece Hıristiyan halkın tepkileri devlete değil birinci planda Kürt beyliklerine karşı çekilmiş oluyordu.
Bu olumsuzluk Abdülhamid döneminde açık biçimde görülmektedir. Kürt beyliklerinin bu zayıf görüntüleriyle bile devam etmesine olanak verilmemiştir.
Saîdê Kurdî de İsmail Hakkı Babanzade örneğinde olduğu gibi Kürt Ulema ve Beyleri ile birlikte kaleme aldığı telgraf, aynı şekilde bu soruna dikkat çekmektedir.
Kürtlerin içinde bulunduğu bu zayıf halka olan Ermeniler üzerinden Kürtleri bir bütün olarak insan dışı olmak ile suçlamak en ekonomik yol olarak benimsenmiştir.
Saîdê Kurdî ve Ulemanın bu telgrafı tam bu noktaya dikkat çekmiştir.
Dahiliye Nezaret-i Celîlesi’ne
Müsellemdir ki şu havaliye selâmet ve saadeti Kürd ve Ermenilerin yek-diğerine ciddi ülfet ve dost olmalarına mütevakkıfdır.
Hal böyle iken biz Kürdler hükümet-i meşru‘amıza kemal-i itimad vechiyle sükûn-ı mütevekkilânemizden komşumuz bulunan Ermeniler istifade ederek her vesait ile ba-husus mübalaacı ceridilerle habbeyi kubbe yaparak Kürdlerin itimadına dokunduran birçok yalan şikâyetleriyle ma‘a’t-teessüf o rabıta-i ülfet münasebeti tahdiş ediyorlar.
Bu sene zarfında şikayetlerin yekunu nazara alınsa ve ilerde arz edeceğimiz hakikat-i hal ile müvazene edilse ifrat belki de iftiralar tezahür eder.
İşte böyle de şu vilayette onlara nisbet olan Kürdler yirmiden fazla maktul var ve Kürdlere nisbet olan onlardan on altı maktul kadardır.
Bunlarda beraber bu cinayetlerde Kürtler hakkıyla mesul yalnız dört beş adamdır. Zira hareketleri katiyyen ve asla Kürdlerin rızasıyla değildir. Belki şahsî keyiflerledir.
Ermeni komitesi ise fikr-i külliyetle hareket ettiklerinden cinayet bir şahısta kalmayacağı malumdur. Zira bir cemiyet bir şahsı öldürse yahut rızalarıyla öldürülmesine umumen mesul olur.
-Kürdler Ermenilerle- Biz katiyen onlara kıyas olunamayız. İki üç şahsın kabahatiyle mesul değiliz. Bahardan beri birçok evahim, güft u gû ve korku meydana çıkarıldı. Bunların menşei Kürdlerin eskiden mevcut bir iki şakileri değildir.
Belki eskiden Kürdleri ürküten ve bir kısmı hariçten gelen Ermeni mültecilerinin yine filiyata başlamaları ve bazen müsellahan gezmeleridir. Hem de hakiki meşrutiyet-perver kabine-i âdilemizin muvaffakiyâtına karşı müşkilat ikaından bazı parmaklardır.
Şunu da arz ederiz ki iki üç sene idi hükümet Ermenilerin ifratına ve yalanlarına fazla ehemmiyet vererek birçok noktalarda Kürd anasırını hükümetten soğuttu ve bî-günahlık hissi verdi. Hem de bir iki şahs şakinin takibi için birçok masumlar ızrar olundu. Acaba birkaç müsellah eşkıya bir bî-çârenin hânesine gelse nasıl müdafaa edebilir ve hükümet o bîçâreyi ne kanuna mesul tutabilsin. O l bâbda.
Encümen-i İlmiye Nâmına: Mahmud, Mecid, Muhammed, Abdulcelil, Ulemâdan Bediüzzaman Saidê Kurdî, Eşrafdan Edhem, Eşrafdan Süleyman, Arif Hüseyin, Eşrafdan Derbaz, Eşrafdan Ömer, Eşrafdan Hurşid, Eşrafdan Salih, Handandan Alaaddin, Eşrafdan Ata, Eşrafdan Hasan, Eşrafdan Cündi, Eşrafdan Hacı Muhammed, Eşrafdan Osman, Eşrafdan Bahri, Eşrafdan Mustafa, Derviş, İlyas, Kamil
Sadê Kurdî, birçok eserinde Ermeniler ile Kürtlerin dini, siyasi, hukuki, ekonomik ilişkilerine dikkat çekmiştir.
Bu konunun bölgesel güçler tarafından Kürtlere karşı uzun yıllar bir argüman olarak ileri sürüldüğü açıktır.
Emir Bedirhan Bey’e aleyhtarlık ile başlayan bu durum, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı ve bir dizi jeopolitik anlaşmalar ile birlikte Kanuni Esasi’ye yansımış, akabinde meşrutiyet sürecine kadar Kürtler üzerinde bir baskı aracı olarak kullanılmıştır.
Belgede de ifade edildiği gibi Ermenilerin -Nasturilerde- Rusya ve İngiltere tarafından desteklenmesi, yüzyıl boyunca Kürtlere karşı uygulanan cinayetler ve katliamlar daha fazladır.
Kürt alimleri çeşitli makale ve açıklamalarında; Kürtlerin ve gerek Ermenilerin iyi ahlak ve güzel gidişlerinin birbirinin benzeri olduğu, İslam şeriatına hakkıyla bağlı olan Kürtlerin şeriata aykırı durumlardan eskiden beri tümüyle sakınmış ve İslam şeriatı gereğince Ermenilerin haklarına her bakımdan saygı göstermiş oldukları;
Ermenilerin de bağnazlığı çekici, huzur ve rahatlığı ortadan kaldırıcı bazı münafıkların aldatmacalarına kapılmadıkları ve aralarında hiçbir engel ve güçlük bulunmayarak tam bir refah ve uyumla yaşadıkları, aksinin soruşturma ve tartışma konusu bile olmadığına değinmişlerdir.
İsa’nın miladının 2 bin 600 yıl öncesinden beri, yani tarihin bakışının erebildiği dönemden bu ana kadar Kürdistan’da tam bir birlik ve sevgiyle yaşamış olan Kürtlerle Ermeniler arasında iddia edilen nifak ve husumet var olmuş olsaydı, birinin diğerini bu kadar uzun bir zaman içinde herhalde imha etmesi gerekirdi.
Bugün coğrafyalarda görülen toprak parçalarının ve ülkelerin tarihine başvurulsun.
Bunların ne kadar halklar tarafından artarda miras alındığı ve her yeni gelenin kendisinden önce var olanı en kısa zamanda nasıl imha edip ortadan kaldırıldığı görülür.
Bu genel durumdan ayrı ve müstesna bir toprak parçası varsa, o da Kürdistan’dır.
Çünkü Ermeniler o toprak parçasının eski sakinleri oldukları gibi, bugün tarihçe kanıtlı olarak bilinmektedir ki Medyalıların halefleri olan Kürtler de o toprak parçasının asli olan eski sakinlerindendirler.
Bu iki eski halkın istilaları zamanında Kürtler, Ermenilere; Ermeniler de Kürtlere eski tarihte benzeri olmayan biçimde sahip çıkıp korumuşlar ve birbirinin soy ve özgürlüğünü tanıyıp varlıklarını karşılıklı olarak güvenceye almışlardır.
Ermeniler Hıristiyanlığı, Kürtler de İslam'ı kabul ettiklerinde, aralarında meydana gelen din ayrılığı, eski uyuşmalarını zerre kadar bozmadı.
Her iki halkın yetiştirdiği erdemli ve yüce adamların yol gösterici telkinleri, eski sevgilerinin sürdürülmesini ve ulusal mutluluklarının devamını sağlayarak, hiçbir toprak parçasına ve yöreye nasip olmayan bir dostluk ve uyuşmayla zamanlar ve yüzyıllar geçirdiklerine tarih tanıktır.
Klasik Osmanlı politikası olan sınırlarının korunması prensibinden hareket edilerek kurulan bu askeri birlikler, ellerine geçirdikleri inisiyatif ile Kürt toplumu içindeki çelişkileri de alevlendirmişlerdir.
Bu alayların bulunduğu Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Urfa vilayetlerinde açıkça ‘iç savaş’ yaşanmıştır.
İç otonomilerini kaybeden Kürtler, topraklarını Osmanlı ve İran sınır paylaşımları ile yüz yıl boyunca kaybederek aşiretler üzerinde oynanan politikalar sonucunda belirli birkaç Kürt grubunun, Hamidiye Alaylarında yer alması ve arkalarına aldıkları siyasi destekle en sakin yerleşim alanlarında çatışmalar yaşanmıştır.
Ruslar, Ermeniler veya diğer Hıristiyan halkla savaşın olmadığı dönemlerde, Abdülhamid mantığıyla aşiretler birbirine düşürülür ya da bu tür çelişkilerin ön plana çıkmasına göz yumulur.
Bu ve benzeri politikalar, Osmanlının, önceleri göze çarpmayan, ilk etapta tepki çekmeyen bir durum olarak Kürtlerin gittikçe Osmanlıya daha çok bağımlı hale getirilmelerinde, özgür ve iç otonomilerini kaybetmelerinde aranmalıdır.
Bu çalkantılı yıllar aynı zamanda Osmanlıların aşiretler üzerinde oynadığı yıllar olmuştur.
Bir aşiretin üzerine diğerinin gönderilmesi, istenmeyen veya güçlenme eğilimi gösteren bir beyliğin yerine rakip bir aşiret reisinin desteklenmesi sık sık rastlanan olaylar haline gelmiştir.
Kürdistan'da toplumsal yapının paramparça edildiği ve bu parçalanmışlık üzerinde yüzlerce otoritenin oluşturulduğu gerçeği bize bu noktada Osmanlının ne derece bu politikada başarılı olduğunu göstermektedir.
1 Belge, Dr Ersin Kırca tarafından 2017 Nisan ayında Tarih ve Gelecek dergisinde farklı bir bağlamda yayınlanmıştır.[1]
Hüseyin Siyabend Aytemur

این مقاله بە زبان (Türkçe) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
این مقاله 786 بار مشاهده شده است
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
هشتگ
منابع
[1] سایت | Türkçe | https://www.indyturk.com
فایل های مرتبط: 1
آیتم های مرتبط: 6
1. زندگینامە Saeed Nursi (Badi'uzaman)
2. زندگینامە Said Nursi
1. تاریخ و حوادث 30-03-2020
زبان مقاله: Türkçe
تاریخ انتشار: 30-03-2020 (4 سال)
زبان- لهجە: ترکی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: تاریخ
کتاب: مشکل کرد
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در تاریخ: 01-04-2023 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( راپر عثمان عوزیری ) در: 02-04-2023 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: راپر عثمان عوزیری در 01-04-2023 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 786 بار مشاهده شده است
فایل های پیوست شده - ورژن
نوع ورژن نام ویرایشگر
فایل عکس 1.0.1121 KB 01-04-2023 سارا کاملاس.ک.
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
اماکن باستانی
تپه حاجی فیروز
تحقیقات مختصر
در رثای یک ستاره ی سینما
تحقیقات مختصر
سوگند به نان و نمک، وفاداری
زندگینامە
روژین دولتی
زندگینامە
سامان طهماسبی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
اماکن باستانی
قلعه سردار افشار
زندگینامە
یوسف قادریان
تحقیقات مختصر
گولا، گۆڵ یا سگ نگهبان (پارسە)
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
جوان حاجو
تحقیقات مختصر
روئیای شیرین
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
زندگینامە
هلیا برخی
اماکن باستانی
مسجد جامع تکاب
زندگینامە
محمد اوراز
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
کلیسای سرکیس مقدس
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
اماکن باستانی
پل ممیند
تحقیقات مختصر
هنرمند گلبهار، بادینان و شوپاری
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هانا وکیل

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
کتابخانه
کتاب ژینا
13-10-2023
شادی آکوهی
کتاب ژینا
زندگینامە
جوان حاجو
06-09-2024
شادی آکوهی
جوان حاجو
اماکن
پیرانشهر
08-09-2024
شادی آکوهی
پیرانشهر
زندگینامە
سعید فلاحی
14-09-2024
سارا سردار
سعید فلاحی
موضوع جدید
تحقیقات مختصر
سکە امارت بدلیس
17-09-2024
سارا سردار
زندگینامە
نادیە مراد پسی طاها
16-09-2024
سارا سردار
اماکن
ارزروم
15-09-2024
شادی آکوهی
اماکن
تاوسکر
15-09-2024
شادی آکوهی
تاریخ و حوادث
16-09-2022
15-09-2024
شادی آکوهی
تحقیقات مختصر
کشف جدید باستان شناسان در تپه کاراهان حکاکی از یک الاغ 11 هزار ساله  که در حال دویدن است
15-09-2024
سارا سردار
آثار هنری
یکی از اثر های هنری روژین حاج حسین 16
14-09-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
روژین حاج حسین
14-09-2024
سارا سردار
زندگینامە
سعید فلاحی
14-09-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
گور دخمە سان رستم
14-09-2024
سارا سردار
آمار
مقالات
  536,872
عکس ها
  109,438
کتاب PDF
  20,221
فایل های مرتبط
  103,680
ویدئو
  1,531
زبان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
گروه
فارسی
زندگینامە 
3,748
اماکن 
2,063
شهدا 
1,035
کتابخانه 
794
تحقیقات مختصر 
572
اماکن باستانی 
438
تصویر و توضیحات 
292
آثار هنری 
235
شعر 
169
مدارک 
71
موزه 
42
احزاب و سازمان ها 
39
نقشه ها 
31
تاریخ و حوادث 
17
منتشر شدەها 
17
تصویری 
15
دفترها 
11
آمار و نظرسنجی 
10
مسائل زنان 
4
ایل - قبیله - فرقه 
3
متفرقه 
2
بازی های سنتی کوردی 
1
مخزن فایل
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   مجموعا-همەباهم 
234,723
جستجوی محتوا
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
اماکن باستانی
تپه حاجی فیروز
تحقیقات مختصر
در رثای یک ستاره ی سینما
تحقیقات مختصر
سوگند به نان و نمک، وفاداری
زندگینامە
روژین دولتی
زندگینامە
سامان طهماسبی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
اماکن باستانی
قلعه سردار افشار
زندگینامە
یوسف قادریان
تحقیقات مختصر
گولا، گۆڵ یا سگ نگهبان (پارسە)
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
جوان حاجو
تحقیقات مختصر
روئیای شیرین
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
زندگینامە
هلیا برخی
اماکن باستانی
مسجد جامع تکاب
زندگینامە
محمد اوراز
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
کلیسای سرکیس مقدس
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
اماکن باستانی
پل ممیند
تحقیقات مختصر
هنرمند گلبهار، بادینان و شوپاری
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هانا وکیل

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.282 ثانیه