کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,473
عکس ها 104,711
کتاب PDF 19,271
فایل های مرتبط 97,552
ویدئو 1,398
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
JI XINJIANGÊ TA KURDISTANÊ… PÊŞGOTINEK DI BAZIRGANÎ Û RONESANSA NETEWEYAN DE
از طریق کوردیپیدیا شما می دانید که در هر روز از تقویم ما چه اتفاقی افتاده است!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

JI XINJIANGÊ TA KURDISTANÊ

JI XINJIANGÊ TA KURDISTANÊ
JI XINJIANGÊ TA KURDISTANÊ… PÊŞGOTINEK DI BAZIRGANÎ Û RONESANSA NETEWEYAN DE
HISÊN CIMO
Werger ji erebî: #Kendal Cûdî#

Serokê Benderên Dubî yên Cîhanî Sultan Bin Silîm di hevpeyvîneke li gel ajansa Bloomberg de ku di Cotmeha borî de hatiye weşandin, bi reşbînî behsa karîna bazirganiya cîhanî ku di demeke kurt de vegere ser xwe, li pêşberî rêzearîşeyên veguhastinê di navbera rojhilatê Asyayê û herêmên din ên cîhanê de kir. Silîm bi taybet bal kişand ser projeya “El-Hîzam û Rê” ya Çînê. Cehwerê projeya Çînê li ser esasê herikandina kel û pelan ber bi du aliyan ve ye. Tişta niha dibe jî ku derengmayîna radestkirinê ji ber girtinên li dû hev ku ji ber pandemiya Koronayê derketiye. Di hin rewşan de jî gihîşt asta sê salên pêş. Bi gotineke din, hin bar wê negihêjin cihê xwe heta ku sê sal derbas nebin. Li benderan keştî dagirtî ne, şîrketên veguhastina kel û pelan pereyan qezenc dikin û xwediyên kargehan jî êşê dikişînin. Wekî encam, Bin Silîm ku wekî kesayet di bazirganiya cîhanî de xwedî giraniyek e, bi guman e ku Çîn bikare bi vê hişmendiya xwe projeyê dewam bike. Her wiha Bin Silîm pêşniyaz kir ku Çîn projeya “El-Hîzam û Rê”, ji nû ve lê vegerê.
Di heman rojê de, têkildarî babetê serokwezîrê Hindistanê Narendra Modi li ser Twitterê gelek tweet nivîsandin. Her wiha Wezîrê Bazirganî û Pêşesaziyê yê Hindistanê jî di heman çarçoveyê de nivîsand. Her duyan got Hindistan cihê herî guncav ê ji nû ve destpêkirin û rêvebirina mezinbûna cîhanê ye. Modi ji her demê zêdetir, xweşbîniya xwe ya domandina projeya xwe ya mezin “Avakirina Hindistana Nû” ber bi pêş ve anî ziman. Ev yek jî di şaxê Hindistanê ya di pêşengeha “Expo 2020 Dubai” de ku dê heta dawiya Adara 2022`yan dewam bike, derket holê.
Her wiha di kovara “Foreign Affairs” ya Amerîkayê de, Hal Brands û Michael Beckley di Cotmeha borî de li ser “Bidawîbûna bilindbûna Çînê” nivîsand. Her du nivîskaran di analîzên xwe de xwe spart faktorên aborî, civak û siyasî. Balkêş e ku beriya Koronayê, di çapemenî û navendên nêrîndayînê ya Amerîkayê de, axaftinên pêbawer yên têkildarî têkçûna Çînê tune bûn.
Xweşbîniya Hindistanê, metirsiyên Çînê û pêşbîniya Amerîkayê girêdayî rêvebirina cîhanê û diyarkirina rêya sereke ya bazirganiya navdewletî ye. Dibe ku xelkê gundê Kappar ê li Belûcistanê ya Pakistanê bi vê kêşeya bazirganî ya li cîhanê, an jî wê ber bi ku ve biçe, nizanin. Lê wê ev gund bi tişta ku dê di navbera hêzên mezin ên cîhanê de rû bidin, yekser bandor bibe. Gelo wê ev gund bimîne hinardekarê karkeran bo derve? An berovajî wê bibe herêmeke ku her kes berê xwe bide wî gundî ku dikeve nêzî bajar û bendera Gwadar da ku li derfeta karkirinê bigerin?
Dîrok, di aliyê bajarvanî-şaristanî de dubarekirina bêdawî ya vê senaryoyê ye. Çînê di dawiya desthilata malbata Han di sedsala duyemîn beriya zayînê de dikeve nava aloziyekê, Îran feqîr û hejar dibe. Di sedsala heftan a zayînê de “Îran Şehir” bi êrişên Ereban-îslamî têk diçe, bajarê Istexir (Persepolîs) yê geş û gundên wê tune dibin. Di sala 17`an a zayînê de, rewş êdî li Çînê û Asaya navîn aram bû û bajarekî bi navê “Bazîd” li Kurdistanê geş bû. Mêrên qebîleya Celalî dahatûyeke madî ya zêde di navbera Urmiye û Erzirom bi rêya parastina karwanên bazirganî an jî bi rêya wêrankirinê bi dest xistin.
Bajarên ku ne li ser rêyên bazirganî bûn, heta destpêka sedsala 20`an, bajarên xerabûyî û bajarokên biçûk yên wêrankirî bûn. Wekî rojhilatê Firatê, Idlib, bakur û rojhilatê Sûriyê û piraniya bajarên Iraqê.
Jeopolîtîka
Di çend salên derbasbûyî de, “Rêya herîr ya nû”yek ji têgehên herî zêde ku di jiyana rojane ya Rojhilata Navîn de di nava ferd, kom, sivîl, siyasetmedar, dewlet û partiyan de dihate bikaranîn. Her kes bi hêvî ye ku bibe beşek heyînekê ku dişibe “Diyariyeke buhştî”ku ev çend sedsal in winda bûye û di serdema dewletên neteweyî yên îzolasyon de hatibû jibîrkirin, wan dewletên ku nexşeyeke nû ya çavkaniyên sermayê nîgarkirin, betrol jî bê hempa bû jêdera yekemîn.
Heta sê sal berê jî, hewldanên tevlêbûna nav dîtina Çînê”El-Hîzam û Rê”(Gotina dîtin ji projeyê rastir e) mijareke ne eşkere bû. Hemû dewletên herêmê jî hewldan ku amadekariyên xwe yên zû ya nûkirina” Kapîtalizma emeperal” ya ku di aliyê rêyên bazirganî û komkirina sermayê li dijî kapîtalzima neteweyî biser ketiye, veşartin. Pêvajoya xebitandina bêdeng a dewletên herêma Rojhilata Navîn a tevlêbûna nava vê guhartina cîhanî ya çaverêkirî zêde dirêj nekir. Bi awayekî lezgîn projeyên neteweyî yên herêmî hatin pêşberî hev û bender û bajar ketin nava pêşbirkê. Di encamê de, aloziyên siyasî û ewlekarî derketin û aloziyên ku dibe pêk werin, li benda dora xwe ne.
Dibe ku di çend salên pêş de, derkeve holê hêviyên ne li gorî rewşa heyî li ser “şoreşa bazirganî” ya ku Çîn pêşengtiya wê dike, hatibe girêdan. Lê guhartina jeopolotîkî ya cîhanî dihêle ku her kes li Rojhilata Navîn berê xwe bide jinûve bicihkirinê, ne tenê li ser asta dewletan, lê belê li ser asta şoreşên çekdar jî. Doza serî hildana li Belûcistana Pakistanê piştî bi dehan salan ku tevgereke jibîrkiribû, bi vê guhartina jeopolotîka jî girêdayî ye, her wiha wekî wê jî Ûygûrên li Xinjiang a li rojavayê Çînê. Ji nişkivê ew herdu doz bûne dozên sereke yên mafan li cîhanê.
Eger ku Ûygûr ne herêma yekemîn a girêdana rêyên bazirganî ya ku Çîn wê xêz dike, bê gûman mijara mafan li Ûygûr nedibû dozên sereke yên cîhanê. Li naverasta Asya jî Tevgera Talîban bi amadekarî û rêkûpêk bi awayekî eşkere ji aliyê navdewletî ve, rêveberiya Efganistanê kir. Di dilê Rojhilata Navîn de jî, şerên kevn ên mezin jî bi awayekî ku berê çênebûye, didome. Wekî operasyona dewleta Tirk li dijî PKK`ê li çiyan û berfirekirina operasyonên xwe yên hewayî li dijî herêma Şengalê ku beşek ji plana wê ya vekirina deriyekî din ê sînorî di kûrahiya Iraqê de dûrî sînorê Tirkiyê(Wêneyê di manşêtê de cihê deriyê ku tê payîn were vekirin diyar dibe). Ev tiştekî ku di dîrokê de û di asta navdewletî de nebûye, di bin çavê hikumeta Iraqê ya lawaz û hikumeta Herêma Kurdistanê ya bêcan û hin hêzên navdewlet yên mezin ênvê destdirêjiya Tirkiyê wekî mijareke giring nabînin de tê kirin. Eger Tirkiyê di vekirina vî derî de biser ket, bê guman wê dawiya bazirganiya ji bo Herêma Kurdistana Iraqê pêk were.
Wekî Şengalê, Tirkiyê hin herêmên li Rojava û Bakur û Rojhilatê Sûriyê bi armanca mêtingeriyê, dagir kir. Ji wan qutkirina rêya navdewletî (M4) ku beşek jê di bin serweriya dagirkeriya Tirkiyê de ye. Wekî encam, nêrîna Enqereyê ji rêya bazirganiya navdewletî; ew e ku ne tenê bibe beşek jê, ji ber ji xwe beşek jê ye ji ber cihê cografî yê wî welatî, lê belê xwesteka wê ew e ku Kurd nebin an jî nekevin nav vê projeyê, bi wateyeke fîzîkî. Ji ber ku Tirkiyê xeyal dike ku rêyên bazirganî wekî beşekî ji rêyên navdewletî ya ku di nav parzemînan de derbas dibe ava bike, çi di navbera Îran û Tirkiyê de bi rêya toreyên rêyên trênê yan jî di navbera Iraq û Tirkiyê de. Nimûneya şerê Tirkiyê ku gelek armancên xwe hene, nimûneyên şerên veşartî yên ku îro li Rojhilata Navîn bi awayekî yekser têne kirin, wekî şerê li Sûriyê û Lîbya. An jî bi awayekî ne yekser wekî wêrankirina bendera Beyrûtê û destpêkirina wêrankirina benderên peravên Şamê û bendera Fao a Iraqê.
Dûrî “El-Hîzam û Rê”, em ê bi awayekî kurt di nava dîrokê de bigerin û hin bûyerên diyarker di aliyê bazirganî û çavkaniyên dewlemendiyê de şirove bikin. Ev yek jî tê wateya ku wê faktorên misyonerê olî û şerê mezhebî ku wekî xalên sereke yên şirovekirina tevgera dîrokê bûn, werin paşguhkirin. Gelo ev yek gengaz e? Gelo wêneyê geşbûna bazirganî di serdemên berê de, wekî gulin ku xelk li Rojhilata Navîn texmîn dike?
Ev pirsan û nimûneyan, dihêlin ku bi awayekî yekser em berferehî behsa bazirganî û rola wê ya di ronesansa avahîsaza mirovan de û guhartinên sereke yên di pêvajoyên dîrokê de, li Kurdistan, Îran û tevahiya Rojhilata Navîn bi bandora faktorên bazirganiya navdewletî pêk hatine, bikin. Ev yek jî wê bi rêya sê xelekên di bin sernavên sereke “Bazirganî û ronesansa neteweyan” werin weşandin.[1]
این مقاله بە زبان (Kurmancî - Kurdîy Serû) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
این مقاله 1,036 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://nlka.net/- 14-04-2023
آیتم های مرتبط: 8
زبان مقاله: Kurmancî - Kurdîy Serû
تاریخ انتشار: 09-01-2022 (2 سال)
ترجمه شده است از زبان: عربی
زبان- لهجە: ک. شمال ح. لاتین
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: ترجمه
کتاب: سیاسی
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( آراس حسو ) در تاریخ: 14-04-2023 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در: 21-04-2023 بازبینی و منتشر شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 1,036 بار مشاهده شده است
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
عزیز یوسفی
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
هانا وکیل
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
شاهزاده خورشید
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
زندگینامە
جمشید عندلیبی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
22-10-2022
شادی آکوهی
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
24-12-2023
سارا سردار
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
06-03-2024
سارا سردار
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
ملا سید احمد فیلسوف
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,473
عکس ها 104,711
کتاب PDF 19,271
فایل های مرتبط 97,552
ویدئو 1,398
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
عزیز یوسفی
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
هانا وکیل
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
زندگینامە
شاهزاده خورشید
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
زندگینامە
جمشید عندلیبی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
پوشه ها
زندگینامە - جنسیت - مرد شهدا - جنسیت - مرد شهدا - جنسیت - زن زندگینامە - ملیت - کرد شهدا - ملیت - کرد نقشه ها - کشور - اقلیم - شرق کردستان اماکن - کشور - اقلیم - جنوب کردستان کتابخانه - کشور - اقلیم - ایران شهدا - پیشه - سربازی زندگینامە - پیشه - موسیقیدان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.297 ثانیه