یانەو لالۊ وەهابی
نەبۊ خاڵانەو قەڎیمیەکاما
نەنویستشا باسو پیراو گەنجاما
با سەرێ دەیمێ دەگاو سەروسیپەیرە وەزمێرە دەرەفێنکە، سەرو سەکۆیو چاوە بەیمێرە لێژەگەوەو بلمۍ یانەو فەقی مسەفای و بلمۍ خزمەتو لالۊ وەهابی، (لالۊ وەهاب کوڕو مسەفای کوڕو حەمە ڕەحیمی کوڕو حەمەمراڐی کوڕو یەعقوبی) ، جەساڵەو (1940) ی جە دەرەومەڕۍ جە ئەڎێ بېیەن، ئەڎاش نامۍش (لەیلۍ کناچۍ حەمەساڵەو سۆفی) ماچاشاپەنە تایفەو سۆفیا، وەختوو وېش سەرگەتەنە بیێنۍ دمایی بارشا کەرڎەن پەی دەرەومەڕۍ.
پېسە وېش شعرێنه فەرماوۋ:
(سەرگەت نەمەنەن بەبۍ بەهانە
لوێ دەرەی مەڕ کەردشاوە یانە)
ئی تایفە ماچا چەنی ئامای عوسمانیەکا پەی هۆرامانی ساڵەو (1514) ئاڎیچی ئامێنی سەرگەتە، ماچا عەسڵنە خەڵکو تورکیای بیێنۍ، پەوچی ماچاشاپەنە سۆفیا، بەڵام شاعیر ویش باس کەرۋنە کە وەختێ تورک مۍ، بابایش کەرا قێخاو سەرگەتۍ.
چی دێڕێنە وېش ڕۊشنش کەرۊوە:
(حەمەمراڎ یەعقوب بابا گەورەم بۍ
وەڵێ تورکینە یانەش سەرگەت بێ)
ئی تایفە خوێنەوارۍ بېیېنۍو ئەهلو مزگیو تەسەوفی بیێنۍ، هەر پەوچی ماچاشا پەنە (تایفەو سۆفیا) .
چەنی ئامای شیخ مەولانای نەقشبەندی پەی سەرگەتێ ئاڎیچۍ لوێنۍ سەرو ئا پەیڕەوی. وەزەمینو زارێ فرەشا هەن جە سەرگەتەنە و ئیسەیچ هەنشاو ئینا دەسشاوە.
لالۊ وەهاب فرە دۆسو تەبێعەتیو کەشو کۆو کەمەرو دەرەومەڕۍ بېیەن. پەوچی بەخامەکەیش هەرچی کەشوکۆ کەمەرا گرڐش لاونێنێ، وە یەکەم کەسیچا جە وېیەردەو دەرەو مەڕێنە نویستەیش مەنەن.
عمرو گەنجیش دەرەومەڕێنە بەردەن سەرو دماتەر ۋەرو ئانەیەەبۊ هەرمانبەرو دەوڵەتی، بارکەرۊ هەڵەبجە، پەوچی ماچۊ:
(دەرەمەڕینا بەبێ بەﮪانە
جە هەڵەبجەنە کەردەنمۆ یانە)
لالۊ وەهاب پیېوە بە وەفا بېیەن، دەرهەق بەخەڵکیشو بە ئاو خاکو دەگێ.
وەبە شیعرێ گرڎش باس کەردێنێو لاونێنێ، جە باسو تایفەکایچنە نامۍ گرڎیش بەرڎێنێ. یۊ چا شعراشە:
(پەرسام دەرەیمەڕ جەدنیای بی پۆ
کێت دیەن بەچەمبۊرێ گفتوگۊ
دەرەی مەڕ واتش بەزوانێ حاڵی
مەڕەچوا بێنێ تایفەو وەساڵی)
فرەو تایفەکاش پاسە باس کەرڎێنێ هەرچانەیۊ نەمردان، لایێ تەر باسو کەشەوانا کەڵەڕاوێ کەرۊ.
چاسەردەمەنە وەختێ حەمەمۆمنە
کەڵێ پێکۆو مەوێزاشۆ، ماچۊ:
(کەڵی بۍ زوان جەتاوەو گېیانی
لوا ڕەق بیۆ شەوگەو ڕەپانی
کەڵ نەبی نەسیب ئامێوە هاڵی
کەڵ بی خۆراکو قشقیڕەو داڵی)
ئی شاعیرە وەتەندۆسە، مەلو خیاڵیش پڕۆنەو ملۆ وەنەناوە ماچۊ:
(جەسینەو بەخشەی پەشتەو قابوڵۍ
قاقبەو ژەرەژاو بەرزانە دۆڵۍ)
خەمو خیاڵش دایېم دەرەومەڕۍ بېیەنو چەنی شواناو لولەژەنا تاسێ دڵیش ماڕێنېش، شیعرێشنە پېسە منویسۆ:
(کۆن سەی ئەوڕەحمان جە باڵاخانا
بێرەگەلەش بۍ بلچە و شوانا)
یان جەباسو لولەکێنە:
(حاجی مەحیەدین جەقۆڵی یاسین
دەنگو لولێش ئێ جە قەرەبەچین)
لالۊ وەهاب تەوەنێ وەتەنو وېش نەڎی بەگرڎو دنیێ، دایېم خیاڵش لاو وەتەنیوە بێ، داخەی زلەیچش سۆتەی و داریایۆ نەرەکاو سەرودارابێ، ئتر قەڵەمو نویستەیش چەنی داریایۆ ئی نەرا نوکش مەڕیا.
لالۊ وەهاب جە عمرو 70 ساڵینە ڕۊجیارو عمریش نیشتو، ڕۊو (13-4-2010) جە هەڵەبجەی شەهید عەمرەو خوایش کەردەو سەرو وەسیەتو وېش زیارەتەڵانو غەریبانە ئەسپەردەو خاکی کریا.
خوا عەفوەش کەرۊنەو یاگێ ئەو دنیێش بەهەشتی بەرینبۊ.
عەفان دەرەمەڕی.[1]