کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیان شمو خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان خلیل ابراهیم
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شکور دربو حسین بشار
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شوکریە صالح احمد
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شاها حجی بشار
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شامل اسماعیل خودیدا
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
سیدو خلف علو
08-05-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
05-05-2024
شادی آکوهی
اماکن
کوه قارون
05-05-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 518,323
عکس ها 105,498
کتاب PDF 19,412
فایل های مرتبط 97,428
ویدئو 1,396
زندگینامە
حیدر شیخ علی غلام
زندگینامە
صلاح محمد کریم
زندگینامە
لیلا زانا
زندگینامە
محمود مرادی
زندگینامە
کیوان کوسری
دراسات في التاريخ الكردي القديم (الحلقة 1) ما حقيقة اسم كردستان؟
کوردیپیدیا، تاریخ دیروز و امروز را برای نسل های فردا آرشیو می کند!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: عربي
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

دراسات في التاريخ الكردي القديم (الحلقة 1) ما حقيقة اسم كردستان؟

دراسات في التاريخ الكردي القديم (الحلقة 1) ما حقيقة اسم كردستان؟
دراسات في التاريخ الكردي القديم (الحلقة 1) ما حقيقة اسم كردستان؟
*د. أحمد الخليل
مدخل:

قال الباحث الأرمني الأصل أرشاك سافْراسْتيان:
“لا توجد في النصف القديم للكرة الأرضية سُلالةٌ بشرية ظُلمت باستمرار، وأُسيء فهمُها كالعِرق الكردي. ومنذ فجر التاريخ ربما لا يوجد شعب في العالم يسكن مِنطقة جغرافية محدَّدة كان ضحيّةَ النوايا السيئة على الدوام مثل الشعب الكردي”1.
وكم كان أرشاك سافْراسْتيان محقاً في قوله هذا! إذ ليس في غربي آسيا جغرافيا تعرّضت للتشويه مثل جغرافيا كردستان، وقلّما أصبح تاريخ شعب عُرضة للتحريف والتعتيم والتغييب مثل تاريخ الشعب الكردي، وكانت النتيجة أن الأجيال العربية خاصة، وشعوب غربي آسيا عامة، تعرف معلومات وافرة عن كثير من الشعوب والبلدان في هذا العالم. أما عن الشعب الكردي وكردستان فلا شيء أحياناً كثيرة، أو ثمة القليل في أحسن الأحوال، بل إن ذلك القليل لم ينجُ من التشويه والتحريف؛ لذا فلتكن خطوتنا الأولى هي معرفة حقيقة اسم (كردستان).
ظﮪور اسم كردستان:
تعني كلمة (كردستان) وطن الكرد، مثلما تعني (أفغانستان) وطن الأفغان، و(أُوزْبَكِستان) وطن الأُوزبَك، و(طاجيكِستان) وطن الطاجيك. وكردستان هي وطن الكرد منذ آلاف السنين، غير أن التسميات اختلفت باختلاف العصور والدول؛ وهذا أمر معهود قديماً وحديثاً، فكم من شعوب ومناطق ودول عُرفت باسم معيّن، ثم باتت تعرف في زمن آخر باسم آخر!
وعلى سبيل المثال كان الكرد القدماء يطلقون على العرب اسم (تازي)، وسمّاهم آخرون (ساراسين) Saracens، وسمّى السريانُ القدماء العربَ باسم (تَيّايا)، تعميماً لاسم قبيلة (طيّ) على الأرجح. وقد يعجب المرء إذا وجد في المصادر القديمة أن اسم (ألباني) قديماً كان يُطلق على منطقة (أَرّان) المقسَّمة الآن بين جمهوريتي أذربيجان وأرمينيا؛ إذ المعروف أن (ألبانيا) الآن هي إحدى دول البلقان، كما أن من أسماء أذربيجان القديمة (أََتْروپاتيا) وأَتْروپاتين Atropautene، نسبة إلى حاكمها الميدي أَتْروپات Atarapata ، وهذا الاسم هو زردشتي ميدي قديم، له علاقة اشتقاقية باسم (أَتْراڤان) Atravan الذي يعني الكاهن والمحارب والراعي والمِهَني2.
وظهرت تسمية (كردستان) إدارياً حوالي منتصف القرن السادس الهجري؛ فقد اقتطع السلطان السلجوقي سَنْجَر بن مَلِكْشاه بن أَلْب أرسلان (ت 552 ﮪ، أو 555 ﮪ) جزءاً من بلاد الكرد يُعرف في كتب التاريخ الإسلامي باسم (إقليم الجبال) تارة وباسم (العراق العجمي) تارة أخرى، وسمّاه (كردستان) باعتباره موطن الكرد، ويقع ﮪذا الجزء في غربي إيران بين أَذَرْبِيجان شمالاً ولُورِسْتان جنوباً، وكان يضم مناطق هَمَذان، ودِينَوَر، وكَرْمَنْشاه، وسِنَه، وولّى عليه ابن أخيه سليمان شاه3.
وقال الكردولوجي الروسي باسيلي نِيكِيتين بشأن اسم كردستان:
” تعني لفظة كردستان بلاد الكرد، وهي ليست دولة مستقلة محدَّدة الحدود سياسياً، يعيش ضمنها شعب متجانس، ولكن أكثريته- على الأقل- تنتمي إلى العِرق نفسه. ولم يظهر هذا الاسم إلاّ في القرن الثاني عشر، خلال حكم السلطان سَنْجَر، آخر كبار ملوك السلاجقة، الذي آثر هذا الإقليم، واتخذ من القلعة المنيعة (بِهار) التي تقع شمالي غربي هَمَذان، مركزاً له. وكان هذا الإقليم يضمّ ولايات هَمَذان ودِينَوَر وكَرْمانْشاه في شرقي سلسلة جبال زاجروس، وولايات شَهْرَزُور وسِنجار غربي هذه السلسلة”4.
جذور اسم كردستان:
والحقيقة أن ﮪذه التسمية الإدارية لم تأت من فراغ، وإنما هي منبثقة من صيغة (كُرد، كُردان) القديمة والواردة في اللغة الفهلوية، وكتب أرشاك سافراستيان في كتابه (الكرد وكردستان) حول ﮪذا الموضوع ما يلي:
” تؤكد الوثائق ظهورَ اسم (كرد) للمرة الأولى في الكتابات التي دُوِّنت باللغة الفَهْلوية على شكل kurd، أو kurdan، ويذكر الملك أَرْتَخْشَير [أردشير] بابكان مؤسّس الدولة الساسانية الفارسية سنة (226 م) اسم ماديج Madig ملك الكردان أو الكرد بين خصومه، وقد اقتبس المؤرخون المسلمون الكبار أمثال الطَّبَري والمَسْعودي هذا الاسم من الساسانيين، ووصل إلى العصور الحديثة على هذا النحو (كرد- Kurd) “5 .
وذكر الطَّبَري (ت 310 ﮪ) في تاريخه أنه خلال الصراع بين كل من أَرْدَوان البَهْلوي وأَرْدَشَير بن بابَك بن ساسان (حكم على الأرجح سنة 226 م)، كتب أردوان إلى أردشير يقول: ” إنك قد عدوتَ طَوْرَك، واجتلبتَ حتفَك، أيّها الكردي المُربَّى في خيام الأكراد، مَن أذِن لك في التاج الذي لبسته، والبلاد التي احتويتَ عليها، وغلبتَ ملوكها وأهلها؟ “6.
ويذكر أرشاك سافراستيان أن اسم (كرد) أقدم من عهد أردشير، فيقول:
” لقد اشتُقّ اسم Kurd من أرض ومملكة گُوتيوم Gutium ومن شعب گوتي Guti، وذلك بحذف حرف الراء R بعد حرف العلة U (Gurti = Guti)، وﮪذه قاعدة لغوية تُطبَّق بشكل عامّ على كل اللغات الهندو- أوربية، وخاصة الشرقية منها، مثل الكردية، والأرمنية، والسنسكريتية، والإغريقية. وقد أظهرت الكتاباتُ المسمارية المدوّنة باللغة السومرية أن أرض گوتيوم Gutium كانت واحدة من أقدم الممالك المستقلة في الشرق القديم المتمدن، وكانت معاصرة لسُومر وأكّاد وعِيلام وأرمينيا”7.
والتزاماً بحقائق التاريخ، وتصحيحاً لما قاله السيّد سافراستيان، نقول: ظهر اسم گُوتيوم وگُوتي حوالي (2200 ق.م)، ولم يكن إخوتنا الأرمن قد دخلوا غربي آسيا حينذاك، فالمعروف- حسبما تؤكد المصادر- أنهم عبرو مضيقي البُوسفور والدَّرْدَنيل في القرن (12) ق.م إلى آسيا الصغرى (غربي تركيا حالياً)، قادمين من منطقة البلقان، واستقروا بداية في فِريجْيا (وسط الأناضول، غربي نهر هاليس/قِزيل إرماق) في القرن الثامن ق.م، ثم توغّلوا شرقاً على مراحل، حتى وصلوا إلى منطقة أرارات في أواخر القرن السابع ق.م، حيث كان يقطن شعب هاياسا Hayasa الحثّي الذي كان قد تغلّب على الحوريين هناك، وسكن المنطقة، ولم يظهر اسم (أرمينيا) إلا اعتباراً من (550 – 521 ق.م)، وهذا وقت متأخر جداً بالنسبة إلى ظهور الگُوتيين في التاريخ8.
ولذلك، من المنطقي أن يكون اسم (كُرد) قد وصل إلى الساسانيين من عهود سبقتهم، فقد اشتهر الكرد في النصوص المسمارية باسم (كُرْتي)، وسمّاهم الأكّاديون باسم (گُوتي= غُوتي= جوتي) نسبة إلى گوتيوم، وعُرف الشعب الذي عاش في منطقة كركوك (كرخي = گَرْمِيان) باسم (كارْدو)، وعُرف الشعب الذي عاش في مناطق هكّاري (حكّاري) باسم (كاردوخ)، وكان الشعبان يتكلمان لغة واحدة؛ وجدير بالذكر أن منطقة كركوك هي الجزء الجنوبي الغربي من كردستان، في حين تقع منطقة هَكّاري في شمالي كردستان قرب الحدود العراقية – التركية.
وظلت تسمية (كاردوخ) قائمة حتى زمن عودة المرتزقة اليونان العشرة آلاف من بلاد الرافدين إلى اليونان عبر جبال كردستان سنة (400 – 401 ق.م)، مروراً بجبال بُونتس في جنوبي البحر الأسود؛ إذ أشار قائدهم أكْسِنُوفان (زِينوُفون) Xenophon إلى هذه التسمية في كتابه (أناباسيس) Anabasis أيْ (الصُّعود)، وأكسنوفان سياسي وعالم يوناني، تلميذ سقراط وصديق أفلاطون، التحق مع مرتزقة يونان آخرين بالحملة التي شنّها كورش الصغير ضد أخيه الملك الأخميني أَرْدَشير الثاني، ثم صار قائداً لتلك الحملة خلال رجعتها من بلاد الرافدَين (العراق حالياً)، وعدّته أثينا خائناً، فاستقر في إسپارتا Sparté سنة 380 ق.م9.
الهوامش
1. p15. Arshak Safrastyan : Kurds and Kurdistan,
2. أڤستا، ياسنا، هايتي 19، آية 16، 17 ، 18، ص 97. دياكونوف: ميديا، هوامش الفصل السابع (97).
3. شرف خان بدليسي: شرف نامه، 1/12. وانظر ابن الأثير: الكامل في التاريخ، 11/222. ابن خلكان: وفيات الأعيان، 2/427. مركز الشارقة للإبداع الفكري: موجز دائرة المعارف الإسلامية، 26/7986.
4. باسيلي نيكيتين: الكرد، ص69.
5. Arshak Safrastyan : Kurds and Kurdistan , P 16 .
6. الطبري: تاريخ الطبري، 2/39.
7. Arshak Safrastyan : Kurds and Kurdistan, P 16 .
8. انظر مروان المُدَوَّر: الأرمن عبر التاريخ، ص 82، هامش (2)، وص 102 – 106.
9. دياكونوف: ميديا، ص 36. أحمد فخري: دراسات في تاريخ الشرق القديم، ص 223.
*توضيح:
هذه الدراسة مقتبسة من كتابنا “تاريخ الكرد في الحضارة الإسلامية”.
[1]
این مقاله بە زبان (عربي) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
این مقاله 325 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | عربي | https://kurd-online.com/- 02-01-2024
آیتم های مرتبط: 14
تحقیقات مختصر
زبان مقاله: عربي
تاریخ انتشار: 01-01-2024 (0 سال)
زبان- لهجە: عربی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: تاریخ
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( آراس حسو ) در تاریخ: 02-01-2024 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( زریان سرچناری ) در: 03-01-2024 بازبینی و منتشر شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 325 بار مشاهده شده است
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تصویر و توضیحات
قبر حسین کوهکن
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
کتابخانه
افسانەهای لری
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
زندگینامە
جمشید عندلیبی
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هلیا برخی
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
کتابخانه
جغرافیای لرستان
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
شاهزاده خورشید
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان

واقعی
زندگینامە
حیدر شیخ علی غلام
05-05-2023
شادی آکوهی
حیدر شیخ علی غلام
زندگینامە
صلاح محمد کریم
08-05-2023
شادی آکوهی
صلاح محمد کریم
زندگینامە
لیلا زانا
16-06-2023
شادی آکوهی
لیلا زانا
زندگینامە
محمود مرادی
11-10-2023
شادی آکوهی
محمود مرادی
زندگینامە
کیوان کوسری
07-12-2023
شادی آکوهی
کیوان کوسری
موضوع جدید
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیان شمو خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان خلیل ابراهیم
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شکور دربو حسین بشار
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شوکریە صالح احمد
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شاها حجی بشار
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شامل اسماعیل خودیدا
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
سیدو خلف علو
08-05-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
05-05-2024
شادی آکوهی
اماکن
کوه قارون
05-05-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 518,323
عکس ها 105,498
کتاب PDF 19,412
فایل های مرتبط 97,428
ویدئو 1,396
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تصویر و توضیحات
قبر حسین کوهکن
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
کتابخانه
افسانەهای لری
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
زندگینامە
جمشید عندلیبی
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هلیا برخی
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
کتابخانه
جغرافیای لرستان
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
شاهزاده خورشید
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
پوشه ها
زندگینامە - پیشه - ادیب زندگینامە - پیشه - روزنامەنگار زندگینامە - پیشه - نویسندە زندگینامە - پیشه - شاعر زندگینامە - پیشه - مترجم زندگینامە - جنسیت - مرد زندگینامە - زبان- لهجە - ک. جنوبی زندگینامە - شهر و شهرستان (مکان تولد) - سنندج زندگینامە - محل اقامت - کردستان زندگینامە - در قید حیات هستند؟ - بله (تا زمان ثبت / اصلاح این رکورد، این شخصیت زنده است)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.625 ثانیه