کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,172
عکس ها 104,873
کتاب PDF 19,376
فایل های مرتبط 97,516
ویدئو 1,398
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat
ما اطلاعات را به دو صورت موضوعی و زبانی خلاصه و طبقه بندی می کنیم و به روشی مدرن ارائه می دهیم!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Türkçe
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden #Mewlanzade Rifat Beg#
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#

Bundan yaklaşık bir yıl önce yine Rudaw.net’te “Bir Kürdün Sahipliği ve Yönetiminde Çıkan İlk Günlük Gazete: Serbestî Gazetesi ve Mevlanzade Rıfat” başlığıyla iki bölüm halinde yayımlanan yazımdan ağırlıklı olarak Mevlanzade Rıfat ve sahibi olduğu Serbestî gazetesinden bahsetmiştim. Son zamanlarda bu konuda sağ ya da sol eğilimli olsun, egemen ulusun resmi tarih tezlerini işleyen yayınların etkisiyle yazılmış yazılarla karşılaşınca, birazda Şeyh Said adı üzerinden benzer tartışmaların gündemde olması itibarıyla, tekrardan Mevlanzade’ye dair yazma gereğini duydum.
Bugün nasıl ki Kürd uleması, münevveri ve liderlerinden Şeyh Said, Seyyid Abdulkadir ve Seyyid Rıza’ya vd. Kürd ulusal değerlerine pervasızca saldırılıyorsa geçmişten beri birçok Kürd şahsiyeti İttihat-Terakkicilerin ve daha sonra da o zihniyetin devamı olan Kemalistlerin hışmına uğramış; önce fiziki suikast ve o başarıya ulaşamadığı zaman itibar suikastına uğratılmışlar. Her iki yöntem de, İttihat ve Terakki’nin kendi muhaliflerini ve rakiplerini etkisiz hale getirmek için, sık sık başvurduğu yöntemlerdir. Bir dönem Süleymaniyeli Kürd Şerif Paşa’ya karşı yürütülen karalama, linç ve itibarsızlaştırma kampanyasının bir benzerini de farklı argümanlarla Serbestî gazetesinin sahibi Mevlanzade Rıfat, Ferda gazetesi sahibi Ali İlmi Fani vd. aydın Kürd şahsiyetlerine karşı da yürütülmektedir. Ne yazık ki bu kirli kampanyaya Kürdler adını kullanarak katılanlar da vardır.
Burada bahsedilan karalama kampanyalarından sadece iki örneği sizinle paylaşmak istiyorum. Daha fazlasını öğrenmek isteyenler, ilk başta dönemin gazeteleri olmak üzere değişik kaynaklardan birçok örneğe ulaşabilir. 1930’da Suriye’nin Halep kentinde kalp krizi sonucu hayatını kaybeden Mevlanzade Rıfat’ın ölümünü haber eden Vakit gazetesinin 18 Eylül 1930 tarihli sayısında yayımlanan yazıda ölüye dahi saygı duymayarak şöyle bir açıklamada bulunmuş: “Vaktiyle İstanbul’da Serbestî isminde bir gazete neşrederek muhalefet yapmış olan “yüzellilikler”den Mevlanzade Rıfat’ın Suriye’de Kürtler ve Ermenilerle birlikte aleyhimizde çalıştığı birkaç defa yazılmıştı. Bu vatansız, Halep’te füc’ten ölmüş, Türkiye bir düşmanından daha kurtulmuştur.”(1) Benzer bir linç ve nefret söylemi Bismil olayında öldürülen Şeyh Said’in biraderi Şeyh Abdurrahim için de sarfedilmiştir. 18 Temmuz 1937 tarihli Haber gazetesi, mevzubahis olaylı şöyle bir başlıkla yayımlamış: “Şeyh Said’in kardeşi gebertildi.”(2)
Mevlanzade Rıfat’ın, yaşamı ve mücadelesinin büyük kısmı Osmanlı İmparatorluğu yönetimi döneminde geçmiş. Bir gazeteci ve siyasetçi olarak saray çevresiyle ilişkisi olduğu gibi, dönemin siyasi ve bürokratik şahsiyetleri, Osmanlı toplumunu oluşturan diğer unsurların muhalif aydın ve kalem erbabı çevreleriyle de iyi ilişkileri vardı. Bu ilişkileri nedeniyle saray entrikalarına yakından tanık olmuş, her koşulda muhalif duruşunu sürdürmüş ve muhalif duruşundan dolayı hayatının yaklaşık 22 yılını sürgünlerde ve zindanlarda geçirmiş. Abdülhamid’in İstibdadı döneminde Sultan Mehmed Reşat’a yakınlığı iddiasıyla sürgün edilmiş, daha sonra Prens Sabahattin ve çevresiyle ilişkilendirilerek 31 Mart Vakası nedeniyle Nisan 1909’da bir daha sürgün edilerek Mısır’a gönderilmiş. İttihat ve Terakki yönetimi döneminde ise çıkarttığı gazetenin muhalif politikası ve duruşundan dolayı, başyazarı Hasan Fehmi bir suikast sonucu öldürülmüş ve bir müddet sonra kendisi de Mısır’a sürgün edilmiş. Yaşamının son yedi-sekiz yılı ise, Cumhuriyet devleti yönetiminin sürgünü olarak Fransa mandası altında olan Suriye’de geçmiş. Bütün bu farklı mekân ve zaman dilimlerinde, bir gazeteci olarak her halükârda basın hürriyeti, toplumsal hürriyet, konuşma hürriyetini tavizsiz savunmuş, birçok önemli sosyal-siyasal olaylar içerisinde yer almış, birçok badireden geçmiş, dost ya da düşman olsun hakkında çok şeyler söylenen önemli bir gazeteci, siyasetçi ve fikir adamıdır.
Mevlanzade Rıfat gibi şahsiyetlere dair yazıldığında, yaşadıkları dönemin ruhu ve koşullarıyla birlikte doğru-yanlış, olumlu-olumsuz tarihsel gelişim içerisinde bütün yönleriyle değerlendirilmesi gerekiyor. Birçok önlü yazar, sanatçı, entelektüel, siyasetçi ve meslek erbabı şahsiyetlerde olduğu gibi, Mevlanzade Rıfat’ın da zaafları ve çelişkileri olabilir. Ancak bir entelektüelin zaaflarını ve çelişkilerini eleştirmek ayrı bir mesele, lakin zaaflar üzerinden mücadelesini ve yaşam boyunca ürettiklerinin üzerini çizmek ve itibar suikastına uğratmak, eleştirinin de sınırlarını aşan apayrı bir yaklaşımdır. Bu tür çalışmalar yapılırken farklı kaynaklar karşılaştırmalı bir şekilde kullanılarak, mümkün oldukça gerçeğe yakın ve doğruluk derecesi yüksek bilgileri ortaya çıkarmamız gerekir.
Bu çerçevede, Mevlanzade Rıfat gibi Kürd şahsiyetleri değerlendirilirken, Kemalist ırkçı akademi çevreleri ya da aynı minvalde yer alan yazarların, Kürdlere ve Kürd ulusal mücadelesinde yer almış kadrolara karşı kustukları kinle yazdıklarını esas kaynak olarak değerlendirmek, eğer bilgi ve belge yetersizliğinden değilse, bu tür resmi tarih memurlarının yaklaşımlarını farklı bir şekilde Kürdler arasında meşrulaştırmaya çalışmaktan başka bir şey ifade etmez. Çünkü egemen ve resmi tarihin apoletli çalışanları olan bu tür akademisyen ve yazarlar, İttihat-Terakkicilerin ve mirasçılarının her zaman muhaliflerine karşı izledikleri bir itibarsızlaştırma yöntemi. Bu yöntem işlemediği zaman, M. Rıfat’ın sahibi olduğu Serbestî‘nin başyazarı Hasan Fehmi suikastında olduğu gibi, şiddet ve fiziki imha yöntemi devreye girmiştir. Farklı zaman ve mekanlarda başka birçok Kürd şahsiyetleri üzerine de benzer bir şekilde itibarsızlaştırmaya yönelik gerçeklikten uzak iftiralar ileri sürülmüştür. Hele de bu itibarsızlaştırma Kürd olarak ya da Kürdlerden tarafmış gibi görünen kalemler vasıtasıyla yapılıyorsa, daha çok düşündürücüdür. Eğer bu konuda ciddi, doğrulanabilir ve güvenilir farklı kaynaklar yoksa, ikinci elden EGM arşivlerindeki manipülatif istihbari bilgi kırıntılarına dayanarak yeni yaklaşım adıyla çalakalem şeyler yazmak kasıtlı olup, çamur at izi kalsın mantığıyla salt polemik ve manipülasyonun ütesine geçmeyen hastalıklı yaklaşımlardır.
https://rudaw.net/turkish/opinion/07012024

(1) Vakit Gazetesi, #18-07-1930#
(2) Haber, #18-07-1937#
[1]
این مقاله بە زبان (Türkçe) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
این مقاله 40 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | Türkçe | https://kovarabir.com/ 14-05-2024
آیتم های مرتبط: 11
زبان مقاله: Türkçe
تاریخ انتشار: 10-01-2024 (0 سال)
زبان- لهجە: ترکی
شهرها: بدلیس
شهرها: استانبول
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: سیاسی
کتاب: تاریخ
کتاب: مشکل کرد
کشور - اقلیم: تركيا
کشور - اقلیم: شمال کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( راپر عثمان عوزیری ) در تاریخ: 14-05-2024 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در: 14-05-2024 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: سارا کاملا در 14-05-2024 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 40 بار مشاهده شده است
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
زندگینامە
جمشید عندلیبی
زندگینامە
شاهزاده خورشید
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
زندگینامە
عزیز یوسفی
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
سوسن رازانی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
غمنوای کوهستان
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
زندگینامە
هلیا برخی
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
22-10-2022
شادی آکوهی
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
24-12-2023
سارا سردار
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
06-03-2024
سارا سردار
معبد آناهیتا
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
ملا سید احمد فیلسوف
موضوع جدید
زندگینامە
شهروان عیدو نایف قاسم
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شهاب جردو خلف دربو
11-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
فرهاد بیگی گروسی
11-06-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرزاد ایلیاس عفر
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان علی روو مکری
08-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیریوان خلف علی
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیلان احمد جاسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین هسن شوان سعدو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خلف حسو
05-06-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیرین خدر خدر علی
05-06-2024
سارا سردار
آمار
مقالات 518,172
عکس ها 104,873
کتاب PDF 19,376
فایل های مرتبط 97,516
ویدئو 1,398
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
سارا خضریانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
زندگینامە
جمشید عندلیبی
زندگینامە
شاهزاده خورشید
کتابخانه
افسانەهای لری
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
زندگینامە
روژین دولتی
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
زندگینامە
عزیز یوسفی
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
سوسن رازانی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
غمنوای کوهستان
کتابخانه
جغرافیای لرستان
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
زندگینامە
هلیا برخی
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
پوشه ها
اماکن - کشور - اقلیم - جنوب کردستان اماکن - توپوگرافی - دامنه تپه اماکن - شهرها - شقلاوه اماکن - زبان- لهجە - ک. جنوبی اماکن - محل - شهرک شعر - طبقە بندی شعر - غزل شعر - نوع شعر - کلاسیک شعر - وزن شعر - چهار ردیف اماکن - توپوگرافی - بیابان اماکن - محل - روستا

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.422 ثانیه