کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
اماکن باستانی
تپه باستانی ربط سردشت
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
آبشار رزگه
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
قلعه كورگان كوهدشت
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مناره آجری خرم آباد
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
پل چالان چولان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
تالاب بیشه دالان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
پل کشکان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
کوه پریز
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
غار عالی آباد
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
غار وقت ساعت
10-07-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 522,463
عکس ها 105,723
کتاب PDF 19,692
فایل های مرتبط 98,580
ویدئو 1,419
زندگینامە
ماه شرف خانم
زندگینامە
ژیلا حسینی
زندگینامە
زیاد اسباتی حیدرانلو
زندگینامە
ابراهیم ابوبکری
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
”خاني“ حيٌ بيننا
کوردیپیدیا و همکارانش، همیشه به دانشجویان و آموزش عالی کمک خواهند کرد تا منابع لازم را به دست آورند!
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: عربي
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عبد العزيز قاسم

عبد العزيز قاسم
”خاني“ حيٌ بيننا
#عبد العزيز قاسم#

حسب النّقاد فأن رائعته «مم و زين» مثّلت بدايات الوعي بالفكر القومي الكردي، وبداية الرغبة في تأسيس دولة قومية كردية. من خلال دعوته للوحدة بين كل الكُرد ونبذ الخلافات البينية بين الإمارات الكردية المتناحرة وإلى اليقظة لِما يحاك ضدهم في الخارج
لقد ركز الأديب والفيلسوف والشاعر الكردي أحمد خاني (1650-1707) في قصيدته المعنونة: آلامنا ”دەردێ مە“ على المسألة القومية، وعلى ضرورة وحدة الأمة الكردية للخلاص والتحرر، وبناء دولته القومية…
«گەر دێ هەبووا مە ئتفاقەك ڤێكرا بكرا مە ئنقیادك
روم و ئەرەب و ئەجەم تمامی هەمیان ژ مەرا دكر غولامی
تەكمیل دكر مە دین و دەولت تەحصیل دكر مە علم و حكمەت».
ولقد أشاد الكثيرون من الكتاب والباحثون في الفكر القومي بأحمد خاني لدرجة أن أغلب الأدباء والشعراء الذين ظهروا بعد خاني لم يضيفوا شيئاً جديداً يُذكر في الفكر القومي، وخاصة في ما يخص ضرورة الوحدة القومية الكردية والدعوات التي تلته فيما بعد، إنما جاءت كتأكيد وتكرار لما قاله خاني، ولقد أدرك بحِسه القومي في توظيف الأدب بشكل كبير في معركة الوجود المصيري آنذاك ولاسيما إثر تصارع كل من الإمبراطوريتين الفارسية والعثمانية على أراضي كردستان:
“تاسەك ژ ڤێ ئاڤا زەلال نادم
ب حەوزا كەوسەرێ
لەڤهاتنا قەسەرا شیرین ژێ نابینم تو مەفەرێ
پشتی رۆژا مە بو تاری مرن خوەشە ژ عەمبەرێ”.
و حسب النّقاد فأن رائعته «مم و زين» مثّلت بدايات الوعي بالفكر القومي الكردي، وبداية الرغبة في تأسيس دولة قومية كردية.
من خلال دعوته للوحدة بين كل الكُرد ونبذ الخلافات البينية بين الإمارات الكردية المتناحرة وإلى اليقظة لِما يحاك ضدهم في الخارج، وكما هو معلوم، فالأدب يتبع اللغة ولقد أدرك خاني ذلك منذ أكثر من ثلاثمئة سنة مضت، وبالرغم من إتقانه ومقدرته على نشر أفكاره وقصائده بالفارسية أو العربية لكنه كتب معظم قصائده بالكردية.
و في قصيدته «لماذا كتب خاني مم و زين بالكردية)؟ قائلاً: لأنه وجد نقصاً في المعرفة وخلو الميدان منه، كما يقول :
«خانی ژ كەمال بێ كەمالی مەیدانا كەمالێ دیت خالی»،
وكذلك كما قولە:
«دا خەلق نەبێژتن كو ئەكراد بێ مەعریفەتن بێ ئەسل و بنیاد»؛
أي إنه كتب بالكردية لكي لا يقال أن الكرد لا يملكون المعرفة وليس لهم لغة أو أصل، وهو يذهب أبعد من ذلك، وعلى الرغم من أنه ذكر العديد من الفلاسفة ك: طاليس وأفلاطون في قصائده، إلا أنه أراد إظهار الأدب الشفهي الكردي من أقوال وحكايات أجداده مصدراً للعلم والمعرفة، إذ يقول:
«ئەز پیلەوەرم نە گەوهەریمە
خودروستە مە ئەز نە پەروەریمە
كرمانجم و كوهی و كەناری
ڤان چەند خەبەرێد كوردەواری»؛
أي «أنا شخص ريفيّ ،جبليّ ولأكون صادقاً، أنا لست محترفاً وكل ما أملكه هي بعض الكلمات الكردية»! وهكذا قدم خاني نفسه كرجل ريفي بسيط نشأ بين الجبال والوديان وجمع قصائده من أفواه القرويين الكرد.
فالأدب الشفوي أو الشعبي بإعتباره مكوناً أساسياً من الثقافة، ولأنه يعتمد على اللغة المنطوقة فإنه يحيا فقط في مجتمع مفعم بالحياة، ولقد كان المجتمع الكردي آنذاك مفعماً بالحياة وكان جلّ الأدب الكردي آنذاك شفوياً كالملاحم الشعبية والفولكلور والأمثال والأغاني الشعبية والأساطير…
وفيما بعد وإثر تدوين وكتابة الأدب الشفوي ظهر الأدب المكتوب.
ولقد وصل ذلك القروي خاني فيما بعد إلى مرتبة عظماء ومشاهير الشرق، وكما أسلفت في متن المقال وأنه كان بمقدوره أن يكتب بالعربية أو الفارسية وربما بشكل أفضل من لغته الأم لكنه كتب «مم و زين» بلغته الكردية واتخذ من القصة مدخلاً كي يعبّر بها عن أفكاره وأهمية الاهتمام باللغة القومية، وحيث أنه يمكن للأدب أن يتقمص مختلف الأزمنة فهو «ثلاثي الأبعاد» يحضر في الماضي والحاضر والمستقبل، وهذا ما ادركه خاني، حيث أنه من خلال الرواية والقصة يسافر الأديب في عالم الزمكان، فعاطفية الأدب ومشاعره الإنسانية، وسعيه إلى تخليد الأفكار عبر الجماليات التي تميز الأدب فالزمن له علاقة وطيدة بالعلم والأدب، ولقد أدرك الأديب ذلك، فوصل بالأدب الكردي الشفوي إلى أعلى المراتب في الأدب الشرقي، وحوّل خاني القروي البسيط الحكاية الاسطورية والشعبية «ممي آلان» إلى ملحمة إبداعية وأدبية قلّت نظيرتها، وبهذه الطريقة تحولّت قصة «ممي آلان» من خيالية في الأدب الشفوي إلى ملحمة أدبية مكتوبة، وباتت من أروع الأعمال الأدبية الكلاسيكية الشرقية وعنواناً للأدب الكردي الكلاسيكي المدون:
«شەرحا غەمێ دل بكەم فەسانە
زینێ و مەمێ بكەم بەهانە
نەغمێ وە ژ پەردەئێ دەرینم
زینێ و مەمێ ژ نو ڤەژینم».
فالأدب الشفوي الكردي حافلٌ بمئات القصص والحكايات والأساطير، تلخص الجوانب المعرفية وتدّون الأحداث اليومية والتاريخية، ويستطيع الكتّاب والقاصون والروائيون السينمائيون والشعراء الكرد وبرصد أسلوب خاني، الاستفادة من ذلك الأدب وإعادة صياغتها في قوالب الكتابة الأدبية وبالتالي اتخاذ الأدب الشفهي الكردي مصدراً للتاريخ أولاً، وأساساً للأدب الحداثوي.
وللأسف وكما يبدو لي واليوم فإن معظم الكتّاب الكرد وأخص بالذكر في «ڕۆژاڤای كوردستان» يكتبون بالعربية، وأما عن أولئك الذين يكتبون بالكردية وبكردية غير صحيحة قواعدياً وإملائياً، ومن غير إدراك حتى بقواعد اللغة الكردية، وبدون قراءة قصائد ملاي جزيري وفقي تيران وأحمد خاني سيظلّ هؤلاء الكّتاب برأيي بعيدون عن الإبداع والإثراء اللغوي كثيراً…
ورغم أنه في أيامنا هناك روائيون وشعراء قد نشروا وحرروا أعمالاً كتابية تتجاوز الأربعة أو الخمسة أو الستة، وحين تقرأ كتاباتهم فلا تجد غير التكرار والنسخ، لا من جديد أو إبداع، هي تشبه الثرثرة كما يقول خاني في قصائده:
«هەرچەند كەلام شبە دوڕبت
بێ قەدر دبت دەما كو پڕبت
نابینی ب قیمەتن جەواهر
لەورا كو د هندكن د نادر».
و كما أسلفتُ فخاني بحسه الأدبي المرهف وعبقريته يجعله حياً بيننا ومصدراً للمعرفة والأدب الكردي، والذي عبّر في قصيدته قبل أكثر من ثلاثمئة وخمسين عاماً عن مشاكل الكتّاب الكرد والذي ينطبق على واقعنا الثقافي والأدبي المعاصر، أدب منسوخ يحبو على أربعة، مقولب ضمن قوالب جامدة، وكأن: الكتابة بخط النسخ أو الثلث هو إبداع ! متناسين أن الأدب هي رسالة سامية، ومسؤلية ودعوةٌ للحداثة والتغيير لواقع أفضل وأرحب:
«هندی وەكو خەط غوبار و هورە
ئەو خەط ژ لەطافەتێ نە دورە
گاڤا كو ژ رەنگێ مەشقی پڕبو
یا شبهەت نەسخ و ثولثی گربو
ئەو ناسخێ نوسخەیا جەمالە
بێ رەونەق و روهنی و كەمالە».
و أما «كتاّب الصدّفة»، الذين يمتهنون أسلوب النسخ واللصق… ولاسيما إثر تطوّر وسائل التواصل نتيجة ثورة الانترنيت… وبالإطلاع على أعمالهم، فيعدُّ أدباً رخيصاً لإنها تعدّ سرقة أدبية بلغة الأدب وأعرافها، فهي مجرد نسخ أو لصق دون ذكر الاقتباس أو الاستشهاد بمصادرها الحقيقية… وهو أسلوب لا يصنع الأدباء، وأوضح وصف لهم ما كتبه عنهم الكاتب عزيز نيسين موضحاً شعور الغطرسة والخيلاء، عن ذاك الكلب الواهم والمتبختر والذي يمشي بظل العربة، ظاناً منه أن ظل العربة إنما هو ظله!!
و ختاماً وحتى لا نبتعد عن صلب مقالتي هذه، وكما أسلفت سابقاً فالأدب، رسالة وأمانة وإلتزام وحس مرهف لواقع يعيشه الأديب ويسعى لتغييره ولقد كان «خاني» أدبياً ملتزماً بقضايا أمته، يحمل بين جنباته همومها وآلامها، وبتطلعاته التنويرية والاستباقية لعصره جسّد مقولة الأديب يسبق الأحداث بحسّه، وتلك الصفات والسمات جعلت منه أديباً حياً لا يزال بيننا بأعماله المتميزة والآثرة ليضعه نقّاد الأدب والفكر في مصافي أدباء الشرق الكبار وشعرائها.[1]
این مقاله بە زبان (عربي) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
این مقاله 17 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | عربي | https://romav.net/ - 29-05-2024
آیتم های مرتبط: 2
تاریخ و حوادث
زندگینامە
زبان مقاله: عربي
تاریخ انتشار: 19-04-2023 (1 سال)
زبان- لهجە: عربی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: ادبی
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( ئەڤین تەیفوور ) در تاریخ: 29-05-2024 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( زریان سرچناری ) در: 30-05-2024 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: ئەڤین تەیفوور در 29-05-2024 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 17 بار مشاهده شده است
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
فریدون بیگلری
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
تپه باستانی ربط سردشت
زندگینامە
محمد اوراز
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
روژین دولتی
زندگینامە
سامان طهماسبی
تحقیقات مختصر
مختصری از ایلام کهن کورد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
اماکن باستانی
پل چالان چولان
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی حلبچه
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
کتابخانه
غمنوای کوهستان
اماکن باستانی
پل کشکان
اماکن باستانی
مناره آجری خرم آباد
اماکن باستانی
قلعه کوهزاد
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی سردشت
زندگینامە
یوسف قادریان
تحقیقات مختصر
شاهان شبان و پنج قرن حکومت کوردها بر مصر
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تحقیقات مختصر
آیا میرزا کوچک خان جنگلى کورد است؟

واقعی
زندگینامە
ماه شرف خانم
28-05-2012
هاوری باخوان
ماه شرف خانم
زندگینامە
ژیلا حسینی
15-06-2023
شادی آکوهی
ژیلا حسینی
زندگینامە
زیاد اسباتی حیدرانلو
20-12-2023
شادی آکوهی
زیاد اسباتی حیدرانلو
زندگینامە
ابراهیم ابوبکری
21-12-2023
شادی آکوهی
ابراهیم ابوبکری
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
03-07-2024
شادی آکوهی
قطب‌ الدین صادقی
موضوع جدید
اماکن باستانی
تپه باستانی ربط سردشت
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
آبشار رزگه
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
قلعه كورگان كوهدشت
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
مناره آجری خرم آباد
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
پل چالان چولان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
تالاب بیشه دالان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن باستانی
پل کشکان
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
کوه پریز
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
غار عالی آباد
10-07-2024
شادی آکوهی
اماکن
غار وقت ساعت
10-07-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 522,463
عکس ها 105,723
کتاب PDF 19,692
فایل های مرتبط 98,580
ویدئو 1,419
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
زندگینامە
فریدون بیگلری
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
جغرافیای لرستان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
زندگینامە
سارا خضریانی
زندگینامە
هانا وکیل
اماکن باستانی
تپه باستانی ربط سردشت
زندگینامە
محمد اوراز
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
روژین دولتی
زندگینامە
سامان طهماسبی
تحقیقات مختصر
مختصری از ایلام کهن کورد
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
اماکن باستانی
پل چالان چولان
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
زندگینامە
قطب‌ الدین صادقی
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی حلبچه
زندگینامە
هلیا برخی
زندگینامە
سوسن رازانی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تصویر و توضیحات
مهاباد ، سال 1338 ، مدرسه سعادت (واقع در کوچه شافعی بین خیابان مخابرات و جام جم ، منزل کنونی خانواده نجم زاده)
کتابخانه
غمنوای کوهستان
اماکن باستانی
پل کشکان
اماکن باستانی
مناره آجری خرم آباد
اماکن باستانی
قلعه کوهزاد
تحقیقات مختصر
بمباران شیمیایی سردشت
زندگینامە
یوسف قادریان
تحقیقات مختصر
شاهان شبان و پنج قرن حکومت کوردها بر مصر
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تحقیقات مختصر
آیا میرزا کوچک خان جنگلى کورد است؟
پوشه ها
شهدا - پیشه - قربانی جنگ داعش شهدا - زبان- لهجە - ک. شمال شهدا - شهر و شهرستان (مکان تولد) - شنگال شهدا - شهر و شهرک‌ها (شهادت) - شنگال شهدا - پوشه ها - حملات دولت اسلامی - داعش شهدا - ملیت - کرد شهدا - علت مرگ - تیر باران کردن شهدا - کشور - اقلیم (مکان تولد) - جنوب کردستان شهدا - کشور - اقلیم (شهادت) - جنوب کردستان شهدا - جنسیت - مرد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.281 ثانیه