Rewşenbîrê dilnizim û şêxê helbestê Ehmedê Huseynî
Rizoyê Xerzî

Bê guman dema behsa helbesta nûjen û bi taybetî ya rojavayê Kurdistanê tê kirin yekser û di rêza yekemîn de navê Ehmedê Huseynî tê bîra mirov. Ehmedê Huseynî pira di navbera 2 nifşan de bû û heta mirov dikare bêje pira di navbera çend nifşan de ye. Ji ber ku Huseynî bi çend nifşên xwe û yên li pey xwe re jiya û niha jî bi nifşekî din ê ciwan ê nûhatî yên xwedî azmûneke nû re dijî.
Gelek helbestkarên ji nifşê Ehmedê Huseynî riya helbesta bi qafiyê ya klasîk dewam kirin lê Ehmed li hespê nûjeniyê siwar bû û wekî siwarekî çargurçik hefsar ji hespa xwe ya kihêl re berda. Taybetiya herî berbiçav a Ehmedê Huseynî xezîneya wî ya gotinan e. Ji ber ku ferhenga wî ya gotinan gelekî zengîn û têr û tijî ye, carinan zimanê wî bi xwendeyên kurdî zor û zehmet tê.
Lewre em dibînin ku gelek kes dibêjin em ji zimanê Ehmed Huseynî fêm nakin, zimanekî zehmet bi kar tîne. Ew jî ne gunehê Ehmed Huseynî ye û ne jî yê xwendeyên wî ye. Ehmed wekî me got ji ber ferhenga wî ya gotinan gelekî zengîne lewre gotinên ku me berê nebihîstine di nav de hene . Her wiha ne gunehê xwende ye jî ji ber ku rewşa zimanê kurdî li ber çavan e, piraniya xwendeyên zimanê kurdî bi hewldanên xwe yên şexsî hînî vî zimanî bûne. Ji bilî başûrê Kurdistanê ma li hersê parçeyên din kesekî li dibistanan bi zimanê xwe xwendiye? Lewre ji ber van her du sedeman zimanê Ehmed Huseynî hinekî bi xwendeyan re zehmet tê.
Lê em ji bîr nekin ku di van salên dawî de li rojavayê Kurdistanê jî êdî dibistanên zimanê kurdî, peymangeh û zanîngehên bi zimanê kurdî çêbûne. Lewre hêvî heye ku ew nifşên nû yên li dibistan û zanîngehên kurdî xwendine dê tiştekî zehmet nebînin.
Ehmed Huseynî jî xwedî şensekî mezin e ku ew giha ser vî nifşê ciwan jî û di nava dilê rojavayê dil de dijî. Her wiha nifşên niha (Ciwanên Rojava yên ku li dibistanên kurdî perwerde dîtine) jî xwedî şensekî mezin in ku berhemên hêja ên wekî yên Ehmedê Husaeynî li ber destê wan hene.
=KTML_Bold=Huseynî rewşenbîrekî nefs biçûk e=KTML_End=
Li gorî naskirina min bi Ehmed Huseynî re ew mirovekî gelekî nefs biçûk e, bi zarokan re dibe zarok, bi ciwanan re ciwanekî çeleng e û bi rewşenbîran re rewşenbîrekî têr û tijî ye. Huseynî dikare bi her kesî re dan û standinê bike bêyî ku mirovê li hemberî xwe biçûk bixe yan jî zanebûna xwe li ser ferz bike. Ehmed dikare nîqaşên gelekî bilind di warê çand, wêje û zimanê kurdî de bi nivîskarên herî mezin û rewşenbîrên mezin re bike lê ew di heman demê de dikare li ciwanekî/ê 15 salî ku nû dest bi nivisandina çend hevokan kiriye jî re sohbet û nîqaşeke xweş bike bêyî ku xwe di ser wan re bibîne.
=KTML_Bold=Naskirina min û Ehmed=KTML_End=
Heval, dost, bira û mamosteyê min Ehmedê Huseynî. Naskirina min û Ehmedê Huseynî di sala 1987-1988’an de li bajarê Qamişlo dest pê kir.
Di wan salan de komeke hevalên muzîkjen hebû û em çend kesên din ên ku bi helbest û wêjeyê mijûl dibûn jî beşdarî şevbêrkên wê koma hevalan dibûn. Ez jî yek ji wan kesên ku ne zanibû li defê bixe ne jî li zirnê lê hema bêje ez di hemû civatên wê koma hevalên muzîkjen de amade dibûm. Navên çend kesan ji wê komê wiha bû: Seîdê Rêzanî (Birayê Ehmed Huseynî), Siûdê Kemanger, Seadê Ferso, Abdulxenî Mîrzo (Genî Mîrzo) û carinan jî Reşîd Sofî, Mistefa Kendeş û Mistefa Osê jî tev li şevbêrkên vê komê dibûn.
Naskirina min û Ehmed Huseynî jî di nava wê komê de çêbû. Heta beriya ku ez Ehmed nas bikim, min ji xwe re helbest dinivisand lê tenê ji xwe re û hin caran bi hevalên xwe yên di nava wê koma muzîkê de, min carnan hin tişt parve dikirin. Carekê di şevbêrkekê ji van şevbêrkan de min helbesteke xwe xwend û Ehmed jî li wir amade bû.
Ehmed gelekî pesnê wê helbestê da, wêrekî û ceger da min û got çima heta niha tu van helbestan ji xwe re vedişêrî, çima tu nadî kovaran ji bo çapkirinê. Bi rastî piştî wê cegerdayînê min dest pê kir helbestên xwe ji kovaran re şandin û piştî çend salan min hinek ji wan helbestan wekî berhem jî di sala 2001’ê de di pirtûkeke bi navê (Dema çavên te) de weşand. Her wiha di sala 2011’an de pirtûka min a bi navê (Dilê min ne dîne) û di sala 2021’ê de ( Bêyî pêjna te) ji alî weşanên Belkî ve hate weşandin.
Tevî ku zimanê me û şêweyê me yê nivisandina helbestê gelekî ji hev cuda ye lê dîsa jî ez Ehmedê Huseynî wekî mamosteyekî xwe dibînim û dibe ku em rastî hev nehatina û ne ji navtêdana wî bûya min ev berhemên xwe yên helbestan nedikirin pirtûk û nediweşandin.
Bi rastî her ku ez hevokekê dinivîsim gelek taybetmendî û bîranînên din tên bîra min û ez dizanim ku di vê gotara bi sînor de ez ê nikaribim , beşkekê ji berhemdariya Ehmedê Huseynî bînim ziman.
Lewre bi kurt û kurmancî Ehmed Huseynî dimîne mînaka herî baş a sekn û tevgera rewşenbîrekî bîrewer û ne tenê ez hemû rojavayê Kurdistanê bi hebûna rewşenbîrekî wiha berhemdar û hêja kêfxweş e.
Ehmedê Huseynî gelek berhemên hêja ji bo helbesta kurdî ya nûjen li pirtûkxaneya zimanê kurdî zêde kir û berhemên wî yên giştî di 2 cildan de ji alî weşanxaneya Aramê ve hatin weşandin. Berhemdayîn û xebatên zimanî yên Ehmedê Huseynî wekî çemê Firatê hê jî zelal û bi biryar bi ser sînga rojavayê dil de diherikin. Ez dirêj nekim û bi çend hevokên helbesteke Ehmed Huseynî xatir ji we bixwazim.
Vê sibehê
Bi rondikên çavên sibehê re
Wek ku ez tembînameya xwişk û birayan bim
Wek ku ez ne ez bim
Bi ser hinarkên mirinê de diherikim
Di nav destên wan ên jiyanhez de
Wek ku nameyeke evîna kevnar bim diqermiçim
Min kedî bike ey mirin!
Bila ez serwextê pêjnên te bim. [1]