(ئاداد) سکېوە کۊنۍ بېیېنە جە هۆرامان
نویستەی: ئەسعەد ڕەشید
(ئاداد) سکېوە کۊنېنە، کە جە ناوچەو هۆرامانی ئېزیێنۆ، دیمێش وېنەو ئافرەتێ فەرماندارېش سەرۆ هەن و دیمەکەی تەرش نامۍ (ئاداد)ی بە ئەلفبای ئارامیی نویسیان.
وەڵینەو (تارېخو) دایېوەنەی ئا سکۍ پەی سەردەمو ئاساۋکانییەکا، یان وەڵتەری مەگېڵۊوە.
واچۍ (داد = تات)، جە ئاڤېستانە بە واتاو (تاتەی) ئامێنە و جە ئیسەنە ئی واچۍ بە هەمان واتا جە هۆرامان مەنېنە و جە زوانە ئەوروپاییەکاچەنە بە هەمان واتا و هەمان گۊکەردەی بەکارمێ.
واچۍ (داد = تات) بېژگە واتا باوەکېش، بە واتاو (دادپەروەریی) و بە واتاو (پەروەردە)ی و هەم بە واتاو (سەرداری داڎپەروەر)یچ مێ.
وەڵگرو (ئا)یچ جە ئاڤېستانە پەی دژایەتی بەکارمێ، پا جۊرە واچۍ (ئاداد)ی بە واتاو (دژ_تاتە)ی مێ، کە (ئەڎا)نە و زوانی هۆرامینە (ئاداد) گۊکریۊ و جە ئارۊنە دەنگو (د) سوویان و بېیەن بە دەنگی قڵۊرو (ڎ)ۍ و واچۊ (ئادا) بېیېنە بە (ئەڎا) .
بەپاو ئانەی پەی ئېمە بەرمەگنۊ، چا سەردەمەنە کە ئا سکۍ درۊسەکریێنە، ئا ژەنۍ فەرماندارە بیېنە، سەردەم، سەردەمو فەرمانداریی ژەنۍ (ژەن سالاریی) بېیەن.
ئینجا مەنۊوە سەرو ئانەی کە یاگۍ. هەم سەردەم و دایېوەنەی سکەکۍ دیاری کریۊن، ئانەیچ فرە نزیکەن، کە پی شېوە دیاری کریۊ. بە گۊزەرکەردەی دلۍ لاپەڕەکا تارېخیرە پەیمان بەرمەگنۊ، کە دۆڵەتی ئەشکانی، دەسەڵاتێ تیرەگەریی و دەرەبەگیی بېیەن، قېخاو دەگێ وېش بە شاو دەگاکۍ قەڵەم دان، وەرپەرسو تیرەی یان هۊزو ناوچېوی، یان چن ناوچېوی (شا)و ئا ناوچەیە بېیەن، ساڵانە سەرانە و ماڵاتشا پەی دیوانو شاهەنشایی بەردەن و فەرمانەکۍ شاهەنشای پېسە وېشا جابەجا کریێنۍ و فرەو سەرهۊزەکا یان سەرتیرەکا سکېشا بە نامۍ وېشاوە وەنەدێنە و دەسەڵاتی سەربازیی تایبەتییشا بېیەن. زیاتەریچ ئانېشا هەکە دەسەڵاتشا نزیکو مەرزو هامسایەکاشا بېیەن، یان سەرۊکو چن تیرێ یان هۊزێ بیېنۍ.
ئا جۊرە دەسەڵاتە تیرەگەرییە، سەرتاسەرو فەرمانداریی یۊنانیان و هیلینیانە برەوش بېیەن و زیاتەر چانەیە، لاپەڕەکۍ تارېخی کۊنەی هەواڵێ چامنە نیشان نمەڎا، کە ژەنێ بە نامۍ (ئاداد)ی بېیېبۊ و شاهەنشێ بېیېبۊ، پەوکەی تاومۍ پانەیە بڕوا بارمۍ، کە (ئاداد)ە ژەنەو میرێ یان دەسەڵاتدارێ بېیېنە، یان فەرماندارەو ناوچەکاو هۆرامانی بېیېنە، پەی دڵنیا بېیەی چانەیچە فرەش گەرەکەن، گەر پەیلوێکۍ وەڵتەریما پەشتەو گۊشا وستۍ.
وەڵۍ جیائاستەی، مەشۊ بزانمۍ کە ئا کەسە ئی سگرفت لاوە هەنە، بە تاریفدای و نامنیشان، ئی زانیاریېشە پەنە دایېمۍ، بەڵام چەنیما تەمام دەسوەڵا نەبۍ.
[1]