کەلها زەرزوان، ئێک ل کەڤنارترین کەلهێن دیروکیە ل باژێڕێ #ئامەد# یا سەر ب باکوورێ #کوردستان#ێ، کو خوە ژ هەمبەر چەندین سەردەمێن دیروکی یێن جۆر ب جۆر و جودا دە ڕاگرتییە.
ئەڤ کەلهە دەکەڤیتە تاخا (دەمیر ئولجاک)، ل نزیک دەڤەرا (چینار) ل باژێڕێ ئامەد و دیروکا وێ ژبو نێزی 3000 ساڵان بەریا نها ڤەدگەڕت.
ئەڤ داتایە ل ئەنجاما هەڵکۆڵین و بدیڤ چوونان ل دەڤەرێن دەردۆرێن وێ بدەست هاتییە، ئیماژە بڤێ چەندێ دکەن، کو کەلهەکە وەکە جهەکێ سەربازی ژ ئالێ ئیمپراتۆریەتا ڕۆمان ڤە هاتییە بکار ئانین.
دەستپێکا کارێ پشکنین و بدیفچونان ژبو ڤێ کەلهێ بو ساڵا 2014 ڤەدگەڕێت و ژبو چەند ساڵەکان یا بەردەوام بوو، هەتا ل ساڵا 2017 شینوارناسان پەرستگەهەکا ئاینی یێن ب پیت لناڤ وێ کەلهێ دە هاتنە دیتن، کو بو ماوێ چەندین سەدەیان هاتییە بکارئانین.
کەلهەکە پاشمایێن دیوارەکی هەنە، کو درێژاهیا وێ 1200 مەتر و بلنداهیا وێ دناڤبەرا 12 بو 15 مەتران دبیت.
ژبلی پەرستگەهێ و دیوارێ وێ، کەلهەکە تاوەرەکە چاڤدێریێ ب بڵنداهیا 21 مەتر، تاوەرەکە بەرگری، کەنیسە، بینایەکێ کارگێڕی، جهەک ژی ژبوو ئاکنجی بوونێ، مەخزەنەک ژبو دان و گەنم و هەروەسا چەک، پەناگەهو گۆڕێ بەر، ڕێڕەوەکا ئاڤێ ئان کو جوک و 54 ئەمبارێن ئاێ لخوە دگریت.
ئەڤ کەلهە ژبلی گرنگیا دیروکی، ل ڕوویێ هونەریش ڤە گرنگییەکە تایبەت ب خوە هەیە و ب گوتنا چاڤکانیان، فۆتۆ د دەمێ ڕوژئاڤا بوونێ لڤێ کەلها شینواری بوویە جهێ سەرنج و تێڕامانا خەلکی و ژبو گرتنا فۆتۆیەکێ جوان یێ ڕوژئاڤا بوونێ لڤی دیمەنێ جوان، خەلکەکێ زور سەردانا ڤێ کەلهێ دکەن.
ئەڤ کەلها شینواری ل ناڤ لیستا کەلەپوورێن جیهانی (یونسکۆ) دە هاتییە تومار کران. [1]