15-10-1970

کوردستان ڕوو لە هەڵدێر، هاوارێک بۆ ڕزگاری
بەرەیەک بۆ فۆرمێکی نوێی حوکمرانی
باشوری کوردستان لەقەیراندا خنکاوە، کەوتۆتە ژێر قەرزو ڕێکەوتننامەی مەترسیدار، لەگەمەیەکی ناسیاسیانەدا نیوەی خاکەکەی دۆڕا، جارێکی تر کوردستان بەرەو گەڕانەوەیە بۆ دۆخی سەدەی بیستەم و لە دەستدانی پشتیوانی نێودەوڵەتی. لە سەدەی نوێدا (9) نەتەوەی جیاواز بەرەوە بە دەوڵەت بوون هەنگاویان نا (جگە لە کورد و تامیل کەهەردوولایان سەرکردەکانیان گەندەڵ و نەشارەزا بوون)، بۆیە ئاسۆی چارەسەری نەک دیارنییە بەڵکو دۆخەکە لە ڕووی سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی، نیشتمانی ودیپلۆماسی، گەیشتوە بەبنبەست و هێشتاش لە پاشەکەشەشدایە وستراتیجیەک بەدی ناکرێت. هەلومەرجەکە بەجۆرێکە پرۆژە چاکسازیەکانیش بون بەبەشێک لە پتەو کردنی گەندەڵی، سەرباری ئەوەش سەرکردەکانی ڕیفراندۆم دۆسیەیان لای ووڵاتە گەورەکانی وەک ئەمریکاو بەریتانیاو یەکێتی ئەوروپا و زۆر ووڵاتی تر داخراوەو مامەڵەیان لەگەڵدا ناکرێت و لەقۆناغی سزادایە، لەناو عێراق ودەوروبەریش مەرجی قورسیان خراوەتە سەرو ئەمەش بارگرانی بۆ خەڵک دروست کردوە، ئەوانیش ئەو ویژدانە نیشتمانیە یان نییە خۆیان جێگا و پۆستەکانیان چۆل بکەن بۆ دەستێکی ئەمین وشارەزاتر، بە پێچەوانە هەروا لە خەمی خۆیان و ئەو توێژە گەندەڵەن کە لەدەوریانن ولەخەمی میللەت نین، بۆیە کاتی ئەوە هاتوە چیتر ڕێگە نەدرێت بەناوی حکومەت وکوردایەتی و نیشتمانەوە، یەکریزی دۆسیەی بەرەی گەل وبەرەی گەندەڵی تێکەڵ بکرێت، ئەو جۆرە گەمەیەی ئۆپۆزیسۆن و ئیئتڵاف و تێکەڵی کۆتایی پێبهێنرێت، واتە واباشترە تەنها دووفراکسیۆن دروست بێت لە پەرلەمان یەکەمیان نوێنەرایەتی بەرەی گەلی ستەملێکراو بکات وفراکسیۆنی دوەمیش بانوێنەری بەرەی گەندەلکارانی ستەمکار بکا، هەرکامیشیان لەهەلبژاردنێکی ڕاستەقینە دەرچوون با ئەو حوکم بکات، ئەوی تر ببێتە ئۆپۆزیسۆن، ئەزمونی ئەو 20ساڵە بەڕوونی پێمان دەلێت ئەو فۆرمە حوکمڕانیە شکستی هێناو کە نارازییەکان بەناوی شەراکەت و بەشداریکردنەوە ببنە بەشێک لەو حوکمرانییەی ئامادەی گوێگرتن نییە، لەم فۆرمە حکومرانییە گەل و نیشتمان زیان وگورزی سەختی بەرکەوتەو دۆخەکەی گەیاندوە بە دووڕیانی ژیان ونەژیان، بەتەنها ئەوەی قازانجی کردوە ئەو توێژە دەسترۆیشتوە حوکمرانە گەندەڵە بێویژدانە دیاریکراوە بوە کە دەستی لە کورسی دەسەڵات نابێتەوە.
ئێستا کاتی ئەوە هاتوە فۆرمێکی نوێ لەحوکمڕانی جیاوازو پێکبێت، فۆرمێک کە کەسانی شارەزاو دەستپاک لەپشتیەوە بن و لە بەرەیەکی فراوانی نیمچە میللی- حزبی دامەزرێت و لەبەرەکەدا بوار برەخسێنرێت تا دامودەزگای مەدەنی بەڕاستی نوێنەرایەتی بەرەی گەل لەو بەرەیەدا بکات، بە ئاسۆیی وبەستونی، دەرگا بەرووی هەرهێزو لایەن و گروپ ودەزگاو کەسایەتیەکی تری سیاسی و کۆمەڵایەتی، کە هەمان هەڵوێست و گوتاری هەبێت بکرێتەوە و بوار بدرێت بە ئەندازەی بوونی خۆی بتوانێت بەشداری ئەو بەرە و هاوپەیمانیە بکات تەنانەت ئەگەر تاکە کەسایەتیش بێت. ئێمە وەک ڕۆشەنبیران ونوسەرو چالاکوانان، پاڵپشتی خۆمان بۆ پێکهێنانی ئەو بەرەیە ڕادەگەیەنین، چونکە دڵنیاین لەوەی بەرەیەکی لەو جۆرە دژ بە هیچ حزب ولایەنێکی ترنییە بەڵکو بە پێچەوانەوە سودمەندیشە بۆ ئەولایەنانەی لەدەرەوەی بەرەو هاوپەیمانیەکە دەمێننەوە.
لێرەوە ئێمە ڕایدەگەیەنین بەپشتیوانی هەموو ئەو دۆست و برادەرانەی لەماوەی ڕابردوو پێکەوە چەند کارێکمان بەو ئاراستەیە ئەنجامداوە، ئامادەسازی ئەکەین تا لە کۆنفرانسێکدا پرۆژەو پشتیوانی خۆمان بۆ پێکهێنانی ئەو هاوپەیمانیەتە بخەینە ڕوو، هەروەها بەپێویستیشی ئەزانین داوا لەهەمو ئەو کەسایەتی ودامەزراوە مەدەنیانە بکەین، کە خواستی ئەوەیان هەیە بەشداربن و ڕۆڵیان هەبێت لە دیاریکردنی ستراتیژی پرۆژەکە، ئاگادارمان بکەنەوە تاپێکەوە لەو دەرگایە بدەین کە بەکردنەوەی دەسترادەگات بە چارەسەری زۆر کێشەو گرفت کە ئێستە یەخەی خەڵکی کوردستانی گرتوە.
#مەسعود عەبدولخالق# و #کەمال ڕەئوف#
#07-01-2018#

[1]

ناو: کەمال
ناوی باوک: ڕەئوف ئەحمەد
ڕۆژی گیران و ئەنفالکردن: #14-04-1988#
شوێنی ئەنفالکردن: ناوچەی جەباری شارەدێی #قادرکەرەم#ی شارۆچکەی #چەمچەماڵ#ە.
شوێنی کۆچی دوایی: باشووری ئێراق
ساڵی کۆچی دوایی: 1988
$ژیاننامە$
یەکێکە لە ئەنفالکراوانی ناوچەی جەباری شارەدێی قادرکەرەمی شارۆچکەی چەمچەماڵ، لە ڕێکەوتی 14-04-1988 لە قۆناغی (3) ئەنفالی گەرمیاندا لەلایەن هێزەکانی سوپای ئێراقەوە ئەنفالکراوە. [1]

ناڤ: کەمال
ناڤێ بابی: ڕەئوف ئەحمەد
ڕوژا گرتن و ئەنفالکرنێ: #14-04-1988#
جهێ ئەنفالکرنێ: ناڤچەیا #جەباری# یا سەر ب ناحیا #قادرکەرەم#، سەر ب باژێرۆکێ #چەمچەماڵ#ێ
جهێ کۆچکرنێ: باشوورێ ئێراقێ
ساڵا وەغەرا داوی: 1988
$ژیاننامە$
ئێک ژ ئەنفالکریێن ناڤچەیا جەباری یا سەر ب ناحیا قادرکەرەم، سەر ب باژێرۆکێ چەمچەماڵێ یە، ل ڕێکەفتا 14-04-1988 ل قویناغا 3 یا ئەنفالا گەرمیانێ ژ لایێ هێزێن سوپایا ئێراقێ هاتییە ئەنفالکرن. [1]

کەمال ڕەئوف نووسەر و ڕۆژنامەنووسی دیاری کوردستان لە شاری لۆزانی سویسرا ڕایگەیاند، خیانەت گیانی ئەم نەتەوەیەی داغان کردووە و ئەبێ قسەیەکی جدیمان هەبێت لەسەری.

وتارەکەی کەمال ڕەئوف لەو هۆڵە پێشکەشکرا کە 99 ساڵ لەمەوبەر ڕێکەوتنی لۆزانی تیاکراو بەهۆیەوە کوردستان دابەشکرا.
کۆنفرانسەکە دەستەیەک لەکەسایەتییەکانی باکوور و باشوورو ڕۆژهەڵات و ڕۆژاوای کوردستان سەرپەرشتیدەکرد و سەرپەرشتیاری کۆنفرانسەکە لەناساندنی کەمال ڕەئوفدا وتی:کەمال ڕەئوف یەکێکە لەنوێنەرانی ڕاستەقینەی ئەو کۆمەڵگە مەدەنییە بەهێزو بەدەسەڵات و بوێرە.
کەمال ڕەئوف سەرۆکی دەزگای میدیایی شارپرێس لەو کۆنفرانسەدا کە ژمارەیەکی زۆری لایەنە سیاسییەکان و کەسایەتی سەربەخۆو ڕۆشنبیرو ڕۆژنامەنووسان ئامادەیبوون، لەوتارەکەیدا وتی:تەنیا نەتەتەوەی کورد زیانمەند نەبووە لەپەیماننامەی لۆزان، بەڵکوو هەموو ئەو گەلانەی لە کوردستان دەژین زەرەرمەندبوون، ئەمە پیلانێکی گەورەی نێودەوڵەتی بوو بۆ شەرعیەتدان بەچەوساندنەوەی زیاتری گەلی کوردستان، لە 99 ساڵی ڕابردوودا غەدرێکی گەورەمان لێکراوە و هەرچییان لەدەستهاتبێت بەرانبەرمان کردوویانە لەچەکی کیمیایی و ئەنفال و کۆمەڵکوژی، لەوێرانکردنی زمان و کلتوورو گۆڕینی جوگرافیا.
لەبارەی بارودۆخی کوردستان بەگشتیی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی، کەمال ڕەئوف لەوتارەکەیدا وتی:ئەوەی ئێستا دەیبینین ئاوێنەی ڕابردوومانە، حزبەکان پێکەوە کۆک نین و ناتوانن کاری هاوبەش بکەن، تەنانەت لەسەر پرسە نیشتمانییەکانیش.
هەروەک کەمال ڕەئوف بەشێکی ئەو ڕووداوانەی خستە ئەستۆی خیانەتی ناوخۆیی و وتی:بەداخەوە خیانەت لای ئێمە پێناسەی نییە، کەس نازانێت خیانەت کامەیە؟ چییە؟ چۆنە؟ لەکوێدا دەستپێدەکات و لەکوێ کۆتایی دێت؟ بۆیە ئەوەی لای هەندێ لایەن خیانەتە لای هەندێک لایەنی دیکە دەستکەوتە... خیانەت گیانی ئەم نەتەوەیەی داغان کردووە، پێم وایە ئەبێ قسەیەکی جدیشمان لەسەر خیانەت هەبێت.
وەک چارەسەرێکیش بۆ ئەم بارودۆخە، کەمال ڕەئوف ڕایگەیاند، پێویستە لەمەودوا وتارێکی جیاوازمان هەبێت، پێویستمان بەوەیە کۆمەڵگەی کوردی و نەتەوەکانی تر بەشداریی پێبکەین، بەشدارییەکی ڕاستەوخۆ نەک شکڵی، چونکە ئێستا بەشداریی شکڵیمان زۆرە.
ساڵی داهاتوو 100 ساڵی تەواو تێپەڕدەبێت بەسەر پەیماننامەی لۆزان، بۆ ئەوەش کەمال ڕەئوف داوایکرد، لەو یادەدا باشتر خۆ ئامادەبکرێت و وتی:بۆ 100 ساڵەی ئەم ڕێکەوتنە شومە کارێکی وەها بکەین نەک تەنیا لەلۆزان خۆپیشاندان و ڕێپێوان بکرێت، بەڵکوو ئەم ناڕەزایەتییە سەرتاسەریەی کوردستان بگرێتەوە.
ڕۆژی 24ی تەمموزی 1923 لە شاری لۆزانی سویسرا پەیماننامەی لۆزان لەنێوان وڵاتانی براوەی جەنگی یەکەمی جیهانی (بەریتانیا، فەرەنسا، ئیتاڵیا، ژاپۆن، یۆنان، ڕۆمانیاو یوگوسلافیا) لەگەڵ تورکیا ئیمزاکراو تیادا کوردستان پارچەپارچە کراو دابەشکرا بەسەر تورکیاو ئێراق و ئێران و سووریادا.
پەیماننامەی لۆزان 143 مادە پێکهاتووە، لەمادەی سێیەمدا باسی سنوورەکان کرابوو، پەیماننامەی لۆزان شوێنی پەیماننامەی سیڤەری گرتەوە و زیانێکی گەورەی بە کورد گەیاند.
ئەمساڵ 99 ساڵ بەسەر واژۆکردنی ئەو پەیماننامەیەدا تێپەڕی، لەهەر چوارپارچەی کوردستانەوە ژمارەیەک کەسایەتی لەهەمان ئەو هۆڵە کۆبوونەوە کە پەیماننامەکەی تیا ئیمزاکراو داوایانکرد بەتەواوەتی ئەو پەیماننامەیە هەڵبوەشێندرێتەوە و خۆ بۆ قۆناغێکی نوێ ئامادەبکرێت.[1]

$ژیاننامە$
لە 17-01-1942 لە #سلێمانی# لەدایکبووە.
ڕۆژنەمەنووس (سەرپەرشتی ڕۆژنامەی هاوکاریی:1970) و ڕادیۆناس و وەرگێڕ و بێژەر و دەرهێنەر (سەرپەرشتی ڕادیۆ) و نوێنەری ڕادیۆ..لێکۆڵی ڕۆشنیریی.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2011/34237/0003.JPG=KTML_Photo_Alt=کەمال ڕەئوف محەمەد-بابی لالۆ=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2011/34237/0003.JPG=KTML_Photo_End=
کەمال ڕەئووف محەمەد، وەک خۆی لە ل525 پەرتووکی گەڕان بۆ ڕاستیدا خۆی دەناسێنێ و دەڵێ:
(لە دایکەوە، حەفسە بەکر محێددین قەساب) ، خوێندکاری دەستبەرداری بەشی درامای فێرگەی هونەر جوانەکانی بەغدا 1959-1960و 1960-1961. وەرگێڕ و ببژەر و یێکەم ڕێژەر و نوێنەری ڕادیۆی کوردی بەغدا 1966- 1982 (سەرۆکی ڕادیۆکە بۆ چەند مانگێک 1971) . سەرپەرشتی ڕۆژنامەی هاوکاریی (بۆ چەند مانگێک 1970) ، سێ جار دووەخراو لە ڕادیۆدا (1975، 1978 و 1982) ، دواجار بۆ دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی کوردیی بەغدا، سلێمانی 1982، ڕۆژنامەنووسی گۆڤاری کاروان (1982-1986) ، جانەنشین لەسەرداخوازی خۆی و بە بیانووی نەخۆشییەوە، (6-6-1986) .
خاوەنی بەرنامەکانی ڕادیۆیی، دەنگی هونەر، چیرۆکی هەفتە، دنیای ئەدەب و هونەر، دنیای فۆلکلۆر، دیاری ئەمڕۆ، بۆ خۆشیتان، شەوچەرەیێکی کوردەواریی، سەدای چیرۆکی کوردیی، هاوار خاڵە ڕەجەب، ڕاپۆرتی مایکرۆفۆن، فەرهەنگی ڕۆشنبیریی، ڕۆژێ لە ڕۆژان (1966-1989) .
خاوەندی یێکەمیین بەرنامەی هونەرمەندانەی تەلەڤزیۆنیی، پەیامی هونەر، (تۆمارکردنی لە بەغداوە بۆ کەرکووک) (1970-1973) .
- بابی دوو کوڕ و کچێکە (1965 کابانی هەڵبژاردووە) .
$بەرهەمە چاپ کراوەکانی:$
1-ببوورە-دراما-1961.چاپخانەی کامەرانیی.سلێمانیی
2-بژی مرۆڤ-کوورتە چیرۆک-1970.جاپخانەی سەلمانئەلئەعزەمیی.بەغدا
3-مستەفا ساییب ئهستێرە گەشەی کورد-لێ کۆڵینەوە 1999.سلێمانیی
4-هونەری درامایی ڕادیۆی کوردیی-لێ کۆڵینەوەو ئاشناکردن 2000سلێمانیی، دەزگەی سەردەم
5-ئەدەبی نامە نووسینی کوردیی-لێ کۆڵینەوەو ئاشناکردن-3جزم.2004، #هەولێر#.دەزگەی ئاراس
6-عەقیدەی ئیمان-عەقیدەی کوردیی، مەولانا خالیدی #شارەزوور#یی نەقشبەندیی-کۆنترین دەستنووس 1819.لێ کۆڵینەوەو ئاشناکردن.2004.هەولیر.دەزگەی ئاراس
7-دەستەوارەیێ نان بۆ مێژوو -لێ کۆڵینەوەی 17 بابەتی کوردیی. 2004.سلێمانیی. #وەزارەتی ڕۆشنبیری#ی
8-باقة دراسات کوردیة-لێ کۆڵینەوەی کوردییە. 2006.هەولێر. دەزگەی ئاراس
9-گوتوبێژێکی دەگمەنی تۆفیق وەهبیی و خوێندنەوەیێکی ڕەخبەگرانە- وەرگرتن و تۆمارکردنی؛ ئەمیر حەسەن پوور، نووسینەوەیی و پەراوێزو خوێندنەوەیی؛ بابی لالۆ- کەمال ڕەئووف محەمەد، سلێمانیی 2011 (لەگەڵ CDی گوتوبێژەکە)
10- گەڕان بۆ ڕاستیی- لێ کۆڵینەوەو وردبوونەوە؛ بابی لالۆ-کەمال ڕەئووف محەمەد، سلێمانیی 2011 (کۆمەڵێ لێ کۆڵینەوەی ڕۆشنبیرییە) .
11-ڕۆژێ لە ڕۆژان- گەڵالەکردن و تۆمار کردنی؛ بابی لالۆ-کەمال ڕەئووف محەمەد، سلێمانیی 2011 (18 دیمانیەی ڕادیۆیی و ڕۆژنامەنووسیی سهڵانی 1966- 2008ە) . (لەگەڵ CDی 6 نموونەنەی دیمانەکان) .
12- مێژووی ئەدەبییاتی خۆراوا لە ئەدەبی کورددا- کۆکردنەوە و وردبوونەوە و لێ کۆڵینەوەی؛ بابی لالۆ-کەمال ڕەئووف محەمەد، سلێمانیی 2012

$بەرنامەکانی لە تەلەڤزیۆنی بەغداو #کەرکووک# و ڕادیۆی کوردیی بەغداا$
ئە-بۆ تەلەڤزیۆن
1-ئاوێنەی شیعری کوردیی -تەلەڤزیۆنی بەغدا -شوباتی 1968
2-پەیامی هونەر-تەلەڤزیۆنی کەرکووک:1970-1973
بی-بۆ ڕادیۆ
1-دەنگی هونەر-1966
2-چیرۆکی هەفتە-1966-1967
3-دنیای ئەدەب و هونەر 1967
4-بۆ خۆشیتان-1967
5-شەوچەرەیێکی کوردەواریی-1971- 1974
6-سەدای چیرۆکی کوردیی-1971-1974
7-هاوار خاڵە ڕەجەب-1971
8-ڕاپورتی مایکرۆفۆن-1971
9-دنیای فۆلکلۆر-1969
10-فەرهەنگی ڕۆشنبیریی-1980
11-ڕۆژێ لە ڕۆژان-1978-1989 (بە دابڕاندەوە لەنێوان 2002-2007د1)

[1]