خەندان - ڕاماڵ قەسرەیی
لەماوەی (15) مانگی ڕابردوودا لەسنوری بەڕێوەبەرایەتی گشتی کاروباری مین لە #هەولێر# (15) کەس بوونەتە قوربانی و زیاتر لە (23) کێڵگەی مین-یش پاک کراونەتەوەو نزیکەی دەهەزار پارچە مین و تەقەمەنیش لەناو براوە.
زێبار خالیدی بەرپرسی بەشی ڕاگەیاندنی بەرێوەبەرایەتی گشتی دەزگای مینی هەولێر بەخەندانی ڕاگەیاند: لەماوەی (15) مانگی ڕابردوو لەسنورەکەیاندا کەناوچەی #سۆران# و باڵەکایەتی و ڕواندز و شەقڵاوە و مێرگەسور لەخۆ دەگرێت، (23) کێلگەی مینرێژکراو لە مین و پاشماوەی جەنگی پاک کراوەتەوەو گەرێندراونەتەوە بۆ خاوەنەکانیان کە ڕووبەری گشتی ئەو کێڵگە پاککراوانە (869.848) مەتر دووجا بووە لەو ڕووبەرەشدا زیاتر لە(850) مینی جۆراو جۆر لە ناوبردراون و پوچەڵکراونەتەوە.
وتیشی:هەر لە ماوەیەدا(8849) پارچە تەقەمەنی نەتەقاوەی جۆراوجۆر لە شوێنە جیاجیاکان گواستراونەتەوە و دواتر لە شوێنە سەلامەتەکان لە ناوبردراون.
زێبار ئاشکراشیکرد: لەلایەن بەشی ڕووپێوی بەرێوەبەرایەتیەکەیان (1.274.269) مەتر دووجا بە شێوەیەکی هەمیشەیی نیشانەکراوەن، وتیشی: لەم هەفتەیەدا (3) کێلگە مینی تر کە کاریان تێدا دەکرێ تەواو دەبن و دەگەڕێنرێنەوە بۆ خاوەنەکانیان بۆ ئەوەی سوودی لێ ببینن.
سەبارەت بە ئاماری قوربانیانی مین و تەقەمەنیش بەرپرسی ڕاگەیاندنی بەرێوەبەرایەتی گشتی مینی هەولێر ئاشکرایکرد: لە ماوەی 15 مانگی ڕابردوودا لە سنوری پارێزگای هەولێر (15) هاووڵاتی بە هۆی ڕووداوی مین و تەقەمەنی بوونەتە قوربانی، کە (4) یان گیانیان لە دەستداوە، (11) یان بریندار و کەم ئەندام بوون. ڕێژەکەش بە جیاوازی لەگەڵ ساڵانی پێشتر زۆر کەم بۆتەوە.[1]
23-04-2013

مانگی 9/2015
رۆژنامەی واشنتۆن پۆستی ئەمریکی لەهەواڵێکدا باس لەوە دەکات، وەزارەتی بەرگری ئەمریکا نزیکەی 100 کارتۆنی گەورە یارمەتی و پێداویستی سەربازی لە بنکەیەکی ئەمریکا لەکەنداوی عەرەبی ئامادەکردووە و لەڕێیگەی فڕۆکەی بارهەڵگری سەربازییەوە لە ئاسمانی ناوچە کوردییەکان هەڵدەدرێنە خوارەوە، بەهۆی ئەوەی فڕۆکەکان ناتوانن لەو ناوچانەدا بنیشنەوە. ئەمەش لەکاتێکدایە.
ئەمەریکا، بریاریدا زیاتر لە 100 تەن چەک ڕاستەوخۆ بێ هیچ ناوەندگیرییەک پێشکێش بە یەپەگە بکات، سەرچاوەیەکی هەوالی باوەرپێکراو لە ژووری ئۆپەراسیۆنەکانی ئەم هەواڵەی ڕاگەیاند.
دەبێ بوترێت ئەوە یەکەمجارە ئەمەریکا، ڕاستەوخۆ پاش ڕەزامەندی کۆنگریس و ئیدارەی ئۆباما، چەک پێشکێش بە هێزێکی دەرەوەی سوپای ئەمەریکا بکرێت.
کاتێ لە کۆتایی پارساڵ، ئەمەریکا، لە بەرخۆدانی کۆبانێ چەکی نارد بۆ شەرڤانانی یەپەگە و بە بەکاربردنی هێزی ئاسمانی چەکەکانی بۆ خستنەخوارەوە، وەک باسی لێکرا چەکەکان هی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بوو.
جێگای باسە،پرۆسەی ئازادکردنی جەرابلس، دەستی پێکرد، فرۆکەکانی هاوپەیمانان و تۆپخانەی یەپەگە لە دوێنیەوە بەخەستی جەرابلس بۆرمان دەکەن، ئیمڕۆ ناوەندی ڕاهێنانی "ئەشبال" کە لە ناو جەرابلسدایە و ئەفسەری تورکان ڕاهینان بە تیرۆریستان دەکەن، کەوتە بەر پەلاماری فرۆکەکانی هاوپەیمانان و زەرەر و زیانێکی باشی لێدان و ناوەندەکەیان خاپورکرد.

لە فەیسبووکی بەڕێز: نیاز حەمیدوە وەرگیراوە.

دواڕۆژ، ئازاد پیرچاوشی
ئەمڕۆ چوارشەممە 30ی تشرینی دووەم، سەرۆکی گشتی دەزگای مین ڕایگەیاند، کارکردن بۆ پاککردنەوەی ناوچەکانی باشیک لە مین و تەقەمەنی و پاشماوەکانی داعش بەردەوامە و تائێستاش زیاتر لە دوو هەزار مین و تەقەمەنی پوچەڵکراونەتەوە.
محەمەد ئەحمەد، سەرۆکی دەزگای کاروباری پوچەڵکردنەوەی مین لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لە باشیک ڕایگەیاند "دوو تیمی پوچەڵکردنەوە و هەڵگرتنەوەی مین و تەقەمەنیەکان لە باشیک بە بەردەوامی لەئەرکدان و لەساتەوەختی کۆنتڕۆڵکردنی شارۆچکەکەش لەلایەن هێزەکانی پێشمەرگەوە تائێستا زیاتر لە دوو هەزار مین و تەقەمەنی کە داعش لەدوای خۆیدا بەجێی هێشتبوون پوچەڵکرانەونەتەوە".
وتیشی "داعش ژمارەیەکی زۆری مین و تەقەمەنی لەدوای خۆیدا بەجێهێشتووە و ئاوارەکانیش دەیانەوێت بگەڕێنەوە سەرماڵ و حاڵی خۆیان، بۆیە لەسەر ڕاسپاردەی ئەنجومەنی وەزیران ئێمە ڕاسپێردراوین ئه و ناوچانە پاکبکەینەوە".
ناحیەی باشیک 47 گوند لەخۆدەگرێت و ژمارەی دانیشتوانەکەی زیاترە لە 140 هەزار کەس و زۆربەی دانیشتوانی ناوچەکە کوردن، نزیکەی مانگێکە لەلایەن هێزەکانی پێشمەرگەوە کۆنتڕۆڵکراوەتەوە، بەڵام بەهۆی خاپورکردنی زۆربەی خانوەکانی ناوچەکە و چاندنی مین و تەقەمەنی لەلایەن داعشەوە تائێستا هیچ خێزانێک نەگەڕاوەتەوە باشیک.
- 30-11-2016

نەتەوەیەکگرتووەکان ڕایگەیاند، بەمەبەستی پشتیوانیکردن لە هەوڵەکانی پاککردنەوەی ناوچەکانی شەڕ لە مین و تەقەمەنی، فەرەنسا 500 هەزار یۆرۆ دەبەخشێتە عێراق.
فەرمانگەی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ ڕێوشوێنەکانی پەیوەست بە مین (UNMAS) لە بەیاننامەیەکدا ئاشکرایکرد، مین و تەقەمەنییەکان - لەنێویاندا بۆمبە چێندراوەکان کە #داعش# لە ناوچە کۆنترۆڵکراوەکان لەدوای خۆی جێیهێشتوون- هێشتا بۆ سەر ئەو ناوچانە مەترسیدارن. حکومەتی فەرەنساش بۆ پشتیوانیکردن لە هەوڵەکانی پاککردنەوەی ناوچە کۆنترۆڵکراوەکان لە بۆمب و تەقەمەنی، 500 هەزار یۆرۆ دەبەخشێتە عێراق.
بەگوێرەی بەیاننامەکە، ئەو پارەیەی فەرەنسا بۆ پاککردنەوەی ناوچە کۆنترۆڵکراوەکانی سنووری پارێزگاکانی، ئەنبار، نەینەوا، #کەرکووک#، سەلاحەدین و دیالە زیاتر بەکاردەهێنرێت.
برۆنۆ ئۆبرت، باڵیۆزی فەرەنسا لە عێراق ڕایگەیاندووە، بەخشینی ئەو بڕە پارەیە تەنیا پابەندبوونی پاریس بە پشتیوانیکردن لە عێراق نییە، بەڵکو خواستی وڵاتەکەیەتی کە دەیەوێت هاوکارێکی کارابێت لە بونیاتنانەوە و ئاوەدانکردنەوەی عێراق لە قۆناخی دوای داعشدا.[1]
#26-07-2018#

دواڕۆژ، ئاکۆ حەمەد ڕابی
بە پێی ئەو پلانەی #دەزگای گشتی کاروباری مین# لە هەرێمی کوردستان دایناوە، تاکو 10ساڵی تر تەواوی هەرێمی کوردستان بە ناوچە دابڕاوەکانیشەوە لە مین و تەقەمەنی پاک دەکرێتەوە.
تالیب خالید بەرپرسی ڕاگەیاندنی دەزگای گشتی کاروباری مین لە هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ یەکشەممە 20 ئابی 2017لە لێدوانێکدا بە دواڕۆژی ڕاگەیاند، بە پێی ئەو پلانەی کە دەزگای مین دایناوە تاکو ساڵی 2027 تەواوی هەرێمی کوردستان بە ناوچە دابڕوەکانیشەوە لە مین و تەقەمەنی پاک دەکرێنەوە بەو بۆمبە چێنراوانەشی کە داعش دایناون.
وتیشی لە ئێستادا دەزگای مین لە ڕێگەی 36 تیمی ئەندازە و هەڵگرتنەوەی مین سەرقاڵی کارکردنە بە مەبەستی پاککردنەوەی ناوچە مینڕێژکراوەکانی کوردستان.
تالیب خالید جەختی لەسەر ئەوەشکردەوە کە تا ئێستا 65% خاکی باشوری کوردستان لە مین و تەقەمەنی پاککراوەتەوە و 35%یش ماوە پاک بکرێتەوە.
ڕونیشیکردەوە، پرۆسەی چاندنی مین و تەقەمەنی لە شەستەکانەوە لە کوردستان دەستیپێکردوە، بەڵام لە سەروەختی هەڵگیرسانی شەڕی نێوان عێراق و ئێران واتە لە ساڵانی هەشتاکان، پرۆسەی چاندنی مین لە کوردستان هەڵکشاو ڕژێمی بەعس زۆرینەی ناوچە سنوری و شاخاوییەکانی هەرێمی کوردستانی بە پلان و بەرنامە، مینڕێژکرد.[1]
20-08-2017

فیشەک و گوللە و بۆمبایە کە دانرابن بۆ تەقاندن[1]

[1]

دەزگای گشتی کاروباری مین لەهەرێمی‌ کوردستان لەچوار مانگی یەکەمی ئەمساڵدا زیاتر لە حەوت هەزار بۆمب و مینی چێنراو کەرەستەی تەقەمەنی نەتەقیوی‌ لەناوبردووە.
محەمەد ئەحمەد سەرۆکی دەزگای گشتی کاروباری مین لە ڕاگەیەنراوێکدا کە وێنەیەکی‌ بۆ خەندان نێردراوە ڕایگەیاند، لە ماوەی چوار مانگی سەرەتای ئەمساڵ زیاتر لە حەوت هەزار بۆمب و مینی چێنراو کەرەستەی تەقەمەنی نەتەقیو لە ناو براون بەتایبەتی له و ناوچانەی کە هێزەکانی پێشمەرگە لە ژێر دەستی داعش ئازادی کردون کە هەموی ناوچەی مەترسیدارن.
بەپێی ئامارێکی‌ دەزگای‌ مین کە بۆ خەندان نێردراوە، له و چوار مانگەدا لە ڕێگەی تیمەکانی سەر بە دەزگا و ڕێکخراوەکانی بواری مین زیاتر لە 5111 مین و تەقەمەنی لە ناو براون، هەروەها زیاتر لە (2060) بۆمب و کەرەستەی تەقەمەنی و مین و بۆمبی‌ چێنراو(IED لەناوبراون لە ناوچە ئازادکراوەکانی ژێر دەستی داعش.
سەرۆکی دەزگای گشتی کاروباری مین ئاماژەی‌ بەوەکرد، ئەگەر حکومەت بودجە دابینبکات و تیمەکانی دەزگا بەدەر بکات لە سیستەمی پاشەکەوتکردنی موچە ئەوا دەتوانن کارەکان و تیمەکانی مین لابەری لە سەرجەم کوردستان خێراتر بکەن بۆ ئەوەی هەرچی زووە کوردستان لە مەترسیەکانی مین و تەقەمەنی بپارێزن.
دەزگای مین یەکێکه له دامەزراوەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و سەر بە ئەنجومەنی وەزیرانە. ئەرکەکانی بریتین لە جێبەجێکردن و سەرپەرشتیکردن و چاودێریکردنی کاروچالاکی بوارە جیاجیاکانی کاروباری مین وەک پاککردنەوەی کێڵگە، هۆشیارکردنەوە لە مەترسییەکانی مین و تەقەمەنییەکانی پاشماوەی جەنگ، یارمەتیدانی قوربانیان و لە ناوبردنی مین و تەقەمەنی کەڵەکەکراو هەروەها داکۆکیکردن لە پەیماننامە و هەڵمەتەکانی‌ ناوخۆ و جیهانییەکان دەربارەی‌ قەدەغەکردنی‌ مین و تەقەمەنی‌.
دەزگای مین کاردەکات بۆ کەمکردنەوەی کاریگەری مەترسییەکانی مین و تەقەمەنییەکانی پاشماوەی جەنگی لەسەر خەڵکی کوردستان لە ڕێگای هۆشیارکردنەوە، نیشانەرێژی، پاککردنەوەی زەویە مینڕێژکراوەکان و ڕادەستکردنەوەیان بۆ خاوەنەکانیان و دەزگاکانی حکومەت بۆ ئەوەی دووبارە بەکاریان بهێننەوە و ببنە بەشێک لە پرۆژە خزمەتگوزارییەکانی ئاوەدانکردنەوە و وەبەرهێنان و گەشتوگوزار.
- 05-09-2016

دەزگای گشتی کاروباری مین لەهەرێمی‌ کوردستان ڕایگەیاند، تائێستا 65%ی‌ خاکی‌ پیس بووی‌ هەرێمی‌ کوردستان لە مین و تەقەمەنی‌ پاککراوەتەوە، کە خۆی‌ دەبینێتەوە لە ملیۆنان مەتر دووجا زەوی‌.
دەزگاکە ئەمڕۆ لەبەیاننامەیەکدا بەبۆنەی‌ ڕۆژی جیهانی هۆشیاکردنەوە لە مین و پشتگیریکردنی کاروباری مین کە وێنەیەکی‌ بۆ خەندان نێردراوە ئاماژەی‌ بەوەکردووە، سەرەڕای قەیرانی دارایی و شەڕی داعش بەردەوامبووە لەکاروچالاکیەکانی بۆ پاککردنەوەی‌ خاکی‌ هەرێمی‌ کوردستان و پاراستنی‌ گیانی‌ هاوڵاتیان لەمەترسیەکانی‌ مین و تەقەمەنی‌.
هەروەها دەڵێت، تائێستا توانیویەتی‌ 65%ی‌ خاکی‌ پیس بووی‌ هەرێمی‌ کوردستان پاک بکاتەوە کە خۆی‌ دەبینێتەوە لە ملیۆنان مەتر دووجا زەوی‌ کە لە ئێستادا بەکاردەهێنرێت بۆ کشتوکاڵ و پڕۆژەی‌ خزمەتگوزاری‌ و ژێرخانی‌ ئابووری‌، هەروەها لەرێگەی‌ تیمەکانی‌ هۆشیارکردنەوەوە توانیویەتی‌ سەدان هەزار هاوڵاتی‌ هۆشیاربکاتەوە لەمەترسی‌ مین کەهۆکاربووە بۆپاراستنی‌ گیانیان لەو مەرگە شاراوەیە.
دەزگای‌ مین باسی‌ لەوەشکردووە، هەرچەندە قەیرانی دارایی و شەڕی داعش بارگرانیەکی گەورە بووە بەسەر چالاکیەکانیەوە، بەڵام توانیویانە ڕووبەرێکی فراوان لە خاکی هەرێمی کوردستان لە مین و تەقەمەنی پاک بکەنەوەو شان‌ بەشانی هێزەکانی پێشمەرگە لە بەرەکانی شەڕ هەزاران بۆمبی‌ چێندراویان پوچەڵ کردووەتەوە.
لە ئێستادا دەزگای‌ مین بە هاوکاری‌ ڕێکخراوە نێودەڵەتیەکان و ووڵاتانی‌ کۆمەک بەخش بەردەوامە لەپاککردنەوەی‌ سەرجەم ناوچە کوردستانیەکانی‌ دەرەوەی‌ ئیدارەی‌ هەرێم تابەزوویی‌ ئەو ناوچانە پاک بکرێتەوە و ئاوارەکان بگەرێنەوە بۆشوێنەکانی‌ خۆیان و جارێکی‌ تر ژیان بگەرێتەوە بۆ ئەو ناوچانە.
دەزگای‌ مین داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات هاوکاری زیاتریان بن تا بتوانن بە زوویی خاکی کوردستان لە مین و تەقەمەنی پاک بکەنەوە. هەروەها داوا لەحکومەتی‌ هەرێم دەکات چاو بخشێنێتەوە بە سیستەمی پاشەکەوتکردنی مووچەی کارمەندانی دەزگاکەدا.
04-04-2017

جەبار جەمال بەڕێوەبەری گشتی #دەزگای کاروباری مین# لە سنووری پارێزگای #هەولێر#، وتی: لەسەرەتای ئەمساڵەوە تا ئەمڕۆ (24-12-2019) 8 هاووڵاتی لە سنووری پارێزگای هەولێر بوونەتە قوربانی مین و تەقەمەنی. لەو ژمارەیەیش 2 هاووڵاتی گیانیانلەدەستداوە و 6 کەسەکەی تریش بریندار یان کەمئەندام بوون.
بەڕێوەبەری گشتی دەزگای کاروباری مین لە سنووری پارێزگای هەولێر، وتیشی:ساڵی ڕابوردوو (2018) 14 هاووڵاتی بەهۆی مین و تەقەمەنیەوە ببوونە قوربانی و ئەمساڵ ژمارەی قوربانیان کەمیکردووە.
جەبار جەمال دەڵێت: لەمساڵدا (2019) 8 کێڵگە لە مین و تەقەمەنی پاککراونەتەوە و ڕادەستی خاوەنەکانیان کراونەتەوە، هاوکات4097 مین، تەقەمەنی و پاشماوەی جەنگیی لەناوبراون و 19695 مەتر چوارگۆشە زەویی پاککراوەتەوە.[1][2]